Taalkennis en integratie van expats in de rand en Brussel

1. Taalkennis en integratie van expats in de rand en Brussel Internationalisering van de Vlaamse Rand – 26 april 2012 - Rudi Janssens

2. 1. Expats: wie? • Tijdelijkwerkzaam in eenander land • Bijbedrijf/organisatie die internationaalwerft • Hogereopleiding en sociale status • Transnationale levensstijl • Meertaligheid • Buitenlandsewerkervaring • Vertegenwoordiger van eigen land • Beperktelokalegebondenheid …

3. 2. Taal en integratie • Evolutie van taalcursusalsopdracht van overheid (EU) naarplichtalsinwijkeling (Fr, NL, Oost., Duitsl, Denemarken, GB, Vlaanderen) • InburgeringsbeleidEU’ers: belemmertvrijverkeer van personen en diensten • Integratie in ? … Brussel/Vlaanderen, ‘expatcommunity’, transnationale gemeenschap … • Expat Explorer Survey: Taalkennisalleenonvoldoende … expats in Belgiëhebbenamperlokalecontacten (één van moeilijkstelanden )

4. 3. Methodologie • Online survey via bedrijven en organisaties met expats • 428 respondenten • 80% Brussel / 20% Vlaanderen • Beschrijvend • Impact taalgerelateerdekeuzes (variantie-analyse)

5. 4. Taalkennis

6. 5. TaalcursusNederlands • Expats rand volgensignificantmeerlessen NL dan in Brussel maar geenverschilvoor Frans • Lessen NL bijexpatsrand significantmeeruitvrijewil (FR op vraag van werkgever) • Feit in Vlaanderenwonen niet doorslaggevend maar wel:- tijddat men reeds in Belgiëwoont (+5j)- nationaliteit- leeftijd (mentaliteitswijziging?) • Verschillendprofielexpats Brussel –rand, maar keuze los van imago of mentaliteit van de streek

7. 6. Gebruik van het NL (Brussel vs rand) • Algemeen: rand Eng > FR > NL (formeel FR > Eng) • Geensignificantverschil met vrienden, op de werkvloer, met dokter en in ziekenhuis, • Significantmeer NL in de rand met:- buren (na Eng en FR)- shoppen (na FR en Eng)- op straat (na FR en Eng) • Gemeentehuis in rand ‘meestal’:- faciliteitengemeente: Fr (57,1%) > Eng (26,6%) • - andere: Fr (24,0%) > NL (22,6%) > Eng (20,0%)

8. 7. Taal en lokaleintegratie • Buurtleven • Verenigingsleven • Passievecultuurconsumptie • Mediaparticipatie • Identificatie met het ‘lokale’ • Politiekeintegratie

9. 7.1. Buurtleven • Rand positieverervaren dan Brussel inzake: leukebuurt, behulpzameburen, gemoedelijkeomgang … maar moeilijkercontactendoortaalproblemen • Geenverschil: optredentegenhangjongeren, solidariteitbijproblemen, delen van gemeenschappelijkenormen en waarden • Al dan niet spreken van Nederlands in rand heeftgeeneffect op integratie in de buurt, in Brussel ishet niet spreken van het Frans datwel • Bepalend: tijd in België , geschattetijdverblijf

10. 7.2. Verenigingsleven • Zo’n 40% lid van verenigingwaarbij:- 25% exclusief Engels en 65% ook in het Engels- 20% exclusief Frans en 63% ook Frans- GeenexclusiefNl clubs maar 26,5% ookNl • Nederlandskundigensignificantmeerlid van vereniging in Vlaanderen en Brussel • Niet woonplaats maar duur van verblijf in Belgiëbepalend

11. 7.3. Passievecultuurconsumptie • Initiatievengesubsidieerddoor de VlaamseGemeenschap=> populair: AB, lokaal GC/CC=> mindergekend: KVS, Beursschouwburg • Bepalend:- tijd die men reeds in Belgiëis- volgen van een cursus Nederlands- goed Frans beheersen- woonplaats

12. 7.4. Mediaparticipatielokaalnieuws • Infokanalen:- internet- Engelstalige media- voor 60% vallen NL-talige media buiteninfohorizon • NL-media afhankelijk van:- taalkennis- volgentaalcursus NL- tijd in België- nationaliteit (Duitsers, Nederlanders) • In Engels en Frans eigeninfokanalen

13. 7.5. Identificatie met ‘hetlokale’ • Positieveidentificatie:- 80% Europeaan => gedeeldegemeenschappelijkecultuurnationaliteitEuropees land Niet: meertaligekarakter / gezamenlijkeafkomst- anderenationaliteit- vreemdeling - 12% Brusselaar (er wonen, 1/3 beidetalenkennen) • Negatieveidentificatie met ‘Nederlands’, ‘Vlaams’=> doorFranstalige pers, niet doorcontacten cfr pas in België, woonplaatsspeeltgeenrol

14. 7.6. Politiekeintegratie (1) • Houdingtav ‘Randbeleid’ Cursisten + Frans - Frans - Nederlandskundig - Gezin met kinderen - Gezin met kinderen -

15. 7.6. Politiekeintegratie (2) • Gebruik van stemrecht (63% wilwel …)- staat los van mate van integratie- belangrijk: Franstalige pers raadplegen • JA: - recht van ‘Europeesburgerschap’ - lokaalinvloeduitoefenen - staat los van kennis van lokalegemeenschap! • NEEN : - niet betrokkenbijlokalegemeenschap - complexe politiekesituatie – keuze NL/FR - band met thuisland • Vlaamselijst (3,7%) meningrandbeleid, cursus NLstaat los van woonplaats!

16. 8. Conclusies • Impact rand op taalgebruikbeperkt (in vergelijking met Brussel switch van Frans en Engels) • Publiekesfeer rand Frans (corr NL), privatesfeer Engels • Wonen in rand stimuleertvrijwilligvolgentaallessen (recent) • Taalkennis NL speelt (beperkte) rol maar vooralvolgen van cursus NL (attitude belangrijker dan kennis) • Identificatie => transnationalisme (land van herkomst+ Europa)