(on)mogelijkheden van beenprothesen en schoeisel bij geriatrische patiënten door Johan Veerbeek

1. (on)mogelijkheden van beenprothesen en schoeisel bij geriatrische patiëntendoor Johan Veerbeek 21 april 2007

2. Inhoudsopgave • Historie • Materialen • Tegenwoordig • Project bovenbeenprothese • De geriatrische patiënt in 2007: • Motivatie • Lichamelijk inzicht • Belasting/belastbaarheid • Prognose • Omgeving • Tijdsfactor • De doelen • Multidisciplinair • De workshop

3. De historie • In de jaren ’60, ’70 en ’80 vooral voor patiënten met • Congenitale (aangeboren) afwijkingen • Infectieuze en post infectieuze processen • Trauma • Tumoren

4. Prothesevoorzieningen voor syme-amputatie bestonden hoofdzakelijk uit: • Zelfgemaakte houten voet met metalen enkelscharnier • Leren koker versterkt met metalen stangen en vetersluiting • 2 à 3 wollen stompsokken

5. De materialen • Vervaardiging onderbeenprothese • Zelfgemaakte voet • Enkelscharnier • Aluminium kuit met stompkoker • Mediaal en lateraal kniescharnier met stangen • Dijbeenkorset met vetersluiting • Bandage met voorbrenger • 2 à 3 stompsokken

6. Vervaardiging bovenbeenprothese • Zelfgemaakte voet of sachvoet met wel of geen enkelscharnier • Peg-leg knie met knievaststelling • Aluminium stompkoker (met R.P.B) met schouderband OF • Houten contact koker met vacuüm systeem Beiden konden achteraf gecorrigeerd worden –wat vaak nodig was-

7. Tegenwoordig • Belangrijkste oorzaak: vasculair letsel • Diabetes mellitus • Door stijging gem. leeftijd grote verschuiving van patiëntengroep • Syme-prothese komt bijna niet meer voor • Groei boven- en onderbeenamputaties

8. Project bovenbeenprothese • 1984: project voormalige RIM: Vooral bij bejaarde patiënten bovenbeenprothese niet optimaal • Geen goede pasvorm • Te zwaar • Niet gemakkelijk aan en uit te trekken • Transpiratieproblemen • Problemen bij het zitten Het resultaat: de Emmerzaal prothese

9. Sinds 1984: • Pasvorm verbeterd door betere opleidingen en nieuwe materialen • Lichter door siliconen liners en lichtere halffabrikaten • Aan en uit trekken blijft moeilijk door stand van pin, geen goede handenfunctie, slecht zien etc. • Transpiratie blijft probleem vooral bij onderbeenprothesen • Problemen bij zitten vooral bij bovenbeenprothesen

10. De geriatrische patiënt in 2007 • Geriatrie of klinische geriatrie (ouderengeneeskunde) is een specialisatie gericht op oudere mensen met complexe ziekteproblemen • Ziekte van Parkinson • Ziekte van Alzheimer • Osteoporose • Dementie (Deze ziekten kunnen ook op elkaar ingrijpen)

11. Vooral kijken naar wat patiënt zelf wil en niet wat familie, mantelzorgers en zorgverleners willen

12. Bij geriatrische patiënt met amputatie het volgende in ogenschouw nemen: • Is er genoeg Motivatie voor therapie? testen door: • Huiswerkoefeningen • Meetinstrumenten die aantonen of er vooruitgang is of niet

13. Heeft de patiënt lichamelijk inzicht; • voelt de patiënt zijn/haar beperkingen? • Is de patiënt betrokken bij eigen proces? • Werkt hij/zij goed mee tijdens algemeen dagelijks leven? • Is de patiënt geïnteresseerd in zijn medicatie en neemt hij/zij deze onder eigen beheer in?

14. Belasting/belastbaarheid: kan de patiënt voelen wanneer het genoeg is voor die dag? • Inzicht krijgen in de prognose van de patiënt: • Consulteren revalidatiearts • Kan de omgeving een positieve bijdrage leveren?

15. Vanwege leeftijd patiënt is het essentieel de tijd te nemen voor het proces • Doelen: wat zijn de gebruikerseisen en zijn deze reëel? Kan het lichaam een prothese nog aan of niet? Fysiotherapeut stelt fysieke behandeldoelen vast met duidelijk tijdspad.

16. Zou een Multidisciplinaire keuze moeten zijn: revalidatiearts, orthopedisch instrumentmaker en fysiotherapeut Kortom: de keuze wel of geen prothesevoorziening is complex.

17. De workshop • Van 15:00 tot 16:00 • Demonstratie van korte casussen van productkeuze voor een transtibiale en transfemorale prothese. • Dank voor uw aandacht!