180 likes | 357 Views
EU gamle fiendar blir venner . Matriks 10 , historie. historie. På grensa mellom Tyskland og Frankrike var og er det store forekomster av kol og jern Området vart fransk etter den 1. verdskrig. Kol og stålfelleskap.
E N D
EUgamle fiendar blir venner Matriks 10 , historie
historie • På grensa mellom Tyskland og Frankrike var og er det store forekomster av kol og jern • Området vart fransk • etter den 1. verdskrig RR, febr 2010
Kol og stålfelleskap • 9. mai 1950 held den franske utanriksministeren Robert Schumann ei tale der han inviterte Tyskland til samarbeid • Eit felles overnasjonalt organ skulle kontrollere kol og stålproduksjon. • Tyskland og Frankrike ville bli avhengig av kvarandre RR, febr 2010
Det europeiske kol og stålfelleskapet • 1951 vart det Det europeiske kol og stålfelleskapet stifta. • Vest-Tyskland, Frankrike, Be-Ne-Lux-landa og Italia fekk ein felles marknad for kol og stål • Det første steget mot europeisk samling RR, febr 2010
Romatraktaten • 1957 vart dei seks medlemslanda samde om å utvide samarbeidet • Dei framforhandla ei avtale, Romatraktaten om å opprette eit europeisk økonomisk felleskap , EEC RR, febr 2010
Dei fire fridomane • Gjennom Romatraktaten forplikta landa seg til å utvide samarbeidet • Fri flyt av • Varer • Tenester • Kapital • Personar RR, febr 2010
Kvifor samarbeid • Ynskje om fred • Ynskje om økonomisk vekst, det var vanleg å tenke at frihandel ville gje vekst • Kald krig og frykt for Sovjetunionen RR, febr 2010
EEC RR, febr 2010
Fleire medlemsland • Samarbeidet viste seg å vera lønnsomt • 1973 vart Storbritannia, Danmark og Irland medlemar i EF, som det då heitte • Utvidinga medførte også tettare samarbeid. • Regionale fond skulle sørge for utvikling, dei rike ga til fattige land • Samarbeid om forskning og miljøspørsmål RR, febr 2010
Fri flyt RR, febr 2010
Maastricht-avtalen • 1991 ny og meir omfattande avtale, sett i kraft 1993 • Alle varer og tenesterseljast fritt over grensene - Tettare samarbeid om økonomi • Felles utanriks og tryggingpolitikk Det betydde at landa måtte gje frå seg noko av makta til overnasjonale organ som tok avgjerde på vegne av landa RR, febr 2010
EU • Då Maastricht avtalen vart sett i kraft, skifta EF namn til EU • 1995 vart Sverige, Finland og Austerike også medlemar • 2004 vart Estland, Latvia, Litauen, Polen, Ungarn, Tjekkia, Slovakia og Slovenia med • 2007 vart Bulgaria og Romania med RR, febr 2010
Passfriheit og felles valuta • 1995 – Schengen avtalen som inneber at folk kan reise fritt, utan pass innanfor EU. • 2001 vart Noreg med i Schengen-samarbeidet, GB valde å halde seg uttafor, der må folk vise pass når dei skal inn i landet. • 1999 felles valuta, EURO RR, febr 2010
Vanskeleg samarbeid • Folkeavrøystingar har blitt vanleg når det er vanskelege politiske spørsmål • To gonger har det vore folkeavrøysting om Noreg skal blir medlem i EU ( 1972 og 1994) • 2004 vart EU-politikarane samde om ein ny EU-traktat, ei grunnlov for EU • Denne har vore på folkeavrøystingar i medlemslanda, det er stor skeptisk til ho og fleire land har sagt nei til den nye avtalen. RR, febr 2010
Europas sameinte nasjonar • Schumann hadde ein draum om ein europisk føderasjon. • Ein føderasjon er delstatar med noko sjølstyre og felles utanriks og forsvarspolitikk • Mange politikare deler draumen • Mange av innbyggarane i Europa er skeptiske til at dei nasjonale regjeringane skal gje frå seg meir makt til dei overnasjonale organa RR, febr 2010
EFTA - EØS • 1960 ville ikkje GB vera med i EEC, og fekk med seg Noreg, Sverige, Danmark, Island, Sveits, Austerike og Portugal på ei frihandelavtalesegimellom, utan overnasjonal styring. • Nå er det nesten ikkje att land i EFTA, berre Noreg, Lichtenstein, Sveits og Island • 1994 vart EØS stifta, det er økomomisk samarbeid mellom EFTA-landa og EU • Det inneber at fri flyt av varer, tenester, folk og kapitla gjeld også i Noreg RR, febr 2010