Het Vlaams decreet betreffende milieuhandhaving

1. Het Vlaams decreet betreffende milieuhandhaving Lic.jur. Jan HEYMAN Afdelingshoofd Algemene Zaken, Communicatie en Juridische Dienst

2. 1. Historisch overzicht (I) 1995: Commissie Bocken ? �Voorontwerp decreet Milieubeleid� 1998: voorontwerp minister Kelchtermans 2001: studies U Gent, Maastricht/KU Leuven 2004: Regeerakkoord 2004 Beleidsnota Leefmilieu en Natuur 2004-2009 2005: initiatieven minister Peeters ambtelijke stuurgroep experts (22/4/2005-20/9/2005) twee Rondetafelconferenties (29/6/2005, 26/10/2005)

3. 1. Historisch overzicht (II) 2006 - 2007: 1ste goedkeuring VR: 21/4/2006 MINA-Raad: 6/7/2006 SERV: 13/7/2006 2de goedkeuring VR: 9/2/2007 Raad van State: 20/3/2007 Definitieve goedkeuring VR: 1/6/2007 Goedkeuring Commissie Leefmilieu VP: 15/11/2007 Eindstemming VP: 12/12/2007 Publicatie BS: 29/2/2008 (�Schrikkeldecreet�)

4. 2. Opzet MHD ? twee onderscheiden delen: beleid + organisatie milieuhandhaving ? geharmoniseerde aanpak ? milieuhygi�nerecht + milieubeheersrecht toezicht + handhavingsinstrumentarium + veiligheidsmaatregelen ? gefaseerde aanpak ? milieuhygi�nerecht (= afval, water, bodem,lucht, geluid, milieuvergunningen) Uitzondering: Mestdecreet 22/12/2006 !

5. 3. Krachtlijnen (I) Inzake beleid en organisatie: Versterking slagkracht handhavingsbeleid aanstelling provinciale + lokale toezichthouders ondersteuning provinciale + lokale overheden aanpak kleine overlastfenomenen Gewestelijke milieu-inspectie ? centrale spil Vlaamse Hoge Raad voor Milieuhandhaving

6. 3. Krachtlijnen (II) Inzake toezicht, handhavingsinstrumentarium, veiligheidsmaatregelen Gericht sanctie-instrumentarium Cruciale rol voor raadgevingen (preventief) � aanmaningen (curatief) Bestuurlijke maatregelen ? stakingsbevel, regularisatiebevel, bestuursdwang Kanalisatie handhavingsverantwoordelijkheden Uniforme regeling oplegging bestuurlijke geldboeten Eenheid van strafrecht

7. 4. Raadgevingen - aanmaningen Raadgevingen Preventief instrument ? voorkomen van milieu-inbreuken/milieumisdrijven Geen bijzondere vormvereisten Aanmaningen Bij vaststelling milieu-inbreuk/milieumisdrijf Objectief ? overtreder aanmanen alle maatregelen te nemen ter: Be�indiging inbreuk/misdrijf Ongedaanmaking gevolgen ervan Voorkoming van herhaling Kenmerken: Bestuurshandeling Onderworpen aan beginselen behoorlijk bestuur Geen bestuurlijke rechtshandeling

8. 5. Milieu-inbreuk � milieumisdrijf (I) Milieu-inbreuk feitelijke gedraging in strijd met de gehandhaafde milieuvoorschriften uitsluitend administratiefrechtelijk sanctioneerbaar Milieumisdrijf ? altijd een strafrechtelijk sanctioneerbare gedraging

9. 5. Milieu-inbreuk � milieumisdrijf (II) Cumulatieve criteria milieu-inbreuk: schending administratieve verplichtingen geen wederrechtelijke emissies (inbrengen stoffen, micro-organismen, geluid, trillingen, stralingen in water, bodem, atmosfeer) geen achterlating, beheer, overbrenging afvalstoffen geen gezondheidsschade of dood geen strafrechtelijke sanctionering bepaald door VR

10. 6. Toezichthouders (I) Vijf categorie�n: Gewestelijke toezichthouders ? VR Provinciale toezichthouders ? BD Gemeentelijke toezichthouders ? college B & S Toezichthouders IV ? bevoegde orgaan IV Toezichthouders politiezone ? bevoegde orgaan politiezone

11. 6. Toezichthouders (II) Nieuwe opportuniteiten: Contractuele toezichthouders ? speciale be�diging! Aanstelling op basis van kwalificaties en eigenschappen Basisbeginselen inzake toezichtuitoefening Onafhankelijk + neutraal Terbeschikkingstelling nodige werkingsmiddelen Geen nadeel ondervinden! Cel opsporingsambtenaren Uitbreiding lokale toezichtmogelijkheden Gemeentel. toezichthouders ? toezicht in: eigen gemeente aangrenzende gemeente andere gemeenten IV andere gemeenten politiezone Toezichthouders IV ? enkel toezicht in gemeenten IV Toezichthouders politiezone ? enkel toezicht in gemeenten politiezone Vastlegging minimumaantal toezichthouders Aanstelling waarnemende toezichthouders

12. 7. Toezichtopdrachten Algemeen ? toezien naleving milieuhygi�newetgeving Bepaling toezichtopdrachten per categorie van toezichthouder ? VR Legitimatieplicht

13. 8. Toezichtrechten Recht op/van: Toegang Inzage � kopie zakelijke gegevens Onderzoek zaken (incl. nemen monsters, analyses, metingen, beproevingen) Onderzoek transportmiddelen Ondersteuning Maken van vaststellingen d.m.v. audiovisuele middelen Bijstand politie Uitoefening toezichtrechten Eerbiediging legaliteitsbeginsel Redelijkheid - evenredigheid

14. 9. Bestuurlijke maatregelen (I) Vorm Regularisatiebevel ? bevel aan vermoedelijke overtreder tot: be�indiging milieu-inbreuk/-misdrijf ongedaanmaking gevolgen voorkoming herhaling Stakingsbevel ? bevel aan vermoedelijke overtreder tot stopzetting van activiteiten, werkzaamheden, gebruik van zaken (vb. stopzetting illegaal storten afval) Bestuursdwang ? feitelijk handelen van toezichthouder, om milieu-inbreuk/-misdrijf te stoppen, gevolgen ongedaan te maken, herhaling voorkomen (vb. sluiting illegale inrichting)

15. 9. Bestuurlijke maatregelen (II) Bevoegde personen Toezichthouders ? milieuwetgeving waarop hun toezichtopdracht betrekking heeft Provinciegouverneur ? milieu-inbreuken/-misdrijven aangewezen door de VR Burgemeester ? milieu-inbreuken/-misdrijven aangewezen door de VR

16. 9. Bestuurlijke maatregelen (III)