İlgili kanun maddeleri

1. İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatları Av. Süleyman ÇETMİLİYerel Yönetim UzmanıTBB Hukuk Komisyonu ÜyesiMüfettişANTALYA Ocak 2014 1

2. İlgili kanun maddeleri 5216 sayılı Büyükşehir BelediyesiKanununun 7-d maddesi d) Büyükşehir belediyesi tarafından yapılan veya işletilen alanlardaki işyerlerine büyükşehir belediyesinin sorumluluğunda bulunan alanlarda işletilecek yerlere ruhsat vermek ve denetlemek…. 5393 sayılı Belediye Kanununun 15-c maddesi c) Gerçek ve tüzel kişilerin faaliyetleri ile ilgili olarak kanunlarda belirtilen izin veya ruhsatı vermek. 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanununun 7-a maddesi              a) Kanunlarla verilen görev ve hizmetleri yerine getirebilmek için her türlü faaliyette bulunmak, gerçek ve tüzel kişilerin faaliyetleri için kanunlarda belirtilen izin ve ruhsatları vermek ve denetlemek.

3. İŞYERLERİYLE İLGİLİ TEMEL MEVZUAT • 3572 sayılı Kanun • 5216 Sayılı Kanun • 5393 Sayılı Kanun • 5259 Sayılı Kanun • 5302 sayılı Kanun • İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik (10.8.2005 tarihli R.G. • 13.4.2007 tarihli R.G. değişiklik, 25.7.2010 tarihli R.G. değişiklik, 3.7.2011 tarihli R.G. Değ. , • 5.4.2012 tarihli R.G. Değ.)

4. İŞYERİ AÇMA VE ÇALIŞMA RUHSATLARINA İLİŞKİN YÖNETMELİK • YETKİLİ İDARE: • - Belediye sınırları ve mücavir alanlar dışı ile kanunlarda münhasıran il özel idaresine yetki verilen hususlarda il özel idaresi; • - Büyükşehir belediyesi sınırları ve mücavir alanlar içinde büyükşehir belediyesinin yetkili olduğu konularda büyükşehir belediyesi, bunların dışında kalan hususlarda büyükşehir ilçe veya ilk kademe belediyesi; • - Belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde belediye • - Organize sanayi bölgesi sınırları içinde organize sanayi bölgesi tüzel kişiliği,

5. ÖZEL BİR DURUM: 644 sayılı ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞININ TEŞKİLAT VE GÖREVLERİ HAKKINDA KANUN HÜKMÜNDE KARARNAME • Madde 2- h) (Ek: 8/8/2011-KHK-648/ 1 md.; Değişik: 23/8/2011-KHK-653/6 md.)Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan veya mülkiyeti Hazineye, kamu kurum veya kuruluşlarına veya gerçek kişilere veyahut özel hukuk tüzel kişilerine ait olan taşınmazlar üzerinde kamu veya özel sektör tarafından gerçekleştirilecek olan yatırımlara ilişkin olarak ilgililerince hazırlandığı veya hazırlatıldığı halde yetkili idarece üç ay içerisinde onaylanmayan etüt, harita, her tür ve ölçekteki çevre düzeni, nazım ve uygulama imar planlarını, parselasyon planlarını ve değişikliklerini ilgililerinin valilikten talep etmesi ve valiliğin Bakanlığa teklifte bulunması üzerine bedeli mukabilinde yapmak, yaptırmak ve onaylamak, başvuru tarihinden itibaren iki ay içinde yetkili idarece verilmemesi halinde bedeli mukabilinde resen yapı ruhsatı ve yapı kullanma izni ile işyeri açma ve çalışma ruhsatını vermek.

6. UMUMA AÇIK İSTİRAHAT VE EĞLENCE YERİ: • - Kişilerin tek tek veya toplu olarak eğlenmesi, dinlenmesi veya konaklaması için açılan otel, • motel, pansiyon, kamping ve benzeri konaklama yerleri; • - Gazino, pavyon, meyhane, bar, birahane, içkili lokanta, taverna ve benzeri içkili yerler; • - Sinema, kahvehane ve kıraathaneler; • - Kumar ve kazanç kastı olmamak şartıyla adı ne olursa olsun bilgi ve maharet artırıcı veya • zeka geliştirici nitelikteki elektronik oyun alet ve makinelerinin, video ve televizyon • oyunlarının içerisinde bulunduğu elektronik oyun yerleri; • - İnternet salonları, • - Lunaparklar, sirkler ve benzeri yerler,

7. İŞYERLERİNDE ARANACAK GENEL ŞARTLAR • Sıhhi, gayri sıhhi veya umuma açık istirahat ve eğlence yeri olup olmadığına bakılmaksızın işyeri açma ve çalışma ruhsatı verilecek işyerleri aşağıda belirtilen şartları taşımak zorundadır: • a) İş sağlığı ve güvenliği ile ilgili olarak mevzuatta öngörülen tedbirlerin alınmış olması,

8. 30 Haziran 2012 tarihine kadar iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin olarak 4857 sayılı İş Kanununun 77-95 inci maddeleri arasında düzenlenen hükümler uygulanmaktaydı. 30 Haziran 2012 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile 4857 sayılı Kanunun 77-95 inci maddeleri dahil diğer bazı hükümleri yürürlükten kaldırılmıştır. Ancak, İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun bazı hükümleri aşamalı olarak yürürlüğe girecek olup, yeni Kanun tüm hükümleriyle yürürlüğe girinceye kadar 4857 sayılı Kanunun ilgili hükümleriyle, konuyla ilgili yeni yönetmelikler çıkarılıncaya kadar eski yönetmeliklerin 6331 sayılı Kanuna aykırıolmayan hükümleri uygulanacaktır.

9. işyeri açma ve çalışma ruhsatı verilmesinde yetkili idarelerimizi (sorumluluk alanlarına göre il özel idare ve belediyeler) en yakından ilgilendiren husus işletme belgesi alması gereken işyerleridir. • 4 Aralık 2009 tarihli ve 27422 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “İşletme Belgesi Hakkında Yönetmelik”, işletme belgesi verilmesinde uygulanacak usul ve esasları belirlemek amacıyla çıkarılmış olup, kapsamına; 3/9/2008 tarihli ve 26986 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Sanayi, Ticaret, Tarım ve Orman İşlerinden Sayılan İşlere İlişkin Yönetmelik ekinde yer alan sanayiden sayılan işlerin yapıldığı, elli veya daha fazla işçi istihdam edilen işyerleri girmektedir.

10. 3.9.2008 tarihli ve 26986 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Sanayi, Ticaret, Tarım ve Orman İşlerinden Sayılan İşlere İlişkin Yönetmelik” 4857 sayılı İş Kanununun uygulanması bakımından, hangi işlerin sanayi, ticaret, tarım ve orman işlerinden sayılacağını belirlemek amacıyla düzenlenmiş olup, bu Yönetmeliğin EK-I (A) listesinde sanayiden sayılan işlerden 50 ve daha fazla personel çalıştıran yerler girmekteydi.

11. İşletme Belgesi Hakkında Yönetmelik 10 Şubat 2013 tarihinde yürürlükte kalkmış olup, bu tarihten sonra uygulanmayacaktır. • 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması ve mevcut sağlık ve güvenlik şartlarının iyileştirilmesi için işveren ve çalışanların görev, yetki, sorumluluk, hak ve yükümlülüklerini düzenlemek amacıyla çıkarılmış olup, kapsamına kamu ve özel sektöre ait bütün işler ve işyerleri, bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekilleri, çırak ve stajyerler de dâhil olmak üzere tüm çalışanları faaliyet konularına bakılmaksızın girmektedir

12. Kanun kapsamında “Ulusal İş Sağlığı ve Güvenliği Konseyi” kurulmakta, ayrıca Elli ve daha fazla çalışanın bulunduğu ve altı aydan fazla süren sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde işveren, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili çalışmalarda bulunmak üzere kurul oluşturması gerekmektedir. • Keza, Kanunun 29 uncu maddesine göre büyük endüstriyel kaza oluşabilecek işyeri açacak olan işverenler, işyerini işletmeye açmadan önce, işyerlerinin büyüklüğüne göre büyük kaza önleme politika belgesi veya güvenlik raporu hazırlayacaktır. Güvenlik raporu hazırlama yükümlülüğü bulunan işverenler, hazırladıkları güvenlik raporlarının içerik ve yeterlilikleri Bakanlıkça incelenmesini müteakip işyerlerini işletmeye açabilecektir.

13. Kanunda öngörülen düzenlemelerden; • İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULLARI HAKKINDA YÖNETMELİK 18 Ocak 2013 tarihli, • ULUSAL İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KONSEYİ YÖNETMELİĞİ 5 Şubat 2013 2013 tarihli, • İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARININ GÖREV, YETKİ, SORUMLULUK VE EĞİTİMLERİ HAKKINDA YÖNETMELİK 29 Aralık 2012 tarihli, • İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ HİZMETLERİ YÖNETMELİĞİ 29 Aralık 2012 tarihli, • İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ RİSK DEĞERLENDİRMESİ YÖNETMELİĞİ 29 Aralık 2012 tarihli, • İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNE İLİŞKİN İŞYERİ TEHLİKE SINIFLARI TEBLİĞİ 26 Aralık 2012 tarihli, • Resmi Gazetede yayımlanmıştır. • Yukarıdaki mevzuat hükümleri, işyeri açma ve çalışma ruhsatı verilmesi sırasında veya verildikten sonra yetkili idarelere herhangi bir yükümlülük getirmemiş, sorumluluğu işverenlere yüklemiştir. 4857 sayılı İş Kanununun işletme belgesiyle ilgili belediye ve ruhsat vermeye yetkili diğer idarelere yükümlülük getiren 95 inci maddesi ve buna göre çıkarılan Yönetmelik de yürürlükten kalkmıştır.

14. - 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu kapsamına giren gayrimenkullerin, tapu kütüğünde mesken olarak gösterilen bağımsız bölümlerinde sinema, tiyatro, kahvehane, gazino, pavyon, bar, kulüp, dans salonu ve benzeri eğlence ve toplantı yerleri; fırın, lokanta, pastane, süthane gibi gıda ve beslenme yerleri; imalathane, boyahane, basımevi, dükkan, galeri ve çarşı gibi işyerlerinin açılması hususunda kat maliklerinin oy birliği ile karar alması, • Tapuda iş yeri olarak görünen yerlerde, umuma açık istirahat ve eğlence yeri açılması durumunda yönetim planında aksine bir hüküm yoksa, kat maliklerinin oy çokluğu ile aldığı kararın bulunması, (Danıştay 8. Dairesinin E:2005/4199, K:2006/1740 sayılı kararı ile bu bend iptal edilmiştir.) Ancak, Danıştay Sekizinci Dairesinin bu kararı, Yönetmelik hükmünün kamu güvenliği ve esenliği için getirilmiş kural niteliğinde olduğu gerekçesiyle, Danıştay İdari Dava Dairelerinin 09/07/2009 tarih ve E:2006/2856, K:2009/1706 sayılı kararı ile bozulmuştur.)

15. - Özel yapı şeklini gerektiren; Sinema, tiyatro, düğün salonu, Otel, hamam, sauna, • ekmek fırını, akaryakıt, sıvılaştırılmış petrol gazı, sıvılaştırılmış doğal gaz ve sıkıştırılmış doğal gaz istasyonu için yapı kullanma izin belgesinin alınmış olması,

16. - Umuma açık istirahat ve eğlence yerlerinde genel asayiş ve güvenlik yönünden yetkili kolluk kuvvetinin görüşünün alınmış olması,

17. Umuma açık istirahat ve eğlence yerlerinin, patlayıcı, parlayıcı, yanıcı ve benzeri tehlikeli maddeler üretilen, satılan, kullanılan, depolanan yerler ile gaz dolum tesislerine mevzuatın öngördüğü uzaklıkta bulunması,

18. - Karayolu kenarındaki işyerleri için karayolu trafik güvenliğinin sağlanmış olması,

19. 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun “Belediye sınırları dışında karayolu kenarındaki yapı ve tesisler” başlıklı 17 inci maddesinde, “Karayollarında her iki taraftan sınır çizgisine elli metre mesafe içinde bağlantıyı sağlayacak geçiş yolları yönünden; akaryakıt, servis, dolum ve muayene istasyonları, umuma açık park yeri ve garaj, terminal, fabrika, işhanı, çarşı, pazar yeri, eğlence yerleri, turistik yapı ve tesisler, inşaat malzemesi ocak ve harmanları, maden ve petrol tesisleri, araç bakım, onarım ve satım işyerleri ve benzeri trafik güvenliğini etkileyecek yapı ve tesisler için, o karayolunun yapım ve bakımı ile sorumlu kuruluştan izin alınması zorunludur. • Verilen izinler, ilgili valiliğe bildirilir. • İzinsiz yapılan bu gibi tesislerin yapımı ve işletilmesi yetkililerce durdurulacağı gibi, yönetmelikteki şartlar yerine getirilmeden işletme izni verilmez ve bağlantı yolu, her türlü gider sorumlulara ait olmak üzere yolun yapım ve bakımı ile ilgili kuruluşca ortadan kaldırılır. • Bu madde hükümlerine uymayanlar 72 000 000 lira para cezası ile cezalandırılırlar. “ hükmü bulunmaktadır.

20. Aynı Kanunun “Belediye sınırları içinde bulunan karayolu kenarındaki yapı ve tesisler” başlıklı 18 inci maddesinde ise “Belediye sınırları içindeki karayolları kenarında yapılacak veya açılacak 17 nci maddede sayılan yapı ve tesisler için; • a) Belediyelerden izin alınması, • b) Belediyelerce bu iznin verilmesinde, trafik güvenliği bakımından bu tesisler hakkındaki Yönetmelikte belirlenen şartların yerine getirilmesini sağlamaları ve ayrıca Karayolları Genel Müdürlüğünün yapım ve bakımından sorumlu olduğu karayolu kenarında yapılacak ve açılacak olanların bu yollara bağlantıları için bu Genel Müdürlüğün ilgili bölge müdürlügünden uygun görüş almaları, • Zorunludur. • İzinsiz yapılan bu gibi tesislerin yapımı ve işletilmesi yetkililerce durdurulacağı gibi, yönetmelikteki şartlar yerine getirilmeden işletme izni verilmez ve bağlantı yolu, her türlü gider sorumlulara ait olmak üzere yolun yapım ve bakımı ile ilgili kuruluşlarca ortadan kaldırılır. • Bu madde hükümlerine aykırı olarak izinsiz yapı yapanlar 72 000 000 lira para cezası ile cezalandırılırlar. • Bu madde ve 17 nci maddede belirtilen tesislere ait şartlar, izin ve denetim esasları Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca düzenlenen yönetmelikte gösterilir.” hükmü bulunmaktadır.

21. - Umuma açık istirahat ve eğlence yerleri; patlayıcı, parlayıcı ve yanıcı maddelerin üretildiği, satıldığı ve depolandığı işyerleri; otuz kişiden fazla çalışanın bulunduğu her türlü işyerleri, ana giriş kapıları dışında cadde ve sokağa doğrudan bağlantısı olmayan ve birden fazla işyerinin bir arada bulunduğu iş hanı, çarşı ve benzeri işyerlerinde yangına karşı gerekli önlemlerinin alındığını gösteren itfaiye raporunun alınması, • diğer işyerlerinde ise yangına karşı gerekli tedbirlerin alınmış olması,

22. - Umuma açık istirahat ve eğlence yerlerinden meyhane, bar, kahvehane, kıraathane, elektronik oyun merkezi ile açıkta alkollü içki satılan işyerlerinin okul, yurt, mabet bina ve tesislerine mevzuatın öngördüğü uzaklıkta bulunması,

23. 222 sayılı İlköğretim ve Eğitim Kanununun (Değişik: 12/11/2003 - 5002/1 md.) 61 inci maddesi • “Okul binalarının sağlık, eğitim-öğretim ve ulaşım bakımından elverişli bir mahalde olması göz önünde bulundurulur. • Meyhane, kahvehane, kıraathane, bar, elektronik oyun merkezleri gibi umuma açık yerler ile açık alkollü içki satılan yerlerin, okul binalarından kapıdan kapıya en az 100 metre uzaklıkta bulunması zorunludur. • Turizmin yoğun olduğu yörelerdeki okulların tatil olduğu dönemlerde yukarıda belirtilen işyerleri ile okullar arasında 100 metre şartı aranmaz. • Bununla ilgili esaslar İçişleri, Milli Eğitim, Sağlık, Kültür ve Turizm bakanlıklarının müştereken hazırlayacakları yönetmelikle belirlenir.”,

24. 625 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanununun (Değişik: 12/11/2003 - 5002/2 md.) 9 uncu maddesi • “Özel öğretim kurumları binalarının nitelikleri, bu binalarda açılabilecek kurumlar ile her tür tesis ve donanıma ilişkin standartlar yönetmelikle belirlenir. • Meyhane, kahvehane, kıraathane, bar, elektronik oyun merkezleri gibi umuma açık yerler ile açık alkollü içki satılan yerlerin, okul binalarından kapıdan kapıya en az 100 metre uzaklıkta bulunması zorunludur. Özel eğitime muhtaç bireylerin devam ettikleri öğretim kurumları ile okullar dışındaki diğer özel öğretim kurumlarında bu zorunluluk aranmaz. Ancak söz konusu özel öğretim kurumlarıyla yukarıda belirtilen türdeki işyerleri aynı binada bulunamaz. • Turizmin yoğun olduğu yörelerdeki okulların tatil olduğu dönemlerde yukarıda belirtilen işyerleri ile okullar arasında 100 metre şartı aranmaz. • Bunlarla ilgili esaslar İçişleri, Milli Eğitim, Sağlık, Kültür ve Turizm bakanlıklarının müştereken hazırlayacakları yönetmelikle belirlenir..” • Yönetmelikte bu haliyle kalmasına rağmen, 625 sayılı Kanun 5580 sayılı Kanunla yürürlükten kalkmıştır. Ancak, benzer hükümler 5580 sayılı Kanunda da yer almıştır.

25. “Umuma Açık Yerler ve İçkiliYerler ile Resmî veya Özel Öğretim Kurumları Arasındaki Uzaklıkların Belirlenmesine Dair Yönetmelik” (03.04.2004 tarih ve 25422 sayılı R.G.) • Bu Yönetmelikle, umuma açık yerler ve içkili yerler ile öğretim kurumları arasındaki uzaklığın ölçülmesi ve kazanılmış haklarla ilgili esaslar düzenlenmiştir. • Yönetmeliğin “ZorunluUzaklık” başlıklı 5 inci maddesi “Umuma açık yerler ve içkili yerler ile okul binaları arasında kapıdan kapıya en az 100 metre uzaklığın bulunması zorunludur. • Umuma açık yerler ve içkili yerler ile özel eğitime muhtaç bireylerin devam ettikleri öğretim kurumları ve okullar dışındaki diğer özel öğretim kurumlarının aynı binada bulunmaması zorunludur.” hükmünü,

26. “UzaklığınÖlçülmesi” başlıklı 6 ncı maddesi “Okullar ile umuma açık yerler ve içkili yerlerin açılmasına izin verilirken aralarındaki uzaklığın ölçümünde, bina ve tesislerin varsa bahçe kapıları, yoksa bina kapıları; kapıların birden fazla olması durumunda ise en yakını esas alınır. • 100 metre uzaklığın ölçümünde, mevcut cadde ve sokaklar üzerinden yaya yolu kullanılarak, yaya kurallarına göre gidilebilecek en kısa mesafe dikkate alınır.” hükmünü, • taşımaktadır.

27. Umuma Açık Yerler ve İçkili Yerler ile Resmî veya Özel Öğretim Kurumları Arasındaki Uzaklıkların Belirlenmesine Dair Yönetmelikte kazanılmış haklar ile bunların sona ermesine ilişkin düzenlemelere de yer verilmiştir. • Yönetmeliğin 8 inci maddesine göre,Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce faaliyette bulunmak üzere ruhsat verilen umuma açık yerler ile içkili yerlerin ve öğretim kurumlarının kazanılmış hakları saklıdır.

28. 9 uncu maddeye göre ise, Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce ruhsat verilen umuma açık yerler ile içkili yerlerin devredilmesi hâlinde kazanılmış hakları sona erecektir. Ancak umuma açık yerler ile içkili yerlere ait ruhsat sahiplerinin iş yerini; eşlerine, çocuklarına veya yasal mirasçılarına devri hâlinde işletme hakkı korunacak, hakkın kullanılmasından sonra devir halinde kazanılmış haklar sona erecektir. • Ayrıca, umuma açık yerler ve içkili yerler ile öğretim kurumlarının, iş yeri faaliyet konusunun değiştirilmesi veya ceza alarak sürekli kapanması durumunda kazanılmış hakları sona erecektir. • ( Kazanılmış haklarla ilgili işlem yapılırken, 222 ve 625 sayılı Kanunların ilgili maddelerinde değişiklik yapan ve 21.11.2003 tarih ve 25296 sayılı R.G’de yayımlanarak yürürlüğe girmiş olan 5002 sayılı Kanunun yürürlüğe giriş tarihinin dikkate alınması gerekmektedir.)

29. Bu Yönetmeliğin 10 uncu maddesi uyarınca, 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu kapsamında bulunan belgeli işletmelerde, 100 metre mesafe ve aynı binada bulunmama şartı aranmayacaktır. • Turizmin yoğun olduğu yörelerde, okulların yaz tatiline girdiği süre içerisinde umuma açık yerler ile içkili yerleri açmak veya mevcut iş yerini bu şekilde işletmek isteyenlere, 100 metre mesafe ve aynı binada bulunmama şartı aranmaksızın ruhsat verilecektir. Bu ruhsat, verildiği yıla ait yaz tatili dönemi için geçerli olacaktır.

30. - Engellilerin işyerine giriş ve çıkışları için gereken kolaylaştırıcı tedbirlerin alınmış olması,

31. 7 Temmuz 2005 tarihli Resmi Gazetede yayımlanmış olan 1.7.2005 tarihli ve 5378 sayılı Özürlüler ve Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun Geçici 2 nci maddesinde “Kamu kurum ve kuruluşlarına ait mevcut resmî yapılar,  mevcut tüm yol, kaldırım, yaya geçidi, açık ve yeşil alanlar, spor alanları ve benzeri sosyal ve kültürel alt yapı alanları ile gerçek ve tüzel kişiler tarafından yapılmış ve umuma açık hizmet veren her türlü yapılar bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren yedi yıl içinde özürlülerin erişebilirliğine uygun duruma getirilir.” hükmü işyerleriyle ilgili özel bir düzenleme getirmediğinden, yetkili mercilerce işyerleri ruhsatlandırılırken, bu işyerine engellilerin girişi için rampa, sesli ve görüntülü cihazlar konulup konulmadığı kontrol edilecek, gerekli önlemler alınmamışsa ruhsat verilmeyecektir

32. Yabancı uyrukluların işyeri açması ve çalıştırması konusunda, yabancılarla ilgili mevzuat hükümlerine uyulması.

33. Yabancıların Türkiye’deki çalışmalarını izne bağlamak ve bu yabancılara verilecek çalışma izinleri ile ilgili esasları belirlemek amacıyla 4817 sayılı “Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanun” çıkarılmıştır. • Kanunun 4 üncü maddesi uyarınca, Türkiye’nin taraf olduğu ikili ya da çok taraflı sözleşmelerde aksi öngörülmedikçe, yabancıların Türkiye’de bağımlı veya bağımsız çalışmaya başlamadan önce izin almaları gerekmektedir. • İzin vermeye yetkili makam Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığıdır. Kanuna göre çalışma izinleri süreli veya süresiz olabilecektir. • Türkiye’ye çalışmak üzere gelen bir yabancının beraberinde veya daha sonra getirmiş olduğu eş ve bakmakla yükümlü olduğu çocuklarına da, yabancının kendisi ile birlikte en az beş yıl kanuni ve kesintisiz ikamet etmiş olmaları kaydıyla süreli çalışma izni verilebilir.

34. YÖNETMELİK DEĞİŞİKLİĞİ • 25.7.2010 R.G. EK “l) Büyükşehir belediyesi ile nüfusu 100.000’i geçen belediye sınırları içinde açılacak ekmek fırınlarının bu amaca tahsisli ayrık nizamda müstakil binalarda açılmış olması (Ancak, alışveriş merkezleri içinde bulunan 1000 m2 ve üstü alana sahip hipermarket, süpermarket, grossmarket ve megamarket gibi adlarla açılan işyerleri bünyesinde yer alan fırınlarda ayrık nizamda müstakil bina şartı aranmaz.), • Mah. İd. Gen. Md. Genelge: 27.09.2013 tarihli ve 26743 sayılı   • 1) İl özel idaresi ve belediyeler tarafından kendi yetki alanlarında bulunan ekmek fırınları düzenli olarak denetlenecek, gerekli sağlık ve mevzuat şartlarını sağlayamayan fırınların üretim yapmasına izin verilmeyecektir. • 2) Ekmek fırınlarının ruhsatsız olarak faaliyet göstermesine müsaade edilmeyecektir. • 3) İl özel idaresi ve belediyelerce yapılacak denetimlerin sonuçlarına ilişkin raporlar Valiliklerce icmal edilmek suretiyle 2013 yılı Kasım ayı sonu itibariyle Bakanlığımıza gönderilecektir. 2014 yılı ve devamında yapılacak denetimlere ilişkin raporlar ile bu raporlara ilişkin yapılan işlemler, istenildiğinde bilgi verilmek üzere il özel idareleri ve belediyelerce muhafaza edilecektir.

35. İŞYERİ AÇILMASI • "Yetkili idarelerden usulüne uygun olarak işyeri açma ve çalışma ruhsatı alınmadan işyeri açılamaz ve çalıştırılamaz.( İşyerlerine bu Yönetmelikte belirtilen yetkili idareler dışında diğer kamu kurum ve kuruluşları ile ilgili meslek kuruluşları tarafından özel mevzuatına göre verilen izinler ile tescil ve benzeri işlemler bu Yönetmelik hükümlerine göre ruhsat alma mükellefiyetini ortadan kaldırmaz.) İşyeri açma ve çalışma ruhsatı alınmadan açılan işyerleri yetkili idareler tarafından kapatılır." (Danıştay 8. Dairesinin 2007/2566 sayılı kararı ile yukarıdaki işaretlenen cümlenin yürütmesi durdurulmuştur. Danıştay İ.D. D. Yürütmeyi durdurmayı kaldırdı.)

36. ÖZEL ÖĞRETİM KURUMLARI • 3 üncü madde • (Ek fıkra: 28/11/2010-6082/19 md.) 10/7/2004 tarihli ve 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanununun 7 nci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi, 3/7/2005 tarihli ve 5393 sayılı Belediye Kanununun 15 inci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi ile 22/2/2005 tarihli ve 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanununun 7 nci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen izin veya ruhsatlar, bu Kanun kapsamındaki özel öğretim kurumlarını kapsamaz. Özel öğretim kurumları mevzuatına uygun olmak kaydıyla işyeri açma ve çalışma ruhsatı Bakanlıkça verilir. Bakanlık bu yetkisini valiliklere devredebilir.”

37. Özel öğretim kurumları •   Okul öncesi eğitim, ilköğretim, ortaöğretim, özel eğitim okulları • Çeşitli kurslar, uzaktan öğretim yapan kuruluşları dershaneler, • motorlu taşıt sürücüleri kursları, • hizmet içi eğitim merkezleri, öğrenci etüt eğitim merkezleri, özel eğitim ve rehabilitasyon merkezleri ile benzeri özel öğretim kurumları,

38. TORBA KANUNLA YAPILAN DÜZENLEME • 6111 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ve Diğer Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 201 inci maddesi ile • 14/6/1989 tarihli ve 3572 sayılı İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulüne Dair Kanunun 2 nci maddesine; • “f) 1136 sayılı Avukatlık Kanunu uyarınca açılan avukatlık bürolarına, • g) 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu uyarınca meslek mensuplarınca açılan bürolara,” • bentleri eklenmek suretiyle, avukatlık büroları, muhasebe, mali müşavirlik, yeminli mali müşavirlik büroları 3572 sayılı Kanunun uygulanmayacağı yerler kapsamına alınmıştır. • Bu değişikliğin anlamı, avukatlık büroları, muhasebe, mali müşavirlik, yeminli mali müşavirlik bürolarına belediye ve il özel idarelerince işyeri açma ve çalışma ruhsatı verilmeyeceğidir.

39. * Noterler • 650 sayılı KHK ile, 3572 sayılı Kanunun istisnalara dair 2 nci maddesine; • “h) (Ek: 8/8/2011 - KHK - 650/23 md.) 1512 sayılı Noterlik Kanununa göre kurulan noterlik dairelerine,” • şeklinde bent eklenerek, noterlik daireleri de kanun kapsamı dışında bırakılmıştır. Ancak, bu bendinAnayasa Mahkemesi’nin 18/7/2012 tarihli ve E.: 2011/113 K.: 2012/108 sayılı Kararı ile iptel edilmesi üzerinde 7 Temmuz 2013 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 6494 sayılı Yargı Hizmetleri ile ilgili Olarak Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 23 üncü maddesiyle de3572 sayılı İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulüne Dair Kanunun 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (h) bendi; • “h) 1512 sayılı Noterlik Kanununa göre kurulan noterlik dairelerine,” • şeklinde yeniden düzenlenmiş olup, noterlik daireleri işyeri açma ve çalışma ruhsatı alma bakımından 3572 sayılı Kanunun kapsamı dışına çıkarılmıştır.

40. Eczaneler • Son olarak 31 Mayıs 2012 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 6308 sayılı ECZACILAR VE ECZANELER HAKKINDA KANUN İLE UYUŞTURUCU MADDELERİN MURAKABESİ HAKKINDA KANUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUNUN 2 NCİ MADDESİ İLE 6197 sayılı Eczacılar ve Eczaneler Hakkında Kanunun 5 İNCİ MADDESİ AŞAĞIDAKİ GİBİ DEĞİŞTİRİLMİŞTİR. • “MADDE 5 …. Eczane açmak, devretmek veya başka bir yere nakletmek isteyen eczacılar, bulunduğu ilin sağlık müdürlüğüne dilekçe ile başvurur. Eczane açmak isteyenlerin belgelerinin tam olması hâlinde ruhsatname düzenlenir. Düzenlenen ruhsatnameler Sağlık Bakanlığına, Türkiye İlaç ve Tıbbî Cihaz Kurumuna ve Türk Eczacıları Birliğine bildirilir. Eczaneler için belediyeden ayrıca bir iş yeri ruhsatı alınması ve belediyeye harç ödenmesi gerekmez…” • .

41. İşyeri ruhsatları yetkili idarelerin en üst amiri veya görevlendireceği yetkili tarafından bu Yönetmelikte öngörülen sürede imzalanır; ruhsat için ayrıca, meclis veya encümen tarafından bir karar alınmaz.

42. BİLDİRİM • Yetkili idareler tarafından verilen işyeri açma ve çalışma ruhsatlarının örnekleri aylık olarak sigorta il müdürlüğüne ve ilgili ise ticaret siciline veya esnaf siciline gönderilir. • Umuma açık istirahat ve eğlence yerleri için düzenlenen işyeri açma ve çalışma ruhsatlarının bir örneği en geç yedi gün içinde yetkili idare tarafından kolluğa gönderilir.

43. İŞLETMECİNİN DEĞİŞMESİ VE İŞYERİNİN NAKLİ • Ruhsatta belirtilen faaliyet konusu ve adresin değişmemesi kaydıyla işyerinin devredilmesi halinde, devralan kişinin başvurusu üzerine dosyadaki bilgi ve belgeler esas alınmak suretiyle yeni işletmeci adına tekrar ruhsat düzenlenir. • (Ek fıkra: 12/3/2012-2012/2958 K.) Umuma açık istirahat ve eğlence yerleri ile gayrisıhhî müesseseler hariç olmak üzere, sıhhî işyerleri için adresin değişmemesi kaydıyla faaliyet konusunun değiştiği durumlarda ruhsat başvurusunda bulunulması halinde, dosyadaki bilgi ve belgeler esas alınarak yeni faaliyet konusu ile ilgili şartlar karşılanmak kaydıyla başvuru sahibi adına tekrar ruhsat düzenlenir. • İşyerine yeni ortak alınması veya ortaklardan birinin ayrılması durumunda yeni ruhsat düzenlenmez. • İşyerinin başka bir adrese nakledilmesi halinde yeniden ruhsatlandırılması esastır. • Mahalle, cadde, sokak ve benzeri yerlerin isim veya numaralarının değişmesi nedeniyle aynı işyeri için yeni ruhsat düzenlenmez. Ruhsatta yer alan bilgiler güncellenir. • İşyeri sahibinin ölümü halinde, yeni ruhsat düzenlenmeksizin kanunî mirasçıları adına eski ruhsatın intibakı yapılır. • Ruhsatın yenilenmesi veya intibakı gereken hallerde yetkili idareye en geç üç ay içinde müracaat edilmesi zorunludur. Bu süre mirasçılar için altı ay olarak uygulanır. Süresi içinde müracaat yapılmadığının yetkili idarelerce tespiti durumunda tespit tarihinden itibaren onbeş günlük süre verilir. Bu süre sonunda ruhsat yenilenmediği veya intibak yaptırılmadığı hallerde ruhsat iptal edilir.

44. RUHSATIN İŞYERİNDE BULUNDURULMASI • İşyeri açma ve çalışma ruhsatı, işyerinde herkesin görebileceği şekilde asılır.

45. SIHHÎ İŞYERLERİ • RUHSATIN DÜZENLENMESİ • Sıhhî işyeri açmak isteyen gerçek ve tüzel kişiler, işyerlerini bu Yönetmeliğe uygun olarak tanzim ettikten sonra Örnek 1’de yer alan başvuru ve beyan formuyla yetkili idareye müracaat eder. Başvurunun Yönetmelikte öngörülen kriterlere uygun olduğunun tespiti halinde başkaca bir işleme gerek kalmaksızın işyeri açma ve çalışma ruhsatı düzenlenerek ilgiliye aynı gün içinde verilir. • İşyeri açma ve çalışma ruhsatı müracaatı sırasında bu Yönetmelikte belirtilen bilgi ve belgeler dışında başka herhangi bir belge istenemez ve başvuru formundaki beyana göre ruhsat işlemleri sonuçlandırılır. • İlgilinin beyanına göre tanzim edilen ruhsat müktesep hak doğurmaz.

46. İŞYERİ AÇMA VE ÇALIŞMA RUHSATININ KESİNLEŞMESİ • İşyeri açma ve çalışma ruhsatı verilen işyerleri, yetkili idareler tarafından ruhsatın verildiği tarihten itibaren en geç bir ay içinde kontrol edilir. İşyerinin bu süre içinde kontrol edilmemesi halinde ruhsat kesinleşir. Kontrol görevini yerine getirmeyen yetkili idare görevlileri hakkında kanunî işlem yapılır. • İşyeri açma ve çalışma ruhsatının verilmesinden sonra yapılacak denetimlerde mevzuata uygun olmayan unsurların ve noksanlıkların tespiti halinde, işyerine bu noksanlık ve hatalarını gidermesi için bir defaya mahsus olmak üzere onbeş günlük süre verilir. • Verilen süre içinde tespit edilen noksanlık ve aykırılıklar giderilmediği takdirde, ruhsat iptal edilerek işyeri kapatılır. Ayrıca ilgililerin yalan, yanlış ve yanıltıcı beyanı varsa haklarında kanunî işlem yapılır.

47. ARANACAK ŞARTLAR • Sıhhî işyerlerinin ruhsatlandırılması sırasında bu Yönetmelikte belirtilen genel şartların yanı sıra sınıflarına ve özelliklerine göre Ek 1’de belirtilen şartlar aranır.

48. SIHHÎ MÜESSESELER İÇİN SINIFLARINA VE ÖZELLİKLERİNE GÖRE ARANACAK NİTELİKLER • A- İŞYERLERİNDE ARANACAK ASGARÎ ORTAK ŞARTLAR • 1- İşyeri amaca uygun bir şekilde tasarlanmış, temiz ve aydınlık olacaktır. • 2- İşyerinin havalandırma tertibatı bulunacak; ısıtma ve havalandırma soba, kalorifer veya klima sistemlerinden uygun olanı ile yapılacaktır. • 3- Tek ruhsatla açılan ve birden fazla faaliyet alanı bulunan işyerlerinde her faaliyet dalı için ilgili bölümlerde öngörülen şartlar ayrıca aranacaktır. • 4- On kişiden fazla çalışanı bulunan müstakil işyerlerinde dinlenme yeri, kıyafet değiştirme kabini, bay ve bayan için ayrı tuvalet bulunacaktır. Ancak birden fazla işyerinin bulunduğu iş hanı, iş merkezi, pasaj, gar, terminal gibi yerlerde ortak kullanıma ayrılmış yeter sayıda lavabo ve tuvalet varsa, buralarda açılan işyerleri için ayrıca tuvalet ve lavabo şartı aranmaz. • 5- İşyerinde üretilen çöp ve benzeri atıkların toplanması ve muhafazası için gerekli tedbirler alınacak ve atık suyun uygun bir şekilde tahliye edilmesini sağlayacak bağlantı bulunacaktır.

49. 6- Yiyecek ve içecek satılan, depolanan ve servisi yapılan işyerlerinde, yiyeceklerin hazırlandığı bölümlerin tabanları, duvarları ve yiyeceğin temas ettiği yüzeyler seramik, mermer, paslanmaz çelik gibi kolay temizlenebilir, yıkanabilir ve dezenfekte edilebilir; tavanlar buğulanmayı, küflenmeyi, pislik birikmesini önleyecek; kapılar, kolay temizlenebilir ve gerektiğinde dezenfekte edilebilir nitelikte olacaktır. • Yiyecek hazırlama ve pişirme bölümünde oluşan buhar, koku, duman ve benzeri kirleticileri tahliye edecek baca sistemi kurulacaktır. • Bardak ve tabaklar cam veya porselen; kaşık, çatal ve bıçak paslanmaz çelikten olacaktır. • 7- İtfaiye raporu alması gerekmeyen işyerlerinde çalışanların ve müşterilerin güvenliğini sağlamak amacıyla yangına karşı önlemler alınacaktır. • 8- Umuma açık istirahat ve eğlence yerleriyle, kişilerin yoğun olarak giriş-çıkış yaptığı diğer işyerlerinde giriş ve çıkışlar ayrı kapıdan olacak ve yangına karşı ayrıca tahliye çıkışı bulunacak, yangın çıkışları ışıklı tabela ile gösterilecektir. • 9- Umuma açık istirahat, eğlence ve konaklama yerleriyle lokantalarda ve pastanelerde şehir şebekesine bağlı su bulunacak, sigara içilen ve içilmeyen bölümler duvar veya camla ayrılacaktır. • 10- Umuma açık istirahat ve eğlence yerleri, konaklama yerleri, düğün salonları, lokantalar ve benzeri işyerlerinde bulunan tuvaletlerin zeminleri ve duvarları mermer, seramik ve mozaik gibi kolay temizlenebilir, yıkanabilir ve dezenfekte edilebilir malzemelerle kaplı olacaktır. Tuvalet ile mutfak yan yana olmayacaktır.

50. UMUMA AÇIK İSTİRAHAT VE EĞLENCE YERLERİ • İÇKİLİ YER BÖLGESİNİN TESPİTİ • İçkili yer bölgesi, mülkî idare amirinin genel güvenlik ve asayiş durumu hakkındaki görüşü doğrultusunda belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde belediye meclisi, bu sınırlar dışında il genel meclisi tarafından tespit edilir. • İçkili yer bölgesi haricinde içkili yer açılamaz.