310 likes | 591 Views
Kalp krizi…. Mart 2006. Doç.Dr.Osman Akdemir. Kalp krizi nedir? Neden olur?. Koroner arter. Kalp. Kalp krizi nedir? Neden olur?. Sağlıklı arter. Damar Sertliği plakları. Enfarktüs alanı. Kalp krizi geçirirken…. Göğüste ağrı, sıkışma hissi, Kollarda, omuzda, sırtta, çenede ağrı,
E N D
Kalp krizi… Mart 2006 Doç.Dr.Osman Akdemir
Kalp krizi nedir? Neden olur? Koroner arter Kalp
Kalp krizi nedir? Neden olur? Sağlıklı arter Damar Sertliği plakları Enfarktüs alanı
Kalp krizi geçirirken… • Göğüste ağrı, sıkışma hissi, • Kollarda, omuzda, sırtta, çenede ağrı, • Terleme, • Mide bulantısı, • Kusma, • Nefes darlığı… Hiçbir şey hissetmeden sessizce geçirilebilmektedir!!!
Tedavideki ilerlemeler • 1960’lar: Hastanede gelişen ani ölümlerin acil tedavileri ve koroner bakım ünitelerinin devreye girmesi • 1970’ler: Hastane dışında gelişen kalp durmalarını tedavi etmeye yönelik programların devreye girmesi • 1980’ler: Tam tıkanarak enfarktüste neden olan damarın pıhtı eritici tedavi ya da balon anjiyoplasti ile yeniden açılması
Korumada ilerlemeler • 1970’ler: Sigarayla mücadele bilinci • 1980’ler:Bazı kalbi koruyucu ilaçlar ve aspirin • 1990’lar:Bazı kalbi koruyucu ilaçlar ve kolesterol düşürücü ajanlar
Ani ölüm ? • Ölümlerin yarısı ilk saatte gerçekleşiyor! • Zamanında tedavi edilmeyenlerin 1/3’ü kaybediliyor! !
Acil durum planı • Kime haber vereceğim? • Ne zaman hastaneye gitmem gerekiyor? • Hangi hastaneye nasıl ulaşacağım? • Hangi bilgiyi doktora vermem gerekecek?
KALP KRİZİKimler riskli? • > 45 y erkekler, > 55 y kadınlar • Kalp krizi geçirmiş kişiler, • By-pass ameliyatı, balon-stent uygulanmış hastalar • Ailede erken koroner hastalık bulunanlar: Baba ya da erkek kardeşte < 55y Anne ya da kız kardeşte < 65y
KALP KRİZİKimler riskli? • Diabetes mellitus, • Yüksek kolesterol, • Hipertansiyon, • Sigara, • Fazla kilo, • Hareketsiz yaşam tarzı.
< %10 % 10-20 Düşük derece risk > %20 Orta derece risk Yüksek derece risk 10 yıl
KALP KRİZİKimler riskli? %27 • Daha önce kalp krizi geçirmiş kişi • Bilinen koroner arter hastası • Diabetes mellitus • Yüksek LDL-kolesterol • Hipertansiyon • Sigara %20 4X 3X 2X
KALP KRİZİRiski düşürebilir miyiz? • Diabetes mellitus, • Yüksek kolesterol, • Hipertansiyon, • Sigara, • Fazla kilo, • Hareketsiz yaşam tarzı.
Korunmak için neler yapabilirim? • Asla sigara içme, • Tansiyonunu takip et, • Şeker hastasıysan kontrolleri ihmal etme, • Beslenmene özen göster, • Kolesterol takiplerini aksatma, • Egzersizin önemini azımsama, • Normal vücut kilona ulaş ve koru.
Check-up? • 20 yaşını geçen her birey 5 yılda bir kolesterol ölçümü yaptırmalı, • 30-40 yaş arası 2 yılda bir, 40 yaş üzerinde her yıl açlık kan şekeri ölçümü yapılmalı, • Zaman zaman tansiyon ölçümü yapılmalı.
Beslenme Yüksek kolesterol Hipertansiyon Fazla kilo
Yüksek kolesterol ! • Kan dolaşımındaki kolesterolün %75’i karaciğerde imal edilirken %25’i aldığımız gıdalardan emilir. • Gıdalarla aldığımız yağın miktarı ve türü kan kolesterol düzeyine önemli ölçüde etki eder. • Yüksek kolesterolün kalp hastalığı riskini arttırdığı uzun süredir bilinmektedir.
Yüksek kolesterol ! • Kalbi besleyen damarların iç yüzeylerinde plak adı verilen birikimler yapmakta, bu plaklar büyüyerek kan dolaşımını engelleyebilmektedir. • “Az yağlı, az kolesterollü beslen” önerisini bu nedenle duymayanımız kalmamıştır. • Ancak artmış kalp hastalığıyla ilişkili olan sanıldığı gibi tüketilen yağın miktarından ziyade yağın türüdür.
Yapılması gerekenler • Günlük kalorinin en fazla %30’unu yağlardan almamız, • Almakta olduğumuz “kötü” yağları “iyi” yağlarla değiştirmemizdir.
Kötü yağlar? • Bu yağların tüketimi “kötü kolesterol” olarak bilinen LDL-kolesterol düzeyini arttırmakta. • Margarin, kırmızı et, yumurta sarısı, tam yağlı süt ve ürünleri, kızarmış gıdalar, hamburger ve benzerleri, ticari unlu mamuller bu tür “kötü” yağların başlıca kaynakları.
İyi yağlar? • Bu yağlar ise LDL-kolesterol düzeyini düşürürken “iyi kolesterol” olarak adlandırılan HDL-kolesterolü arttırmakta. • Zeytinyağı, fındık yağı, mısırözü yağı, balık, ceviz, soya fasulyesi bu “iyi” yağların kaynakları. • Günlük kalorinin en fazla %30’u olması gereken yağ tüketiminde bunlara ağırlık verilmeli.
Hipertansiyon ! Tuz kısıtlaması İlaçlar Fazla kiloların verilmesi Sebze & meyveden zengin beslenme Egzersiz Alkolün sınırlandırılması
Fazla kilo ! • Kandaki kolesterol ve trigliserid düzeyini arttırır, • HDL-kolesterol düzeyini düşürür, • Kan basıncını yükseltir, • Diyabeti başlatabilir, • Tüm bunlar olmadığı takdirde bile tek başına bir risktir.
“Bu dünyada ölüm ve vergiler dışında hiçbir şeyin kesin olduğusöylenemez” Benjamin Franklin, 1789