Stanisław KOZIEJ

1. Stanisław KOZIEJ Asymetryzacja bezpieczeństwa www.koziej.pl

2. Zagadnienia • Asymetryzacja środowiska bezpieczeństwa: terroryzm i proliferacja BMR • Strategia bezpieczeństwa narodowego w warunkach zagrożeń asymetrycznych www.koziej.pl

3. Asymetryzacja środowiska bezpieczeństwa • Rewolucja informacyjna + globalizacja = asymetryzacja: • podmiotów bezpieczeństwa (państwa, organizacje międzypaństwowe i niepaństwowe…), • zagrożeń (konwencjonalne - niekonwencjonalne, militarne - niemilitarne), • strategii (zniszczenia, odstraszania, szantażu …) www.koziej.pl

4. Istota terroryzmu Celowe (świadomie zamierzone) i spektakularne atakowanie niewinnych, postronnych osób dla pośredniego (asymetrycznego - poprzez opinię publiczną) oddziaływania na przeciwnika politycznego lub ideologicznego www.koziej.pl

5. Wymiary asymetryczności terroryzmu globalnego • Wymiar humanistyczny: emocjonalizm przeciw racjonalizmowi • Wymiar ideologiczny: radykalizm i fundamentalizm religijny (al-kaidyzm, dżihadyzm?) przeciw demokracji i liberalizmowi politycznemu • Wymiar organizacyjny: sieciowość przeciw hierarchiczności • Wymiar instrumentalny: środki proste i powszechne przeciw technicznie zaawansowanym i specjalistycznym • Wymiar operacyjny: terroryzm samobójczy i taktyka maksymalizacji strat przeciw taktyce minimalizacji strat własnych i przeciwnika www.koziej.pl

6. Terroryzm i broń masowego rażenia • Proliferacja BMR - nowi asymetryczni dysponenci: państwa niepewne i struktury niepaństwowe – organizacje terrorystyczne • Asymetria roli: broń ostateczna (używana z konieczności, strategia odstraszania) – broń pierwszego użycia (używana z wyboru, strategia szantażu) • Postklasyczna era nuklearna - asymetryczne bezpieczeństwo nuklearne globalna sieć terrorystyczna masowego rażenia – nowe asymetryczne mocarstwo światowe ery informacyjnej? www.koziej.pl

7. Inne zjawiska i tendencje asymetryzacji bezpieczeństwa • Asymetryzacja tradycyjnych konfliktów i kryzysów: • międzynarodowy kontekst kryzysów wewnętrznych: naruszanie praw człowieka a zasada suwerenności państw • wojna z terroryzmem jako asymetryczna wojna światowa? • Dezintegracja i degeneracja klasycznych struktur: • państwa upadłe: asymetryczne zagrożenia słabością • państwa zbójeckie: asymetryczne zagrożenia pirackim podejściem do reguł życia międzynarodowego • Negatywne skutki rozwoju, dobrobytu i demokracji (zagrożenia środowiska naturalnego, postęp a dewiacje społeczne, przestępczość, katastrofy infrastrukturalne) www.koziej.pl

8. Strategie międzynarodowe • ONZ i NATO – nieefektywność symetrycznych procedur (dwubiegunowość i równoważne relacje między mocarstwami) z czasów zimnej wojny • Organizacje międzynarodowe - koalicje „ad hoc” • Strategie międzynarodowe – strategie narodowe (renacjonalizacja praktyki strategicznej) www.koziej.pl

9. Strategie narodowe: USA • Szok po 11 września 2001 • Nieadekwatność dotychczasowej symetrycznej strategii odstraszania (MAD) w stosunku do terrorystów i państw zbójeckich • Prewencja i uderzenia uprzedzające w walce z terroryzmem i BMR – asymetryczność tej koncepcji wobec klasycznego prawa międzynarodowego (prawo państw do samoobrony w razie agresji) • Obrona przeciwrakietowa – odpowiedź na asymetryczne zagrożenia rakietowo-nuklearne www.koziej.pl

10. Praktyka strategiczna – Irak i Afganistan: kampanie militarne • Błyskawiczne zwycięstwa militarne • Asymetria w obszarze siły (potencjałów militarnych): potęga przeciw słabości – przewaga dominująca (absolutna) • dominacja informacyjna, broń precyzyjna dużego zasięgu, wojska specjalne, operacje rajdowe www.koziej.pl

11. Praktyka strategiczna – Irak i Afganistan: kampanie stabilizacyjne • Kłopoty stabilizacyjne • asymetryzacja misji sił zbrojnych: nie klasycznie destrukcyjna („pobić, rozbić, zniszczyć …”), ale konstrukcyjna („pomagać, odbudowywać, organizować …”) • nowa jakość ruchu oporu – asymetryczna walka „niekinetyczna”: • wymiar organizacyjny: synteza partyzantki, milicji (prywatnych, religijnych, plemiennych), terroryzmu, przestępczości zorganizowanej • wymiar operacyjny: synteza taktyki oporu cywilnego, działań partyzanckich (nieregularnych działań zbrojnych) i walki informacyjnej (psychologicznej) www.koziej.pl

12. Praktyka strategiczna – Irak i Afganistan: prognozy • Prognozy nieoptymistyczne: • Afganistan: „czarna dziura” bezpieczeństwa – psucie NATO • Irak: groźba wojny regionalnej – przegrana supermocarstwa, konieczność szerokiego zaangażowania międzynarodowego Nieskuteczność społeczności międzynarodowej – groźba globalnej anarchii strategicznej www.koziej.pl

13. Główne koncepcje pozimnowojennej strategii globalnej w asymetrycznym środowisku bezpieczeństwa • interwencje humanitarne • operacje uprzedzające • operacje prewencyjne • operacje stabilizacyjne • obrona przeciwrakietowa • główne wyzwanie: przyjąć wspólną prewencyjną strategię globalną, aby uniknąć anarchii strategicznejw asymetryzującym się środowisku bezpieczeństwa www.koziej.pl

14. Operacyjna koncepcja bezpieczeństwa narodowego • Myśleć i działać twórczo iwyprzedzająco (wykorzystywać szanse i zapobiegać zagrożeniom) • Podejście zintegrowane (kompleksowe) – łącznie obrona i reagowanie kryzysowe; bezpieczeństwo militarne i pozamilitarne; zewnętrzne i wewnętrzne • Aspekty sojusznicze i narodowe (wspólnota strategiczna i samodzielność strategiczna) www.koziej.pl

15. Zintegrowany system bezpieczeństwa narodowego • Podsystem kierowania • Podsystemy wykonawcze • Wyspecjalizowane w dziedzinie bezpieczeństwa siły i środki państwa (dyplomacja, siły zbrojne, wywiad, kontrwywiad, policja, straż pożarna, straż graniczna, służby ratownicze itd.) • Pozostałe, wspierające elementy struktury państwowej www.koziej.pl

16. Transformacja systemu bezpieczeństwa narodowego • Integracjasystemu kierowania – na wszystkich szczeblach • Profesjonalizacja wyspecjalizowanych podsystemów wykonawczych • Powszechność przygotowań na rzecz bezpieczeństwa (lokalne systemy bezpieczeństwa, zamiast systemu OT system BT – aktywizacja samorządów) www.koziej.pl

17. Zakończenie • Skrzyżowanie terroryzmu z BMR – główne zagrożenia asymetryczne • Strategia wyprzedzania – odpowiedzią na asymetryczność zagrożeń • Strategia globalna odpowiedzią na niebezpieczeństwo anarchii strategicznej • Zintegrowany, profesjonalny i powszechny system bezpieczeństwa narodowego www.koziej.pl