140 likes | 254 Views
De opgang van het model van de individuele verantwoordelijkheid. Ides Nicaise, HIVA / Dept. Ped. Wet. (KU Leuven). Meervoudige crisis. Meervoudige crisis (vervolg). Begonnen als crisis van de middenklasse, maar snel uitgedeind naar de zwakste groepen Massale werkloosheid
E N D
De opgang van het model van de individuele verantwoordelijkheid Ides Nicaise, HIVA / Dept. Ped. Wet. (KU Leuven)
Meervoudige crisis (vervolg) • Begonnen als crisis van de middenklasse, maar snel uitgedeind naar de zwakste groepen • Massale werkloosheid • Budget-deficits => besparingen op sociale uitgaven • Migratie van jongeren en kansarmen • Verrechtsing (racisme, werklozenjacht, afbouw publieke diensten) • Dictatuur van Europees economisch beleid (cf. aanbevelingen aan lidstaten)
Deel 1 Van Rosanvallon tot Dalrymple
Sociaal-democratische visie: de actieve welvaartsstaat als antwoord op de nieuwe sociale kwestie Rosanvallon (1981): crisis van de verzorgingsstaat • ‘sociale verzekering’ is gebaseerd op de veronderstelling van (a) toevallige spreiding van risico’s, en (b) wederkerigheidsprincipe => recht op bescherming gebaseerd op bijdragen • in werkelijkheid zijn de sociale risico’s geconcentreerd bij jongeren en laaggeschoolden. Die zijn sinds de 1e oliecrisis gevangen in vicieuze cirkel: vinden geen werk => kunnen niet bijdragen => niet beschermd
De nieuwe sociale kwestie (vervolg) Rosanvallon (1995): de nieuwe sociale kwestie • Oplossing voor crisis van de herverdelende welvaartsstaat = tewerkstellingsbeleid voor kansengroepen (om de vicieuze cirkel van uitsluiting te doorbreken en toegang te krijgen tot sociale zekerheid) • Sociale uitsluiting is meer dan een inkomenstekort. Uitsluiting = niet-participatie => niet-burgerschap => geen toegang tot basisrechten.Recht op arbeid is even belangrijk als het recht op een minimuminkomen
Neo-liberale visie: ‘arbeid moet lonen’ ‘Arbeid moet lonen’ (makingworkpay) is één van de 4 basisprincipes van de EU-strategie voor modernisering van de sociale zekerheid Gebaseerd op ‘afhankelijkheidstheorie’: sociale uitkeringen nemen de prikkel tot werken weg en ‘vangen’ gezinnen in armoede • Verlaag uitkeringen, stel voorwaarden, sanctioneer, beperk uitkeringen in de tijd, koppel rechten aan plichten… • Veel uitkeringen, en bijna alle sociale minima in de EU liggen beneden de armoededrempel (m.a.w. armoede is de remedie tegen armoede)
Arbeid moet lonen (vervolg): modernisering of minimisering van sociale bescherming? • Huidige situatie: afkalving van sociale bescherming door toedoen van • Ideologie van ‘arbeid moet lonen’ • Budgetproblemen in ganse Westerse wereld • Sociale dumping in uitgebreide EU
Conservatieve visie: onderklasse-theorie • Onderklasse = ‘niet-verdienstelijke armen’ (19de eeuw)= klasse die leeft van inkomensoverdrachten en waar afhankelijkheid overgeërfd wordt van generatie op generatie => cultuurdeficit als oorzaak van armoede (Lewis, Los hijos de Sanchez, 1961; Wilson, The ghetto underclass, 1989; Dalrymple, Leven aan de onderkant, 2001) • Moraliserende nadruk op persoonlijke verantwoordelijkheid (zie bv. hervorming bijstand in VSA, 1995): bijstand werkt afhankelijkheid en tienermoederschap in de hand => schaf bijstand af om armoede te bestrijden • Elementen in EU armoedejargon: activering, rechten en plichten, ‘jobloze gezinnen’ als oorzaak van kinderarmoede…
De actieve welvaartsstaat: goed of slecht voor sociale inclusie? naargelang de ‘policy mix’ zal de actieve welvaartsstaat uitmonden in • Meer tewerkstelling • Lagere lonen en zwakkere arbeidsvoorwaarden • Lagere sociale bescherming • Méér (i.p.v. minder) armoede
Deel 2 Het beleid t.a.v. jongeren
Jongeren als pilootgroep van sociaal beleid • Jongeren zijn proefkonijnen van sociale innovaties(bv. Rosettaplan, activeringsplan gestart met jongeren en geleidelijk uitgebreid tot ouderen) • Moraliserend politiek discours is sterker t.a.v. jongeren => bv. verlenging wachttijd=> bv. verstrenging sancties
Wat vragen jongeren zelf ?(European Youth Forum) • Garantieplan met • opleiding, • Werk • Vrijwilligerswerk • Financiële veiligheid (bv. New Deal for Young People in VK, N-Europees activeringsbeleid, Oostenrijks garantieplan) • Kansen: keuzemogelijkheden • Gevaren: dwangmaatregelen
Sociale investeringslogica • Vb. learnfare (N-Europa)… • Vb. omzetting leerplicht in kwalificatieplicht (NL)… …doel is uitbreiden van inzetbaarheid op lange termijn…+ inschakeling in kennissamenleving