Hoofdstuk 1 De verantwoordelijkheid van ingenieurs

1. Hoofdstuk 1De verantwoordelijkheid van ingenieurs

2. verantwoordelijkheid • Verantwoordelijk zijn: aangesproken kunnen worden op je handelen en/of op de effecten van je handelen. • Soorten verantwoordelijkheid: • juridische • taak • professionele • Verantwoordelijkheid & rollen

3. verwijtbaarheid • voorzienbaarheid • beïnvloedbaarheid • handelingsvrijheid

4. morele verantwoordelijkheid • Het gaat om de goedheid, geloofwaardigheid, of rechtvaardigheid van een handeling zelf en/of van de effecten van de handeling. • We spreken over morele verantwoordelijkheid als: • er een morele norm overschreden is, of • er ontoelaatbare schade aangericht is aan het welzijn of het geluk van anderen.

5. De macht en verantwoordelijkheid van ingenieurs

6. de 3m-verantwoordelijkheid van ingenieurs

7. problemen rond verantwoordelijkheid • conflicterende verantwoordelijkheden • sociaal-psychologische factoren • het vele-handenprobleem

8. top-tien van morele excuses • Ik was slechts een klein radertje in het geheel. • Iedereen deed het. • Als ik het niet gedaan zou hebben zou iemand anders het gedaan hebben. • Zonder mijn bijdragen was het nog veel erger geweest. • Ik had er niks mee te maken. • Ik wist nergens iets van. • Ik wist niet dat het niet mocht. • Ik deed slechts wat mij werd opgedragen. • Het was niet mijn taak. • Ik had geen keuze.

9. reikwijdte van verantwoordelijkheid van ingenieurs

10. morele competentie • morele sensibiliteit • moreel analysevermogen • morele creativiteit • moreel oordeelsvermogen • morele beslissingsvaardigheden • argumentatievermogen

11. Hoofdstuk 2Beroepsethiek: beroepscodes en bedrijfscodes

12. gedragscodes • Codes waarin organisaties of verenigingen richtlijnen vastleggen die aangeven wat zij als verantwoord of juist gedrag van hun werknemers of leden beschouwen of welke normen en waarden richtinggevend dienen te zijn in dat gedrag en bij het nemen van beslissingen. • soorten codes: • aspirationele • adviserende • disciplinerende

13. beroepscode • integere en competente beroepsuitoefening • verplichtingen t.a.v. opdrachtgevers en werkgevers • maatschappelijke verantwoordelijkheid en verplichtingen t.a.v. het publiek

14. bedrijfscode

15. tekortkomingen gedragscodes • Gedragscodes zijn onbekend. • Gedragscodes zijn vaag en potentieel tegenstrijdig. • Gedragscodes kunnen niet nageleefd worden. • Gedragscodes worden niet gehandhaafd. • Gedragscodes zijn slechts gericht op imagoverbetering.

16. klokkenluiden • Een klokkenluider is iemand die misstanden bij zijn werkgever openbaar maakt zonder toestemming van zijn meerderen om het publiek te waarschuwen. • Hoofdcategorieën misstanden (IVA) • overtreden wetten en regels (milieu, arbeidstijden, veiligheid) • misbruiken van geld (corruptie, fraude) • misbruiken, achterhouden of verdraaien van informatie • machtsmisbruik (fysiek geweld, sexuele intimidatie, discriminatie)

17. zorgvuldigheidseisen • materiële zorgvuldigheid: • op redelijke gronden gebaseerd vermoeden • maatschappelijk belang in het geding • maatschappelijk belang is groter dan belang werkgever • formele zorgvuldigheid • eerst intern gemeld, tenzij dat niet verlangd kan worden • feiten op passende en evenredige wijze bekendmaken