Carl Lamote, Jan Van Damme, Wim Van Den Noortgate

1. Sessie B4: Vroegtijdig schoolverlaten in Vlaanderen, een kwestie van de school en de betrokkenheid? Carl Lamote, Jan Van Damme, Wim Van Den Noortgate

2. Probleemstelling • > 25 jaar onderzoek naar vroegtijdige schoolverlaters • Individueel verhaal • Leerlingkenmerken • Schoolkenmerken? • Methodologische beperkingen voorgaand onderzoek. Studiedag Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee

3. Literatuur • Rumberger (2001, 2004): • Individual perspective • Institutional perspective • Beiden noodzakelijk. Studiedag Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee

4. Literatuur • Leerlingkenmerken • Sociale achtergrond (opleiding ouders, inkomen); • Schoolse prestaties • Betrokkenheid (engagement) • Social engagement • Indicator: relaties op school • Academic engagement • Aanwezigheid, huiswerk, … Studiedag Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee

5. Literatuur • Schoolkenmerken • Socio-economische compositie • Schoolstructuur • Grootte, ligging, net. • Schoolklimaat • Sociaal kapitaal • Relaties met leerkracht • Relaties tussen leerlingen onderling Studiedag Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee

6. Literatuur • Probleem: schoolveranderaars. • Schoolverandering: vorm van ‘disengagement’. • Vicieuze cirkel van disengagement • Probleem: • Schoolkenmerken? • Welke school? Studiedag Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee

7. Huidig onderzoek Studiedag Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee

8. Huidig onderzoek • LOSO-databank • 6411 leerlingen • SO + eerste jaren HO/arbeidsmarkt • Selectie van 4735 leerlingen, waarvan 514 vroegtijdige schoolverlaters. • 52 scholen Studiedag Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee

9. Huidig onderzoek • Survival analyse met kruisklassificaties • Leerling mobiliteit Studiedag Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee

10. Schoolkenmerken school 1 Schoolkenmerken school 2 School 1 School 1 School 1 School 2 School 2 School 1 Leerjaar 1 Leerjaar 3 Leerjaar 2 Leerjaar 4 Leerjaar 5 Leerjaar 6 Leerling 1 Studiedag Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee

11. Huidig onderzoek • SES (opleiding en tewerkstelling ouders) • Leeftijd intrede SO • Zittenblijven SO • Geslacht • Cognitief aanvangsniveau • Socio-economische compositie school • Relaties op school (ind. voor betrokkenheid) • “nieuwe leerlingen worden snel aanvaard” • “leerkrachten vertrouwen de leerlingen” • Start in 1B Studiedag Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee

12. Resultaten Studiedag Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee

13. Resultaten • Schoolveranderingen? Studiedag Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee

14. Resultaten Studiedag Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee

15. Resultaten Leerlingkenmerken Studiedag Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee

16. Resultaten • Leerling reeds achterstand opgelopen in BaO? • Kans op vroegtijdig schoolverlaten na achterstand in BaO 2.6x de kans in vergelijking met leerlingen die wél op tijd SO aanvatten. • Leerling vertraging in SO? • 2.4x • Leerling gestart in 1B? • 2x Studiedag Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee

17. Resultaten • Cognitief aanvangsniveau • Een sd (0.62) hoger dan gemiddeld? Kans op dropout daalt met 38%. • Geslacht? • Jongens meer dan meisjes • Meisjes 40% minder kans • SES • Een sd (2.1) hoger dan gemiddeld? Kans op dropout daalt met 47%. Studiedag Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee

18. Resultaten Schoolkenmerken Studiedag Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee

19. Resultaten • Doet de school ertoe? • Sociaal-economische compositie • 1SD hoger dan gemiddelde school? • Kans op dropout daalt met 44% • Relaties op school • 1SD hoger dan gemiddelde school? • Kans op dropout daalt met 19% Studiedag Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee

20. Resultaten • Interactie • Leeftijd 1SO * SES • Zittenblijven SO * SES Studiedag Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee

21. Leeftijd 1SO * SES Studiedag Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee

22. Zittenblijven * SES Studiedag Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee

23. Conclusies • Leerlingkenmerken • Vroegtijdig schoolverlaten laat zich al vroeg aankondigen! • Jongens meer dan meisjes • Invloed van SES. • Schoolkenmerken • Compositie van de school • Belang van relaties op school en relaties met leerkrachten! Studiedag Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee

24. Beleidsaanbevelingen • Vroegtijdig schoolverlaten niet enkel zaak van SO! • Initiatieven ter verlaging van dropout niet enkel in SO. • Scholen met betere relaties, lagere dropout. • Aantal leerkrachten/vakkenclusters. Studiedag Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee

25. Vragen/info: carl.lamote@ped.kuleuven.be www.steunpuntloopbanen.be Studiedag Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee