540 likes | 910 Views
BAROK. Wojna trzydziestoletnia 1618 - 1648. Rządy kardynała Richelieu we Francji - 1624 -1648. Ścięcie Karola I - 1649. Karol II królem Anglii - 1660. Wojna Szwecji z Polską – 1655 - 1660. Piotr I carem Rosji - 1682. Śmierć Ludwika XIV. Ludwik XV na tronie Francji - 1715.
E N D
Wojna trzydziestoletnia 1618 - 1648 • Rządy kardynała Richelieu we Francji - 1624 -1648 • Ścięcie Karola I - 1649 • Karol II królem Anglii - 1660 • Wojna Szwecji z Polską – 1655 - 1660 • Piotr I carem Rosji - 1682 • Śmierć Ludwika XIV. Ludwik XV na tronie Francji - 1715 • Fryderyk Wilhelm królem Prus – 1713 - 1740 • Ludwik XVI zaczyna panowanie we Francji - 1774 Zdjęcie z krzyża Rubens • Wojna Stanów Zjednoczonych o niepodległość -1775 - 1778 • Panowanie Katarzyny II – 1762 - 1796 • Panowanie Fryderyka II w Prusach – 1740 - 1787 Najważniejsze wydarzenia
Filozofia baroku renesans Człowiek w centrum myśli – potężny pan natury Nauka, wykształcenie, wszechstronność Harmonia w filozofii i sztuce barok Mimetyczność sztuki (naśladownictwo) Humanizm, sława, piękno świata i życia jako motywy literatury Człowiek jako kruszyna w kosmosie, powrót wiary w jedyną potęgę Boga Wzrost handlu i roli pieniądza, bogacenie się ludzi, wzrost gospodarczy Religijność, metafizyka, mistycyzm Dysharmonia, niepokój, niepewność Ekspresjonizm sztuki Przemijanie, szatan, śmierć, czas- motywy sztuki i filozofii Wojny, zarazy, głód, śmierć – spadek demograficzny, zwątpienie w doczesne wartości Filozofia baroku
Rene Descartes (Kartezjusz) Autor słynnej maksymy Cogito ergo sum (myślę, więc jestem); Rozprawa o metodzie • Giordano Bruno – głosił naukę o nieskończoności wszechświata; spłonął na stosie w 1600 r. • John Locke – tabula rasa • Blaise Pascal Autor wizji człowieka jako kruchej, rozumnej trzciny; Autor Zakładu –słynnej „gry z Bogiem” Autor dzieła Myśli. Filozofia baroku
Baruch Spinoza – panteizm- wszystko jest częścią Boga • Gottfried Wilhelm Leibniz – świat składa się z niezależnych od siebie monad • Francis Bacon– określił reguły empirycznej metody naukowej • Tommaso Campanella– idee komunizmu utopijnego w Mieście Słońca Filozofia baroku
Isaac Newton • oddzielił nauki ścisłe (zajmujące się materią) od filozofii (badającej świat duchowy) • sformułował prawo powszechnego ciążenia i trzy fundamentalne zasady dynamiki • Galileusz • określił reguły empirycznej metody naukowej • odkrył księżyce Jowisza i zjawisko bezwładności Filozofia baroku/Nauki przyrodnicze
Jan Heweliusz • gdański astronom • przeprowadził wiele obserwacji księżycowych, planetarnych i słonecznych • zaobserwował fazy planety Merkury • Wyniki obserwacji słonecznych były opublikowane jako dodatki do jego Selenografii (1647), Cometografii (1668), oraz Machina Coelestis (1679) Nauki przyrodnicze
Zjawiska • Kontrreformacja – odpowiedź Kościoła katolickiego na renesansowy ruch reformacji • Marinizm – nurt w poezji (Giambattisto Marina), koncept-istota utworu • Gongoryzm – hiszpański rodzaj poezji barokowej (Luis de Gongora), zaskakująca, skomplikowana, filozoficzna treść • Poezjametafizyczna – angielscy poeci (John Donne, George Herbert); przeświadczenie o znikomości życia, przemijaniu, śmierci • Klasycyzm – Francja; sposób życia i myślenia, przywołujący antyczne wzorce, powołujący się na klasyczne autorytety • Sarmatyzm – nurt charakterystyczny dla Polski, cała formacja kulturowa polskiej szlachty, jej strój, obyczaje, sposób bycia i przekonanie o wyjątkowości i wyższości swojej klasy, rzekomo pochodzącej od starożytnej szlachty • Topos piekła, szatana, śmierci i czasu – jako popularnych tematów literatury Literatura baroku
Literatura w baroku Hiszpania • Miguel Cervantes – Don Kichot • Lope de Vega – dramaty np. Rodryg, ostatni z Gotów • Calderon de la Barca – Książę niezłomny • Luis de Gongora – poezje; gongoryzm Miguel Cervantes Francja • Molier (Jean Baptiste Poquelin) – komedie, m.in. Świętoszek, Skąpiec • Pierre Corneille - Cyd • Jean de la Fontaine - bajki • Nicolas Boileau – Sztuka poetycka • Jean Racine – Fedra i inne dramaty • klasycyzm Molier Literatura baroku
Anglia • Shakespeare • John Milton – Raj utracony poeci metafizyczni: • John Donne • George Herbert John Milton Włochy • Giambattista Marino - marinizm • Torquato Tasso Giambattista Marino Literatura baroku
Literatura barokowa w Polsce Epicy • Jan Chryzostom Pasek • Wacław Potocki Poeci • Jan Andrzej Morsztyn • Daniel Naborowski • Sebastian Grabowiecki • Hieronim Morsztyn • Zbigniew Morsztyn • Wacław Potocki Jan Andrzej Morsztyn • Jan z Kijan Daniel Naborowski Literatura baroku
Nurty w literaturze barokowej Literatura dworska Literatura ziemiańska (sarmacka) Literatura plebejska (miejska) • Jan Andrzej Morsztyn • poezje i tomy: • -Kanikuła albo psia gwiazda • -Lutnia • polski przedstawiciel marinizmu • Jan Chryzostom Pasek • Pamiętniki • Jan z Kijan • - Fraszki Sowizdrzała Nowego • A. Władysławiusz • Wacław Potocki • poezje: • -Nierządem Polska stoi • -Zbytki Polskie • -Pospolite ruszenie • epos: • -Transakcja wojny chocimskiej • W. Roździeński • Daniel Naborowski • poezja metafizyczna: • -Krótkość żywota • -Cnota grunt wszystkiemu • -Marność • twórczość anonimowa Literatura baroku
Nurty w barokowej poezji polskiej Poezja metafizyczna intelektualna Poezja „światowych rozkoszy” Poezja sarmacka Poezja mieszczańsko - plebejska poezja dworska: • Wacław Potocki • SebastianGrabowiecki • Hieronim Morsztyn • -Światowa rozkosz ? poezja ziemiańska: • wierszeanonimowe • Mikołaj Sęp Szarzyński • Jan z Kijan • SzymonSzymonowic • -Sielanki • WespazjanKochowski • -psalmy • Jan Andrzej Morsztyn • Daniel Naborowski • Szymon Szymonowic Literatura baroku
Nurty w barokowej poezji polskiej Poezja metafizyczna intelektualna Poezja „światowych rozkoszy” Poezja sarmacka Poezja mieszczańsko - plebejska • Wacław Potocki • Jan z Kijan • Mikołaj Sęp Szarzyński poezja dworska: • wierszeanonimowe • WespazjanKochowski • -psalmy • Jan Andrzej Morsztyn • Daniel Naborowski poezja ziemiańska: • SebastianGrabowiecki • SzymonSzymonowic • -Sielanki • Szymon Szymonowic • Hieronim Morsztyn • -Światowa rozkosz Literatura baroku
Pięć kategorii opozycji stylów renesansu i baroku –wg Heinricha Wolfflina barok renesans • malarskość • linearność • głębia • płaskość • jedność • wielość • formaotwarta • forma zamknięta • niejasność • jasność Wniebowzięcie NMP Rubens Sztuki plastyczne baroku
Michelangelo Merisi da Caravaggio Sztuki plastyczne baroku
Męczeństwo Św. Piotra, Michelangelo Caravaggio Sztuki plastyczne baroku
Powołanie Św. Mateusza Michelangelo Caravaggio Sztuki plastyczne baroku
Miłość zwycięży wszystko Michelangelo Caravaggio Sztuki plastyczne baroku
Diego Velazquez Sztuki plastyczne baroku
Poddanie Bredy Diego Velazquez Sztuki plastyczne baroku
Chrystus ukrzyżowany Diego Velazquez Sztuki plastyczne baroku
Triumf Bachusa Diego Velazquez Sztuki plastyczne baroku
Rembrandt Harmenszoon van Rijn Sztuki plastyczne baroku
Lekcja anatomii doktora Tulpa Rembrandt Sztuki plastyczne baroku
Powrót syna marnotrawnego Rembrandt Sztuki plastyczne baroku
Portret szlachcica polskiego Rembrandt Sztuki plastyczne baroku
Peter Paul Rubens Sztuki plastyczne baroku
Pokłon Trzech Króli Rubens Sztuki plastyczne baroku
Ukrzyżowanie Rubens Sztuki plastyczne baroku
Zdjęcie z krzyża Rubens Sztuki plastyczne baroku
Trzy Gracje Rubens Sztuki plastyczne baroku
Cechy malarstwa barokowego ? Adoracja Rubens Sztuki plastyczne baroku
Cechy malarstwa barokowego • tematyka religijna, mitologiczna, alegoryczna, historyczna, portretowa • religijność i mistycyzm • bogata symbolika • efektowny iluzjonizm • ekspresja • światłocień • bogactwo formy dzieł sztuki (czasem sztuczność) • dysharmonia Adoracja Rubens Sztuki plastyczne baroku
Architektura - cechy • monumentalizm • dynamika • kontrast zestawień form • efekty światłocienia • bogata ornamentyka • próby wkomponowania budynku w otoczenie • opiera się na wzorach architektury klasycznej Kościół Św.Mikołaja w Pradze Architektura świecka Architektura sakralna • kościoły podłużne, na planie prostokąta oraz budowle centralne, na planie koła, wieloboku, krzyża greckiego • reprezentacyjne pałace rozbudowane horyzontalnie, często z bocznymi skrzydłami tworzą plan w kształcie litery U • ogród i park o geometrycznie zaprojektowanych trawnikach, klombach Architektura baroku
Fasada kościoła Santa Susanna w Rzymie, projekt Carlo Maderna Architektura baroku
Kościół Santa Maria della Salute w Wenecji, projekt Baldassare Longhena Architektura baroku
Plac św. Piotra, projekt Berniniego Architektura baroku
Attyka na kolumnadzie Berniniego – Plac św. Piotra Architektura baroku
Fontanna di Trevi - Rzym Architektura baroku
Zwinger, Drezno, projekt Pöppelmanna Architektura baroku
Pałac w Carskim Siole Architektura baroku
Późnobarokowy Kościół Opatrzności Bożej w Bielsku-Białej Architektura baroku
Pałac w Wilanowie, projekt Augustyna Wincentego Locciego Architektura baroku
Święta Lipka Architektura baroku
Wnętrze poznańskiej fary Architektura baroku
Muzyka barokowa • początek: rok 1597 – skomponowanie przez Jacopo Periego pierwszej opery Dafne • Camerata Florencka • basso continuo • muzyka ma za zadanie uczyć – konstrukcje formalne, np.: prezentacja tematu, rozwój narracji, punkt kulminacyjny, podsumowanie klawesyn • opera (Monteverdi) • suita, sonata, concerto grosso • fuga (J.S.Bach) • kompozycje ostatnich twórców baroku takich jak: Antonio Vivaldi, Johann Sebastian Bach, Georg Friedrich Händel, Jean-Philippe Rameau czy Domenico Scarlatti • koniec : śmierć Bacha Muzyka baroku
Jan Sebastian Bach • niemiecki kompozytor • uprawiał wszystkie współczesne sobie gatunki muzyczne, poza operą • doprowadził do doskonałości barokową formę fugi Wybrane dzieła • Pasja według św. Mateusza Aria • Koncerty brandenburskie F- dur I (Allegro) • Das Wohltemperierte Klavier • Toccata i fuga d-moll • Utwory na organy: preludia i fugi, toccaty i fugi, fantazje i fugi, tria, sonaty triowe, koncerty Muzyka baroku
Jan Sebastian Bach • niemiecki kompozytor • uprawiał wszystkie współczesne sobie gatunki muzyczne, poza operą • doprowadził do doskonałości barokową formę fugi Wybrane dzieła • Pasja według św. Mateusza Aria • Koncerty brandenburskie F- dur I (Allegro) • Das Wohltemperierte Klavier • Toccata i fuga d-moll • Utwory na organy: preludia i fugi, toccaty i fugi, fantazje i fugi, tria, sonaty triowe, koncerty Muzyka baroku
Jan Sebastian Bach • niemiecki kompozytor • uprawiał wszystkie współczesne sobie gatunki muzyczne, poza operą • doprowadził do doskonałości barokową formę fugi Wybrane dzieła • Pasja według św. Mateusza Aria • Koncerty brandenburskie F- dur I (Allegro) • Das Wohltemperierte Klavier • Toccata i fuga d-moll • Utwory na organy: preludia i fugi, toccaty i fugi, fantazje i fugi, tria, sonaty triowe, koncerty Muzyka baroku