ENDOSKOPİK GÖRÜNTÜLEME, EKİPMAN VE SAKLAMA KOŞULLARI

1. ENDOSKOPİK GÖRÜNTÜLEME, EKİPMAN VE SAKLAMA KOŞULLARI Prof. Dr. Nilgün TURHAN Fatih Üniversitesi Tıp Fakültesi

2. Konular • Görüntüleme sistemleri • Ekipman • Endoskopik ekipmanların saklanma koşulları

3. ENDOSKOPİK GÖRÜNTÜLEME SİSTEMLERİ

4. GÖRÜNTÜLEME SİSTEMLERİ • Teleskoplar • Kameralar • Işık kablosu • Soğuk ışık kaynağı • Monitör

5. Teleskoplar • Distal uçlarına göre • Rijid • Fleksible • Rigid teleskoplarda daha iyi görüntü veren rod-lens sistemi kullanılır. • Flexibleteleskoplar; sıklıkla sindirim sistemi ve tümör cerrahisinde

6. Rijidteloskop Fleksibleteloskop

7. Teleskoplar Çaplarına Göre Teleskopların çapları: 1.2-10 mm • Jinekolojik laparoskopide 10 mm çaplı • Histeroskopide 3.5 ve 5 mm çaplı • Mikro laparoskoplar 1.2 mm çaplı olup Veress iğnesinden geçebilir

8. Laparoskoplar Rijitlaparoskoplar açılarına göre;

9. Laparoskoplar • 0° laparoskoplar genellikle jinekologlar tarafından tercih edilir. • Doğal bir perspektif ve panoramik görüntü sağlayan 0° teleskoplar pelvik cerrahi için daha uygundur.

10. Laparoskoplar 30°-45° açılı lensler; • Distandü bir transvers kolon veya duodenumun üzerinden görüş imkanı sağladığı gibi direkt olarak görülemeyen periton boşluklarının görüş alanına girmesini sağlar.

11. Histeroskoplar • Histeroskopik teleskopu saran metal kılıf içerisinde endoskobun gireceği kanal haricinde sıvı giriş-çıkış kanalları ve makas, biyopsi forsepsi gibi cerrahi aletlerin geçtiği operasyon kanalları mevcuttur. • Rijit • Fleksible

12. Histeroskoplar Fleksiblehisteroskoplar • Fleksibl histeroskopların çapı genellikle 3.3 mm • Uterusun yan kısımları, uterotubal bölge ve fallop tüplerinin intramural kısımlarının incelenmesine olanak sağlamakta • Uterinkavite içerisinde 120-160° manevra özelliğine sahip • İntrakaviter lezyonların arkasını inceleme ve direkt biyopsi olanağı • Görüntü kalitesinin rijithisteroskoplar kadar iyi olmaması ve maliyetinin daha fazla olması dezavantajları

13. Histeroskoplar 0° histeroskop 30° histeroskop

14. Histeroskoplar 0° histeroskoplar 30° histeroskoplar Teleskop düz tutulduğunda uterin kavitenin 30°'lik kesimi görülmekte Tubalostiumlar daha kolay değerlendirilmekte • 0° direkt görüş sağlayan teleskoplar ile daha geniş görüntü elde edilmesine rağmen tubalostium sahalarının incelenmesi zor olmaktadır

15. GÖRÜNTÜLEME SİSTEMLERİ KAMERALAR • Tek çipli kameralar • Üç çipli kameralar • HD kameralar

16. KAMERALAR • Kamera lensi tarafından alınan görüntü yüksek çözünürlüklü Charged-coupled device (CCD) çipleri ile elektronik görüntüye dönüştürüldükten sonra kamera kablosu ile kamera kontrol ünitesine gönderilir. • Monitöre ulaşan elektronik imaj optik görüntüye çevrilir.

17. Charged-coupled device (CCD) çipler

18. KAMERALAR Tek çipli kameralar • 1/2 inch’lik tek bir CCD çipe sahiptir • Kameradan alınan görüntü tek çip üzerinde kırmızı, mavi ve yeşil renkler filtre edilir ve görüntü olarak aktarılır.

19. KAMERALAR Üç çipli kameralar • 1/3 inch’lik 3 adet CCD çip vardır. • Her bir çip; kırmızı, mavi ve yeşil şeklinde kendisine ulaşan görüntüyü sadece kendi rengini filter eder ve bir sonraki çipe görüntüyü aktarır. • Rezolüsyonu daha yüksektir. • Daha çok ışığa ihtiyaç duyar fakat daha kaliteli görüntü elde edilir. • Görüntüyü dondurma ve genişletebilme özelliğine sahiptir.

20. KAMERALAR • Tekchipkameralar • Telecam SLII • Image 1 S1 • Üç chip kameralar • Tricam SLII • Image 1 S3 • HD kamera • Image 1 HD

21. HD KAMERA

22. HD VE STANDART GÖRÜNTÜ ARASINDAKİ FARK Standart Kameraların Görüntü Oranı ve Çözünürlük Değerleri • Standart PAL çözünürlüğü (SD), 720X576 pikselden oluşmaktadır. • PAL standardında belirtilen çözünürlük 4:3 oranı ile gösterilmektedir. HD Kameraların Görüntü Oranı ve Çözünürlük Değerleri • 1080i interlaced 1920 x 1080 pikselden oluşmaktadır. • 1080p progressive 1920 x1080 piksel çözünürlük, PAL standart'ına göre 5 kat daha büyütülmüş görüntü. • Belirtilen HD çözünürlükleri 16:9 oranı ile gösterilmektedir.

23. HD VE STANDART GÖRÜNTÜ ARASINDAKİ FARK Ekrandaki görüntüyü oluşturmak için kullanılan HD tarama sistemi: • progressive - sürekli (p) • görüntü karesi tek seferde ekrana yansır. • interlaced - taraklı (i) • önce görüntünün tek numaralı satırları arkasından çift numaralı satırları ekrana yansıtılır. Böylece bir poz 2 turda oluşturulur. • Klasik TV yayınları taraklıdır. Yani önce 1,3,5,7,9 vs sonra ise 2,4,6,8,10 satır şeklide atlanarak oluşturulur.

24. HD VE STANDART GÖRÜNTÜ ARASINDAKİ FARK • interlaced - taraklı (i) tarama sistemi progressive - sürekli (p) Tarama sistemi

25. ÇÖZÜNÜRLÜK FULL HD 1920X1080 PİKSEL

26. DEFINITION

27. HD VE STANDART GÖRÜNTÜ ARASINDAKİ FARK STANDART 720 X 576 = 414.720 piksel HD 1280 X 720 1080 Piksel (Nokta) FULL HD 1920 X 1080 1920 Piksel (Nokta)

28. HD VE STANDART GÖRÜNTÜ ARASINDAKİ FARK HD STANDART

29. FULL HD

30. GÖRÜNTÜLEME SİSTEMLERİ Soğuk ışık kaynağı • Xenon veya halojen ampüllerden elde edilir. • Sıklıkla 400-700 nanometre dalga boyunda ışık üreten bu ampüllerin gücü 150-400 watt arasında değişmektedir.

31. GÖRÜNTÜLEME SİSTEMLERİ Işık kabloları; Fiber optik kablo Likit kristal kablo Işık kablosu

32. GÖRÜNTÜLEME SİSTEMLERİ Fiber optik Işık Kablosu • Kablolar ince cam liflerinden oluşur. • Standart bir kablonun çapı 3.5 mm’ dir. Kablonun çapı arttıkça iletilen ışığın miktarı da artar. • Fiber optik kablolar cam liflerinden oluştuğu için kırılgandır ve bu nedenle darbelerden korunmalı ve mümkün olduğunca eğilip bükülmemelidir • Gaz sterilizasyonu önerilir.

33. GÖRÜNTÜLEME SİSTEMLERİ Likit kristal Işık Kablosu • Kablolarda ışık sıvı medyumdan geçer. • Daha çok ışığı geçirir. • Daha az fleksibledır bu nedenle kullanımı kısıtlıdır. • Antiseptik solüsyonlarda sterilize edilir.

34. GÖRÜNTÜLEME SİSTEMLERİ Monitör

35. GÖRÜNTÜLEME SİSTEMLERİ Monitör • Flat ekranlar daha az yer kapladığı için daha sık tercih edilmektedir. • Yeterli görüntüye ulaşabilmek için monitörlerin en az 31 ekran olması istenir • HD görüntüleme sistemleri ile daha büyük ekranlarda daha kaliteli ve daha yüksek çözünürlükte görüntü elde edilmeye başlanmıştır.

36. EKİPMAN • Endoskopik distansiyon sağlayıcılar • Aspirasyon ve irrigasyon sistemleri • Trokarlar • Yardımcı ekipmanlar

37. ENDOSKOPİK DİSTANSİYON SAĞLAYICILAR

38. f İNSUFFLATÖR • Gazın periton boşluğuna belirli bir basınç altında aktarılmasını sağlar. - Mekanik • Elektronik • Pnömoperitoneum oluşturmak amacı ile; - CO2 - N2O - Helium

39. İNSUFFLATÖR • Laparoskopide kullanılan gazın çözünürlüğünün yüksek olması gerekir. • Karbondioksit çözünürlüğü en yüksek olması nedeni ile en sık kullanılan gazdır. • Abdominalkaviteye verilen CO2 akım hızı 7 L/dk ‘nın üzerinde olursa hipotermiye neden olur.

40. İNSUFFLATÖR • Pnömoperitoneum ile ilgili en önemli risk, yüksek basınç altındaki gazın ven içine girmesi ve gaz embolisine neden olmasıdır. • En sık kullanılan gaz olan karbondioksit kullanımı ile oluşan istenmeyen bir etki de peritoneal sıvıda çözünerek karbonik asit oluşturması ve periton ve diyaframda irritasyon yaparak operasyon sonrası sıkça görülen karın ve omuz ağrılarına neden olmasıdır.

41. İNSUFFLATÖR THERMOFLATÖR • Pnömoperitoneum oluşturmak amacı ile CO2 kullanır. • Standart insufflatörlerden farkı; • 30 L/dk kadar ulaşan akım hızına sahiptir • Gazı ısıtma, filtre etme ve nemlendirme özelliği ile hipotermiye neden olmaz, hastanın vücut ısısını korur • Distal lensin buğulanmasını önler • Daha az postoperatif ağrıya neden olur.

42. İNSUFFLATÖR Kontrol Paneli Total volüm (L) Basınç kontrol ( mmHg) Akım kontrol ( L/dk )

43. Histeroskopi’deDistansiyon • Panoromik görüntüyü sağlayabilmek için uterinkavite içerisinde pozitif basınç oluşturmak gerekir. Bu amaçla; • Sıvı medyumlar • Gaz medyumlar

44. Histeroskopi’deDistansiyon Sıvı medyumlar • Yüksek viskoziteli • Hyskon ( % 5 Dx içinde % 32’lik Dextran 70) • Düşük viskoziteli • İzotonik ve RingerLaktat • Glisin • Sorbitol • Mannitol

45. Histeroskopi’deDistansiyon Yüksek viskoziteli; • Dextranınrefraktör indeksi hava ile aynı olduğu için mükemmel görüntü sağlar. • Kanla karışmaması ve iletken olmaması avantajı iken oligüri ve böbrek yetmezliği riski nedeni ile yaşlı ve renal problemi olan hastalarda kullanılamaması dezavantajıdır. • Aletlere yapışması nedeni ile işlem sonrası aletlerin hızla yıkanması gereklidir.

46. Histeroskopi’deDistansiyon Gaz medyumlar (CO2) • Histeroskopikinsuflatör CO2’yi ml/dk akım hızı ile iletirken, laparoskopide akım hızı L/dk şeklindedir. • Ofis H/S için idealdir. • Akım hızı 100 ml/dk’yı geçmemelidir • İntrauterin basınç 75 mmHg olduğunda yeterli distansiyon sağlanmış olur ve genellikle 100 mmHg basıncın üzerine çıkılması gerekmez • Aşırı intrauterin basınç kontraksiyonlara neden olabilir.

47. Histeroskopi’deDistansiyon Gaz medyumlar (CO2) • Aşırı CO2 akımında kavitede baloncuklar oluşur ve görüntüyü karartır. • Yüksek basınçlı kullanımlarda gaz embolisi, fazla miktar kullanımda asidoz, aritmi oluşabilir. • İşlem esnasında oluşacak kan ve debrislerin uzaklaştırılması güçlüğü nedeni ile operatif girişimli histeroskopide kullanımı uygun değildir.

48. ASPİRASYON VE İRRİGASYON SİSTEMLERİ Hamou ENDOMAT LAPAROSKOPİK VE HİSTEROSKOPİK İRİGASYON ASPİRASYON SİSTEMİ

49. ASPİRASYON VE İRRİGASYON SİSTEMLERİ

50. Veress İğnesi • Verres iğnesinin çapı 2 mm, lümen genişliği 14 G. • Değişik kullanım amaçlarına uygun olarak 7, 12 ve 15 cm uzunluğunda. • Verres iğnesinin lümeninden geçebilen akım hızı en fazla 2-2.5 L/dakika Disposable Reusable