220 likes | 790 Views
ORAN-ORANTI. Doğru ve Ters Orantıyla İlgili Problem Çözülmesi ve Kurulması. Didem ÖZDEN 20120907021 İlköğretim Matematik Öğretmenliği. DOĞRU ORANTI.
E N D
ORAN-ORANTI Doğru ve Ters Orantıyla İlgili Problem Çözülmesi ve Kurulması Didem ÖZDEN 20120907021 İlköğretim Matematik Öğretmenliği DİDEM ÖZDEN 20120907021
DOĞRU ORANTI • İki çokluktan biri artarken diğeri de aynı oranda artıyor ya da biri azalırken diğeri de aynı oranda azalıyorsa bu çokluklar doğru orantılıdır. • Doğru orantılı iki çokluktan birinin miktarını a ile, diğerinin miktarını b ile gösterelim. k sabit bir sayı olmak üzere olur. DİDEM ÖZDEN 20120907021
DOĞRU ORANTI • Doğru orantıda aynı çokluklar alt alta gelecek şekilde yazılır. Bulunmak istenen yani bilinmeyen yalnız bırakılır. Bilinenler çapraz olarak çarpılır ve bilinmeyenin çaprazına bölünür. DİDEM ÖZDEN 20120907021
Örnek 1) • Şekerin kilosu ile fiyatı doğru orantılıdır. 6 kg şeker 2 TL ise 42 kg şeker kaç TL olur? Çözüm: 6 kg şeker 2 TL ise 42 kg şeker x TL ‘dir 6.x=2.42 ‘tür. DİDEM ÖZDEN 20120907021
Örnek 2) • Bir otomobil, 5 litre benzinle 100 km yol alıyorsa 150 km yol gitmesi için kaç litre benzin gerekir? Çözüm: 5 lt benzinle 100 km yol alıyorsa x lt benzinle 150 km yol alır 5.150= x.100 litre DİDEM ÖZDEN 20120907021
Örnek 3) • Bir çiftçi, 4 inekten günde 8 kova, 3 keçiden ise 4 kova süt sağabiliyorsa çiftliğindeki 12 inek ve 18 keçiden bir günde toplam kaç kova süt sağabilir? Çözüm: 4 inek 8 kova 3 keçi 4 kova 12 inek x kova 18 keçi y kova 4.x= 12.8 3.y=18.4 Toplamda 24+24= 48 kova süt sağabilir. DİDEM ÖZDEN 20120907021
TERS ORANTI • İki çokluktan biri artarken diğeri de aynı oranda azalıyorsa ya da biri azalırken diğeri aynı oranda artıyorsa bu çokluklar ters orantılıdır. • Ters orantılı iki çokluktan birinin miktarını a ile, diğerinin miktarını b ile gösterelim. k sabit bir sayı olmak üzere a.b = k olur. DİDEM ÖZDEN 20120907021
TERS ORANTI • Ters orantıda aynı çokluklar alt alta gelecek şekilde yazılır. Bulunmak istenen yani bilinmeyen yalnız bırakılır. Bilinenler düz olarak çarpılır ve bilinmeyenin yanındakine bölünür. DİDEM ÖZDEN 20120907021
Örnek 1) • Bir havuzu 6 musluk 5 saatte doldurursa aynı nitelikteki 2 musluk kaç saatte doldurur? Çözüm: Musluk sayısı arttıkça havuzun dolma süresi azalacaktır. Ters orantı kurarız. 6 musluk 5 saat 2 musluk x saat 6.5=2.x DİDEM ÖZDEN 20120907021
Örnek 2) • Bir traktör bir tarlayı 72 saatte sürüyorsa 12 traktör aynı tarlayı kaç saatte sürer? Çözüm: 1 traktör 72 saat 12 traktör x saat 1.72=12.x DİDEM ÖZDEN 20120907021
Örnek 3) • Dünyanın en hızlı treninin sürati saatte 574 km/s’tir. Saatte ortalama sürati 287 km/s olan bir hızlı trenin 4 saatte aldığı yolu, dünyanın en hızlı treni kaç saatte alır? Çözüm : 287 km/s 4 saat 574 km/s x saat 287.4= 574.x DİDEM ÖZDEN 20120907021
ALIŞTIRMALAR • 1) Bir aşçı bir günde 10 pasta yapmaktadır. Bu aşçı aynı cins pastalardan bir ayda kaç tane yapabilir? a) 200 b) 300 c) 400 d) 500 Çözüm: Doğru orantı vardır. Çünkü gün sayısı arttıkça yapacağı pasta sayısı da artar. 1 günde 10 pasta 30 günde x pasta 1.x=30.10 x=300 pasta DİDEM ÖZDEN 20120907021
2) a ve b sayıları ters orantılıdır. a sayısı 49 iken b 12’dir. a sayısı 14 iken b sayısı kaç olur? a)57 b)1/57 c)42 d)1/42 Çözüm: a=49 iken b=12 ise a=14 iken b=x 49.12=14.x DİDEM ÖZDEN 20120907021
3) Aşağıdaki orantılarda bilinmeyenlerin yerine gelmesi gereken sayıları bulunuz. a) b) c) d) Çözüm: a) b) c) d) DİDEM ÖZDEN 20120907021
4) Bir fabrikadaki iş makinesinin dişli çarkları resimdeki gibidir. 20 dişli çark, 6 tam tur döndüğünde diğer iki çark kaçar tur döner? Çözüm: 20 dişliden oluşan çark 1 tam tur döndüğünde bağlı olduğu 60 dişli çarkın 1 tam turdan az dönüş yapması gerekir. Bu durum dişli sayısı ile çarkları dönme sayıları arasında ters orantı olduğunu gösterir. 20 dişli 6 tur 20 dişli 6 tur 60 dişli x tur 30 dişli y tur 60 dişli çark 30 dişli çark 20 dişli çark DİDEM ÖZDEN 20120907021
5) Bir meyve suyu karışımında 3 L elma suyuna 1 L nar suyu karıştırılmaktadır. 12 L meyve suyunda kaç litre elma suyu vardır? a) 16 b) 4 c) 36 d) 9 Çözüm: 3+1=4 L meyve suyunda 3 L elma suyu varsa 12 L meyve suyunda x L elma suyu 4.x=12.3 DİDEM ÖZDEN 20120907021
KAYNAKÇA • İlköğretim Matematik 7 Ders Kitabı (Aydın Yayınları) • İlköğretim Matematik 7 Ders Kitabı (MEB) • http://www.erguven.net • http://www.vitaminegitim.com/ortaokul/ DİDEM ÖZDEN 20120907021