930 likes | 1.23k Views
YAŞAMAK VE YAŞATMAK İÇİN ORGAN BAĞIŞINA KATIL!. ORGAN NAKLİ NEDİR ?.
E N D
YAŞAMAK VE YAŞATMAK İÇİN ORGAN BAĞIŞINA KATIL!
ORGAN NAKLİ NEDİR ? • Tedavisi mümkün olmayan hastalıklar nedeniyle görev yapamayacak derecede hasar gören organların yerine,canlı veya ölüden alınan yeni,sağlam organın konularak hastanın tedavi edilmesine organ nakli denir.
Organ Nakli Kaynakları 1. Kadavra donör (verici) : Trafik kazası, kurşunlanma, beyin kanaması vb. nedenlerle yoğun bakımda tedavisi devam ederken beyin ölümü denilen geri dönüşümsüz beyin hasarı gelişmiş hastaların organları bağışlandığı takdirde bunlar kadavra donör olarak tanımlanmaktadır. 2. Canlı donör : Organ nakli gereken hastanın eşi veya yakın akrabaları doku, kan grubu vb. uyum mevcut ise organ bağışında bulunabilmektedir. Bunlar canlı donör olarak tanımlanmaktadır.Böbrek ve karaciğer canlıdan nakil yapılabilen organlardır.
BÖBREK NAKLİNDE ORGAN KAYNAKLARI İNGİLTERE TÜRKİYE
HANGİ ORGAN VE DOKULARIN NAKLİ YAPILABİLİR? • BÖBREK • KARACİĞER • KALP • PANKREAS • AKCİĞER • KORNEA • TENDON • DERİ • KEMİK İLİĞİ • KALP KAPAĞI • KEMİK
TÜRKİYE’DE • 1975 CANLI DONÖRDEN BÖBREK NAKLİ • 1978 KADAVRADAN BÖBREK NAKLİ • 1988 KADAVRADAN KARACİĞER NAKLİ • 1989 İLK BAŞARILI KALP NAKLİ • 1990 CANLI AKRABADAN KISMİ KARACİĞER NAKLİ • 1991 KALP KAPAĞI NAKLİ • 1998 KADAVRA KARACİĞERİ İKİYE BÖLÜNEREK İKİ KİŞİYE NAKLİ.
1979 yılında " 2238 SAYILI ORGAN VE DOKU ALINMASI, SAKLANMASI VE NAKLİ HAKKINDA KANUN" çıkarılmış ve bu yasa 1982 yılında yeniden düzenlenmiştir.
Beyin ölümü gerçekleşmeden kadavradan organ nakli yapılamaz. • Beyin ölümü, koma veya bitkisel hayattan farklıdır. • Beyin ölümünde; beyin fonksiyonları tamamen ve başa dönmeyecek yani tamiri imkansız bir biçimde kaybolmuştur.
BEYİN ÖLÜMÜ ; • Nöroloji • Nöroşiruruji • Kardiyoloji • Anesteziyoloji ve reanimasyon uzmanı toplam 4 hekimden oluşan heyet tarafından ,gerekli bütün tetkikler yapıldıktan sonra saptanır.
Ölüm olayının tutanağını düzenleyecek bu 4 hekim, organ naklini gerçekleştirecek olan hekim ekibinden bağımsızdır.
Beyin Ölümü Ne Demektir? • Beyin ölümü, beyin fonksiyonlarının irreversibl (geri dönüşümsüz) olarak kaybolmasıdır.Beyin ölümü gerçekleşen kişide solunum ve dolaşım ancak yoğun bakım koşullarında ventilatör gibi destek makinelerine bağlanarak sürdürülebilmektedir.Solunum ve kalp atımları yapay olarak sürdürülebilirken, beyin fonksiyonları yapay olarak sürdürülemez.Bu nedenle kişi beyni öldüğü zaman tıbben ölü kabul edilir.Yoğun bakım ünitelerinde verilen tüm tıbbi desteğe rağmen ortalama 24-36 saat sonra beyin dışındaki fonksiyonlarını kaybederler. Beyin ölümü tanısı almış kişilerin hayata dönmesi mümkün değildir. Beyin ölümünün gerçekleşmesinden sonra bu kişiler kadavra donör olarak adlandırılır. Bu donörlerde en kısa süre içerisinde (organlar fonksiynlarını kaybetmeden önce) organların alınarak bekleyen hastalara nakledilmesi gereklidir.
Beyin Ölümü İle Bitkisel Hayat Arasındaki Farklar: • Beyin ölümü ile bitkisel hayat kavramları birbirinden farklıdır. En önemli fark, bitkisel hayattaki hastaların solunumlarının devam etmesidir.Bu hastalar aylarca ya da yıllarca yaşamaya devam etmekte ve bazı durumlarda iyileşerek normale dönebilmektedir.
BEKLENEN YAŞAM SÜRELERİ (YIL) USRDS 2002
İNGİLİZ YAŞAM KALİTESİ ÇALIŞMASI GUDEX CM, QUAL LIFE RES. 1995
MALİYET • 287.000 $ /5 YIL DİYALİZ • 102.000 $ /5 YIL TRANSPLANTASYON • TÜRKİYEDE 30.000 DİYALİZ HASTASI
DEĞERLENDİRME • YAŞAM SÜRESİ • YAŞAM KALİTESİ • MALİYET • İŞ GÜCÜ KAYBI- KAZANCI
ORGAN BAĞIŞI DİNİ AÇIDAN UYGUN MUDUR? • Diyanet İşleri Başkanlığı 6.3.1980 tarih ve 396 sayılı kararı ile organ naklinin caiz olduğunu açıklamıştır. • Diğer islam ülkelerinde ve diğer bütün büyük dinlerde de benzer kararlar mevcuttur.
" KİM BİR KİMSEYE HAYAT VERİRSE, O SANKİ BÜTÜN İNSANLARA HAYAT VERMİŞÇESİNE SEVAP KAZANIR "(Maide Suresi, Ayet 32 )
Donör görünüşü ve vücut bütünlüğü bozulurmu? • Organ alımı,ameliyathane koşullarında uzman bir hekim ekibi tarafından gerçekleştirilir. • Cesedin vücut bütünlüğü korunur.
Bağışladığınız organlar bir bedel veya bir menfaat karşılığı başkasına verilebilirmi? • Kişilerin bir bedel karşılığı organlarını vermeleri 2238 sayılı yasaya göre yasaktır. • Organ ve Doku Nakli Ulusal Koordinasyon Sistemi ile ülkemiz içindeki tıbben acilliği ve doku uyumuna göre en uygun alıcıya nakil edilir.
Sağlık sorunlarım olması nedeniyle organlarımın kullanılamayacağını düşünüyorum? • Yaş yüksek veya süregelen sağlık sorunları bile olsa organlardan bazıları uygun alıcılara nakledilebilir.
ORGAN BAĞIŞI SAYISI VE KADAVRA DONÖR YETERSİZLİĞİ ÜLKEMİZDE VE TÜM DÜNYADA ORGAN NAKLİ ALANINDAKİ EN ÖNEMLİ SORUNDUR.
KİMLER ORGAN BAĞIŞINDA BULUNABİLİR? • 1979 tarih ve 2238 sayılı yasa gereği organ bağışı yapılabilmesi için 18 yaşını doldurmuş olmak ve bu dileğinizi iki tanık huzurunda sözlü olarak yapmanız, ayrıca bunun bir hekim tarafından tasdik edilmesi yeterli olacaktır.
ORGAN BAĞIŞI NEREYE YAPILIR? • ORGAN NAKLİ YAPAN MERKEZLERDE • HASTANELERDE • ORGAN NAKLİ İLE İLGİLENEN VAKIF, DERNEK...VS KURULUŞLARDA • Emniyet Müdürlüklerinde (Ehliyet alımı esnasında) • En yakın sağlık kuruluşunda ,"Doku ve Organ Bağış Belge"nizi alarak bağışta bulunabilirsiniz.
ORGAN NAKLİ NASIL YAPILIR? • Organlarınızın alınması işlemi, konunun uzmanı doktorların bulunduğu Sağlık Bakanlığı ve Üniversite Organ Nakil Merkezleri'nde gerçekleştirilir. Organ bağışında bulunduğunuz takdirde organ bekleyen hastalara yaşama şansı verebilmeniz için "Bağış Belgenizi" bir kimlik gibi sürekli yanınızda bulundurmanız ve bu konuyla ilgili olarak yakın akrabalarınıza bilgi vermeniz gerekmektedir.
Sonradan fikir değiştirirsem..? • Sonradan fikrinizi değiştirirseniz, bağış kartınızı yırtıp atmanız ve bu karar değişikliğinizi ailenize bildirmeniz yeterlidir.Bu konuda özgürsünüz. Sadece belirli organlarınızı bağışlamak isterseniz bu da mümkündür.
Organ Bağışı Hakkındaki Yanlış Bilgiler > Cebinden organ bağış kartı çıkanlar ölüme terk ediliyor mu ? • Organ bağış kartı sadece manevi yaptırım gücü olan, yasal hiçbir fonksiyon taşımayan sembolik bir kart. • Bir kişinin organlarının alınabilmesi için muhakkak ailesinin onayı alınması gerekiyor. • Tedavi uygulayan kişilerin kötü niyetli olmaları halinde bile kendi kendilerine sadece organ bağış kartı var diye organları alabilmeleri mümkün değil. Hatta bu durum kimsesi olmayan ölümlerde soruna bile neden olabiliyor. Bugünkü koşullarda ülkemizde bir yakını yanında olmadan ölmüş birisinin cebinden organ bağış kartı çıksa bile organları alınamamakta.
Ayrıca artık organ bağışlarının kaydının tutulma zorunluluğu da yok. Kişi organ bağışı yaptığında bir yere kaydedilmiyor. Bu nedenle istediği zaman kartını yırtıp atarak bu bağışı geçersiz kılabilir. • Organ bağışına karar verip kart taşıyan ama yakınlarının istememeleri nedeniyle organları alınmayan vakaların sayısı da az değil.
Organ Bağışı Hakkındaki Yanlış Bilgiler > Organ bağışlayanların bedenleri parçalanıyor mu ? • Organ bağışlamış insanlar, organ nakline emek veren tüm çalışanlar tarafından kutsal kabul edilir. Organ bağışı tamamiyle gönülden olması gerken bir unsur olarak kabul edilir. Bu nedenle cerrahi ekiplerin bu bedenlere saygısı büyüktür. Bu kişilerde sadece normal bir ameliyat izi bulunur. Kullanılabilir olan organlar alındıktan sonra cilt özenle kapatılır ve dışardan hiçbir şey anlaşılmaz. • Göz nakli tabir edilen olay da aslında kornea naklidir. Gözün üzerindeki camsı tabakadan sadece mikroskopik bir bölüm alınır ve bakıldığında gözde hiçbir şey görülmez.
Adli otopsilerle bu durumu karıştırmamak gerekir. Adli otopsi yapılıp yapılmaması hasta yakınlarının takdirinde değildir. Gönül rızası aranmaz. Adli makamlarca gerekli görülünce mecburen uygulanır. Bu nedenle de bazen bedenler zarar göebilir. • Ama organ nakli gönülden olması gerektiğinden, cenazenin bedenine azami özen gösterilir. Hatta ameliyat kesisi bile estetik dikişlerle kapatılır.
Organ Bağışı Hakkındaki Yanlış Bilgiler > Organ bağışı sonrası cenazenin yakınlarına para veriliyor mu ? • Organ bağışı sonrası, hasta yakınlarına asla maddi hiçbir imkan sağlanmaz. Bu dünyanın her yerinde böyledir. Eğer öyle olmasa organ bağışı kavramı temelden sarsılabilir. Hatta felaketlere ve hunharca hadiselere neden olabilir. Bu nedenle bu konuda kurallar çok katıdır. Kadavra organ bağışında asla para söz konusu olmaz.
Burada kastettiğimiz bağış tipinin kadavradan yapılan bağışlar olduğunu hatırlatmakta yarar var. Çünkü canlıdan bağışlarda aradaki maddi ilişkiyi tam olarak saptayabilmek mümkün olamaz ve zaten organ mafyası dediğimiz kavramın da faaliyetini sürdürdüğü alan burasıdır. • Dünyanın her yerinde alınan organlar takılırken hastane giderleri, hekim ve çalışanların ücretleri, organı alanların sağlık sigortaları veya şahsi ücretleriyle karşılanır. Ama organları bağışlanan kimselerin yakınlarına asla ve asla hiçbir bedel ödenmez.
Organ Bağışı Hakkındaki Yanlış Bilgiler > Alınan organlar sadece zengin veya tanıdığı olan insanlara mı takılıyor ? • Bugün ülkemizde herhangi bir yerde kadavra organ bulunduğunda ilk iş olarak sağlık bakanlığına bildirilir. Öncelikle acil bekleyenler değerlendirildikten sonra, ulusal sıraya göre organ en uygun alıcının bulunduğu merkeze yönlendirilir. • Bu işlem sırasında her organ için tesis edilmiş bulunan ve bakanlıktan bağımsız bilim kurullarına danışılır. Bu bilim kurulları üniversite öğretim üyelerinden oluşur. Dolayısıyla dağıtım hem bakanlık nezdinde hem de bağımsız olarak üniversite öğretim üyelerince yapılmaktadır. • Tüm bunlara ilaveten bir organın bir insana takılması için doku uyumunun gerekli olduğunu da hatırlayacak olursak, kadavra organlarının para karşılığında peşkeş çekilemeyeceğini de daha iyi anlayabiliriz.
Ayrıca bir inceleme yapılacak olursa bugün Türkiye‘de yapılmış organ nakillerinin büyük çoğunluğunun sigortalı ve yeşil kartlı olduğu da ortaya çıkacaktır.
Organ Bağışı Hakkındaki Yanlış Bilgiler > Beyin Ölümünden Yaşama Dönen İnsanlar Var mı ? • Defnettiğimiz bir insan ne kadar ölüyse beyin ölümü gelişmiş bir insan da o kadar ölüdür. Bu güne dek ölmüş, defnettiğimiz bir insanın yaşama geri dönmesi gibi bir mucize nasıl gerçekleşmediyse, böyle bir mucize de gerçekleşemez. • Yaşamı anlamanın en önemli basamağı mucize beklentisinin ne demek olduğunu anlamaktan geçer. Tıpta mucizelerin gerçekleştiği pek çok alan olmasına rağmen ne yazık ki ölüm bunlardan birisi değildir. • Bu güne kadar basında bazı spekülasyonlara zaman zaman rastlanmasına rağmen hiçbir beyin ölümü ve ölüm vakasının yaşama dönmesi söz konusu olmamıştır ve olamaz da.
AİLEDEN İZİN ALINMASI 2238 SAYILI “ORGAN VE DOKU ALINMASI, SAKLANMASI, AŞILANMASI VE NAKLİ HAKKINDAKİ KANUN” a göre ; • Madde 14 - Bir kimse sağlığında vücudunun tamamını veya dokularını, tedavi,teşhis ve bilimsel amaçlar için bıraktığını resmi veya yazılı bir vasiyetle belirtmemiş veya bu konudaki isteğini iki tanık huzurunda açıklamamış ise sırayla eşi, reşit çocukları,ana veya babası veya kardeşlerinden birisinin; bunlar yoksa yanında bulunan herhangi bir yakınının muvafakatiyle ölüden organ ve doku alınabilir. Aksine bir vasiyet veya beyan yoksa, kornea gibi ceset üzerinde bir değişiklik yapmayan dokular alınabilir. Ölü,sağlığında kendisinden ölümünden sonra organ veya doku alınmasına karşı olduğunu belirtmişse organ ve doku alınamaz.
Bir çok hasta bağışlanmış bir organ için beklerken ölmektedir. Bağışlanmış bir organ, başarılı bir nakilden sonra, gerçek bir yaşam armağanıdır. SİZ, BİR YAŞAM ARMAĞAN ETMEKTESİNİZ
ORGANLARINIZI CENNETE GÖTÜRMEYİN!!! • ONLARA CENNETTE DEĞİL BURADA İHTİYAÇ VAR!!!!