Inflatiepiek in 2001: BTW verhoging

1. Inflatiepiek in 2001: BTW verhoging Bron: CBS, statline.cbs.nl

2. 2002 piek voor maar een paar producten Bron: CBS, statline.cbs.nl

3. DNB Studie (Folkertsma, van Renselaar en Stokman, April 2002) • Enquete onder winkeliers na introductie euro • Inflatie was 0.2-0.4%-punt hoger • 1/3 doorgeven kosten omschakeling • 2/3 afronding naar ‘mooiere’ prijzen • Hogere prijsstijgingen in horeca

4. Financiële markten en instellingen • H2: De functies van financiële markten • H3: De rol van financiële instellingen • Voorbeeld: overname van ABN-Amro

5. ABN-Amro, achterblijver?

6. Rente & rendement • Financieringsbehoefte bedrijf: • Eigen vermogen: aandelen • Vreemd vermogen: obligaties en andere leningen • Ook onderscheid openbaar en onderhands => later in H2 • Obligaties: • agio/disagio • Aandelen: • Efficiënte markttheorie

7. Wat bepaalt de rente? • ‘basis’ rente: vraag en aanbod van geld. • Vraag: investeringen, consumptief krediet, overheidstekort • Aanbod: besparingen (pensioenen), verzekeringen • Rente voor een bepaald bedrijf: risicopremie (H3) • Rente voor een bepaalde periode: • Huidige vraag en aanbod van geld • Toekomstige vraag en aanbod • Liquiditeit (risicoaversie)

8. Illustratie: rentes in het eurogebied

9. Welke markt? • Geldmarkt: • Relatief korte termijn, vooral gedreven door liquiditeitsoverschotten en –tekorten • Vooral banken, handel in korte-termijnschuld • Kapitaalmarkt: • Langere termijn, vraag en aanbod van geld: investeringen, hypotheken, etc. • Aandelen en obligaties, veel meer partijen actief

10. Openbaar of onderhands? • Overwegingen • Emissie/afsluitingskosten • Liquiditeit • Prestatiemeting (‘monitoring’) • Heronderhandelen • Informatiekosten (voor financiers) • Controlerechten • Wat is gunstiger? Onder welke voorwaarden?

11. Derivaten • Aandelen en obligaties: claims op inkomen • Opties, futures, swaps: claims op claims (vandaar: derivaten) • Ander onderscheid: contact vs. termijn • Voornaamste doel: risicobeheersing • Vooral gebruikt door financiële instellingen • Futures: wederzijdse plicht tot transactie in de toekomst • Opties: recht voor de koper, plicht voor de schrijver • Swap: plicht tot koop en terugkoop

12. H3: Financiële instellingen • Financiële intermediatie • Banken: besparingen in, leningen uit • Verzekeringen: risico’s poolen • Betalingsverkeer • Overig: effectenhandel, beleggings/waarderingsadvies, vermogensbeheer

13. Financiële intermediatie • Intermediatie tussen? • Looptijd • Omvang • Risico • Plaats • Waarom via een bank? • Lagere transactie- en ruilkosten • Lagere informatiekosten: adverse selection en moral hazard • Regulering (?) • Belang solvabiliteit, liquiditeit, rentabiliteit

14. Wat doen (Amerikaanse) banken?

15. Besparingen, leningen & betalingen • Sparen in verschillende vormen • Spaarrekening, beleggingen, verzekeringen, pensioen • Nederlandse pensioenen: • Verplicht uit algemene middelen, verplicht sparen, vrijwillig • Verzekering: • Risico voor één staat los van risico ander => poolen helpt • Leningen door bedrijven (of particulieren): • Risicopremie bepalen => hoe groot is de kans op terugbetaling? • Betalingsverkeer: belang van ICT