320 likes | 683 Views
SOSIOLINGUISTIK BBM3204. Dr. Norazlina Hj . Mohd Kiram noraz@putra.upm.edu.my 0192161174. PERANCANGAN BAHASA (LANGUAGE PLANNING) .
E N D
SOSIOLINGUISTIKBBM3204 Dr. NorazlinaHj. MohdKiram noraz@putra.upm.edu.my 0192161174
PERANCANGAN BAHASA (LANGUAGE PLANNING) • E. Haugen (1959) menyatakan, perancangan bahasa merangkumi usaha-usaha yang dijalankan oleh jawatankuasa bahasa/tertentu, untuk penyuburan bahasa, pembinaan, pengubahsuaian dan pembakuan terhadap sesuatu bahasa. • Rubin dan Jernudd (1971) menyatakan, perancangan bahasa sebagai usaha-usaha secara tersusun yang diarahkan kepada perubahan yang difikirkan dan ditimbangkan secara teliti mengenai kod bahasa atau pertuturan atau kedua-keduanya sekali.
PERANCANGAN BAHASA (LANGUAGE PLANNING) • Puteri Roslina Abdul Wahid (2010) menyatakan: • Perancangan bahasa ialah usaha untuk mempertingkatkan komunikasi dengan cara mengkaji hubungan antara pengguna bahasa atau mencipta satu situasi bahasa. • Perancangan bahasa merupakan pembangunan matlamat, objektif dan strategi untuk mengubah cara penggunaan bahasa dalam sesebuah masyarakat atau komuniti.
ISTILAH LAIN Antaranya: - PerancanganBahasa - PembinaanBahasa - PolitikBahasa - PengurusanBahasa - PerawatanBahasa - PemupukanBahasa - PenjuruteraanBahasa
Perancanganbahasamerangkumiduakomponenpenting, iaitu: i. Perancangantaraf/status ii. PerancanganKorpus i. Perancangantaraf/status - Meliputikedudukansesuatubahasadalamhubungannyadenganbahasa lain dalamsistempemerintahan. - Memberipertimbangankepadabeberapafaktorsepertiidentitikebangsaan, pengetahuanbahasa, prestijkebangsaan, danpenyertaanbangsadalamduaantarabangsa (Asmah, 1987).
- Dikaitkandenganperancangandasarbahasa, iaitumenetapkanperanan yang dipegangolehsesuatubahasadalamsesebuahnegara. • Fernando Penalosa (1981) memetikpandangan Heinz Klossbahawaterdapatenamunsur, iaitu: i. Dasarbahasarasmi yang tunggal ii. Dasarbahasarasmi yang mengandungilebihdaripadasatubahasa. iii. Bahasarasmidinegeribahagian(regional official language)sepertibahasa Ibo di Nigeria Timurdanbahasatamildi Tamil Nadu. iv. Bahasa yang dinaikkantaraf(promoted language). v. Bahasa yang diizinkan(tolerated language). vi. Bahasa yang dilarang(discouraged language) sepertibahasaTurkidi Asia tengahsemasapemerintahanTzarRusia.
ii.PerancanganKorpus • Perubahandalambahasaitusendiri yang melibatkanpenciptaanperbendaharaankata yang baharudanpembakuanataupenstandardantermasuklahsistemejaandantulisandalamsesuatubahasa. - Perancangankorpusberkembangdengancepatmelaluiperancanganbahasa. Misalnya: peranan DBP, JKI, IPTA dansebagainyauntukmengumpul, membentukdanmenyebarluasistilahBahasaMelayu.
Bahan Korpus Bahasa Melayu Antara bahan bahasa yang dirancang: a. Aksara atau tulisan b. Sistem ejaan c. Tatabahasa d. Peristilahan e. Sebutan f. Ungkapan g. Kosa kata dan perkamusan h. Laras i. Wacana j. Kesusasteraan k. Pengajaran Bahasa
PERANCANGAN DASAR BAHASA (TARAF BAHASA/STATUS BAHASA) • PerancanganDasarBahasamengandungi2 komponen, iaitu: i. DasarBahasa ii. PemilihanBahasa
1. DASAR BAHASA - Undang-undangberkaitanpenggunaanbahasa yang dirangkadandilaksanakandalamsesebuahkomunitibahasa. - Dibentukuntukdipatuhi. - Walaubagaimanapuntidaksepertiundang-undang lain (jenayah), undang-undangkebahasaantidakdikenakanhukumanjikatidakdipatuhi.
Disebabkanundang-undangkebahasaanmerupakanbahagiankecildaripadaundang-undangsesebuahnegara, makaundang-undanginiditetapkanolehkelompokygterbabitdenganpenentuandasarsesebuahnegara. • Jaranglibatkanahlilinguistik, kecualijikaahliberkenaansecarakebetulanseorangahlilinguistik.
Bahagian 12 (Perkara 152) Perlembagaan Malaysia • BahasakebangsaanialahbahasaMelayudanhendaklahditulisdalamapa-apatulisansebagaimanadiperuntukkandenganundang-undangParlimendengansyaratbahawa: a. Tiadasesiapa pun bolehdilarangatauditahandrpmenggunakan (bagiapa-apamaksud, lain drpmaksudrasmi), ataudrpmengajarataubelajar, apa-apabahasa lain; dan
b. Tiadaapa-apajuadalamFasalinibolehmenyentuhhakKerajaan Persekutuan atauhakmana-manaKerajaanNegeribagimemeliharadanmeneruskanpenggunaandanpengajianbahasamana-manakaum lain dlm Persekutuan.
ABK 1967 yang menggabungkan ABK 1963 dan ABK 1967 – bahasakebangsaanhendaklahdigunakanbagimaksud-maksudrasmi, kecualidalamkes-kestertentusptundang-undangygsediatertulisdalamBI, perhubungandengandunialuar, dansebagainya. • Akta (Pindaan ) Perlembagaan 1971 – status BM sebagaibahasakebangsaan Malaysia tidakbolehdipersoal. SesiapamembangkitkanisutersebutbolehdituduhmelakukankesalahandibawahAktaHasutan. Diadakanutkmengelakkanberulangnyatragedi 13 Mei 1969.
BerdasarkanPerkara 152 Perlembagaan Malaysia, bahasaMelayudiberikan 3 fungsiutama; 1. Sebagaibahasakebangsaan 2. Sebagaibahasarasmi 3. Sebagaibahasapengantarpendidikan
Pemilihan Bahasa Melayu sebagai bahasa kebangsaan disebabkan: 1. Bahasa Melayu merupakan bahasa lingua franca. 2. Bahasa Melayu mempunyai ciri-ciri sejarah, keetnikan, autonomi dan daya hidup. 3. Bahasa Melayu mempunyai jumlah penutur yang besar. 4. Bahasa Melayu dapat diterima sebagai lambang jati diri bangsa Malaysia.
1. BM sebagaiBahasaKebangsaan • Lambangnegara, sptlagu/bungakebangsaan. • Lambangperpaduanrakyat Malaysia. • Jatidiri, nilaibersama, perasaankebangsaan. • Menyatupadukanpelbagaikaum, pelbagaidialek. • Lambangpemisahdengannegara lain ygtidakmenggunakanbahasaMelayu.
2. BM sebagaiBahasaRasmi • Bahasauntuksituasirasmi. • Berlakusamaadasecaralisandantulisan. • Sebelum 1957 BI dan BM digunakansebagaibahasarasmi. • Akta 152 (Perlembagaan Malaysia) menetapkanbahawaselepas 10 tahunmerdeka BM merupakanbahasarasmitunggaldi Malaysia.
Pelaksanaan BM sebagaibahasarasmidilaksanakansecaramakrodanmikro. • Makro: melibatkanpenguatkuasaanundang-undangpenggunaan BM standard dlmpentadbiranawam, sistemperundangandankehakiman, sistempendidikandanurusanrasmi lain sepertidokumen, namajabatan, papantanda, borangrasmi, media massa, media cetakdansebagainya. • Mikro: pengembangandanpembinaan BM dlmsistempendidikansecarakhusus (peranan DBP dan KPM).
3. BM sebagaibahasapengantarpendidikan • Perantarautkmenyampaikanilmudi IPTA atauIPTS. • Memenuhikonsepdanperananbahasarasmi. • IntisariDasarPendidikanKebangsaanmewujudkanmasyarakatbersatupadumelaluisistempendidikanygmenjadikan BM sebagaibahasapengantar. • LaporanRazak (1956), LaporanRahmanTalib (1961) – mengesyorkansukatanpelajaransamadan BM dijadikanbahasapengantardisekolahhinggakeIPT.
4. Kedudukandanfungsibahasa-bahasa lain • Bahasa lain bebasdigunakanselainkonteks yang memerlukanpenggunaanbahasakebangsaan. • Tamil, Mandarin, Kadazan, Iban, bahasaInggerisdansebagainya.
2. PEMILIHAN BAHASA i. Prosesmemilihbahasaataukelainanbahasautkmemegangfungsiutamabahasadlmsesebuahnegara. ii. Pemilihanterbahagikpd 3 jenis (Fishman, 1969) ; jenis A, B, C.
i. BahasaJenis A • Istilah - amodal, tanpatolok • Tiadatradisisosiobudaya(sejarah, budaya, adatresam, normamasyarakat lain)/tradisipolitik yang cukupagung. • Pilihbahasapenjajah (jikanegaratersebutpernahdijajah). • Tidakpertimbangfaktorsemangatkebangsaantetapifaktorkeperluanutkmenggerakkanaktivitipadaperingkatnegara (nasionalisme.) • Contoh, negaradibenuaAfrika (Ghana, Zambia, Tanzania)
ii. BahasaJenisB • Istilah - unimodal, ekatolok • Mempunyaitradisisosiobudaya(sejarah, budaya, adatresam, normamasyarakat lain)/tradisipolitikygcukupagung – dapatdijadikanasasutkmembentuklambangkhususbagimerujuknegaraberkenaan. • Pilihbahasa - lazimnyabahasabumiputera/bahasapendudukasal. • Contoh: Malaysia
iii.BahasaJenis C • Istilah - multimodal, pelbagaitolok • Mempunyaibeberapatradisisosiobudaya(sejarah, budaya, adatresam, normamasyarakat lain) yang agungdanmunasabahuntukdipilihsebagaitradisiutama. • Pilih SATU bahasasebagaibhskebangsaan - manakalabahasa-bahasa lain dijadikanbahasarasmi. • Contoh: Singapura, India
Negara endoglosik: Negara yang gunabahasabumiputerasebagaibahasakebangsaan. Negara eksoglosik: Negara yang gunabahasadariluarsebagaibahasakebangsaan.
PROFIL SOSIOLINGUISTIK • Ferguson (1966), “a special summary description of the • language situation based in part of on a series of indices and • classifications”. • Huraianterhadapfungsisosiolinguistiksesebuah • komunitibahasaakanmemperolehprofilsosiolinguistik • komunitibahasaberkenaan.
PERENCANAAN PERANCANGAN BAHASA • AmatJuhariMoainmenyatakanterdapattigaperkaraasasdalamperencanaanbahasa, iaitu: 1. Tenagapakar 2. Institusi-institusipelaksana 3. Sumberkewangan