Je moet bereid zijn jezelf op scherp te zetten

1. �Je moet bereid zijn jezelf op scherp te zetten�

2. Inhoud Het belang van lerarenkwaliteit De positie die leraren krijgen De positie die leraren nemen Kwaliteitseisen, kennisbasis en ethische code Ontwikkeling en explicitering van de kennisbasis door onderzoek Opbrengsten en knelpunten van �academische� scholen

3. Factoren die de prestaties van leerlingen be�nvloedenen (John Hattie, 2007) 750+ Meta analyses Leraar is Nummer 1

4. McKinsey: De best presterende onderwijssystemen in de wereld onderscheiden zich door focus op lerarenkwaliteit en toelatingseisen tot de lerarenopleiding EU: �teacher quality is significantly and positively correlated with pupil attainment �it is the most important within-school aspect explaining student performance (much larger than the effects of school organisation, leadership or financial conditions)�

5. Twee problemen De positie die leraren krijgen De positie die leraren nemen

6. De positie die leraren krijgen

7. Het vertrouwen van besturen, overheid en samenleving Wurggreep van wantrouwen (Doekle Terpstra) Van kritiek op de inhoud naar kritiek op de persoon Leraren, bestuurders/managers, overheid, lerarenopleidingen Vier jaar geleden nieuwe leren, nu leraren-managers Gebrek aan vertouwen in elkaars competenties, intenties en integriteitVier jaar geleden nieuwe leren, nu leraren-managers Gebrek aan vertouwen in elkaars competenties, intenties en integriteit

8. Schoolleiders versus leraren

9. Veranderingen in de samenleving en het onderwijs Van een ambachtelijke samenleving (gildes, meester-gezel) Naar een industri�le samenleving (stabiele markt massaproductie en standaardisatie) Naar een dynamische markt en behoefte aan flexibele productie: (Waslander, 2004) ? Van low trust hierarchische organisaties naar high trust netwerk organisaties (Cresse, Boud & Docherty, 2006).

10. De terugkeer van de onderwijsprofessional Weggemans: terug naar de Rijnlandse cultuur! Korver: Onderwijs als intensieve technologie: interactie en participatie als wezenskenmerk. Oordeel over kwaliteit van handelen is aan professionals! Angelsaksische cultuur: (salaris)waardering voor leidinggevende functies, ipv. voor expertise (schaal 10!). Kolonisatie en investeringen (VOC). Aandeelhouders: wie geld heeft is de baas en wie de baas is heeft geld. Rijnlands: sociale structuur van achterblijvers. Consensus, overleg, structuur van de gilden: vakmanschap = meesterschapAngelsaksische cultuur: (salaris)waardering voor leidinggevende functies, ipv. voor expertise (schaal 10!). Kolonisatie en investeringen (VOC). Aandeelhouders: wie geld heeft is de baas en wie de baas is heeft geld. Rijnlands: sociale structuur van achterblijvers. Consensus, overleg, structuur van de gilden: vakmanschap = meesterschap

11. Tijdelijke Commissie Leraren Een sterke positie voor de leraar door een beroepsgroep: die haar eigen kwaliteitsstandaarden vast stelt; en daarop controleert (d.m.v. een professioneel register). Het vergroten van de betrokkenheid van leraren in besluitvormingsprocessen binnen de school; Het verhogen van het opleidingsniveau van leraren door het ontwikkelen en aanbieden van masteropleidingen. Het belonen van verdere scholing Verhoging van salarissen

12. De Onderwijsraad Leraarschap is Eigenaarschap Het ongenoegen is minder wijd verbreid dan het lijkt Ontevredenheid in het onderwijs onderscheid zich niet van andere sectoren Leraren en schoolleiders hebben elkaar nodig!!! Voorbeelden van nauwe betrokken-heid van leraren Leraren in het publieke debat Roulerend schoolleiderschap (School)leiderschap in de opleiding Verschillen tussen sectoren: WO academische vrijheid, PO kleinschaligheid, meeste spanning in VO, BVE en HBO Parallele belangenVerschillen tussen sectoren: WO academische vrijheid, PO kleinschaligheid, meeste spanning in VO, BVE en HBO Parallele belangen

13. Wat is daar voor nodig? Commissie Leraren en Onderwijsraad: Structuurmaatregelen en randvoorwaarden En de leraar? Bereidheid om kwaliteit van handelen extern te verantwoorden? Bereidheid om elkaar aan te spreken op kwaliteit van handelen? Bereidheid om kennis vast te leggen en te delen? Ogen gericht op Plasterk en kabinet Daar komt het heil niet van!!! Pedagogische tuchtcommissieOgen gericht op Plasterk en kabinet Daar komt het heil niet van!!! Pedagogische tuchtcommissie

14. De positie die leraren nemen

15. Leraren: verantwoordelijkheid voor beroepskwaliteit? Vrijblijvendheid is kenmerk van de schoolcultuur. Het ontbreekt aan kwaliteitsbesef Als wij het niet doen, doen anderen het! Tijd voor een pedagogische tuchtcommissie!?

16. De kern van Rinnooy Kan Een sterke positie voor de leraar door een beroepsgroep: die haar eigen kwaliteitsstandaarden (bekwaamheidseisen, kennisbasis en ethische code) vast stelt; en daarop controleert (d.m.v. een professioneel register); en de kwaliteit van de toegang tot de beroepsgroep controleert.

17. Lerarenkwaliteit en geloofwaardigheid!

18. Bekwaamheidseisen, kennisbasis en ethische code

19. Kwaliteitstandaarden voor en van leraren Europa: teacher standards are evil constructs imposed by the government to control teacher education Leraren hebben de minste invloedEuropa: teacher standards are evil constructs imposed by the government to control teacher education Leraren hebben de minste invloed

20. Van wie is beroepskwaliteit? Bekwaamheidseisen voor of van leraren

21. Professionele kwaliteiten van leraren Leiderschap Ondernemerschap Zelfbewustzijn Kwaliteitsbewustzijn Accountability - Verantwoording (willen) afleggen aan je omgeving Elkaar durven/willen aanspreken Externe ori�ntatie (�macro-context, sociologie, economie, bestuurskunde�)

22. Een beroepseed �Ik zweer / beloof dat ik het onderwijs zo goed als ik kan zal geven ten dienste van mijn leerlingen / studenten. Ik zal zorgen voor kwaliteit en het ondersteunen van het leerproces van degenen die aan mij zijn toevertrouwd. Ik stel het belang van de leerling / student voorop en eerbiedig zijn opvattingen. Ik zal geheim houden wat mij is toevertrouwd. Ik zal de onderwijskundige en vakmatige kennis van mijzelf en anderen bevorderen. Ik erken de grenzen van mijn mogelijkheden. Ik zal mij open en toetsbaar opstellen, ook naar ouders en andere belanghebbenden, en ik ken mijn verantwoordelijkheid voor de samenleving. Ik maak geen misbruik van mijn kennis of bevoegdheden. Ik zal zo het beroep van onderwijzer/docent in ere houden. Zo waarlijk helpe mij God almachtig / Dat beloof ik.� (Onderwijsraad, 2007, p. 70).

23. Niet vanzelfsprekend �Zou dat gebrek aan vertrouwen in professionals niet ook ontstaan omdat leraren nauwelijks professional te noemen zijn?��Niet alleen een stevige kennisbasis wordt als kenmerk van echte professionals gezien. Professionals hebben ook een sociale organisatie waardoor ze er voor zorgen dat de beroepsbeoefenaren de juiste kennis toepassen en verouderde kennis opgeven.� Erik Verbiest, 2007 �Indien de organisatie van deze expertise buiten de beroepsgroep om wordt georganiseerd, dan is dat niet slechts een nadeel voor de kwaliteit van het onderwijs. Het is tevens het einde van de pretentie van het docentschap als professie.� Korver, 2007

24. Ontwikkeling en explicitering van de kennisbasis door onderzoek

25. Ontwikkeling van een gedeelde kennisbasis Naar meer evidence-based onderwijs Academische dieptepilots Samenwerking school, opleiders en onderzoekers Dichten kloof onderwijsonderzoek en onderwijspraktijk ? Toename van kennis Explicitering van de kennisbasis

26. Onderzoek een kerntaak van de leraar? The reflective practitioner The teacher as a researcher Systematische dataverzameling Delen van verworven kennis met collega�s, beroepsgroep, �

27. Individueel of collectief leren Niet individueel proces. Wijziging t.o.v. verleden: roep om autonomie =niet individuele autonomie, maar collectieve autonomie.Niet individueel proces. Wijziging t.o.v. verleden: roep om autonomie =niet individuele autonomie, maar collectieve autonomie.

28. De ge�soleerde professional voorbij Niet in isolement Maar in collectief Om als tegenkracht tegen schoolleiders te kunnen fungeren en de dialoog aan te kunnen gaanOm als tegenkracht tegen schoolleiders te kunnen fungeren en de dialoog aan te kunnen gaan

29. Kenniscreatie in organisaties Gericht op ontwikkelen van gedeelde kennis. Nadruk op socialisatie en externalisatie (expliciteren)Gericht op ontwikkelen van gedeelde kennis. Nadruk op socialisatie en externalisatie (expliciteren)

30. De nieuwsgierige schoolleider Rolmodel! Evidencebased leiderschap: Eigen leiderschap onderzoeken Onderzoekende cultuur stimuleren Gebruik maken van de data binnen de school

31. Effecten en knelpunten van �academische� scholen

32. Kwaliteit en eigenaarschap van leraren �Je leert dat wat je doet niet vanzelfsprekend is, maar dat je dat ter discussie kunt stellen.� �Ik denk dat mijn hele groei in de school te maken heeft met willen weten hoe een schoolorganisatie in elkaar zit en hoe een veranderingsproces doorgemaakt kan worden En hoe je je eigen idealen kunt vormgeven.� �Mijn attitude is veranderd, ik ben gefundeerder bezig. Ook in de les heb ik beter in de gaten welke variabelen er spelen, ik denk er meer over na en ben ook onderzoeksmatig naar mijn klas aan het kijken, bijvoorbeeld met de variabele onrust.�

33. �Het is voor mij heel erg een eye-opener geweest dat onderzoek heel erg verbonden is aan de lespraktijk. Het zet je dagelijkse praktijk op scherp, je moet bereid zijn om jezelf op scherp te zetten of het wel werkt wat je doet.� �Ik heb heel veel geleerd over het onderzoeksproces zelf. Vroeger zag ik iets in de les wat ik anders wilde en dan ging ik iets leuks verzinnen. Nu denk ik eerst na over de redenen erachter, waarom doe je het, op wat voor onderzoek is het gebaseerd, doe je maar wat of ga je echt iets proberen te veranderen. Dat bewustzijn is iets heel nieuws.�

34. �Mijn houding en werkwijze t.a.v. leerlingen is heel erg veranderd. Ik ben milder geworden. Het feit dat ik onderzoek aan het doen ben maakt ook wel dat ik anders met leerlingen omga. Je bent gelijk onder gelijken, maar je bent ook iets daarnaast. Je kan een beetje observerend bezig zijn. Je ziet jezelf aan het werk maar ook je collega�s. Dat is meer geworden.� �Ik dacht altijd van directeuren hebben toch verstand van zaken, dat blijkt niet het geval te zijn. Het zijn ook amateurs. Aan de andere kant zit er ook iets positiefs in, een soort vrijheid. Het lijkt wel alsof er geen plan was Ik ben wat toegeeflijker geworden. Waar mensen werken worden fouten gemaakt. Dat zie je overal. Ik doe het zelf ook. Ik ben wat milder geworden hierin, merk ik.�

35. Ervaring en deskundigheid in onderzoek Bij het zelf doen van (actie)onderzoek �Wat ik ooit aan onderzoek moest doen op de lerarenopleiding ben ik al helemaal kwijt inmiddels. Je komt ook een aantal dingen van jezelf tegen. Ik had nog nooit onderzoek gedaan. Ik wist helemaal niet wat het was eigenlijk. Jullie hebben me al vanaf dag 1 bij de hand moeten nemen.� �Maar daarbij geldt nog steeds dat ik vind dat ik zelf nog niet genoeg onderzoeksvaardigheden beheers. �

36. Bij het begeleiden van studenten �Ik weet niet of ik studenten al zou durven begeleiden bij het doen van onderzoek. Misschien als mijn onderzoek is afgelopen.� �Begeleiding doe ik gewoon met de natte vinger. Ik heb daar geen opleiding voor. Ik heb er alle begrip voor en ik zie wel wat ze moeten doen en zo. Maar ik heb er geen verstand van. Ik heb geen onderzoeksstudie gedaan of zo. Ik ga er ook vanuit dat het ILO hen daarin begeleidt.�

37. Opleidingsniveau van leraren Finland als lichtend voorbeeld: initi�le lerarenopleiding op masterniveau Europese trend (Portugal, Noorwegen, Zweden, Ierland, vakbonden, �) Masters of Education in Nederland (Master Leren & Innoveren, NiME)

38. Cultuur en kennisdeling in schoolorganisaties Drie typen cultuur: Veteranencultuur Beginnerscultuur Ge�ntegreerde cultuur Susan Moore Johnson (2002)

39. Een veteranencultuur

40. Een beginnerscultuur

41. Ge�ntegreerde cultuur

42. Tot slot Hebben scholen een keus? Een overheid die meer evidence based onderwijs wil � Een school die zichzelf als professionele organisatie ziet � Een leraar die zichzelf als professional serieus neemt � Een beroepsgroep die zichzelf als volwaardige professie wil ontwikkelen � kan niet om een �academische� houding en cultuur heen.