Postpartum İneklerde Dölveriminin Artırılması ve Sun Tohumlama’ya bağlı Dölveriminin Artırılması

1. Postpartum İneklerde Dölveriminin Artırılması ve Sun Tohumlama’ya bağlı Dölveriminin Artırılması Doç.Dr.Yavuz Öztürkler Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dölerme ve Suni Tohumlama Anabilim Dalı Başkanı,Üreme Biyoteknolojisti,Bakanlık Suni Tohumlama Projesi Kars İli Eğitim Koordinatörü

2. Dölveriminin ölçülmesi • Sürü dölveriminin iyi olduğuna nasıl karar verebiliriz? • Buzağılama indeksi (Başarılı buzağılamalar arasındaki gün sayısı) • Gebelik başına düşen tohumlama sayısı • Non return rate (Birinci tohumlamadan dönenlerin oranı) • 21 gün sonra dönenlerin oranı Doç.Dr.Yavuz Öztürkler

3. Düşük dölveriminin maliyeti • 365 günlük bir buzağılama indeksini aşan ineklerin günlük zararı 3 sterlin(…TL) • Bu hesaplama • Buzağılama aralığının uzadığı gün başına 3 sterlin • Ortalama suni tohumlama maliyeti 20 sterlin • Dölverimi yüzünden kayıp inek £770 Doç.Dr.Yavuz Öztürkler

4. Dölverimi için önemli süreler nelerdir? • Hedef buzağılama indeksi-365 gün • Ortalama gebelik süresi - 283 gün • Buzağılama –tekrar gebe kalma aralığı - 83 gün • Buzağılama öncesi 2-3 hafta - 17 days • Önemli zaman 83+17 = 100 gün • 100 günlük sözleşme. Doç.Dr.Yavuz Öztürkler

5. Neden 100 günlük sözleşme? • BuzağılayacakBuzağıladı Buzağılayacak • Kuru dönem Pik laktasyon • Düşük dietli yemleme Yüksek dietli/enerjili -proteinli Doç.Dr.Yavuz Öztürkler

6. Postparum ineklerde dölverimi nasıl yükseltilir? • Geçiş periyodunda iyi bakım • Tohumlama için hazırlık Doç.Dr.Yavuz Öztürkler

7. Geçiş Dönemi Nedir? • Buzağılamadan önceki 2-3 haftalık dönemden laktasyanun 2-3.haftalarına kadarki dönem • Amaçları • Laktasyon için ineği hazırlamak • Laktasyon diyeti için rumeni hazırlamak • Kondüyonu korumak (Kondüsyon skoru -3 olmalı) • Hastalıkları en aza indirmek (Süt humması, Mastitis, atılmamış plesanta, metritis, karaciğer yağlanması) Doç.Dr.Yavuz Öztürkler

8. 1.Puan Doç.Dr.Yavuz Öztürkler

9. 1.puan Doç.Dr.Yavuz Öztürkler

10. Doç.Dr.Yavuz Öztürkler

11. Doç.Dr.Yavuz Öztürkler

12. 3 puan(SUNİ Tohumlama için uygun) Doç.Dr.Yavuz Öztürkler

13. Doç.Dr.Yavuz Öztürkler

14. 4 puan Doç.Dr.Yavuz Öztürkler

15. Doç.Dr.Yavuz Öztürkler

16. Doç.Dr.Yavuz Öztürkler

17. Geçiş Periyodunda Neler Yapabilirim? • İnek ahırlarını ve buzağılama localarını kuru tutmak • Erken laktasyon barınağı (Kabinler, saman bölmeleri vs) • Hastalıkların derhal tedavisi(Mastitis, atılmamış pleasanta, süt humması) • Özel geç kuru dönem rasyonu(Laktasyon rasyonu esas alınmış) Doç.Dr.Yavuz Öztürkler

18. Tohumlama İçin İneği Hazırlamak İçin Neler Yapmam Gerekir? • Güç doğum yapan inekleri kontrol et • Atılmamış pleasantalı inekleri tedavi et • Metritisli inekleri tedavi et • Kızgınlıkları takib ve kontrol et • Düzensiz kızgınlık gösteren inkleri tedavi et Doç.Dr.Yavuz Öztürkler

19. Güç Doğum Yapan İneklerin Kontrolü • Bu tür ineklerin muayenesinde; • İkiz yapanlar • Doğumda yardım yaşayanlar • Diğer durumları yaşayan inekler Doç.Dr.Yavuz Öztürkler

20. Atılmamış Plesantalı İineklerin Tedavisi • Veterinerin ineğe muayenesi • 7 gün süreyle bırak • Travma yapmadan elle kaldırma • Hasta inekler antibiyotik gerekebilir • Buzağılamada Oksitosin ( 36 saat süreyle her 4 saatte bir) Doç.Dr.Yavuz Öztürkler

21. Metritisli ineklerin Tedavisi • Veteriner Hekim muayenesi • Hiçbir şey yapmama! • Prostaglandinle tedavi (Estrumate, Prosolvin, Lutalyse) • İntrauterin antibiyotikler (Metrijet, pessaries) • Oestradiol Doç.Dr.Yavuz Öztürkler

22. Kızgınlıkları Takip ve Kontrol • İnekler ne zaman kızgınlık gösterecek? Buzağılamadan sonraki günler Süt Progesteron aktivitesi bulunan inekler 20 50% 30 80% 60 96% Bulman and Lamming Doç.Dr.Yavuz Öztürkler

23. Kızgınlık Tesbitini Etkilyen Durumlar Nelerdir? • Bireysel Farklılıklar –Ortalama kzıgınlık süresi 15 saat • Günün vakti – Kızgınlıkların %65’i sabah saat 7 ve akşam 4 arası görülür. Esselmont and Bryant • Herhangi bir vakitte gelen ineklerin sayısı Kızgınlıktaki inekİnek başına atlama sayısı 1 11 2 36 3 53 SAC Data • Çevre iki ST iki ST iki ST Doç.Dr.Yavuz Öztürkler

24. Kızgınlık Tesbitini Neler Etkiler? • Mevsim/Hava ısısı Sonbaharda: Kızgınlık dönemi başına 11 atlama. Yaz: Kızgınlık süresi başına 5 atlama • Üretim düzeyi • Yüksek verimli olanlar kızgınlıkta daha az atlarlar Yüksek verimli olanlar kızgınlığı daha az yoğunlukta belli ederler US Holstein Data Doç.Dr.Yavuz Öztürkler

25. Düzensiz Kızgınlık Gösteren İnekleri Sağaltım • Veteriner Hekim Muayenesi- Kistik ovaryum , uterus enfeksiyonu(metritis) , “normal”. • Sağltımın içerdikleri: • Prostaglandin (Estrumate, Prosolvin, Lutalyse) • GnRH (Receptal) • Progesterone device (PRID, CIDR) • Hiçbir şey yapmamak? Doç.Dr.Yavuz Öztürkler

26. Ne Zaman Tohumlama Yapmalıyım? Doç.Dr.Yavuz Öztürkler

27. Alınması Gereken Mesajlar • Zayıf dölverimi pahalıya mal olur • 100 gün sözleşmesi- önemli zaman • Geçiş döneminde mutlaka özen ve bakım • Tohumlama için ineği hazırlamak • Güç doğumların kontrolü • Atılmamış Plesantanın sağaltımı • Metritis sağlatımı • Kızgınlıkların gözlenmesi • Düzensiz kızgınlıkların sağaltımı Doç.Dr.Yavuz Öztürkler

28. Suni Tohumlamaya Bağlı gebelik oranlarının artırılması ASTROM Tedavisi • Suni tohumlamadan 10-30 dk sonra intrauterin antibiyotik(Gentamycin,rifaksimin) Doç.Dr.Yavuz Öztürkler

29. Suni Tohumlamaya Bağlı gebelik oranlarının artırılması • Tohumlama anında veya 6 saat önce GnRH enjeksiyonu Doç.Dr.Yavuz Öztürkler

30. Teşekkürler…. Doç.Dr.Yavuz Öztürkler