Handel międzynarodowy i sport.

1. Michał Kwieciński Handel międzynarodowy i sport. Transfery zagraniczne piłkarzy po wprowadzeniu prawa Bosmana.

2. „Świat przed Bosmanem” • George Eastham kontra Newcastle, decyzja Seitza • 1978 – „wolność kontraktu” • Wprowadzenie prawa Bosmana • Założenia i podstawy prawne • Skutki – globalizacja futbolu • Kolejne prawa zawodników i wizje na przyszłość • Prawo Kolpaka • Prawo Webstera • Zasada 6+5 • Profesjonalne kontrakty i transfery zawodników poniżej 18 roku życia konspekt

3. prawie całkowita kontrola nad karierą • transfer rejestracji piłkarza – opłata • rejestracja nie wygasała razem z kontraktem, jeśli tylko piłkarz otrzymywał pensję • efekt: brak wygórowanych płac, najbogatsze kluby nie były uprzywilejowane, brak mobilności zawodników George Eastham kontra Newcastle United

4. George Easthamwalczył o przeniesienie do Arsenalu • pomimo wygranej chciał, aby sąd orzekł co do zasadności istniejących przepisów • orzeczenie: prawo jest przeszkodą w wolnym handlu, zawodnik powinien mieć prawo do wolnego transferu (ale o tym decydował klub) George Eastham kontra Newcastle United

5. teraz klub po wygaśnięciu kontraktu musiał zaproponować nowy, ale nie gorszy od poprzedniego, jeśli chciał mieć możliwość pobrania opłaty transferowej • jeśli kluby nie mogły uzgodnić ceny – ustalał ją trybunał arbitrażowy 1977/1978 – wolność kontraktu

6. podobne orzeczenie w lidze MLB w Stanach Zjednoczonych • istniała klauzula rezerwowa – Seitz orzekł, że nie pozwala ona na wykup zawodnika co roku w nieskończoność, jak praktykowano do tej pory, jeśli nie podpisano nowego kontraktu Decyzja Petera Seitza

7. FC Liege zaproponowało nowy kontrakt o wartości 25% poprzedniego i zażądało ogromnej kwoty za transfer do francuskiego Dunkirk; • nie przeniesiono rejestracji zawodnika w obawie przed niewypłacalnością Dunkirk • sprawa skończyła w sądzie, a później w Europejskim Trybunale Sprawiedliwości Prawo Bosmana.

8. werdykt: zasady transferów łamią przepisy UE dotyczące swobodnego przepływu pracowników pomiędzy krajami członkowskimi • nowe prawo: koniec limitów na ilość obcokrajowców spoza UE, gracze mogli na 6 miesięcy przed końcem kontraktu rozmawiać bezpośrednio z potencjalnymi pracodawcami Prawo Bosmana.

9. 1. Zapewnia się swobodę przepływu pracowników wewnątrz Unii. 2. Swoboda ta obejmuje zniesienie wszelkiej dyskryminacji ze względu na przynależność państwową między pracownikami Państw Członkowskich w zakresie zatrudnienia, wynagrodzenia i innych warunków pracy. 3. Z zastrzeżeniem ograniczeń uzasadnionych względami porządku publicznego, bezpieczeństwa publicznego i zdrowia publicznego, swoboda ta obejmuje prawo: a) ubiegania się o rzeczywiście oferowane miejsca pracy; b) swobodnego przemieszczania się w tym celu po terytorium Państw Członkowskich; c) przebywania w jednym z Państw Członkowskich w celu podjęcia tam pracy, zgodnie z przepisami ustawowymi, wykonawczymi i administracyjnymi dotyczącymi zatrudniania pracowników tego Państwa; d) pozostawania na terytorium Państwa Członkowskiego po ustaniu zatrudnienia, na warunkach ustalonych przez Komisję w rozporządzeniach. 4. Postanowienia niniejszego artykułu nie mają zastosowania do zatrudnienia w administracji publicznej. artykuł 45 Traktatu o Unii Europejskiej

10. 1. Artykuł 48 Traktatu o EWG wyklucza stosowanie zasad ustanowionych przez stowarzyszenia sportowe, w ramach których zawodowy piłkarz będący obywatelem jednego z Państw Członkowskich nie może, po wygaśnięciu jego kontraktu z klubem, zostać zatrudniony w klubie z innego Państwa Członkowskiego, jeśli ten drugi nie zapłaci poprzedniemu klubowi opłaty transferowej, za wyszkolenie albo rozwój. 2. Artykuł 48 Traktatu o EWG wyklucza stosowanie zasad ustanowionych przez stowarzyszenia sportowe, w ramach których w organizowanych przez nie meczach kluby piłkarskie mogą wystawić na boisku jedynie limitowaną ilość zawodowych piłkarzy, będących obywatelami innych Państw Członkowskich. 3. Bezpośredni efekt Artykułu 48 Traktatu o EWG nie może być podstawą do podtrzymania roszczeń odnoszących się do opłat dotyczących transferu, wyszkolenia albo rozwoju, które już zostały uiszczone, albo do uiszczenia których zostało się zobligowanym przed datą tego wyroku sądu, z wyjątkiem tych, którzy wnieśli sprawy do sądu lub zgłosili przed tą datą równowartościowe roszczenie, zgodnie z obowiązującym prawem krajowym. orzeczenie Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości w sprawie Jeana-Marca Bosmana

11. polepszenie ogólnej jakości gry • gracze mają możliwość wypromowania się w bogatych krajach, a ich rodacy nic nie tracą – sytuacja pareto efektywna Skutki – globalizacja w futbolu

12. Liczba różnych drużyn w ćwierćfinałach LM w ciągu 5 lat 1967-1986: 28-30 1986-1995: 26 1996-2009: 18-21 (w tym i w zeszłym roku łącznie 5 różnych drużyn w półfinałach) Koncentracja najlepszych wśród najbogatszych

13. Liczba różnych drużyn zdobywających mistrzostwo kraju: Anglia: od 1992 tylko raz drużyna spoza „wielkiej czwórki” Włochy: od 1991 roku tylko dwa zwycięstwa nie dla Juventusu, Interu Mediolan bądź AC Milan Hiszpania: od 1985 roku cztery zwycięstwa innych drużyn niż Barcelona i Real Madryt Koncentracja najlepszych wśród najbogatszych

14. Barcelona w obecnym sezonie: trio Henry-Eto’o-Messi do tej pory: 60 goli w lidze 85 we wszystkich rozgrywkach Ich łączny produkt (liczba goli) jest większa niż byłaby ich suma, gdyby każdy z nich strzelał dla innego klubu, mając za partnerów mniej utalentowanych graczy. Koncentracja najlepszych wśród najbogatszych

15. odwrotny trend dla drużyn narodowych • Puchar Narodów Afryki 2008: • zwycięzca: Egipt (4 graczy z Europy, 19 z ligi egipskiej) • Egipt systematycznie zwycięża w tych rozgrywkach • II miejsce: Kamerun (20 graczy z Europy) Gdyby wspieranie globalizacji w futbolu było nieefektywne, zwyciężyłby Sudan. Ale w 2008 był najgorszą drużyną. Skutki – globalizacja w futbolu

16. Różnica bramek w finałach MŚ w latach • 50.: >2/mecz • 60.-80.: 1.5 • 2002: 0.88 pomimo wzrostu ilości drużyn! Skutki – globalizacja w futbolu

17. Wniosek: globalizacja jest OK, jeśli równocześnie pracuje się nad polepszeniem gry w kraju • część graczy skorzysta, gdy wyszkoli się w najlepszych klubach Europy i zwróci doświadczenie w kraju • Pomimo nierównomiernego rozkładu talentu (-), podobne wnioski można formułować dla innych profesji Skutki – globalizacja w futbolu

18. słowacki piłkarz ręczny, zwolniony ze swojego klubu w Niemczech pod pretekstem przekroczenia limitu graczy spoza UE • w 2003 przed ETS powołał się na te same prawa co Bosman, zawarte w porozumieniu UE<->Słowacja • Efekt: zawodnicy z RPA, Togo czy Zimabwe (kraje mają umowę o handlu z UE) nie są objęci limitem na obcokrajowców Prawo Kolpaka

19. Andy Webster, skorzystał jako pierwszy w 2006 roku • gracz może po 3(2) latach wykupić swój kontrakt i odejść z klubu • dodatkowa rekompensata za wyszkolenie, gdy nie ma 23 lat Prawo Webstera

20. FIFA chce powrotu do limitów, chociaż będą one wbrew prawu UE • Limity, nawet gdy istnieją, są obchodzone np. zdobyciem obywatelstwa (Portugalia, Włochy, Hiszpania dla Ameryki Południowej) • 6 graczy mogących grać w reprezentacji + 5 innych w wyjściowej jedenastce „Pracownicy w Europie mogą swobodnie się przemieszczać, ale przecież piłkarze to nie pracownicy” Sepp Blatter, prezydent FIFA Zasada 6+5

21. Zakaz transferów dla piłkarzy poniżej 18 roku życia • Michel Platini, prezes UEFA: „To handel dziećmi!” • Zamknąć furtki, np. zmiana miejsca zatrudnienia rodziców Transfery zawodników poniżej 18 roku życia.

22. plus: ogólny wzrost jakości futbolu, pomimo zwiększenia jego zróżnicowania • profile działalności klubów (Arsenal, Barcelona) • wykupywanie talentów (czyli małe kluby też zyskują) • minus: zbyt wiele pieniędzy idzie do prywatnych kieszeni graczy Podsumowanie.

23. ewolucja kwot transferowych

24. Dziękuję za uwagę.