520 likes | 730 Views
KHOA TRIEÁT HOÏC. TRIEÁT HOÏC AÁN ÑOÄ PGS.TS. TRÖÔNG VAÊN CHUNG. MUÏC ÑÍCH MOÂN HOÏC . 1. Giuùp ngöôøi hoïc naém ñöôïc nhöõng hệ thống tö töôûng Trieát hoïc ôû AÁn Ñoä coå, trung ñaïi.
E N D
KHOA TRIEÁT HOÏC TRIEÁT HOÏC AÁN ÑOÄ PGS.TS. TRÖÔNG VAÊN CHUNG
MUÏC ÑÍCH MOÂN HOÏC • 1. Giuùp ngöôøi hoïc naém ñöôïc nhöõng hệ thống tö töôûng Trieát hoïc ôû AÁn Ñoä coå, trung ñaïi. • 2. Hieåu vaø ruùt ra ñöôïc nhöõng giaù trò truyeàn thoáng, baûn saéc ñoäc ñaùo rieâng cuûa vaên hoaù – trieát hoïc AÁn Ñoä. • 3. Hình thaønh nguyeân taéc, phöông phaùp nghieân cöùu khi tieáp caän vaøo caùc lónh vöïc tö töôûng toân giaùo, trieát hoïc, ñaïo ñöùc cuûa vaên hoaù AÁn Ñoä.
YEÂU CAÀU NGÖÔØI HOÏC • 1. Leân lôùp nghe giaûng lyù thuyeát ñaày ñủ. • 2. Ñoïc taøi lieäu theo söï höôùng daãn cuûa g/v. • 3. Toùm taét, buùt kyù, nhaän ñònh. Trình baøy tröôùc lôùp. • 4. Thaûo luaän nhoùm, kieåm tra, thi heát moân.
GIAÙO TRÌNH, TAØI LIEÄU THAM KHAÛO • 1. Caùc baøi giaûng veà tö töôûng Phöông Ñoâng Traàn Ñình Höôïu. Nxb ÑHQG, HN. 2001 • 2. Lòch söû trieát hoïc Phöông Ñoâng. Nxb Chính trò Quoác gia. HN, 1998. • 3. Phöông Ñoâng vaø Phöông Taây, nhöõng vaán ñeà trieát hoïc, lòch söû, vaên hoïc. N . Konrat. Nxb Giaùo duïc. HN, 1997
4. Ñoâng phöông hoïc. Edward .W. Said. Nxb Chính trò Quoác gia. HN, 1998.5. Lòch söû vaên minh Aán Ñoä.Will Durant. Trung taâm TT . ÑHSP, Tp HCM. 1989.6. Nhaäp moân trieát hoïc Aán Ñoä coå ñaïi. Leâ Xuaân Khoa. Trung taâm hoïc lieäu Boä GD, Saøi goøn, 1972.
8. Tö töôûng Phöông Ñoâng gôïi nhöõng ñieåm nhìn tham chieáu. Cao Xuaân Huy. Nxb Vaên hoïc. HN, 1995.9. Lòch söû tö töôûng trieát hoïc Aán Ñoä coå ñaïi. Doaõn Chính ( chuû bieân ). Nxb CTQG. HN, 1998.10. Triết học của Vasubandhu. Leâ Maïnh Thaùt. Nxb Toång hôïp Tp. HCM.
NHÖÕNG NOÄI DUNG CHÍNH • CHÖÔNG I . Ñoái töôïng vaø phöông phaùp nghieân cöùu Trieát hoïc AÁn Ñoä • CHÖÔNG II. Caùc heä thoáng trieát hoïc ôû Aán Ñoä coå, trung ñaïi. • Chöông III. Nhöõng ñaëc tröng chung trong caùc heä thoáng trieát hoïc ôû AÁn Ñoä coå, trung ñaïi
ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU 1. Khái niệm triết học: - Quan niệm của Phương Tây về triết học. - Quan niệm Phương Đông về triết học. 2. Đối tượng nghiên cứu của triết học. - Phương Tây và Ấn Độ 3. Cấu trúc và mô thức tư duy triết học.
Nguyeân taéc vaø phöông phaùp nghieân cöùu • 1. Nguyeân taéc chung • - YÙ thöùc xaõ hoäi phaûn aùnh toàn taïi xaõ hoäi . • - Hoïc thuyeát hình thaùi kinh teá - xaõ hoäi . • 2. Nhöõng ñieåm töông ñoàng vaø dò bieät giöõa trieát hoïc AÁn Ñoä vaø trieát hoïc Phöông taây . • - Ñieåm töông ñoàng • a. Ñeàu laø hình thaùi yù thöùc xaõ hoäi phaûn aùnh ñieàu kieän sinh soáng, hoaøn caûnh lòch söû cuï theå trong moät xaõ hoäi nhaát ñònh.
b. Ñeàu laø hình thöùc vaên hoaù baäc cao vôùi khaùt voïng vöôn tôùi caùi : Chaân , Thieän , Myõ .c. Ñeàu laø quùa trình khaùi quaùt hoaù, tröøu töôïng hoaù cuûa tö duy con ngöôøid. Ñeàu ñöôïc dieãn ñaït baèng heä thoáng caùc phaïm truø, khaùi nieäm trieát hoïc
- Ñieåm khaùc bieät • a. Ñieåm xuaát phaùt khaùc nhau • - Phöông Taây : töø neàn vaên minh du muïc • - AÁn Ñoä : töø neàn vaên minh noâng nghieäp • b. Khaùc nhau veà ñoái töôïng tö töôûng • - Phöông Taây : chuù troïng ñeán traät töï töï nhieân • - AÁn Ñoä : quan taâm ñeán taâm linh con ngöôøi
c. Con ñöôøng truy tìm chaân lyù khaùc nhau - Phöông Taây : Chaân lyù naèm trong toàn taïi ñöôïc thöïc hieän bôûi hoaït ñoäng nhaän thöùc con ngöôøi - AÁn Ñoä: Chaân lyù naèm ôû ñaèng sau söï toàn taïi ( khoâng toàn taïi )vaø chæ coù theå ñaït ñöôïc bôûi moät traïng thaùi tinh thaànôû treân ngoân ngöõ vaø tö duy ( traïng thaùi taâm linh sieâu vieät, huyeàn nhieäm )
d. Yeâu caàu tính chính xaùc, ñaùng tin caäy cuûa tö töôûng Phöông Taây ñoøi hoûi tính heä thoáng, tính traät töï cuûa ngoân ngöõ vaø loâ gíc cuûa tö duy. ( ñònh nghóa veà con ngöôøi cuûa Socrate ) AÁn Ñoä: ñeà cao caùi sieâu thöùc , traïng thaùi taâm linh ñaëc bieät vöôït qua caùc haøng raøo ngoân ngöõ , tính heä thoáng vaø loâ gíc . ( quan nieäm cuûa Veda, Hinduism, Phaät giaùo )
Phong thaùi dieãn ñaït khaùc nhau - Phöông Taây : goïn, saùng roõ, huøng bieän, quan taâm ñeán khoâng gian thôøi gian, moái lieân heä.( nguî bieän cuûa Zenone ) - AÁn Ñoä: Mô hoà, nöûa hö, nöûa thöïc, noùi aån du, nguï ngoân, bieåu töôïng, chuù troïng ñeán caùi tuyeät ñoái ( Veõ Roàng )
KHAÙC BIEÄT GIÖÕA TRIEÁT HOÏC AÁÁN ÑOÄÄ &Ø TRIEÁT HOÏC TRUNG HOA • Ñoái töôïng con ngöôøi ( töï nhieân vaø xaõ hoäi) • Tư duy trừu tượng, thoát tục và tư duy thực tế,nhập thế • Tính chất tôn giáo, triết học và đậm đặc màu sắc chính trị đạo đức. • Thiên trọng suy tưởng, triết lý và chú trọng dạy bảo, giáo dục
PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU CUÏ THEÅ • Keát luaän ruùt ra töø söï töông ñoàng vaø khaùc bieät treân : 1. Khoâng theå laáy giaù trò, chuaån möïc cuûa vaên minh Phöông Taây laøm tieâu chí aùp ñaët cho trieát hoïc AÁn Ñoä ñöôïc • : “Caùi loãi laàm lôùn nhaát cuûa Phöông Taây laø aùp ñaët • “ caùi toâi” cuûa noù leân toaøn theá giôùi vaø coù tham voïng laø chuaån möïc cho taát caû”û... • 2. Khoâng theå ñoái laäp hoaëc ñoàng nhaát hai neàn vaên hoaù naøy maø phaûi tìm thaáy söï thoáng nhaát trong tính ña daïng cuûa neàn vaên minh toaøn nhaân loaïi, chuùng boå sung, nöông töïa, laøm neàn cho nhau.
Caùc phöông phaùp cuï theå 1. Phöông phaùp Lòch söû - Loâ gíc .Thoâng qua chuoãi caùc söï kieän lòch söû maø xaép xeáp , uoán naén laïi doøng lòch söû trieát hoïc ñoù theo tính quy luaät, tính taát yeáu cuûa söï phaùt trieån tö duy trieát hoïc. 2. Phöông phaùp heä thoáng - caáu truùc Xaùc ñònh ñöôïc caùc tröôøng phaùi trieát hoïc trong khoâng gian thôøi gian cuï theå, caùc moäi quan heä taùc ñoäng giöõa chuùng.3. Phöông phaùp phaân tích, toång hôïp. Vaïch ra nhöõng ñaëc ñieåm rieâng coù cuûa trieát hoïc AÁn Ñoä, tìm thaáy tính thoáng nhaát trong söï ña daïng phong phuù cuûa caùc heä thoáng trieát hoïc.
CHÖÔNG IICAÙC TRÖÔØNG PHAÙI TRIEÁT HOÏC AÁN ÑOÄ COÅ , TRUNG ÑAÏI 1. Ñieàu kieän , tieàn ñeà cuûa söï hình thaønh , phaùt trieån tö töôûng trieát hoïc Aán Ñoä coå , trung ñaïi - Hoaøn caûnh ñòa lyù: ( daõy Hymalaya ,soâng Gange, soâng Hindus ) - Khí haäu: ( noùng aåm, khaéc nghieät, cheânh leäch ) - Yeáu toá nhaân chuûng hoïc ( toäc ngöôøi Aryan vaø toäc ngöôøi baûn xöù Drividien )
- Ñieàu kieän kinh teá, chính trò Phöông thöùc saûn xuaát noâ leä ( kieåu Phöông Ñoâng ) Cheá ñoä ñaúng caáp ( Varna ) Brahmana ( Taêng löõ , tu só Baø- La - Moân ) Kshatriya ( quyù toäc , chieán binh caàm quyeàn ) Vaishya ( Thöông nhaân, ñòa chuû ) Shudra ( thôï thuyeàn , toâi tôù , noâ boäc ) Brahmana: laø taàng lôùp cao quyù, coù ñaëc quyeàn, ñaëc lôïi, laõnh ñaïo tinh thaàn xaõ hoäi. Kshatriya: laø ñaúng caáp coù quyeàn löïc, cai quaûn xaõ hoäi Shudra: laø ñaúng caáp thaáp nhaát, ñoâng ñaûo nhaát.
- Nhaân toá khoa hoïc, kyõ thuaät Thieân vaên hoïc phaùt trieån phuïïc vuï saûn xuaát noâng nghieäp, Haøng haûi Soá hoïc, hình hoïc, sinh hoïc, y hoïc phaùt trieån kyõ thuaät canh taùc cao, chia lòch phaùp roõ raøng, - Nhaân toá vaên hoïc Anh huøng ca Ramayana vaø Mahabharata Baøi ca trieát lyù Bhagavad gita
Chính thoáng giaùo Veda ( caùi bieát tuyeät ñoái ) Upanishad ( Aùo nghóa thö ) Brahmanism ( trieát hoïc - toân giaùo ) Hinduism ( toân giaùo daân toäc ) Phi chính thoáng giaùo Jaina (tu haønh khaéc khoå) Lokayata ( quan nieäm bình daân ) Buddhism ( trieát lyù giaûi thoaùt ) BÖÙC TRANH CHUNG CUÛA TRIEÁT HOÏC AÁN ÑOÄ COÅ, TRUNG ÑAÏI
Veda ( 1200 tr CN ) Rig - Veda sama- Veda Atharva - Veda Yajur - Veda - Ñaáng toái cao Brahma - Baûn chaát con ngöôøi -Nguoàn goác ñaúng caáp -Lyù töôûng giaûi thoaùt Upanishad (800.tr.CN) - Baûn chaát cuûa thöïc taïi tuyeät ñoái - Aùt man - Thöôïng trí vaø haï trí - Vaán ñeà giaûi thoaùt - Thöïc traïng cuûa söï giaûi thoaùt - Khaúng ñònh traät töï ñaúng caáp DOØNG CHÍNH THOÁNG GIAÙO
Saùu tröôøng phaùi trieát hoïc 1. Samkhya ( khoaûng theá kyû thöù VII tr. CN ) 2. Yoga (khoaûng 150 tr.CN ) 3. Nyaya ( luaän lyù hoïc , khoaûng theá kyû III tr. CN) 4. Vaisesika) ( Khoaûng theá kyû thöù II tr CN) 5. Mimansa ( khoaûng theá kyû II tr.CN ) 6. Vedanta ( Hoaøn thieän kinh Veda ) - Xuaát hieän khoaûng theá kyû thöù IV tr. CN
Hinduism ( toân giaùo daân toäc ) ( Theá kyû I tr.CN ) laø hình thöùc oån ñònh cuoái cuøng trong tieán trình bieán ñoåi cuûa Aán Ñoä giaùo ( Rig - Veda - Brahmanism - Hiduism ) - Thôø 3 ngoâi toái linh : Brahm ; Shi va ; Vishnu .- Thöøa nhaän nhieàu vò thaàn trong daân gian .- Tieáp nhaän vaên hoaù , tín ngöôûng ngoaøi truyeàn thoáng taïo neân tính thoáng nhaát maø ña daïng . - ñieàu kieän tieân quyeát cuûa tín ñoà Hindu laø thöøa nhaän 4 ñaúng caáp . - thöïc hieän haønh höông veà thaùnh ñòa .
TRIẾT HỌC PHẬT GIÁO • Đối tượng • Mục đích • Nhiệm vụ • Gía trị nhân văn • Tính thời đại
PHẬT GIÁO Ở CHÂU Á Các trang Web tham khảo thêm: - buddhanet. Net. - india_ resource. Tripod.com. - en. Wikipedia.org/ buddhism.
CÁC HỌC THUYẾT TRIẾT HỌC • Những bài giảng của Phật Tổ • Tứ Diệu Đế (Aryasatyàni ) • Vô ngã ( Anatman ) và thuyết Vô thường. • Nghiệp ( karma ) hay thuyết nhân quả. • Niết bàn ( Nirvana ) hay Giải thoát luận
2. Những vấn đề Bản thể luận của Nargajuna. - Học thuyết Sunyata ( Tính không ) - Trung Quán luận. 3. Những vấn đề nhận thức luận của Vasubandhu. - Duy thức luận. - Lô gic học
TÖ TÖÔÛNG TOÂN GIAÙO , TRIEÁT HOÏC AÁN ÑOÄ THÔØI TRUNG ÑAÏI - Böôùc chuyeån chaäm chaïp töø xaõ hoäi coå truyeàn sang neàn kinh teá phong kieán - Neàn saûn xuaát haøng hoaù phaùt trieån , ñaát ñai taäp trung trong tay taàng lôùp laõnh chuùa phong kieán - Hình thaønh hai giai caáp cô baûn Laõnh chuùa phong kieàn vaø noâng noâ .
CAÙC CUOÄC KEÁT TAÄP PHAÄT GIAÙO • 1. Cuoäc keát taäp laàn thöù nhaát • Ñòa ñieåm taäp keát : thaønh Vöông xaù . • Thôøi gian keát taäp : muøa haï naêm Phaät toå • nhaäp Nieát baøn • Soá ngöôøi tham döï : 500 vò la haùn • noäi dung keát taäp : thoáng nhaát tö töôûng , giaùo lyù trong lôøi phaät thuyeát giaûng • Tam taïng kinh : kinh , luaät , luaän