Lotnictwo w systemie handlu uprawnieniami do emisji Wprowadzenie do dyrektywy 2008/101/WE

1. Lotnictwo w systemie handlu uprawnieniami do emisji Wprowadzenie do dyrektywy 2008/101/WE Monika Sekuła Paweł Maliński Zespół ds. Krajowego Planu Rozdziału Uprawnień Warszawa, 30.06.2009 r.

2. Historia • Prace nad wprowadzeniem lotnictwa do EU ETS rozpoczęły się w 2005 roku • Konsultacje społeczne w zakresie wpływu lotnictwa cywilnego na zmiany klimatu w okresie od 11 marzec do 6 maja 2005 • Wynik konsultacji w postaci Komunikatu Komisji do Rady, Parlamentu Europejskiego, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego oraz Komitetu Regionów (COM(2005) 459)

3. Wnioski z Komunikatu Komisji • Udział emisji z sektora w łącznej emisji gazów cieplarnianych  3% • Zmniejszenie emisji GHG w ramach Protokołu z Kioto w latach 1990 – 2003  287 mln ton CO2e • Wzrost emisji dwutlenku węgla w sektorze w latach 1990 – 2003  47 mln ton CO2e(rocznie 4,3%) • Przy uzyskanym wzroście rocznym do 2012 roku lotnictwo zniweluje ponad ¼ redukcji emisji wymaganych w PzK dla Wspólnoty • Zdaniem KE metodą na uzyskanie najlepszego efektu redukcyjnego przy najmniejszych kosztach jest system handlu uprawnieniami do emisji

4. Dyrektywa 2008/101/WE Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/101/WE z dnia 19 listopada 2008 r. zmieniająca dyrektywę 2003/87/WE w celu uwzględnienia działalności lotniczej w systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych we Wspólnocie Dyrektywa weszła w życie 2 lutego 2009 r. Obowiązek implementacji dyrektywy przez państwa członkowskie do 2 lutego 2010 r. Podstawowym aktem prawnym wdrażającym dyrektywę w Polsce będzie ustawa o wspólnotowym systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych

5. Zakres zmiany dyrektywy – włączenie lotnictwa (1) • Analogicznie jak dla instalacji stacjonarnych system CAP & TRADE (limit i handel) • Włączenie lotnictwa do systemu od 1 stycznia 2012 ale • plany monitorowania 2009 r • monitorowanie od 2010 r. • Działania lotnicze objęte dyrektywą określa załącznik I do dyrektywy 2008/101/WE

6. Zakres zmiany dyrektywy – włączenie lotnictwa (2) • Limit ustalany w oparciu o dane historyczne • Emisje historyczne – średnia rocznych emisji z sektora w latach 2004, 2005, 2006 • Pułap emisji dla lotnictwa (cała UE) • 97% z emisji historycznych w okresie od 1 stycznia 2012 r. do 31 grudnia 2012 r., • 95% z emisji historycznych dla okresu 2013 – 2020

7. Zakres zmiany dyrektywy – włączenie lotnictwa (3) • Rozdział uprawnień przy zastosowaniu metody benchmarkowej opartej o wskaźnik emisyjności odniesiony do aktywności lotniczej w roku bazowym (2010), • Część uprawnień wydawana jest w drodze sprzedaży aukcyjnej (15% przydziału), • Rezerwa specjalna – 3% historycznych emisji dla nowych oraz szybko rozwijających się operatorów, • Potencjalna możliwość wykorzystania jednostek ERU i CER (jednostki mechanizmów JI i CDM, odpowiednio).

8. Zakres zmiany dyrektywy – włączenie lotnictwa (4) Działalność lotnicza w rozumieniu dyrektyw to: loty, które kończą się lub rozpoczynają na lotniskach znajdujących się na terytorium państwa członkowskiego, do którego zastosowania mają postanowienia Traktatu (ustanawiającego Wspólnotę Europejską). Dyrektywa obejmuje także loty operatorów z Państw spoza UE

9. Wyłączenia • Nie wszystkie loty wykonane prze operatora statku powietrznego podlegają monitorowaniu i sprawozdawczości w ramach SHE • Wykluczenia zawarte w załączniku I do dyrektywy 2008/101/WE • Szczegółowa interpretacja działań lotniczych – Decyzja Komisji z dnia 8 czerwca 2009 r. w sprawie szczegółowej interpretacji rodzajów działalności lotniczej wymienionych w załączniku I do dyrektywy 2003/87/WE Parlamentu Europejskiego i Rady

10. Lista operatorów • Komisja sporządziła wstępną listę operatorów statków powietrznych, które powinny zostać objęte systemem wraz z przyporządkowaniem do każdego z nich właściwego państwa administrującego • Na liście znajduje się około 2800 podmiotów, z czego około 2400 to bardzo mali operatorzy • Polsce wstępnie przyporządkowano 45 podmiotów • Prace nad weryfikacją listy w toku. Lista nie ma i nie będzie miała wiążącej mocy prawnej!

11. Prawa i obowiązki operatorów lotniczych w systemie handlu (1) • Złożenie planu monitorowania rocznych emisji i tonokilometrażu • Monitorowanie i rozliczanie emisji rocznych CO2 w tym: • sporządzenie rocznego raportu o emisjach CO2 i tonokilometrach, • przedłożenie do weryfikacji rocznych raportów niezależnemu weryfikatorowi , • przedłożenie zweryfikowanego raportu rocznego do Krajowego Administratora Systemu Handlu Uprawnieniami do Emisji, • umorzenie w rejestrze uprawnień wymaganej liczby przyznanych jednostek, odpowiadających wielkości emisji powstałych z prowadzonej działalności.

12. Prawa i obowiązki operatorów lotniczych w systemie handlu (2) Najważniejsze daty: • 31 sierpnia 2009 r. – obowiązek złożenia planów monitorowania emisji rocznych i tonokilometrów • 1 stycznia – 31 grudnia 2010 r. – okres monitorowania ustalony w celu określenia wskaźnika emisyjności i przygotowania wniosków o przyznanie nieodpłatnych uprawnień do emisji, • 31 marca 2011 r. – ostateczny termin składania wniosków i raportów rocznych za 2010 r.

13. Algorytm wyznaczaniaprzydziału uprawnień • Emisje historyczne (Komisja Europejska) • Wniosek o przydział nieodpłatnych uprawnień (Operator) • Wyznaczenie wzorca porównawczego (Komisja Europejska) • Przydział (KASHUE)

14. Ile uprawnień nieodpłatnie Dyrektywa mówi: 3% puli na specjalną rezerwę (97%/95% - 3%) 15% przez aukcję (97%/95% - 3% - 15%) Powstała w ten sposób ilość uprawnień wydawana jest nieodpłatnie

15. Wady metody Pułap na podstawie danych historycznych blokuje rozwój w latach 2012 – 2020 Przydział niekoniecznie zgodny z wnioskiem operatora (decyduje udział tonokilometrażu w sumie wartości ze wszystkich wniosków) Brak możliwości uzyskania uprawnień z rezerwy przed 2015 (18% + rozpoczynający działalność)

16. Monitorowanie • Plan monitorowania • Raport roczny dla: • Emisji rocznych • Tonokilometrów (2010) • Umorzenie (jednostronny przepływ – różnica między AAU a AVI)

17. Monitorowanie • Emisje = Paliwo x Wskaźnik • Dopuszczalne dwa poziomy dokładności dla pomiaru zużycia paliwa • Tonokilometry = Odległość x Załadunek • Dopuszczalne dwa poziomy dokładności dla pomiaru masy pasażerów

18. Informacje dodatkowe • Podstawowe akty prawne dla sektora (wspólnotowe): • Dyrektywa 2003/87/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 października 2003 r. ustanawiająca system handlu przydziałami emisji gazów cieplarnianych we Wspólnocie oraz zmieniająca dyrektywę Rady 96/61/WE, • Decyzja Komisji z dnia 8 czerwca 2009 r. w sprawie szczegółowej interpretacji rodzajów działalności lotniczej wymienionych w załączniku I do dyrektywy 2003/87/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, • Decyzja Komisji z dnia 16 kwietnia 2009 r. zmieniająca decyzję 2007/589/WE w zakresie włączenia wytycznych dotyczących monitorowania i sprawozdawczości w odniesieniu do emisji oraz danych dotyczących tonokilometrów związanych z działalnością lotniczą

19. Krajowy Rejestr Uprawnień (1) • Uprawnienia dla poszczególnych instalacji są przyznawane w formie zapisów elektronicznych w rejestrach. • Rejestr stanowi standaryzowaną bazę elektroniczną, którego zasady pracy określa odpowiednie rozporządzenie. • Wszystkie rejestry krajowe są podłączone do centralnego rejestru europejskiego Wspólnotowego Niezależnego Dziennika Transakcji (Community Independent Transaction Log – CITL). • Każda operacja jest rejestrowana, co umożliwia sprawdzanie poprawności danych operacji.

20. Krajowy Rejestr Uprawnień (2) • Krajowy Rejestr Uprawnień do emisji jest dostępny poprzez sieć Internet. Dostęp do aplikacji obsługującej Rejestr możliwy jest za pomocą przeglądarki internetowej. Po wpisaniu odpowiedniego adresu WWW (URL). • https://rejestr.kashue.pl • www.kashue.pl • Zakładka Krajowy Rejestr Uprawnień

21. Krajowy Rejestr Uprawnień (3)

22. Krajowy Rejestr Uprawnień (4) • Konto w Krajowym Rejestrze uprawnień może posiadać każda osoba fizyczna lub prawna, będąca prowadzącym instalację, jak również nie posiadająca instalacji. • Każdy podmiot może otworzyć do 99 rachunków typu – „Osobisty Rachunek Posiadania” - ORP • Podmiot prowadzący instalację zobligowany jest do otworzenia tylu rachunków typu – „Rachunek Instalacje” – RI – ile faktycznie prowadzi instalacji umieszczonych w KPRU.

23. Krajowy Rejestr Uprawnień (5) • Każda instalacja posiada odrębne konto w rejestrze tzw. rachunek prowadzącego instalacje RI, ogólnie oznaczony numerem PL-120-XXXX • Każdy prowadzący instalacje lub inna osoba fizyczna może również prowadzić operacje na osobistym rachunku posiadania ORP oznaczonym numerem PL-121-XXXX • gdzie XXXX identyfikator numeryczny

24. Krajowy Rejestr Uprawnień (6) • Konto w krajowym rejestrze zakładane jest na podstawie wniosku (formularz) prowadzącego instalacje wraz z odpowiednimi załącznikami. • Logowanie do Rejestru daje możliwość dostępu do zabezpieczonej części witryny internetowej, gdzie użytkownicy ze swoich kont mogą zarządzać rachunkami RI lub ORP. • Logowanie odbywa się poprzez wpisanie loginu przydzielonego przez Krajowego Administratora i poufnego hasła.

25. Krajowy Rejestr Uprawnień (7) – działania operatorów • KRU pozwala na dokonywanie transakcji, czyli przekazywania uprawnień na różne konta, umarzania, anulowania uprawnień przez prowadzącego instalację.

26. Krajowy Rejestr Uprawnień (8) • Rozporządzenie Komisji (WE) NR 2216/2004 z dnia 21 grudnia 2004 r. w sprawie standaryzowanego i zabezpieczonego systemu rejestrów stosownie do dyrektywy 2003/87/WE Parlamentu Europejskiego i Rady oraz decyzji nr 280/2004/WE Parlamentu Europejskiego i Rady • Rozporządzenie Komisji (WE) NR 916/2007 z dnia 31 lipca 2007 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 2216/2004 w sprawie ujednoliconego i zabezpieczonego systemu rejestrów stosownie do dyrektywy 2003/87/WE Parlamentu Europejskiego i Rady oraz decyzji nr 280/2004/WE Parlamentu Europejskiego i Rady • Rozporządzenie Komisji (WE) nr 994/2008 z dnia 8 października 2008 r w sprawie znormalizowanego i zabezpieczonego systemu rejestrów zgodnie z dyrektywą 2003/87/WE Parlamentu Europejskiego i Rady oraz decyzją nr 280/2004/WE Parlamentu Europejskiego i Rady

27. Krajowy Rejestr Uprawnień (9) dla operatorów lotniczych Prace na wdrożeniem sektora lotniczego do systemu handlu • zmiana w rejestrach KRU-ITL-CITL • jeden ogólnowspólnotowy rejestr, • włączenie lotnictwa od 2012 r.

28. Dziękuję za uwagę Monika Sekuła Tel. +48 22 569 65 60 e-mail: monika.sekula@kashue.pl Paweł Maliński Tel. +48 22 569 65 66 e-mail: pawel.malinski@kashue.pl