Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich

1. „Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa Inwestująca w obszary wiejskie.” Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach osi 4 Leader Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007-2013. • „Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa Inwestująca w obszary wiejskie.” Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach osi 4 Leader Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007-2013. • „Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa Inwestująca w obszary wiejskie.” Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach osi 4 Leader Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007-2013. • „Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa Inwestująca w obszary wiejskie.” Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach osi 4 Leader Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007-2013. „Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw” Szkolenie dla potencjalnych beneficjentów LGD Zdrój Krzeszowice, 16 czerwca 2011 Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich Europa inwestująca w obszary wiejskie Szkolenie współfinansowane jest ze środków Unii Europejskiej w ramach osi 4 LEADER Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013

2. Podstawa prawna • Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 17 lipca 2008 w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania oraz wypłaty pomocy finansowanej w ramach działania „Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013; • Rozporządzenia z dnia 24 marca 2009, 24 marca 2010 oraz 10 marca 2011 zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania oraz wypłaty pomocy finansowanej w ramach działania „Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013; • Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 8 lipca 2008 w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania oraz wypłaty pomocy finansowej w ramach działania „Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013; • Rozporządzenie z dnia 27 kwietnia 2009 oraz z dnia 19 sierpnia 2010 zmieniającerozporządzeniew sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania oraz wypłaty pomocy finansowej w ramach działania „Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013; Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich Europa inwestująca w obszary wiejskie Szkolenie współfinansowane jest ze środków Unii Europejskiej w ramach osi 4 LEADER Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013

3. Cel działania Wzrost konkurencyjności gospodarczej obszarów wiejskich, rozwój przedsiębiorczości i rynku pracy, a w konsekwencji – wzrost zatrudnienia na obszarach wiejskich. Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich Europa inwestująca w obszary wiejskie Szkolenie współfinansowane jest ze środków Unii Europejskiej w ramach osi 4 LEADER Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013

4. Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw Potencjalni odbiorcy pomocy: Osoba fizyczna, osoba prawna, wspólnicy spółki cywilnej, spółka prawa handlowego nieposiadająca osobowości prawnej OSOBA PRAWNA: zrzeszenie, stowarzyszenie, spółdzielnia, Sp. z o.o., Spółka Akcyjna, przedsiębiorstwo państwowe SPÓŁKA PRAWA HANDLOWEGO (nieposiadająca osobowości prawnej): spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa, spółka komandytowo-akcyjna • MIKROPRZEDSIĘBIORCA: • zatrudnia mniej niż 10 pracowników, • obrót nie przekracza równowartości 2 mln Euro, lub • suma aktywów jego bilansu na koniec roku nie przekraczają 2 mln Euro Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich Europa inwestująca w obszary wiejskie Szkolenie współfinansowane jest ze środków Unii Europejskiej w ramach osi 4 LEADER Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013

5. Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw Kryteriadostępu ( beneficjent ):O pomocmożesięubiegaćosobafizyczna, która: • podejmujealbowykonujewe własnymimieniudziałalnośćgospodarcząjakomikroprzedsiębiorcaOKREŚLONE W ZAŁĄCZNIKU ( po zmianach ) ALBO WYTWARZANIE PRODUKTÓW ENERGETYCZNYCH Z BIOMASY • jest obywatelempaństwaczłonkowskiego UE, • jest pełnoletniinieukończył 60 rokużycia, • niepodlegaprzepisom o ubezpieczeniuspołecznymrolników w pełnymzakresie, • biznes plan przewidujeutworze co najmniej 1 miejscapracy, co uzasadnione jest zakresemrzeczowymoperacji, • w okresieostatnich 2 lat beneficjentnieuzyskałpomocyinwestycyjnej w ramach PO KAPITAŁ LUDZKI 2007-2013 – działanie „Wsparcie oraz promocjaprzedsiębiorczości i samozatrudnienie” • ma miejscezamieszkania( oraz w przypadku realizacji operacji związanej z nieruchomością – miejsce położenie tej nieruchomości znajduje się ) w miejscowości należącej do: • gminywiejskiejlub • gminymiejsko- wiejskiej, z wyłączeniemmiastliczącychpowyżej 5 tys.mieszkańców • gminymiejskiej, z wyłączeniemmiejscowościliczącychpow 5 tys.Mieszkańców; (jeżeliświadczyusługidlagospodarstwlubleśnictwa _ gm m-w do 20 tysmieszk)‏ Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich Europa inwestująca w obszary wiejskie Szkolenie współfinansowane jest ze środków Unii Europejskiej w ramach osi 4 LEADER Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013

6. Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw Osoba prawna: • podejmuje albo wykonuje działalność jako mikroprzedsiębiorca, • jest wpisana w KRS, • nie podlega wykluczeniu ...., • w okresie 2 lat poprzedzających nie przyznano pomocy w ramach „Kapitał ludzki, 2007-2013), • jej siedziba lub oddział ( oraz w przypadku realizacji operacji związanej z nieruchomością – miejsce położenie tej nieruchomości ) znajduje się w miejscowości należącej do: • gminywiejskiejlub • gminymiejsko- wiejskiej, z wyłączeniemmiastliczącychpowyżej 5 tys.mieszkańców • gminymiejskiej, z wyłączeniemmiejscowościliczącychpow 5 tys.mieszkańców (jeżeliświadczyusługidlagospodarstwlubleśnictwa gm m-w do 20 tys.mieszkańców)‏. Spółka cywilna: • wykonuje we własnym imieniu działalność gospodarczą jako mikroprzedsiębiorstwo, • spółka i każdy ze wspólników spełnia kryteria mikroprzedsiębiorstwa, • wspólnicy (osoby fizyczne) spełniają kryteria jak osoba fizyczna, (osoby prawne) jak osoby prawne, • siedziba S.C. lub oddział każdego ze wspólników położony jest w miejscowości należącej do… • Spółka prawa handlowego wykonuje we własnym imieniu działalność gospodarczą jako mikroprzedsiębiorstwo, • spełnia pozostałe kryteria jak osoba prawna. Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich Europa inwestująca w obszary wiejskie Szkolenie współfinansowane jest ze środków Unii Europejskiej w ramach osi 4 LEADER Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013

7. Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw DODATKOWE KRYTERIA: • dla wnioskodawców, którzy podejmują działalność gospodarczą - w okresie ostatnich 12 MIESIĘCY poprzedzających dzień złożenia wniosku o przyznanie pomocy nie był PRZEDSIĘBIORCĄ; • dla wszystkich - zostałmunadanynumeridentyfikacyjny(krajowy system ewidencjiproducentów); Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich Europa inwestująca w obszary wiejskie Szkolenie współfinansowane jest ze środków Unii Europejskiej w ramach osi 4 LEADER Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013

8. Kryteria dostępu ( operacja ): Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw 1. Spełnia wymagania określone w programie, w szczególności jest uzasadniona ekonomicznie (NPV>0), w tym pod względem jej kosztów, oraz zapewniające osiągniecie i zachowanie celu działania. 2. Nie jest finansowana z udziałem innych środków publicznych. 3. Obejmuje wyłącznie inwestycje związane z podjęciem lub wykonywaniem działalności gospodarczej w zakresie: • określonym w załączniku nr 1 ( po zmianach ) do rozporządzenia stanowiącym wykaz działalności gospodarczych, w których zakresie może być przyznana pomoc; • wytwarzanie produktów energetycznych z biomasy; Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich Europa inwestująca w obszary wiejskie Szkolenie współfinansowane jest ze środków Unii Europejskiej w ramach osi 4 LEADER Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013

9. Kryteria dostępu ( operacja ): Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw – PODSUMOWANIE 4. Nie została rozpoczęta przed dniem złożenia wniosku o przyznanie pomocy. 5. Jest realizowana w jednym albo dwóch etapach. 6. Planowana wysokość kosztów kwalifikowanych musi wynosić powyżej 20 tys. PLN. Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich Europa inwestująca w obszary wiejskie Szkolenie współfinansowane jest ze środków Unii Europejskiej w ramach osi 4 LEADER Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013

10. Kryteria dostępu ( operacja ): Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw – PODSUMOWANIE 6. Złożenie wniosku o płatność ostateczną nastąpi: – do 24 miesięcy od dnia zawarcia umowy – w przypadku operacji realizowanej w jednym etapie; – do 36 miesięcy od dnia zawarcia umowy – w przypadku operacji realizowanej w dwóch etapach ( do 24 miesięcy wniosek o płatność pośrednią ); – nie później niż do 31.12.2014 r.; – płatność ostateczna będzie obejmować nie mniej niż 25% łącznej planowanej wysokości pomocy. Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich Europa inwestująca w obszary wiejskie Szkolenie współfinansowane jest ze środków Unii Europejskiej w ramach osi 4 LEADER Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013

11. Rozpoczynam prowadzenie działalności gospodarczej z wykorzystaniem zrealizowanej inwestycji, która przynosi określone korzyści ekonomiczne wykazane w biznes planie Prowadzę działalność ujętą w wykazie działalności INWESTYCJA Umowa z ARiMR Wniosek o płatność pośrednią lub ostateczną Wniosek do LGD INWESTYCJA Planuję podjąć działalność ujętą w wykazie działalności Umowa z ARiMR Wniosek do LGD Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw Co oznacza „działalność rozwijana” Co oznacza „podejmuje działalność” • Rozpoczęcie działalności gospodarczej: • wpis do ewidencji działalności gospodarczej, • spełnienie pozostałych wymogów związanych z uruchamianą działalnością: US, ZUS, sanepid, Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich Europa inwestująca w obszary wiejskie Szkolenie współfinansowane jest ze środków Unii Europejskiej w ramach osi 4 LEADER Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013

12. Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw Zakrespomocy Inwestycjeprzeprowadzone w związku z uruchomieniemlubrozwojemdziałalnościdodatkowej w zakresie: • usługdlagospodarstwrolnychlubleśnictwa, • usługdlaludności, • sprzedażhurtowaidetaliczna, • rzemiosłolubrękodzielnictwo, • robótiusługbudowlanychorazinstalacyjnych, • usługturystycznychorazzwiązanychzesportem, rekreacjąiwypoczynkiem, • usługtransportowych, • usługkomunalnych, • przetwórstwaproduktówrolnychlubjadalnychproduktówleśnych, • magazynowanialubprzechowywaniatowarów, • wytwarzaniemateriałówenergetycznych z biomasy(zagospodarowaniesłomy, odpadówłąkowych, leśnych, itp.), • rachunkowość, doradztwolubusługiinformatyczne. Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich Europa inwestująca w obszary wiejskie Szkolenie współfinansowane jest ze środków Unii Europejskiej w ramach osi 4 LEADER Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013

13. DO KOSZTÓW KWALIFIKOWANYCH –zaliczamy koszty Nadbudowy, przebudowy lub remontu połączonego z modernizacją istniejących budynków mieszkalnych wraz z zakupem instalacji technicznej oraz koszty rozbiórki i utylizacji materiałów szkodliwych pochodzących z rozbiórki; Zagospodarowanie terenu; Zakup sprzętu komputerowego i oprogramowania służącego wsparciu podejmowanej lub rozwijanej działalności nierolniczej; Zakup maszyn, urządzeń, narzędzi, wyposażenia i sprzętu; Budowy, przebudowy lub remontu połączonego z modernizacją niemieszkalnych obiektów budowlanych wraz z zakupem instalacji technicznej oraz koszty rozbiórki i utylizacji materiałów szkodliwych pochodzących z rozbiórki; Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich Europa inwestująca w obszary wiejskie Szkolenie współfinansowane jest ze środków Unii Europejskiej w ramach osi 4 LEADER Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013

14. DO KOSZTÓW KWALIFIKOWANYCH –zaliczmy koszty Koszt przedsięwzięcia KK 20 000 20 000 180 000 60 000 200 000 80 000 DOTACJA 40 000 Koszt przedsięwzięcia KK 20 000 20 000 180 000 20 000 40 000 200 000 DOTACJA 20 000 Zakupśrodkówtransportu służących do przewozu osób lub towarów, naczep lub przyczep, z wyłączeniemzakupusamochodówosobowychprzeznaczonych do przewozumniej niż 8 osóbwraz z kierowcą: • w wysokości nieprzekraczającej trzykrotności pozostałych inwestycyjnych kosztów kwalifikowalnych operacji – w przypadku działalności gospodarczej w zakresie świadczenie wyłącznie usług transportowych; • w wysokościnieprzekraczającej wartości pozostałych inwestycyjnych kosztów kwalifikowalnych operacji - w przypadku działalności gospodarczej w zakresie innym niż usługi transportowe; UWAGA !!! ZAKUP POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH, PRZYCZEP LUB NACZEP NIE MOŻE STANOWIĆ JEDYNEJ POZYCJI KOSZTÓW KWALIFIKOWALNYCH !!! Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich Europa inwestująca w obszary wiejskie Szkolenie współfinansowane jest ze środków Unii Europejskiej w ramach osi 4 LEADER Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013

15. DO KOSZTÓW KWALIFIKOWANYCH –zaliczmy koszty KOSZTY OGÓLNE – w wysokości do 10% KK • 1. Przygotowanie dokumentacji technicznej operacji, w szczególności • kosztorysy, • projekty architektoniczne lub budowlane, • ocen lub raportów oddziaływania na środowisko, • dokumentacja geodezyjna lub hydrologiczna, • wypisy lub wyrysy z katastru nieruchomości, • projektów technologicznych 2. Opłaty za patenty i licencje 3. Sprawowanie nadzoru inwestorskiego lub autorskiego oraz koszty związane z kierowaniem robotami budowlanymi DO KOSZTÓW KALIFIKOWANYCH ZALICZA SIĘ: 1. Koszty transportu do miejsca realizacji operacji (materiałów, maszyn, narzędzi, wyposażenia i sprzętu ) 2. Koszty montażu maszyn, narzędzi, wyposażenia i sprzętu Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich Europa inwestująca w obszary wiejskie Szkolenie współfinansowane jest ze środków Unii Europejskiej w ramach osi 4 LEADER Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013

16. Realizacja operacji w drodze leasingu: Kosztem kwalifikowalnym są raty ( zapłacone tytułem wykonania umowy leasingu, nieprzekraczające ceny netto nabycia rzeczy jeżeli przeniesienie własności tych rzeczy na beneficjenta nastąpi w okresie realizacji operacji, lecz nie później niż do złożenia wniosku o płatność ostateczną ( część raty leasingowej obejmująca marżę (zysk) finansującego, koszty refinansowania odsetek, koszty bieżące oraz opłaty ubezpieczeniowe nie jest zaliczane do kosztów kwalifikowalnych ), jeżeli: - operacja będzie realizowana w nie więcej niż 10 etapach; - złożenie pierwszego wniosku o płatność nastąpi w terminie 12 miesięcy od dnia zawarcia umowy; - wniosek o płatność będzie składany nie częściej niż dwa razy w roku; - zakończenie realizacji operacji i złożenie wniosku o płatność ostateczną nastąpi w terminie 60 miesięcy (5 lat) od dnia zawarcia umowy, lecz nie później niż do dnia 31 grudnia 2014 roku. Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich Europa inwestująca w obszary wiejskie Szkolenie współfinansowane jest ze środków Unii Europejskiej w ramach osi 4 LEADER Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013

17. Koszty niekwalifikowalne Pomoc nie obejmuje w szczególności: • podatku od towarów i usług (VAT); • nabycia nieruchomości • nabycia rzeczy używanych. Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich Europa inwestująca w obszary wiejskie Szkolenie współfinansowane jest ze środków Unii Europejskiej w ramach osi 4 LEADER Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013

18. Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw Wysokość i forma pomocy: • - pomoc ma formę zwrotu części kosztów kwalifikowalnych operacji; • maksymalnie 50% kosztów kwalifikowanych projektu; • maksymalnie do 300 000 PLN dla jednego beneficjenta w okresie trwania programu 2007-2013; W przypadku przetwórstwa produktów rolnych lub jadalnych produktów leśnych maksymalna wysokość pomocy – 100.000 PLN Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich Europa inwestująca w obszary wiejskie Szkolenie współfinansowane jest ze środków Unii Europejskiej w ramach osi 4 LEADER Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013

19. Wysokość pomocy 100.000 PLN – utworzenie 1 miejsca pracy 200.000 PLN – utworzenie 2 miejsc pracy 300.000 PLN – utworzenie 3 miejsc pracy możliwość uzyskania zaliczki w wysokości nieprzekraczającej 20% przyznanej kwoty pomocy ( gwarancja bankowa na 110% kwoty zaliczki ); Osoba fizyczna, która podejmuje we własnym imieniu działalność gospodarczą jako mikroprzedsiębiorca – uwzględnia się w liczbie tworzonych miejsc pracy Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich Europa inwestująca w obszary wiejskie Szkolenie współfinansowane jest ze środków Unii Europejskiej w ramach osi 4 LEADER Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013

20. ZOBOWIĄZANIA beneficjenta w trakcie i po realizacji operacji: • osiągnięcie celu operacji i zachowania go przez okres 5 lat od dnia przyznania pomocy; • niefinansowanie operacji z innych źródeł publicznych; • ograniczenie prawa do przenoszenia własności lub posiadania rzeczy nabytych w ramach realizacji operacji lub sposobu ich wykorzystania - przez okres 5 lat od dnia przyznania pomocy; ( chyba, że na podmiot uprawniony, który przejmie zobowiązania i w zgodzie z celami i zakresem operacji ); • ograniczenie co do rodzaju, okresu lub miejsca wykonywania działalności - przez okres 5 lat od dnia przyznania pomocy; Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich Europa inwestująca w obszary wiejskie Szkolenie współfinansowane jest ze środków Unii Europejskiej w ramach osi 4 LEADER Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013

21. ZOBOWIĄZANIA beneficjenta w trakcie i po realizacji operacji: • zachowanie miejsca pracy – przez okres 2 lat od dnia dokonania płatności ostatecznej; • umożliwienie przeprowadzenia kontroli - przez okres 5 lat od dnia przyznania pomocy; • przechowywanie dokumentów - przez okres 5 lat od dnia dokonania płatności ostatecznej; • informowania ARiMRo okolicznościach mogących mieć wpływ na wykonanie umowy - przez okres 5 lat od dnia przyznania pomocy; Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich Europa inwestująca w obszary wiejskie Szkolenie współfinansowane jest ze środków Unii Europejskiej w ramach osi 4 LEADER Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013

22. ZOBOWIĄZANIA beneficjenta w trakcie i po realizacji operacji: • promocja PROW oraz LGD ( zgodnie z wnioskiem ): • Beneficjenci mają obowiązek stosowania wizualizacji realizowanych zadań. • Wizualizacja polega na umieszczeniu odpowiednich elementów ( flaga, slogan, logo ) na zakupionym sprzęcie, w miejscu szkolenia, na materiałach szkoleniowych, plakatach, zaproszeniach itd. • Zasady wizualizacji określa „Księga wizualizacji znaku Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013” dostępna na stronie internetowej Ministerstwa Rolnictwa. • W przypadku materiałów informacyjnych dopuszczalne jest umieszczenie logo innego podmiotu, np.: lokalnej grupy działania, pomiędzy znakami Unii Europejskiej i PROW 2007-2013. Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich Europa inwestująca w obszary wiejskie Szkolenie współfinansowane jest ze środków Unii Europejskiej w ramach osi 4 LEADER Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013

23. ZOBOWIĄZANIA beneficjenta w trakcie i po realizacji operacji: • poniesienie kosztów oraz rozliczenie wniosku zgodnie z podpisaną umową: • koszty muszą zostać uwzględnione w oddzielnym systemie rachunkowość albo do ich identyfikacji musi być wykorzystany odpowiedni kod rachunkowy, co odbywa się w ramach prowadzonych ksiąg rachunkowych albo przez prowadzenie zestawienia faktur lub rachunków na odpowiednim formularzu ( nie zastosowanie tej zasady powoduje pomniejszenie kosztu kwalifikowalnego o 10% ). Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich Europa inwestująca w obszary wiejskie Szkolenie współfinansowane jest ze środków Unii Europejskiej w ramach osi 4 LEADER Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013

24. Etap w planie 1 Podpisanie umowy w O/R ARiMR Etap w planie 2 do 24 mies od podpisania umowy Wniosek o 2 płatność Realizacja 1 etapu Realizacja 2 etapu Wniosek o płatność Nie mniej niż 25% wartości projektu Zakończenie projektu do 36 mies od umowy Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw • Można realizować przedsięwzięcie w 1 etapie Wniosek o płatność składamy w okresie do 24 mies od podpisania umowy • Można realizować przedsięwzięcie w 2 etapach Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich Europa inwestująca w obszary wiejskie Szkolenie współfinansowane jest ze środków Unii Europejskiej w ramach osi 4 LEADER Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013

25. Wybór projektu do dofinansowania: • wnioski o pomoc są składane w siedzibie właściwej terytorialnie LGD, nabory wniosków prowadzone są w trybie zamkniętym w terminach ogłoszonych przez samorząd województwa (SW) na wniosek LGD.  • wybierane są wnioski: - które zostały złożone w miejscu i terminie wskazanym w informacji; dokumenty niezbędne do wyboru operacji to wypełniony wniosek wraz z załącznikami ( wymaganymi przez ARiMR oraz LGD ); - są zgodne z LSR ( są zgodne z przynajmniej jednym celem ogólnym, jednym celem szczegółowym i jednym przedsięwzięciem ); - odpowiadają lokalnym kryteriom wyboru w ramach działania „Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw” - mieszczą się w limicie dostępnych środków w ramach konkursu. Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich Europa inwestująca w obszary wiejskie Szkolenie współfinansowane jest ze środków Unii Europejskiej w ramach osi 4 LEADER Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013

26. Wybór projektu do dofinansowania: Procedura wyboru operacji – etapy wyboru operacji: 1) zgodność z LSR ( projekt musi być zgodny z przynajmniej jednym celem ogólnym, jednym celem szczegółowym i jednym przedsięwzięciem ) – załącznik, wyciąg z LSR; • operacja jest zgodna z LSR , jeżeli za zgodną uzna ją 50% + 1 głosujących w Radzie LGD; 2) ocena pod względem stopnia spełniania lokalnych kryteriów wyboru – karta oceny wg lokalnych kryteriów – załącznik, wyciąg z LSR; - do realizacji przyjmuje się operacje, które otrzymają minimum 3 punkty na 17 możliwych do zdobycia; . Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich Europa inwestująca w obszary wiejskie Szkolenie współfinansowane jest ze środków Unii Europejskiej w ramach osi 4 LEADER Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013

27. ETAPY PRZYGOTOWANIA WNIOSKU: • Weryfikacja pomysłu na rozpoczęcie lub rozwinięcie działalności gospodarczej: • zgodność kodu PKD z rozporządzeniem; • budżet ( kosztorys ) – zapewnienie finansowania projektu – REFINANSOWANIE; • liczba utworzonych miejsc pracy a poziom dofinansowania; • koszty kwalifikowalne; • czas potrzebny na realizację inwestycji; Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich Europa inwestująca w obszary wiejskie Szkolenie współfinansowane jest ze środków Unii Europejskiej w ramach osi 4 LEADER Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013

28. ETAPY PRZYGOTOWANIA WNIOSKU: 2. Przygotowanie materiałów potrzebnych do stworzenia dokumentacji aplikacyjnej: • formularze wniosków i załączników ( ze strony LGD ); • instrukcje wypełniania wniosku i załączników ( ze strony LGD ) – dokumenty wypełniamy zgodnie z instrukcją; • akty prawne, materiały szkoleniowe; • Lokalna Strategia Rozwoju ( zgodność z celami i przedsięwzięciami ) oraz lokalne kryteria wyboru; • numer identyfikacyjny z ARiMR; • kosztorys ( kosztorys inwestorski – w przypadku inwestycji budowlanych ); Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich Europa inwestująca w obszary wiejskie Szkolenie współfinansowane jest ze środków Unii Europejskiej w ramach osi 4 LEADER Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013

29. 2. Przygotowanie materiałów potrzebnych do stworzenia dokumentacji aplikacyjnej: • zapytania ofertowe i oferty ( w przypadku zakupów powyżej 50 000 PLN netto ); • inne informacje o planowanej operacji ( projekcja finansowa, konkurencja itd. ); • umowy, pełnomocnictwa, dokumenty potwierdzające prawo własności itp. ) ; • załączniki ze źródeł zewnętrznych ( ZUS, ewidencja działalności gospodarczej, KW itd. ); ETAPY PRZYGOTOWANIA WNIOSKU: Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich Europa inwestująca w obszary wiejskie Szkolenie współfinansowane jest ze środków Unii Europejskiej w ramach osi 4 LEADER Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013

30. ETAPY PRZYGOTOWANIA WNIOSKU: 3. Wypełnienie Ekonomicznego Planu Operacji. 4. Wypełnienie wniosku aplikacyjnego. 5. Wypełnienie i skompletowanie załączników. Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich Europa inwestująca w obszary wiejskie Szkolenie współfinansowane jest ze środków Unii Europejskiej w ramach osi 4 LEADER Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013

31. WYPEŁNIANIE EKONOMICZNEGO PLANU OPERACJI – punkty krytyczne : • kody PKD; • zbieżność danych sekcji B-4 i H ( koszty rodzajowe ); • tytuł operacji – sekcja C-1 ( jedyne miejsce na wpisanie tytułu operacji ); • wielkość i wartość planowanej produkcji – sekcja C-4 ( wskaźnik NPV ); • koszty operacji – sekcja C-5 ( ściśle związane z zestawieniem finansowo-rzeczowym we wniosku ); Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich Europa inwestująca w obszary wiejskie Szkolenie współfinansowane jest ze środków Unii Europejskiej w ramach osi 4 LEADER Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013

32. WYPEŁNIANIE EKONOMICZNEGO PLANU OPERACJI – punkty krytyczne : • zestawienie zakresu rzeczowego operacji – sekcja C-6 ( szczegółowe określenie parametrów ); • źródła finansowania operacji – sekcja C-7 ( wskazanie źródeł zewnętrznych finansowania operacji ); • zatrudnienie – sekcja D; • planowane koszty i przychody związane z operacją ( sekcja F ) oraz całą działalnością przedsiębiorstwa ( sekcja H ); Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich Europa inwestująca w obszary wiejskie Szkolenie współfinansowane jest ze środków Unii Europejskiej w ramach osi 4 LEADER Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013

33. WYPEŁNIANIE EKONOMICZNEGO PLANU OPERACJI – punkty krytyczne : • zaktualizowana wartość brutto ( NPV ) – sekcja G ( warunkiem pozytywnej weryfikacji operacji pod kątem uzasadnienia ekonomicznego jest dodatnia wartość NPV, a także dodatnia wartość dochodu przynajmniej w roku docelowym ); Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich Europa inwestująca w obszary wiejskie Szkolenie współfinansowane jest ze środków Unii Europejskiej w ramach osi 4 LEADER Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013

34. WYPEŁNIANIE WNIOSKU APLIKACYJNEGO – punkty krytyczne : • status mikroprzedsiębiorcy ( definicja – punkt 15 ) oraz wartość dodana brutto ( punkt 16 ) – rozróżnienie kosztów/przychodów działalności podejmowanej i rozwijanej; • planowane cele operacji oraz uzasadnienie zgodności z celami LSR i kryteriami wyboru operacji przez LGD ( punkt 18 ); • wielkość planowanego zatrudnienia ( punkt 18 ); • kod PKD i nazwa działalności ( punkt 20 ); Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich Europa inwestująca w obszary wiejskie Szkolenie współfinansowane jest ze środków Unii Europejskiej w ramach osi 4 LEADER Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013 34

35. WYPEŁNIANIE WNIOSKU APLIKACYJNEGO – punkty krytyczne : • planowany termin zakończenia etapu/operacji ( punkt 21 ) ; • finansowanie operacji ( punkty 22-30 ) – określenie kosztów kwalifikowanych, w tym szczególne zasady dotyczące zakupu środków transportu, określenie wnioskowanej kwoty pomocy; • zestawienie rzeczowo – finansowe; Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich Europa inwestująca w obszary wiejskie Szkolenie współfinansowane jest ze środków Unii Europejskiej w ramach osi 4 LEADER Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013

36. WYPEŁNIANIE I KOMPLETOWANIE ZAŁĄCZNIKÓW : • załączniki na drukach udostępnionych przez ARiMR/LGD ( status mikroprzedsiębiorcy, pomoc de minimis, zgoda właściciela nieruchomości itd.); • załączniki ze źródeł zewnętrznych – wg listy ( ZUS, ewidencja ludności, ewidencja działalności gospodarczej itd.); • załączniki dotyczące robót budowlanych – m. in. kosztorys inwestorski wraz z niezbędnymi załącznikami wg instrukcji; • oryginały lub kopie potwierdzone za zgodność zgodnie z instrukcją; Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich Europa inwestująca w obszary wiejskie Szkolenie współfinansowane jest ze środków Unii Europejskiej w ramach osi 4 LEADER Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013

37. ZASADY WYPEŁNIANIA DOKUMENTÓW: • elektronicznie ( + wydruk ) lub ręcznie ( kolor niebieski lub czarny ); • wszystkie pola wypełnione; • dodatkowe kartki w razie braku miejsca; • czytelny podpis imieniem i nazwiskiem we wskazanych miejscach; • pozycje wymagane do weryfikacji formalnej: nr identyfikacyjny, imię i nazwisko, NIP; • załącznik wymagany do weryfikacji formalnej: wniosek o nadanie numer z ARiMR lub potwierdzenie złożenia ( w przypadku braku numeru ); Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich Europa inwestująca w obszary wiejskie Szkolenie współfinansowane jest ze środków Unii Europejskiej w ramach osi 4 LEADER Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013

38. ZASADY REALIZACJI I ROZLICZENIA OPERACJI: 1. Realizacja operacji lub jej etapu obejmuje: • wykonanie zakresu rzeczowego, zgodnie z zestawieniem rzeczowo-finansowym operacji stanowiącym załącznik do umowy; • poniesienie przez Beneficjenta kosztów kwalifikowalnych operacji, w tym dokonanie płatności za dostawy, usługi lub roboty budowlane, zgodnie z zestawieniem rzeczowo-finansowym operacji, stanowiącym załącznik do umowy, nie później niż do dnia złożenia wniosku o płatność lub ostatniego uzupełnienia; • udokumentowanie wykonania operacji w zakresie rzeczowym i finansowym; Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich Europa inwestująca w obszary wiejskie Szkolenie współfinansowane jest ze środków Unii Europejskiej w ramach osi 4 LEADER Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013

39. ZASADY REALIZACJI I ROZLICZENIA OPERACJI: • Realizacja operacji lub jej etapu obejmuje: • płatności w formie gotówkowej mogą być dokonywane wyłącznie w przypadku, gdy jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, nie przekracza równowartości 10 000 zł brutto; w przypadku transakcji powyżej 10 000 zł brutto do kosztów kwalifikowalnych operacji zaliczyć można jedynie te wydatki, które zostały opłacone w formie bezgotówkowej przeprowadzonej poleceniem przelewu. • uzyskanie wymaganych odrębnymi przepisami oraz postanowieniami umowy: opinii, zaświadczeń, uzgodnień, pozwoleń, lub decyzji związanych z realizacją tej operacji; • zamontowanie oraz uruchomienie nabytych maszyn, urządzeń, wyposażenia, sprzętu lub oprogramowania; Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich Europa inwestująca w obszary wiejskie Szkolenie współfinansowane jest ze środków Unii Europejskiej w ramach osi 4 LEADER Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013

40. ZASADY REALIZACJI I ROZLICZENIA OPERACJI: 2. Rozliczenie operacji: • poszczególne koszty kwalifikowalne operacji w ramach danego etapu operacji będą uwzględniane w wysokości faktycznie i prawidłowo poniesionych kosztów kwalifikowalnych, jednak w wysokości nie wyższej niż wskazana w zestawieniu rzeczowo-finansowym operacji; • jeżeli koszty kwalifikowalne zostaną poniesione w wysokości wyższej w stosunku do kwoty z ZRF: - o nie więcej niż 10% - wówczas przy obliczaniu kwoty pomocy przysługującej do wypłaty, koszty te będą uwzględniane w wysokości faktycznie poniesionej; Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich Europa inwestująca w obszary wiejskie Szkolenie współfinansowane jest ze środków Unii Europejskiej w ramach osi 4 LEADER Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013

41. ZASADY REALIZACJI I ROZLICZENIA OPERACJI: 2. Rozliczenie operacji: • jeżeli koszty kwalifikowalne zostaną poniesione w wysokości wyższej w stosunku do kwoty z ZRF: - o więcej niż 10% - wówczas przy obliczaniu kwoty pomocy przysługującej do wypłaty, uwzględniane będą koszty: a) w wysokości faktycznie poniesionej, jeżeli Agencja na podstawie pisemnych wyjaśnień Beneficjenta uzna za zasadne przyczyny poniesienia wyższych kosztów; b) w wysokości określonej w zestawieniu rzeczowo-finansowym operacji, jeżeli Agencja na podstawie pisemnych wyjaśnień Beneficjenta nie zaakceptuje poniesienia wyższych kosztów. Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich Europa inwestująca w obszary wiejskie Szkolenie współfinansowane jest ze środków Unii Europejskiej w ramach osi 4 LEADER Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013

42. ZASADY REALIZACJI I ROZLICZENIA OPERACJI: 2. Rozliczenie operacji: • wszelkie zmiany w wysokości poniesionych kosztów kwalifikowalnych wymagają pisemnego wyjaśnienia; • płatności pośredniej lub ostatecznej dokonuje się nie później niż w terminie 3 miesięcy od dnia złożenia wniosku o płatność. Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich Europa inwestująca w obszary wiejskie Szkolenie współfinansowane jest ze środków Unii Europejskiej w ramach osi 4 LEADER Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013

43. ZASADY REALIZACJI I ROZLICZENIA OPERACJI: 3. Wniosek o płatność: • dane dotyczące Beneficjenta i umowy przyznania pomocy; • wykaz faktur i innych dokumentów finansowych; • zestawienie rzeczowo – finansowe; • załączniki: Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich Europa inwestująca w obszary wiejskie Szkolenie współfinansowane jest ze środków Unii Europejskiej w ramach osi 4 LEADER Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013

44. ZASADY REALIZACJI I ROZLICZENIA OPERACJI: 3. Wniosek o płatność: • załączniki ( m. in. ): • faktury lub dokumenty o równoważnej wartości dowodowej; • dowody zapłaty; • decyzja ostateczna o pozwoleniu na użytkowanie obiektu budowlanego; • protokoły odbioru robót lub protokoły montażu lub rozruchu maszyn i urządzeń; • wydruk elektroniczny z dokumentacji księgowej lub kopia z książki ewidencji środków trwałych; Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich Europa inwestująca w obszary wiejskie Szkolenie współfinansowane jest ze środków Unii Europejskiej w ramach osi 4 LEADER Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013

45. ZASADY REALIZACJI I ROZLICZENIA OPERACJI: 3. Wniosek o płatność: • załączniki ( m. in. ): - umowy z dostawcami lub wykonawcami zawierające specyfikację będącą podstawą wystawienia każdej z przedstawionych faktur lub innych dokumentów o równoważnej wartości dowodowej, jeżeli nazwa towaru lub usługi w przedstawionej fakturze lub dokumencie o równoważnej wartości dowodowej, odnosi się do umów zawartych przez Beneficjenta lub nie pozwala na precyzyjne określenie kosztów kwalifikowalnych; Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich Europa inwestująca w obszary wiejskie Szkolenie współfinansowane jest ze środków Unii Europejskiej w ramach osi 4 LEADER Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013

46. ZASADY REALIZACJI I ROZLICZENIA OPERACJI: 3. Wniosek o płatność: • załączniki ( m. in. ): • uzasadnienie zmian dokonanych w poszczególnych pozycjach zestawienia rzeczowo – finansowego z realizacji operacji, w przypadku, gdy koszty kwalifikowalne wzrosły o więcej niż 10% w stosunku do wartości zapisanych w zestawieniu rzeczowo-finansowym operacji stanowiącym załącznik do umowy; • dowód rejestracyjny – jeżeli jest wymagany odrębnymi przepisami; • dokumenty celne ( Jednolity Dokument Administracyjny SAD ); • zaświadczenie o wpisie do Ewidencji Działalności Gospodarczej; Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich Europa inwestująca w obszary wiejskie Szkolenie współfinansowane jest ze środków Unii Europejskiej w ramach osi 4 LEADER Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013