Nasz patron ARKADY FIEDLER pisarz i podróżnik

1. Nasz patronARKADY FIEDLERpisarz i podróżnik

2. Spis treści • Kalendarium życia patrona naszej szkoły • Podróże Arkadego Fiedlera • Chronologia wypraw podróżnika • Muzeum w Puszczykowie • Książki autorstwa Arkadego Fiedlera • Cytaty warte zapamiętania • Arkady Fiedler patronem

3. 1926- „Przez wiry i porohy Dniestru” -pierwsza książka Arkadego Fiedlera, 1927- pierwsza wyprawa myśliwska do północnej Norwegii, 1928- podróż do południowej Brazylii, 1929- przywiezienie bogatych zbiorów zoologicznych i ofiarowanie ich Poznańskiemu Muzeum Przyrodniczemu, Uniwersytetowi Poznańskiemu, Poznańskiej Palmiarni oraz Ogrodowi Zoologicznemu, 1931- „Bichos, moi brazylijscy przyjaciele”, 1932- „Wśród Indian Koroadów” , 1933- wyprawa nad Amazonkę i do wschodniego Peru, Kalendarium życia Arkadego Fiedlera • 28.11.1894- przyjście na świat A. Fiedlera (Poznań), • 1904- wstąpienie do Wyższej Szkoły Realnej im. Bergera w Poznaniu, • 1914- ukończenie Wyższej Szkoły Realnej im. Bergera, wcielenie do armii niemieckiej, • 1917- debiut na łamach poznańskiego „Zdroju” cyklem wierszy pt. „Czerwone światło ogniska”, • 1918- wybór do Komitetu Jedenastu Polskiej Organizacji Wojskowej Zaboru Pruskiego, • 1918-1919- udział w Powstaniu Wielkopolskim, • 1919-1920- kierownik Działu Organizacyjnego w Dowództwie Żandarmerii Krajowej,

4. 1934- przywiezienie znad Amazonki eksponatów przyrodniczych i ofiarowanie ich Państwowemu Muzeum Zoologicznemu w Warszawie, • 1935- podróż do Kanady,,,Ryby śpiewają w Ukajali”, • 1936- „Kanada pachnąca żywicą” ,Zwierzęta lasu dziewiczego” – nowe opracowanie książki: „Bichos, moi brazylijscy przyjaciele”,nagroda literacka miasta Poznania i Srebrny Wawrzyn Polskiej Akademii Literatury, • 1937-1938- podróż na Madagaskar, • 1937- „Zdobywamy Amazonkę”, • 1939- podróż na Tahiti,„Jutro na Madagaskar” , • 1940- na wieść o wybuchu wojny porzucenie Tahiti, pierwszym dostępnym statkiem powrót do Francji i zgłoszenie się do wojska polskiego, a następnie ewakuowanie się do Wielkiej Brytanii; stacjonowanie w Szkocji w stopniu porucznika piechoty; od sierpnia do października , po uzyskaniu urlopu w swej jednostce w Szkocji, udanie się do bazy Northolt pod Londynem, do Dywizjonu 303, by być z naszymi myśliwcami w krytycznych dniach Bitwy o Anglię,

5. 1942- „Kanada pachnąca żywicą” , • 1942-1943- podróż do USA, Trynidadu, Gujany i Brazylii; pływanie na polskich statkach handlowych w celu zebrania materiałów do książki o wojennym wysiłku naszych marynarzy, • 1942-45- „Dywizjon 303” , • 1943- zrzuty do kraju „Dywizjonu 303” oraz pięć wydań podziemnych tej książki w okupowanej Polsce, ślub z Marią z domu Maccariello, Włoszką mieszkającą w Londynie, • 1944- „Dziękuję ci, kapitanie”, „Zwierzęta lasu dziewiczego” , • 1945- wyprawa do Kanady. • 1946- „Żarliwa wyspa Beniowskiego”, „Radosny ptak drongo”, • 1947- kupno domu w Puszczykowie pod Poznaniem, • 1948- podróż do Meksyku, • 1950- „Rio de Oro”, nowa wersja książki „Wśród Indian Koroadów”,

6. 1952-53- podróż do ZSRR (Gruzja), • 1952- ,,Mały Bizon”, • 1953- „Gorąca wieś Ambinanitelo” – nowa wersja książki „Radosny ptak drongo” , • 1954- „Wyspa Robinsona” , • 1955- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (Polonia Restituta), • 1956-57- wyprawa do Indochin (północny Wietnam, Laos, Kambodża), • 1957- nagroda literacka miasta Poznania, ,,Orinoko”, „Wyspa kochających lemurów” – nowe opracowanie książek: „Żarliwa wyspa Beniowskiego” i „Jutro na Madagaskar”, • 1959- order Sztandaru Pracy II klasy, • 1959-60- wyjazd do Afryki Zachodniej (Gwinea, Ghana), • 1960- ,,Dzikie banany”, • 1961- podróż do północno-zachodniej Kanady,

7. 1962- „Nowa przygoda: Gwinea” , • 1963- nagroda ministra kultury i sztuki II stopnia za literaturę podróżniczą, • 1963-64- wyprawa do Brazylii i Gujany, • 1964- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, • 1965-66- podróż na Madagaskar, • 1965- „I znowu kusząca Kanada” , • 1967- nagroda literacka im. Mariusza Zaruckiego, ponowna wyprawa do Brazylii, • 1968- przeznaczenie całego honorarium za „Dywizjon 303” na fundusz budowy Centrum Zdrowia Dziecka w Warszawie , nagroda Orlego Pióra, „Order Uśmiechu” przyznany pisarzowi przez dzieci i młodzież; ulubiony order, jedyny, jaki nosił, „Spotkałem szczęśliwych Indian” , podróż do ZSRR (wschodnia Syberia), • 1969- podróż do ZSRR (wschodnia Syberia), „Madagaskar, okrutny czarodziej” , I miejsce w plebiscycie „Głosu Pracy”, „Złota książka” w plebiscycie „Gazety Poznańskiej”, wyjazd do Nigerii,

8. 1976- „Wiek męski – zwycięski” –drugi tom książki autobiograficznej, medal Stulecia Turystyki Polskiej, 1976-77- pobyt w Afryce Zachodniej, 1978-79- wyprawa do Peru, 1978- nagroda Centralnej Rady Związków Zawodowych, nagroda państwowa I stopnia za całokształt twórczości, 1979- Order Budowniczych Polski Ludowej, 1980- podróż do Kanady, „Biały Jaguar”, 1981- ostatnia podróż do Afryki Zachodniej, 1982-„Indiański Napoleon Gór Skalistych”, wspólnie z synem Markiem , 1983- „Motyle mego życia”, 1984- „Ród Indian Algonkinów”, również z synem Markiem, 1985- „Zwierzęta mego życia” , 7.03.1985- Umiera w Puszczykowie i zostaje pochowany na puszczykowskim cmentarzu. • 1970- „Złota książka” w plebiscycie „Gazety Poznańskiej”, podróż do Peru, • 1971- wyprawa do Afryki Zachodniej, „Piękna, straszna Amazonia” , • 1972- ponownie I miejsce w plebiscycie czytelniczym „Głosu Pracy”, ponowna wyprawa do Kanady (Kolumbia Brytyjska, Alberta, Quebec), przeznaczenie podczas pobytu w Kanadzie tysiąca egzemplarzy swoich książek na rzecz odbudowy Zamku Królewskiego w Warszawie, • 1973- podróż do Ameryki Południowej, „Mój ojciec i dęby” – pierwszy tom książki autobiograficznej, honorowa odznaka miasta Poznania i odznaka za zasługi dla rozwoju województwa poznańskiego, • 21.12.1973- otwarcie Muzeum-Pracowni Arkadego Fiedlera w Puszczykowie pod Poznaniem, w rodzinnym domu pisarza, • 1974- nagroda Prezesa Rady Ministrów za twórczość, Order Sztandaru Pracy I klasy, • 1975- wyprawa do Kanady (Ontario, Quebec),

9. Podróże Arkadego Fiedlera Arkady Fiedler finansował sam swoje wyprawy. Środki na pierwsze wyjazdy uzbierał wytrwałą pracą w odziedziczonym po ojcu zakładzie chemigraficznym. Po wielkim sukcesie książki ,,Ryby śpiewają w Ukajali” kolejne podróże opłacał z honorariów wydawniczych. Jego wyprawy miały zawsze określony cel: • najpierw wyjeżdżał jako przyrodnik zbierający okazy fauny, • później jako podróżnik, • miłośnik Indian i innych ludów, • literat.

10. 1956-57- Indochiny (Północny Wietnam, Laos, Kambodża) 1959-60- Afryka Zachodnia (Gwinea, Ghana) 1961- Kanada pólnocno-zachodnia 1963-64 -Brazylia, Gujana Bryt 1965-66- Madagaskar 1967- Brazylia, głównie Amazonia 1968 -ZSRR, Syberia 1969- Afryka Zachodnia, Nigeria 1970- Peru 1971- Afryka Zachodnia 1972 -Kanada zachodnia Chronologia wypraw podróżnika • 1927- wyprawa myśliwska do północnej Norwegii • 1928-29- wyprawa zoologiczna do południowej Brazylii celem zebrania okazów fauny dla poznańskiego ZOO, Muzeum Przyrodniczego w Poznaniu, Uniwersytetu Poznańskiego i Palmiarni • 1933-34 -wyprawa zoologiczna nad Amazonkę i do Peru celem zebrania okazów fauny dla Państwowego Muzeum Zoologicznego w Warszawie , w 1935 wyprawa do Kanady w tym samym celu • 1937-38- Madagaskar • 1939- wyspa Tahiti (gdzie zastała go wojna) • 1940- Francja, Wielka Brytania (w wojsku polskim) • 1942-43- USA, Trynidad, Gujana, Brazylia • 1945- Kanada , 1948- Meksyk • 1952-53 -ZSRR, w tym Gruzja

11. Chronologia wypraw podróżnika • 1973- Ameryka Płd. - celem uzupełnienia eksponatów do Muzeum-Pracowni • 1975- Afryka Zach., cel ten sam jak wyżej • 1975- Kanada • 1977- Afryka Zachodnia • 1979- Ameryka Południowa- Wenezuela- Kolumbia- Ekwador, Peru • 1980- Kanada • 1981 - Afryka Zachodnia

13. Muzeum w Puszczykowie Arkady Fiedler w 1974 roku sam stworzył w swym domu prywatne muzeum. Zachęcili go do tego czytelnicy - entuzjaści jego książek, zaciekawieni licznymi pamiątkami, które przywoził ze swych podróży. W tej oazie wspomnień kilka kontynentów zbliża się do siebie. Centralna, wypełniona książkami pisarza gablota to jakby serce placówki. Barwne wydania 32 tytułów dzieł w 23 językach rzucają na eksponaty blask osobistych przeżyć Fiedlera. W Muzeum - Pracowni są zdjęcia z całego świata, wytwory sztuki dalekich ludów, rzeźby i maski obrzędowe, instrumenty muzyczne, broń indiańska i murzyńska, trofea z ludzkich głów - tsantse preparowane przez Indian Hibarów i inne osobliwości.

14. W muzeum znajdują się najpiękniejsze motyle tropikalne, zwłaszcza zachwycające, świetliste Morpho z Ameryki Południowej albo przedziwne Caligo z Brazylii, które osiągnęły w przyrodzie szczyt mimikry - tylna strona ich skrzydeł to jakby odstraszająca głowa sowy z dwojgiem groźnych oczu i ostrym dziobem, czy Patula Valkeri zwany przez Malgaszów motylem śmierci. Tubylcy do dziś twierdzą, że źle go zobaczyć, gdyż przynosi nieszczęście... Jest czterometrowa skóra boa dusiciela, są pająki ptaszniki, piranie, skorpiony, krokodyle i kajmany, szczęki rekinów, miecz ryby piły i wiele innych ciekawostek. Jest także zbiór pięknych muszli z całego świata.

15. Po śmierci Arkadego Fiedlera, jego synowie: Arkady Radosław i Marek, kontynuując podróże i działalność literacką, nieustannie wzbogacają zbiory placówki. W ostatnich latach, w parku okalającym budynek Muzeum, powstała unikalana kolekcja rzeźb, będących wiernymi kopiami w skali 1:1 słynnych pomników dawnych kultur. Stoi tu Brama Słońca z Boliwii, Głowa Olmeka i figura wojownika Tolteka z Meksyku, ogromny posąg Moai z Wyspy Wielkanocnej, słup totemiczny Indian z Kanady czy rzeźba Chac Mool, reprezentująca kulturę Majów z Jukatanu. A w pobliżu wejścia wita przybyszów popiersie wielkiego wodza Dakotów - Szalonego Konia. Większość tych dzieł stworzył świętej pamięci Zygmunt Konarski, poznański artysta rzeźbiarz. W Muzeum - Pracowni już trzykrotnie odbyło się wręczenie nagrody Bursztynowego Motyla im. Arkadego Fiedlera dla autora najlepszej książki podróżniczej roku. Muzeum jest placówką prowadzoną i utrzymywaną przez rodzinę Fiedlerów.

16. Muzeum- Pracownia Składa się z dwóch części: 1. Ekspozycji wewnętrznej znajdującej się w starym domu rodzinnym Fiedlerów. Są tu oryginalne eksponaty z Ameryki Północnej i Południowej, Afryki i Azji - przywiezione z licznych podróży przez Arkadego Fiedlera oraz jego synów Marka i Arkadego Radosława. Uwagę przyciągają cuda rękodzieła różnych ludów: • rzeźby i maski obrzędowe (w tym słynna maska z łańcuchem, obdarzona - wg wierzeń murzyńskich - magiczną mocą niezwykłego oddziaływania na ludzi); • tam-tamy i inne instrumenty muzyczne; • arsenał łuków, włóczni i myśliwskich dmuchawek; • trofea ludzkich głów preparowanych przez Indian Hibarów; • mnóstwo innych osobliwości.

17. Jest też wiele eksponatów reprezentujących faunę odległych kontynentów: • najpiękniejsze motyle tropikalne, zwłaszcza zachwycające, świetliste Morpho z Ameryki Płd., • przedziwne Caligo z Brazylii (które osiągnęły w przyrodzie szczyt mimikry - tylna strona ich skrzydeł to jakby odstraszająca głowa sowy), Patula valkeri (zwany przez Malgaszów motylem śmierci); • ogromne pająki ptaszniki; • skorpiony; • krokodyle i kajmany; • żywe drapieżne piranie w 600 litrowym akwarium. Kolekcję uświetnia bogaty zbiór książek Arkadego Fiedlera - wydania 32 tytułów w 23 językach.

18. 2. Ekspozycji zewnętrznej - unikalnej w Europie kolekcji monumentów egzotycznych. • W parku muzealnym znajdują się wierne kopie w skali 1:1 pomników dawnych kultur: • 6,5-metrowej wysokości posąg z Wyspy Wielkanocnej; • legendarna Brama Słońca z okolic Jeziora Titicaca w Boliwii, reprezentująca prastarą, indiańsko-andyjską kulturę Tiahuanaco; • Kalendarz Azteków w kształcie wielkiego dysku; • ogromna głowa olmecka z Meksyku; • indiański słup totemiczny z Kolumbii Brytyjskiej w Kanadzie; • gigantyczny posąg wojownika tolteckiego; • pół siedząca, pół leżąca zagadkowa postać z ofiarnym naczyniem na brzuchu - Chac Mool, będąca wizytówką dawnej cywilizacji Majów • ponadto pomnik dziewiętnastowiecznego wodza Lakotów, Szalonego Konia, bohatera walki Indian w obronie wolności, który przeszedł do legendy i historii jako wybitna, charyzmatyczna postać.

19. Dom Arkadego Fiedlera

20. Książki autorstwa Arkadego Fiedlera • Arkady Fiedler napisał 32 książki - wydawane w Polsce i zagranicą w 23 najważniejszych językach świata w przeszło 10-milionowym nakładzie. • 1.5 miliona przypada na "Dywizjon 303". Inne "rekordzistki" to "Ryby śpiewają w Ukajali” (liczne wydania w 15 językach), "Kanada pachnąca żywicą" i Gorąca Wieś Ambinanitelo" (w 9 językach), "Mały Bizon" i "Wyspa Robinsona" (w 7 językach).

21. Inne utwory Fiedlera,,Przez wiry i porohy Dniestru”,,Bichos, moi brazylijscy przyjaciele ”,,Wśród Indian Koroadów” ,,Ryby śpiewają w Ukajali” ,,Kanada pachnąca żywicą”

22. ,,Kanada pachnąca żywicą ” ,,Zwierzęta z lasu dziewiczego” ,,Zdobywamy Amazonkę” ,,Jutro na Madagaskar” ,,Mały Bizon” ,,Gorąca wieś Ambinanitelo” ,,Wyspa Robinsona” ,,Orinoko”

23. ,,Dywizjon 303 ” ,,Mój ojciec i dęby” ,,Wiek męski - zwycięski” ,,Dziękuję ci, kapitanie” ,,Żarliwa wyspa Beniowskiego” (drugą część stanowił "Radosny ptak drongo") ,,Radosny ptak Drongo” (jako samodzielna książka) ,,Rio de Oro”

24. ,,Spotkałem szczęśliwych Indian” ,,Madagaskar, okrutny czarodziej” ,,Piękna, straszna Amazonia” ,,Wyspa kochających lemurów” ,,Dzikie banany” ,,Nowa przygoda: Gwinea” ,,I znowu kusząca Kanada”

25. ,,Biały Jaguar” ,,Motyle mego życia” ,,Zwierzęta mego życia” ,,Kobiety mej młodości” ,,Wspólnie z Markiem Fiedlerem: ,,Indiański Napoleon Gór Skalistych” ,,Ród Indian Algonkinów”

26. Cytaty warte zapamiętania • "Pochwała Macieja Wierzbińskiego, odnosząca się do mego prostego i zwięzłego sposobu wyrażania się, chyba nie była bez kozery. Co do języka polskiego, to miałem wtedy najlepszego przyjaciela, jakiego można sobie wyobrazić: Sienkiewicza". "Mój ojciec i dęby" • O Warcie • "Warta, Piaszczysta i urocza rzeka, życiodajna i marzeniami brzemienna, rzeka mojego chłopiec-twa. Jeśli ją porównać, do czegoś ludzkiego, chociaż to już nie w modzie, to jedynie do wysmukłej, zalotnej kobiety. " "Mój ojciec i dęby" • O ojcu • "Mnie nauczył kochać mój ojciec. Był to niezwykły człowiek. Wielki romantyk, świetny znawca przyrody, człowiek gorącego serca i mądry, uczył mnie kochać rzeczy takie, obok których inni przechodzili obojętnie. Dwóch przyjaciół - duży i mały - zdobywało sobie przyrodę, a w tej przyrodzie ważnymi istotami były latolistki cytrynki, rusałki pawiki, modraszki i mieniaki tęczniki... " • "Mój ojciec i dęby”

27. O wielkopolskiej Wiośnie Ludów • "Jakkolwiek gwałtowny zryw Wielkopolski w okresie Wiosny Ludów nie przyniósł zwycięstwa, nie poszedł też na marne. Płomień, wówczas wybuchły przeciw Prusakom, nie wygasł; wszedł w głąb społeczeństwa, hartował ludzi, rozpalał ich miłość ojczyzny Uodparniał patriotów na ciosy Bismarckowskiego Kulturkampfu, a jeszcze później na gromy hakaty; aż po siedemdziesięciu latach, w grudniu 1918 roku, wybuchnął od nowa wielkim płomieniem, tym razem zwycięskim. Nie, powstanie Wielkopolan z 1818 roku nie poszło na marne. " • "Mój ojciec i dęby" • O powstaniu wielkopolskim lat 1918 - 1919 • "Dla mnie nie ulegało (i nie ulega) wątpliwości, że wtedy prawdziwym, jedynym zwycięzcą tego dnia i następnych dni powstania był zbiorowy duch całego niemal społeczeństwa. Nieprawdopodobna zaciekłość polskiej ludności Poznania w tych dniach napełniała Niemców w mieście takim przerażeniem,że paraliżowała ich zdolność do walki. To było - śmiem twierdzić - zwycięstwo młodych, radykalnych patriotów poznańskiego społeczeństwa"... • "Mój ojciec i dęby" • O bobrach i ludziach • "Bobry to niezwykłe zwierzęta. Dziwnie wiele dawały ludziom. Uczyły białych ludzi budować tamy, otwierały serce trapera, stwarzały sielankę miłosną, były bohaterami jednej z najpiękniejszych książek, w której syn, adoptowany przez Indian, prosił białego człowieka o miłość do zwierzęcia. A biały człowiek?" • "Kanada pachnąca żywicą”

28. Arkady Fiedler patronem • Arkady Fiedler został patronem wielu szkół. O wyborze tym decydowały społeczności uczniowskie wraz z gronem nauczycielskim w demokratycznym głosowaniu, wybierając zawsze spośród kilku zasłużonych kandydatów. • Pisarz i podróżnik jest patronem 34 szkół w Polsce. • Ponadto jest on patronem Krotoszyńskiej Biblioteki Publicznej. • Kolejne szkoły ubiegają się o nadanie imienia sławnego Wielkopolanina.

29. Autor prezentacji: Wioletta Rafałowicz Dziękuję za uwagę