760 likes | 1.23k Views
Preventie ‘wijzer’. Samen‘werken’ aan een gezond, veilig en stimulerend arbeidsklimaat. Annemie Lagrain Preventieadviseur psychosociaal welzijn. Algemeen preventiebeleid. Vaststellingen. Hoge maatschappelijke eisen: work-life balance toenemende onzekerheden (relationeel, materieel)
E N D
Preventie ‘wijzer’ Samen‘werken’ aan een gezond, veilig en stimulerend arbeidsklimaat Annemie Lagrain Preventieadviseur psychosociaal welzijn
Vaststellingen Hoge maatschappelijke eisen: • work-life balance • toenemende onzekerheden (relationeel, materieel) Nieuwe opdrachten: • ziekteverzuimbeleid • stress beheersing • conflicthantering
Waarom regelgeving? • Arbeidsongevallen • Gezondheidsklachten door o.a. • gevaarlijk en ongezond werk • beeldschermwerk en RSI (repetitive strain injury) • Psychosociale belasting door o.a. • stress te wijten aan de arbeidsvoorwaarden • relationeel leed bij inter-persoonlijke of groepsconflicten • geweld, pesterijen , ongewenst seksueel gedrag en discriminatie op het werk
Inspectie • Doorlichting van de schoolprocessen • Beperkte controle en eerste evaluatie van ‘veiligheid en welzijn ‘ op school • Sporen hiaten op inzake het risicobeheersingsbeleid • Verwachten een actieplan
documenten ppp\website onderwijsinspectie.doc • documenten ppp\02_Schooldoorlichting-Veiligheidsindex 1.doc • documenten ppp\RBB_controlelijst_deel2_0809.doc
Basisbegrippen • Welzijnswetgeving • Welzijnsbeleid voeren • Preventieadviseurs • Interne/externe dienst voor preventie en bescherming op het werk
Basisbegrippen • Comité Preventie en Bescherming op het Werk • Risicoanalyse • Dynamisch risicobeheersingssysteem • Preventieplan en jaaractieplan
1.Welzijnswetgeving Wet van 4 augustus 1996betreffende het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk , schrijft elke werkgever voor om een welzijnsbeleid te voeren d.w.z. preventief maatregelen nemen zodat de werknemers kunnen werken in een gezonde, veilige en stimulerende werkomgeving.
Wettelijke verplichting • Welzijnsbeleid voeren • KB betreffende het beleid 27/03/1998 • Beschermen op verschillende domeinen • Oprichten preventiedienst • KB betreffende IDPB 27/ 03/ 1998 • KB betreffende EDPB 27/03/1998 • Installeren van een Comité voor preventie en bescherming • KB betreffende opdrachten en werking CPBW 3/05/1999
2.Welzijnsbeleid voeren Door: • Multidisciplinaire risicoanalyse (RA) • Dynamisch risicobeheersingssysteem (DBRS) • Globaal preventieplan • Jaaractieplan
Verschillende domeinen Het welzijn wordt nagestreefd door maatregelen die betrekking hebben op: • de arbeidsveiligheid • de bescherming van de gezondheid van de werknemer op het werk • de psychosociale belasting veroorzaakt door het werk, waaronder inzonderheid geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag op het werk • de ergonomie • de arbeidshygiëne • de verfraaiing van de arbeidsplaatsen • de maatregelen van de onderneming inzake leefmilieu op de punten 1°tot 6°
Arbeidsveiligheid Gezondheid Psychosociale belasting, pesten , OSGW en agressie Ergonomie Arbeidshygiëne, Verfraaiing van de arbeidsplaatsen Leefmilieu PA arbeidsveiligheid PA arbeidsgeneeskunde PA psychosociaal welzijn+vertrouwenspersoon PA ergonomie PA arbeidshygiëne PA milieu 3.Preventieadviseurs
Taken preventieadviseur • Advies aan de werkgever inzake ‘welzijn’ • Verplichte jaarlijkse werkpostbezoeken • Vergaderingen overlegcomités • Opleidingen geven aan en informeren van personeel: • via onthaal
Taken preventieadviseur • Ongevallenonderzoek • Opstellen ongevallensteekkaart • Dynamisch Risicobeheerssysteem • Voorkomingsbeleid • Adviezen op bestekken van aankoop, inhuring • Opmaak indienststellingsverslagen • Opvolgen van werven • Risicoanalyses
De PA arbeidsgeneeskunde Deelnemen aan vergadering Comité en heeft vrije toegang tot de onderneming De AG mag de gegrondheid van afwezigheid van de werknemer niet nagaan, kan wel info inwinnen bij behandelende arts Hij en “ EHBO helpers” zijn gebonden aan het beroepsgeheim
KB 28-05-2003 betreffende het gezondheidstoezicht op de werknemers De preventieve handelingen en de specifieke verplichtingen van de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer: Preventieve medische onderzoeken uitvoeren Geneeskundig dossier samenstellen Plaatsen en opvolgen van inentingen
PA Arbeidsveiligheid • Dynamische risicobeheersing • Verrichten onderzoek arbeidsplaats, werkpost: Identificatie gevaren, voorstellen preventiemaatregelen, • advies verlenen over het opstellen van instructies • Ondersteunen bij de opmaak en het actualiseren vanhet globaal preventieplan en jaaractieplan • Advies over arbeidsplaats, werkpost, PBM en arbeidsmiddelen • Vergaderingen overlegcomités en werkgroepen: advies verlenen aan werkgever en comité over maatregelen met impact op het welzijn van de werknemer
PA Arbeidsveiligheid • Opleiden en informeren van personeel • Brand- en evacuatierichtlijnen, onthaal, workshops ergonomie, rugpreventie, e,… • Deelname aan onderzoek van ongevallen en incidenten: opstellen ongevallensteekkaart, opmaken omstandig verslag • Voorkomingsbeleid: adviezen bij aankoop + in dienst stellen • Meewerken aan de uitwerking van interne noodprocedures • Opstellen van maandverslagen en opstellen jaarverslag
PA Ergonomie • Advies ergonomie bij klachten van werknemers/ op vraag van arbeidsarts • Preventieve acties: • Verspreiden van ergonomietips • Advies beeldschermwerk • RSI-controle • Opleiding en vorming • Workshops beeldschermergonomie • Rugpreventie
PA psychosociaal welzijn • Preventiebeleid: ondersteuning aanbieden bij het opstellen van een beleid inzake stress, ongewenst gedrag, ziekteverzuim, drugs, alcohol,… • Bemiddeling bij klachten (informele en formele klachten)ivm geweld, pesten en ongewenst seksueel gedrag • Vorming aanbieden ivm: agressie door derden, voeren van opvanggesprekken, opleiding van vertrouwenspersonen • Uitvoeren (participatieve) risicoanalyse
4. Interne en externe preventiedienst Opdracht de werkgever, het lijnmanagement en de werknemer bijstaan in de uitwerking, programmatie, uitvoering en evaluatie van het welzijnsbeleid aan de hand van het dynamisch-risico-beheersings-systeem (DRBS) bedoeld in het KB van 27 maart 1998 betreffende het beleid inzake het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk.
5.Comité voor preventie en bescherming Welzijnsmaterie overleggen en onderhandelen: • Vakorganisaties • Werkgever • Preventieadviseurs arbeidsgeneeskunde , arbeidsveiligheid, psychosociale aspecten
6. Dynamische risicobeheersingssysteem Risico= blootstelling aan een gevaar • Risico’s inventariseren • Risico’s evalueren • Risico’s beperken Maatregelen nemen, maatregelen bijsturen
SCHEMA DYNAMISCHE RISICOBEHEERSING IN 5 STAPPEN GEVAREN OPSPOREN STAP 1 Wijziging situatie BLOOTGESTELDEN IDENTIFICEREN STAP 2 Neen RESTRISICO’s BEOORDELEN STAP 3 RISICO? Ja MAATREGELEN BEPALEN STAP 4 EVALUEREN PRIORITEITEN BEPALEN STAP 5 MAATREGELEN UITVOEREN
7.Globaal preventieplan en jaaractieplan • Welzijnsbeleid • Opmaken • Regelmatig screenen en beoordelen gebruik controlelijst ( zie inhoud)
Basisbegrippen • Wet Onkelinkx • Vertrouwenspersoon • Preventieadviseur psychosociaal welzijn • Risicoanalyse • Psychosociale belasting • Klachtenprocedure
Wet L. Onkelinx KB ter bescherming van werknemers tegen OSGW op het werk 18/09/1992 Wet :bescherming geweld, pesterijen en OSGW van 11 juni 2002 en KB 11 juli 2002 Beschermen tegen psychosociale belasting, KB van 17 mei 2007 betreffende de voorkoming van psychosociale belasting veroorzaakt door het werk waaronder pesterijen en ongewenst seksueel gedrag op het werk ( vervangt KB van 11 juli 2002)
Welzijn op het werk • Algemeen: jobsatisfactiebehoeften bevredigen • Verschuiving in motivatie van de werknemers: • Loon • Bijkomende voordelen • Secundaire arbeidsvoorwaarden • Relaties, cultuur, sfeer • Ontplooiing, leermogelijkheden • Zingeving
Psychosociaal welbevinden vs psychosociale belasting ziekte psychosociale belasting ruzie conflicten pesterijen = grens- overschrijdend gedrag depressie burn-out psychosomatische klachten demotivatie
Psychosociale belasting • Elke belasting van psychosociale aard • Oorsprong : • Uitvoering van het werk • Naar aanleiding van de uitvoering van het werk • Schadelijke gevolgen voor de gezondheid van een persoon • lichamelijk • psychisch
Psychosociaal welzijnsbeleid Stimuleren van een positief arbeidsklimaat Tevredenwerknemers leveren betere resultaten !
Psychosociaal welzijnsbeleid • Preventieplan • Primaire preventie: schade voorkomen • Secundaire preventie: schade beperken • Tertiaire preventie: schade herstellen • Interventieplan • Klachtenbehandeling
Primaire preventie Maatregelen nemen om psychosociale belasting (feiten van pesterijen, grensoverschrijdende gedrag en agressie) te voorkomen • Engagementsverklaring van het schoolbestuur • Werking opstarten • Aanwijzen preventieadviseur gespecialiseerd in psychosociale aspecten en eventuele vertrouwenspersonen • Aanpassen arbeidsreglement • Risicoanalyse doen • Positief arbeidsklimaat realiseren ( structurele maatregelen nemen) • Informeren van het lijnmanagement • Informatie en vorming van de leerkrachten
Secundaire preventie Deze maatregelen hebben tot doel de schade die er kan ontstaan door geweld, OGG en agressie te beperken. De maatregelen gelden om het gedrag, als het voorkomt, te doen stoppen. • Uitwerking klachtenbehandeling (procedure) • Deze kenbaar maken aan de leerkrachten • Zorgen voor snel en onpartijdig onderzoek • Onthaal, hulp en vereiste ondersteuning van de vermeende slachtoffers
Tertiaire preventie Deze maatregelen hebben tot doel de schade die door geweld, OGG en agressie is ontstaan te herstellen. • Voorzien van adequate psychologische ondersteuning
Preventieadviseur en/of vertrouwenspersoon Taken • 1° Mee uitwerken procedures • 2° Raad, opvang, hulp en bijstand slachtoffers (bemiddeling) • 3° Ontvangst van met reden omklede klacht Deze van de VP + beheer formele klacht + • 4° risicoanalyse-preventiemaatregelen • 5° Maatregelen voorstellen aan WG om feiten te beëindigen (na klachtenonderzoek formele klacht) • 6° Opstellen verslag voor onderneming (collectief en anoniem verslag) Vertrouwenspersoon Niet Verplicht Werkgever Verplichte aanduiding Preventieadviseur Psychosociaal Welzijn
Taken VP bij klachtenbehandeling • Opvang en hulp aan klager • Gesprek met aangeklaagde • Eventueel gesprek met getuigen/collega’s • Bemiddelen • Beleidsadviezen • Enkel informele meldingen “Feiten doen stoppen”
Positie vertrouwenspersoon (art 16 KB 17 05 07) • Autonomie van de functie • Rechtstreeks toegang tot persoon belast met dagelijks beheer • Nodige tijd • Passend lokaal( vertrouwelijkheid) • Kan alle contacten met PA hebben • Bekwaamheid en mogelijkheid om vorming te volgen • Geen druk op de AP door andere personen ( bekomen info) • Hangt functioneel af van de interne dienst • Geen nadeel door functie
Statuut PA psychosociale aspecten • bevindt zich als onafhankelijke persoon tussen WG en WN( wet 20/12/2002) • geniet sociale bescherming (KB bescherming van de PA: wet van 20/12/02) • mag geen deel uitmaken van WG of WN afvaardiging • moet rechtstreeks rapporteren aan de persoon belast met de dagelijkse leiding van de onderneming/technische bedrijfseenheid • moeten werkplaats/kantoor hebben in de eenheid waarvoor hij/zij aangesteld zijn • staat de WG, de leden van de HL en de WN bij in de programmatie, de toepassing , uitvoering en evaluatie van het beleid bepaald door het DRBS
Risicoanalyse Opsporen risico’s op 4 deelgebieden die de kwaliteit van de arbeid uitmaken: • Arbeidsinhoud • Arbeidsomstandigheden • Arbeidsvoorwaarden • Arbeidsverhoudingen
Risico’s: 4 deelgebiedendie de kwaliteit van de arbeid uitmaken • Arbeidsinhoud • Teveel werk, te hoog werktempo • Te moeilijk werk , te veel verantwoordelijkheid • Te eenvoudig werk, monotoon, kortcyclisch werk • Te weinig werk, verveling • Onduidelijke, tegenstrijdige taakeisen
Arbeidsomstandigheden • Chemische stoffen , straling,besmettingsgevaar, lawaai, verlichting, temperatuur,ventilatie en luchtvochtigheid • Gevaarlijke situaties, zwaar werk, onvoldoende hygiëne • Ontbreken van hulpmiddelen en/of van persoonlijke beschermingsmiddelen • Werkhouding
Arbeidsvoorwaarden • Werk en rusttijdregeling • Lage verloning, stukloon, premieloon • Weinig loopbaanmogelijkheden • Werkonzekerheid,precaire contractvormen
Arbeidsverhoudingen • Slechte wijze van leidinggeven, te weinig medezeggenschap • Slechte onderlinge relaties op het werk • Onvoldoende sociale ondersteuning op het werk • Ongewenste intimiteiten, pesten, discriminatie