Altrecht Preventie

1. Altrecht Preventie Project Preventie Huiselijk Geweld

2. Doelen project • Zonder geweld en respectvol met elkaar omgaan in het gezin. • Bijdragen aan ‘goed genoeg’ ouderschap en aan bewustwording van ouderschapspatronen, communicatie en gedrag • Bijdragen aan het voorkomen van psychische- en gedragsproblemen bij de kinderen en van dadergedrag als getuige/slachtoffer

3. Aanbod • Knallende ruzie thuis (KRT); een groep voor kinderen en een oudergroep(in samenwerking met Cumulus en VOU). Er worden twee trainingen per jaar gegeven. • Respectvol omgaan met elkaar; een cursus voor ouders aan huis en op maat. Deze cursus is ontwikkeld in samenwerking met Sietske Dijkstra (www.sietske-dijkstra.nl). Er worden 10 trainingen per jaar gegeven.

4. Indicaties KRT • Kinderen zijn getuige geweest van geweld tussen ouders en/of van volwassenen in de thuissituatie • Deelname moet voor de ouder(s) emotioneel en organisatorisch haalbaar zijn • Een bepaalde mate van rust in de gezinssituatie • Kinderen in de leeftijdsgroep van 7 t/m 12 • Motivatie ouder(s) en kind

5. Contra-indicaties KRT • Geweld is niet gestopt • Kinderen met ernstige psychische – of gedragsproblemen • Kinderen op MLK niveau of lager • Kinderen die niet in een groep kunnen functioneren • Crisissituaties

6. Kindergroep herkennen en uiten van gevoelens zelfvertrouwen vergroten doorbreken isolement steun door lotgenoten Oudergroep psycho-educatie steun van lotgenoten stimuleren van betrok-kenheid van ouders bij de training die hun kind volgt ouders adviseren hoe zij hun kind kunnen volgen en ondersteunen in hun proces Doelen KRT

7. Kennismaking Boos Verdrietig en blij Gevoelens Ruzie Geweld Geheim Toekomst Afscheid Knutselactiviteit Weerbericht Bewegen en muziek Gevoelskalender Eigen ervaringen Verhaal en napraten Inkleien van geheim Contact met ouders Evaluatiespel, taart bakken en met ouders eten Inhoud KRT

8. Praktische informatie KRT • In samenwerking met Cumulus en VOU • 9 bijeenkomsten voor de kinderen en 4 voor de ouders • Op woensdagmiddag, in een buurthuis • Ieder half jaar een groep (7-9 / 10-12 jarigen) • Afstemming met therapeutische groep Altrecht Jeugd

9. Indicaties ‘Respectvol omgaan met elkaar’ • Er is sprake van een verhoogde kans op huiselijk geweld wegens: • Forse opvoedingsonzekerheid en/of onmacht • Problemen in de interactie tussen ouder(s) en kind • Kwetsbaarheidverhogende kenmerken bij het kind • Psychische / verslaving / relatie / agressieregulatieproblematiek bij de ouder(s) • Eerdere ervaringen met huiselijk geweld van de ouder(s) • Gezinstressoren, sociaal economische factoren, ontoereikende sociale steun • Ouders garanderen veiligheid thuis voor alle gezinsleden • Ouders zijn gemotiveerd om te werken aan hun communicatieve- en opvoedvaardigheden • Praktische haalbaarheid (zoals tijdsinvestering, taalbeheersing, huisvesting) • Minimaal 1 kind onder de 8 jaar als getuige/slachtoffer (preventief effect groter)

10. Contra indicaties ‘Respectvol omgaan met elkaar’ • Onbehandelde psychiatrische en/of verslavingsproblematiek bij ouders en/of bij kinderen • Huiselijk geweld is regelmatig voorgekomen of nog steeds gaande waardoor er sprake is van traumatisering en verwerkingsproblematiek • Acute crisissituatie/seksueel misbruik/acute of recente meldingen • Seksueel misbruik • Recente meldingen bij politie, AMK, ASHG • Er is onvoldoende rust, energie of motivatie

11. Doelen ‘Respectvol omgaan met elkaar’ • Het voorkomen van ruzies en geweld en bevorderen van een respectvolle manier van met elkaar omgaan in het gezin • Het stoppen van dreigend of beginnend huiselijk geweld • Ouders leren omgaan met boosheid, frustratie, stress • Voorkomen van psychische- en gedragsproblemen en van dadergedrag op latere leeftijd bij de kinderen als getuige/slachtoffer • Concrete doelen; deze worden samen met ouder(s) opgesteld en keren terug als leerpunten op basis van de video-opnames

12. Methode Videobehandeling Huisbezoeken Competentiemodel Veiligheidsplanning en time-out Thema’s (‘keuzemenu’) Modules Meer plezier thuis(grenzen, gezamenlijke activiteiten e.d) Gevoelens en gedachten de baas Veiligheid Ouderschap Relaties en steun Opbouw

13. Pilot: Kenmerken bereikte doelgroep • Gescheiden moeders die mishandeld zijn • Omgangsregeling problematisch • Gezinssamenstelling (nieuw samengestelde gezinnen, leeftijd kk tussen 0 en 23, leeftijd moeders begin 30) etnische achtergrond is heel divers, sociale achtergronden (geen baan, financiele problemen) • Reacties van kinderen (agressief gedrag, slaap- en concentratieproblemen, boos of juist trots op agressief gedrag dader). • Geweld is nauwelijks met de kinderen besproken • Hulpverleningservaringen van ouders(VOU, AMW, Fiom, Altrecht, de Waag) en kinderen (BJZ, Raad, OTS, KOPP)

14. Pilot: Verloop begeleiding en leerpunten van de gezinnen • Steviger in de ouderrol staan • Aansluiten bij kinderen • Normen aangeven en grenzen stellen • Invoegen bij gezinnen thuis • Context: meervoud aan problemen. Preventie, hulpverlening, begeleide verwijzing, warme overdracht.

15. Pilot: Aandachtspunten • De preventieve doelgroep (de voorkant van het probleem) • Problematiek (mishandeling/verwaarlozing/kennis over opvoeding) • Cursus (voorbeeld, werken in hier en nu (training, advies en informatie)) • Timing

16. Waardering, methode sprak aan, tevreden, eye-openers en waardevolle tips, bewustwording (“Wat een vage massa was, is nu concreet geworden. En ik heb mijn zelfvertrouwen weer terug”), goed om te horen wat je wel goed doet Te kort, er spelen nog veel problemen op ander vlak, zo ook bij ouder zelf of bij de kinderen, samenwerking met andere instellingen (“Ik heb zoveel problemen,en deze cursus, ja dat is dan te kort, we hebben meer nodig bv voor de kinderen”) Pilot: Waardering

17. Praktische informatie ‘Respectvol omgaan met elkaar’ • Tien huisbezoeken (waarvan twee voor de kennismaking) • Twee a drie video-opnames en nabespreking van de gecompileerde en ondertitelde opname bij de deelnemers thuis • Vier huisbezoeken ter ondersteuning bij het werken aan de leerpunten uit de video-opnames • Methoden: videointeractiebegeleiding gericht op de basiscommunicatie en competenties, psycho-educatie, veiligheidsplanning en time-out

18. Basiscommunicatie • Aansluiten • Invoegen • Verplaatsen • Complimenten geven • Beurt verdelen • Structuur bieden • Tegenstellingen benoemen • Confronteren • Grenzen stellen • Leiding nemen • Voorbeeld zijn

19. Resultaten beide trainingen • Kinderen herkennen hun gevoelens en kunnen ze beter uiten, hun zelfvertrouwen groeit, psychische- en gedragsproblemen nemen af. • Ouders krijgen meer zelfvertrouwen en vaardigheden in het oplossen van (opvoed)problemen, in het omgaan met stress en boosheid, en leren principes van de basiscommunicatie toe te passen die voor hen belangrijk zijn.

20. Aanmelding • Telefonisch overleg en korte screening (zowel bij verwijzing als wanneer deelnemers zelf belt) • Aanmelding via verwijzing (digitaal aanmeldformulier) • Telefonisch aanmeldgesprek (binnen 1 week) • Kennismakingsgesprekken • Start cursus, start uitstellen wegens omstandigheden of ‘warme overdracht’ omdat aanbod niet geschikt blijkt. • Combinatie KRT en Respectvol omgaan met elkaar • Kosten bedragen 10 euro voor materiaal • Stad Utrecht en regio midden-west Utrecht

21. Gegevens • Altrecht Preventie, Oude Arnhemseweg 260 / 3705 BK / Zeist / 030-6999150 • Theo Mathot en Axelle van Zwol • t.mathot@altrecht.nl • www.altrecht.nl/preventie • Indigo

22. Wat maakt het dat mensen mee gaan doen • Laagdrempelig (vrij toegankelijk) • Aan huis (+ - ) • Goede verwijzing / warme overdracht • Stepped-care en meerdere sporen • Zij bepalen wat ze willen leren • Accent op positieve interacties en op empowerment • Competentiegericht werken in het hier en nu

23. Voorlichting over de risicofactoren Deskundigheid in vroegsignalering Adequate vragenlijst (Care?) Accent op de ‘lichte’ casussen Checklist partnerkeuze (project Trimbos) Cursussen tijdens zwangerschap Accent leggen op hoe de kinderen het nog beter kunnen hebben Goed invoegen, ouders niet ‘afkeuren’ Vertrouwen winnen Integrale benadering Via CB, voorschool, BO, wijkgericht Via Sova, ouderbijeenkomsten etc Cursus basisvaardigheden opvoeden Wat is er nodig om er ‘op tijd’ bij te zijn