230 likes | 360 Views
Schematy dla języka. Aleksandra Zabiełło kognitywistyka , III rok. I. MOWA. Mowa jest jedną ze złożonych czynności psychicznych Gdzie jest zlokalizowany ośrodek mowy? Czy w ogóle istnieje?
E N D
Schematy dla języka Aleksandra Zabiełło kognitywistyka, III rok
Mowa jest jedną ze złożonych czynności psychicznych Gdzie jest zlokalizowany ośrodek mowy? Czy w ogóle istnieje? Czy da się jednoznacznie określić struktury mózgu zaangażowane w wytwarzanie i rozumienie mowy?
Afazja Wernickego • Mowa płynna, słowotok, można dostrzec jej strukturę gramatyczną, pozbawiona sensu, problemy z rozumieniem mowy
Afazja Broki • Mowa pełna przerw, skandowana, brak jej rozpoznawalnej struktury zdaniowej, zachowane rozumienie mowy
Dyzartria • Upośledzona zdolność artykułowania dźwięków mowy, wynikająca z dysfunkcji aparatu wykonawczego (język, podniebienie, gardło, krtań)
„Mówimy lewą półkulą” – P.Broka • Lewy płat skroniowy – kodowanie rzeczowników • Lewy płat kory przedczołowej, dolna część zakrętu czołowego i kora przedruchowa – czasowniki
Płeć ma znaczenie • Wg D. Kimura kobiety osiągają lepsze wyniki w zadaniach związanych z funkcjami językowymi • Uszkodzenie lewej półkuli wywołuje afazję częściej u mężczyzn niż u kobiet • Badania przy użyciu fMRI potwierdzają, że organizacja języka w mózgach mężczyzn i kobiet jest nieco inna
Czy wyrazy lete i jete się rymują? • Mężczyźni – aktywacja lewego dolnego zakrętu czołowego • Kobiety – obustronna aktywacja wymienionego obszaru
Słowa to nie wszystko • Uczucia i nastawienie do drugiego człowieka są przekazywane werbalnie jedynie w niewielkim stopniu. Wg Alberta Mehrabiana: • 7% treści emocjonalnej zawiera się w słowach • 38% w tonie głosu • 55% w wyrazie twarzy i języku ciała
Mówić to znaczy myśleć? • Teza Sapira-Whorfa: sposób myślenia jest konsekwencją sposobu wyrażania kategorii poznawczych i kulturowych
Czysta aleksja (aleksja bez agrafii) • Opisana po raz pierwszy w 1588 r. przez G. Mercuriale • Zdolność pisania bez umiejętności przeczytania tekstu
Na Nowej Gwinei żyją plemiona, które kolory podstawowe określają jedynie jako jaskrawe lub stłumione • W zależności od kultury istnieją różne konotacje i znaczenia przypisywane kolorom (np. czerwony w Chinach kojarzony jest ze szczęściem, a w kulturze celtyckiej ze śmiercią)
Anomia kolorów • Występuje na skutek uszkodzenia zakrętu językowatego • Prawidłowe widzenie kolorów, ale brak umiejętności kojarzenia nazwy i koloru • Poprawny sposób formułowania wypowiedzi