Sociaal werk en welzijnsrechten

1. Sociaal werk en welzijnsrechten Oefeningen 2009-2010 Sofie Cortvrindt Anke Cortvriendt Lien Merre Charlotte Mangelschots Sara Langens Sofie Van Hamme Lien de Bruyn Tinne Wellens

2. Overzicht • Bespreking van de teksten • Link met de cursus • Link met de praktijk • Discussiestellingen

3. Bespreking van de teksten • 3 teksten: • De geschiedenis van het forensisch welzijnswerk breder uitgemeten. • De zaak Falleur & co: de opmerkelijke aanleiding tot de wet Lejeune. • Industrialisering en sociale politiek, begin 19de en begin 20ste eeuw.

4. Bespreking van de teksten: tekst 1 • Geschiedenis: • voor staatshervorming • na staatshervorming: • Vlaams • federaal • samenwerking

5. Bespreking van de teksten : tekst 1 • Kritische bedenkingen: • Puur rationeel, geen gevolgen • Dutroux affaire noodzakelijk?

6. Bespreking van de teksten : tekst 2 • Wet Lejeune: • hoe? • waarom? • de allereerste V.I.’s

7. Bespreking van de teksten : tekst 2 • Bedenkingen bij deze tekst: • Drama nodig voor verandering • Macht = goed? • Stem van de burgers

8. Bespreking van de teksten : tekst 3 • Sociale kwestie • Eerste component • Tweede component • Derde component • Overgangsfase in de burgerlijke benadering

9. Bespreking van de teksten : tekst 3 • Sociale kwestie in • Engeland • Frankrijk • België • Wallonië • Vlaanderen

10. Bespreking van de teksten : tekst 3 • Effecten • Complex • De staat • Politieke component • Toenemende activiteit

11. Bespreking van de teksten : tekst 3 • Bedenkingen bij deze tekst • ander tijdsperspectief • beperkte opsommingen • hypotheses – niet verder uitgewerkt • opleiding auteur = geschiedkundig • => andere kijk dan sociaal werker

12. Link met de cursus • Wet Lejeune is er gekomen onder invloed van een manifeste druk. • stakingsleiders. • Sociale onrust: druk vanuit de arbeidersbevolking. • Oplossing: wet Lejeune • Samenwerking tussen sociaal werk en strafrecht

13. Link met de cursus • Sociaal werk in de schaduw van het strafrecht: • patronagecomités • Consensusmodel : • sociaal werk

14. Link met de cursus • Maatschappelijke orde • *Verleden: patronagecomités • *Heden: forensisch sociaal werk (vb.probatievoorwaarden)

15. Link met de cursus • Forensisch welzijnswerk dankzij staatshervorming 1980: • *uit de schaduw van het strafrecht • *Vanaf 2000: Strategisch Plan Hulpverlening aan gedetineerden opnieuw in de schaduw van het strafrecht

16. Link met de cursus • Sociale problemen: • Rechtvaardigheid • Oplossing: het recht

17. Link met de cursus • Conclusie: • *Sociale onrust  sociale problemen  wet Lejeune • *burgerlijk beschavingsoffensief  instrumentele inzet sociaal werk

18. Link met de cursus • De sociale kwestie: • * proletariseringsproces  maatschappelijke veranderingen • * ‘sociale problemen’ (vb. pauperisme, deklassering) • * De ‘gevaarlijke klasse’ • * Sociale problemen  bedelarij & criminaliteit • * Maatschappelijke orde in gevaar? • * Angst sociaal protest  groeiend sociaal bewustzijn en liefdadigheid

19. Link met de cursus • Klassiek liberale opvatting en strafrecht, en filantropie • Beginselen van behoorlijk strafrecht • Filantropie • Groeiende wetenschappelijke interesse

20. Link met de cursus Sociaal probleem • Opvoeding en heropvoeding • Staatsaangelegenheid • Toenemende sociale interventies • Filantropie • Ontstaan sociale initiatieven

21. Link met de praktijk • Voedselbanken • Sociale kruidenier • Ticket S • Sociaal restaurant

22. Link met de praktijk • Kritische noot: • *Nood het hoogst • *Geen structureel antwoord

23. Link met de praktijk • VI → Onder bepaalde voorwaarden (woonst) • Referentieadres: adres van de gevangenis • MAAR… huiseigenaars Na gevangenisstraf: geen inkomen, => woning zoeken = moeilijk, => werk zoeken = moeilijk

24. Discussiestellingen • Situering thema: Bedelarij • *eerst tolerantie • *vervolgens bedelen = misdrijf • *’70 socialere kijk • *1987: internationale jaar van de daklozen • *1993: afschaffing wet 1891

25. Discussiestelling 1 • Sinds 15 november (De Morgen, 2009, 20 oktober) wordt in alle Brusselse metrostations afgeroepen dat reizigers de bedelaars niet mogen helpen. De vervoersmaatschappij MIVB zegt dat die oproep ook in Parijs wordt gedaan en dat dit nodig is omdat de bedelaars anders worden aangemoedigd om te blijven.

26. Discussiestelling 1 • Wat is jullie eerste reactie wanneer je dit fragment leest? • En welke argumenten kunnen jullie nog bedenken om jullie al dan niet aan te sluiten bij deze visie?

27. Discussiestelling 2 • Leefloon: • *2002 nieuwe wet • *aantal voorwaarden • *opsplitsing verschillende groepen • *maandelijks vast bedrag

28. Discussiestelling 2

29. Discussiestelling 2 • Wat is jullie mening in verband met deze grenzen? En wat vinden jullie van de maandelijkse bedragen die uitgekeerd worden?

30. Discussiestelling 2 • Referentieadres: • *aantal voorwaarden • *gastcollege Thomas Maeseele - Cfr.bedelaar Willy • *ex-gedetineerden

31. Discussiestelling 2 • We leerden dat we altijd te maken zullen hebben met spanningen en er mee leren moeten omgaan, maar kunnen we hier een alternatief bedenken?

32. Discussiestelling 3 • Bangladesh stopt bedelaars in cel: • *maximaal 3 maanden achter tralies • *middelen om armoede aan te pakken niet besproken = armoede liever onzichtbaar maken

33. Discussiestelling 3 • Bedelen verboden in Ierland: • *boete 700 euro of maand gevangenis • *‘professionele bedelaars’ • *overlast

34. Discussiestelling 3 • Wat vinden jullie er van dat er repressief wordt opgetreden tav bedelaars? Wat denken jullie over de kritiek dat armoede enkel onzichtbaar wordt gemaakt? Hebben jullie eventuele suggesties om bedelarij anders te benaderen? Wat vinden jullie er van dat bedelarij als overlast wordt beschouwd?

35. Discussiestelling 4 • Louis, het leven van een bedelaar – Yurek Onzia: • *positieve dingen in bedelarij • *Louis kon niet meer zonder bedelen

36. Discussiestelling 4 • We vragen ons af of vele bedelaars met hetzelfde gevoel zitten? Zouden alle bedelaars zo vasthangen aan hun plekje? En wat als dit zo is, heeft het dan nog nut om als sociaal werker te zoeken naar een nieuwe woonst in een buurt ver weg van hun omgeving? Of ontheem je die mensen dan?

37. Bronnen • AP & VSV (2008, 25 november). Bedelen verboden in Ierland. De Morgen. Geraadpleegd op 6 november 2009, op http://www.demorgen.be/dm/nl/990/Buitenland/article/detail/506971/2008/11/25/Bedelen-verboden-in-Ierland.dhtml

38. BDR & JV. (2009, 20 oktober). MIVB roept op om bedelaar niet te helpen. De Morgen. Geraadpleegd op 12 november 2009, op http://www.demorgen.be/dm/nl/989/Binnenland/article/detail/1017941/2009/10/20/MIVB-roept-op-om-bedelaars-niet-te-helpen.dhtml

39. Canon Sociaal Werk. (2009). 1891 Wet op landloperij en bedelarij. Geraadpleegd op 3 november 2009, op http://www.canonsociaalwerk.eu/be/details.php?id=12

40. Daklozenaktiekomitee. (2007). Het referentieadres bij het OCMW. Geraadpleegd op 3 november 2009, op http://www.daklozenaktiekomitee.eu/ExterneBestanden/2007.02.06%20Het%20referentieadres%20bij%20het%20OCMW.pdf

41. Jan Mathijs (2008). Voedselbedeling in ons land van overvloed. Geraadpleegd op 14 november 2009, op http://www.indymedia.be/en/node/28006 • Masseele, T. (2009). Dakloosheid: een geschiedenis van beheersgericht sociaal werk. Gent: gastcollege, 12 oktober.

42. Onzia, Y. (2007). Louis, het leven van een bedelaar. Antwerpen: The house of Books.

43. Openbaar Centrum voor Maatschappelijk Welzijn Blankenberg. (2009). Leefloon. Geraadpleegd op 9 november 2009, op http://www.debollaard.be/netpagina/leefloon.htm

44. SVM. (2009, 3 april). Bangladesh stopt bedelaars in cel. De morgen. Geraadpleegd op 12 november 2009, op http://www.demorgen.be/dm/nl/983/Nieuws/article/detail/806690/2009/04/03/Bangladesh-stopt-bedelaars-in-cel.dhtml

45. T’antwoord (2006). Voedselbedeling in Turnhout. Geraadpleegd op 14 november 2009, op http://www.tantwoord.be/documenten/dossier%20voedsel.pdf