1 / 33

Beeld van Zorgleerlingen in de eerste klas van het VO

Beeld van Zorgleerlingen in de eerste klas van het VO. Drs. José Wichers – Bots J.Wichers@fontys.nl Dr.Anita Blonk, lector Fontys OSO Dr.Lex Hendriks, methodoloog orthopedagogiek Radboud Universiteit Prof.dr.Rutger Jan vd Gaag, hoogleraar kinderpsychiatrie Radboud Universiteit

makya
Download Presentation

Beeld van Zorgleerlingen in de eerste klas van het VO

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Beeld van Zorgleerlingen in de eerste klas van het VO Drs. José Wichers – Bots J.Wichers@fontys.nl Dr.Anita Blonk, lector Fontys OSO Dr.Lex Hendriks, methodoloog orthopedagogiek Radboud Universiteit Prof.dr.Rutger Jan vd Gaag, hoogleraar kinderpsychiatrie Radboud Universiteit Prof.dr. Ludo Verhoeven, hoogleraar orthopedagogiek Radboud Universiteit Fontys OSO, J. Wichers-Bots

  2. Programma • Passend Onderwijs • SchoolWidePositiveBehavior Support • Onderzoeksvragen • Resultaten • Conclusie Fontys OSO, J. Wichers-Bots

  3. Onderwijs • Wet op Primair Onderwijs: indicatie voor speciaal basisonderwijs door Permanente Commissie Leerlingenzorg • Wet op Voortgezet Onderwijs indicatie voor Praktijkonderwijs en LeerWeg Ondersteunend Onderwijs door Regionale VerwijzingsCommissie) • Wet op Expertise Centra: Speciaal Onderwijs indicatie door Commissie Voor Indicatiestelling • Wetgevend traject Passend Onderwijs Fontys OSO, J. Wichers-Bots

  4. Richting Passend Onderwijs Leerling Gebonden Financiering (LGF): Keuze aan ouders: • School voor speciaal onderwijs • Rugzak: - extra ondersteuning door school - ambulante begeleiding door Regionaal Expertise Centrum in Basis Onderwijs, Voortgezet Onderwijs of Middelbaar Beroeps Onderwijs Fontys OSO, J. Wichers-Bots

  5. Groei • Rugzakjes: van 11.000 (2003) naar 36.000(2008) in BO en VO • Speciaal Onderwijsplaatsen met 25% (van 2003-2008) • Leerlingen met label 65% gegroeid, 20% van de leerlingen in het VO • Van 600 leerlingen aangemeld bij een REC is : 43% gediagnosticeerd met een stoornis in het autistisch spectrum • Indicatieprocedure geeft weinig handvatten hoe te handelen Algemene rekenkamer: Rapport Zorgleerlingen (2010) Minne, B., D. Webbink & H. van der Wiel (2009). Zorg om zorgleerlingen. Drost & Bijstra (2008) .Leerlingen in beeld Fontys OSO, J. Wichers-Bots

  6. Wet op Passend Onderwijs(start augustus 2012) • Samenwerkingsverbanden zijn verantwoordelijk voor Passend Onderwijs: Voor elke leerling plek • Geld gaat naar samenwerkingsverband, indicatie overbodig (REC en CVI verdwijnen) • Zorgprofiel per school • Ministerie van OC & W : Wettelijk kader Passend Onderwijs (2010) Swet, J. Wichers-Bots, J.P.M. & Brown, K. (2011). Soluton-focusedAssesment: rethinkinglabelsto support inclusive schools. International Journal of InclusiveEducation, p 1-15 Fontys OSO, J. Wichers-Bots

  7. Vraag Samenwerkingsverband VO Nijmegen Hoe moet de zorg verdeeld gaan worden? Doel: Zoveel mogelijk leerlingen passend onderwijs Fontys OSO, J. Wichers-Bots

  8. SWPBS School Wide PositiveBehavior Support: • Systematische aanpak van gedrag op school • Creëert een veilige, positieve leeromgeving • Bevordert het leren en voorkomt probleemgedrag • Voor alle leerlingen W. Sailor, G. Dunlap, G. Sugai, & R. H. Horner (Eds.),Handbook of positivebehavior support (2010) JWB

  9. SWPBS is combinatie van • Visie(Inspireren van intrinsieke besluiten) • Gemeenschappelijke waarden(Bepaal met elkaar wat je belangrijk vindt en leer ze aan) • Wetenschappelijk onderzoek*(Doe wat werkt) Lewis, T. J., & Sugai, G. (1999). Effective behavior support: A systems approach to proactive school-wide management. Focus on Exceptional Children, 31(6), 1-24. Marzano, R. J. (2003). What works in school. Alexandria, ASCD . JWB

  10. Uitspraken Tim Lewis (SWPBS congres 2010): Educators cannot “make” students learn or behave Educators can create environments to increase the likelihood students learn and behave Marzano: De belangrijkste factor in het onderwijs is de docent** *Lewis, T. J., & Sugai, G. (1999). Effective behavior support: A systems approach to proactive school-wide management. Focus on Exceptional Children, 31(6), 1-24. **Marzano, R. J. (2003). What works in school. Alexandria, ASCD Fontys OSO, J. Wichers-Bots

  11. De pijlers van SWPBS Schoolbreed werken vanuit gedeelde waarden Planmatige aanpak op basis van data Preventie: zoveel mogelijk voorkomen van probleemgedrag Positieve insteek: versterken van goed gedrag aan de hand van heldere, eenduidige verwachtingen t.a.v. gedrag Partnerschap met ouders en samenwerking met de keten JWB José Wichers-Bots

  12. Tertiaire Preventie: Gespecialiseerde individuele interventie voor leerlingen met zeer risicovol gedrag SWPBS/BAG School Wide Positive Behavior Support/ Brede Aanpak Gedrag ~5% Secundaire preventie: Gespecialiseerde gezamenlijke doelgroep interventie voor leerlingen met risico gedrag ~15% Primaire preventie: School-/ Klassebrede standaard interventie voor alle leerlingen, alle teamleden & andere betrokkenen ~80% www.swpbs.nl/www.apbs.org JWB

  13. Onderzoeksvragen • Welke leerlingen worden door wie als zorgleerling getypeerd en waarom? • Wat is de relatie tussen wel/niet zorgleerling zijn en indicatoren? • In welke mate is bij zorgleerlingen sprake van ASS? • Welke preventieve interventies gebruiken scholen? Fontys OSO, J. Wichers-Bots

  14. Definitie Zorgleerling • Meijer, Meijnen en Scheerens (1993): brede definitie : objectief (schoolprestaties) en subjectief (oordeel leerkracht) • Van Dijk, Verheul, Klompe(2003): leerling die ‘aanzienlijk’ meer zorg en aandacht nodig heeft dan de overige leerlingen in de groep • Inspectie van Onderwijs (Algemene Rekenkamer 2005): leerling met handelingsplan • Minne, Webbink en van der Wiel (2009): leerling voor wie het reguliere onderwijs niet toereikend is. Deze leerlingen kunnen zonder extra begeleiding op school niet of moeilijk meekomen. Definitie: Zorgleerling is leerling die iets extra’s nodig heeft om goed mee te kunnen komen op school Fontys OSO, J. Wichers-Bots

  15. Opzet onderzoek • Regulier Voortgezet Onderwijs Nijmegenzonder ISK, LWOO school, praktijkscholen • 20% (at random) van 117 eerste klassen per nivo, verdeeld over alle locaties, totaal 524 leerlingen (2 locaties hebben medewerking geweigerd) • Mentoren, docenten, ouders en leerlingen Fontys OSO, J. Wichers-Bots

  16. 1. Welke leerlingen worden door wie als zorgleerling getypeerd ? Fontys OSO, J. Wichers-Bots

  17. 1. Welke leerlingen worden door wie als zorgleerling getypeerd ? • 7,6 % door alle partijen (n=171) • 55,6 % door niemand (n=171) • 2/3 jongen, 1/3 meisje • HAVO/VWO 1/3, VMBO 2/3 • Als docenten leerlingen als zorgleerling zien, dan zien ouders dat ook Fontys OSO, J. Wichers-Bots

  18. 1. Welke leerlingen worden door wie als zorgleerling getypeerd en waarom? Mentoren en docenten(n=225): • leerling vindt het moeilijk om aanwijzingen op te volgen • Leerling stoort andere leerlingen • Leerling veroorzaakt onrust in de klas Leerling (n=105): • Ik heb bijles nodig (50% van alle genoemde redenen) Ouders (n=85): • Leerling heeft dyslexie (25%) • Leerling heeft taakwerkhoudingsproblemen (21%) Fontys OSO, J. Wichers-Bots

  19. Fontys OSO, J. Wichers-Bots

  20. 2. Wat is de relatie tussen wel/niet zorgleerling* zijn en indicatoren? • Rapportcijfers • Verzuim • Incidenten(schorsing en verwijdering uit les) • BVS (Belevingsvragenlijst) • Financiële ondersteuning (LWOO, LGF, e.a.) • Bespreking ZAT en Intern ZT * Zorgleerling op basis van oordeel mentor en/of docent Fontys OSO, J. Wichers-Bots

  21. Zorgleerlingen(n=222) hebben tov. niet-zorgleerlingen (n=238) een significant: • lager rapportcijfer (p=0,00) • hebben vaker verzuimd (p=0,00) • zijn vaker uit de klas verwijderd (p=0,03) • lagere score op de BVS, welbevinden • worden vaker in het intern ZT en ZAT besproken (beiden p<0,001) • vaker financiële hulp (p<0,001) • vaker geïndiceerd (bijv. ASS p=0,007) Fontys OSO, J. Wichers-Bots

  22. 3. In welke mate is bij zorgleerlingen sprake van ASS? • Voor maximaal 4 zorgleerlingen per klas is door mentor SRS ingevuld • Social Responsiveness Scale meet de ernstmaat van ASS • 1/3 van de zorgleerlingen scoort mild tot ernstig op ASS Fontys OSO, J. Wichers-Bots

  23. Percentage Zorgleerlingen uitgesplitst naar score categorie SRS Fontys OSO, J. Wichers-Bots

  24. 4. Welke preventieve interventies gebruiken scholen? preventieve interventie: geheel van afspraken of maatregelen die proactief zijn uitgevoerd om te voorkomen dat een leerling in een moeilijke onderwijssituatie belandt. Op basis van interviews 67 interventies: • Bij aanmelding • introductie • protocollen • toetsing/testen • onderwijs • mentor • ouders • samenwerking/ overleg met andere disciplines Fontys OSO, J. Wichers-Bots

  25. Preventieve Interventies • Per schoollocatie grote diversiteit in toepassen preventieve interventies Standaard Interventie: Voor alle leerlingen Doelgroep Interventie: Voor groepje leerlingen Individuele Interventie: Voor individuele leerling met ASS • 5 interventies worden door alle scholen als standaard interventie ingezet • 4 interventies door alle scholen als standaard of doelgroepinterventie Fontys OSO, J. Wichers-Bots

  26. Fontys OSO, J. Wichers-Bots

  27. Hoeveelheid mentorbegeleiding in maart 2011: • Klassikale begeleiding gemiddeld 270 min. (variatie tussen 80 en 600 min.) VMBO gem. 334 min. HAVO-VWO gem. 229 min. • Individuele begeleiding gem. 160 min. ( variatie tussen 5 en 520 min.) VMBO gem. 340 min. HAVO-VWO 120 min. Fontys OSO, J. Wichers-Bots

  28. De begeleiding die een leerling ontvangt op individueel niveau volgens mentor Zorgleerling z wel Niet Wel Totaal Leerling heeft minder 61 8 69 begeleiding nodig dan de gemiddelde leerling 29,2% 4,1% 17,0% Leerling heeft evenveel 113 68 181 begeleiding nodig als de gemiddelde leerling 54,1% 34,7% 44,7% Leerling heeft meer 35 120 155 begeleiding nodig dan de gemiddelde leerling 16,7% 61,2% 38,3% Totaal 209 196 405 100,0% 100,0% 100,0% zorgleerling Zorgleerling zorgleerling Fontys OSO, J. Wichers-Bots

  29. Tertiaire Preventie: Gespecialiseerde individuele interventie voor leerlingen met zeer risicovol gedrag SWPBS/BAG School Wide Positive Behavior Support/ Brede Aanpak Gedrag ~5% Secundaire preventie: Gespecialiseerde gezamenlijke doelgroep interventie voor leerlingen met risico gedrag ~15% Primaire preventie: School-/ Klassebrede standaard interventie voor alle leerlingen, alle teamleden & andere betrokkenen ~80% www.swpbs.nl/www.apbs.org JWB

  30. Conclusie • Focus op effectief docentgedrag ipv op probleemgedrag van leerlingen • Investeer op schoolbrede preventieve interventies voor gedrag en leren Fontys OSO, J. Wichers-Bots

  31. Toekomst Van zorgleerling naar moeilijke onderwijssituatie Van curatief naar preventief Van DSM naar ICF Fontys OSO, J. Wichers-Bots

  32. Vervolgonderzoek Leidt het invoeren van een individuele interventie voor een moeilijke onderwijssituatie voor docenten in het onderwijs aan een leerling met ASS tot een preventieve interventie voor alle leerlingen? Fontys OSO, J. Wichers-Bots

  33. DANK VOOR UW AANDACHT Suggesties en vragen? Wil je bijdragen aan dit onderzoek? Mail naar: J.Wichers@fontys.nl Fontys OSO, J. Wichers-Bots

More Related