EVLİLİK ÖNCESİ TARAMA TESTLERİ

1. EVLİLİK ÖNCESİ TARAMA TESTLERİ

2. EVLİLİK SAĞLIK RAPORLARI • Evlenecek kişilere yasal prosedür ve ilgili mevzuat kapsamında evlilik öncesi tarama testleri yapılarak, başvuranlar hemoglobinopati ve cinsel yolla bulaşan hastalıklar yönünden tetkikleri değerlendirilerek, muayeneleri sonrası, danışmanlık verilmekte, sağlık raporları düzenlenmekte ve kayıt altına alınmaktadır. • Evlilik öncesi tarama testleri İl Halk Sağlığı Müdürlüğü Bulaşıcı Olmayan Hastalıklar ve Programlar Şube Müdürlüğü ve Çocuk, Ergen, Kadın ve Üreme Sağlığı Hizmetleri Şube Müdürlüğü ile Hemoglobinopati Tanı- Tarama Merkezi olan Karşıyaka Halk Sağlığı Laboratuvarı İşbirliğinde yürütülmektedir.

3. AMAÇ Evlilik öncesi sağlık kurumuna yapılacak başvuruların, • günümüzde önemi artan bulaşıcı hastalıklar ve • genetik geçişli hastalıklarla ilgili danışmanlık verilmesi için fırsat olarak değerlendirmek, • kişiler olası riskler, sonuçları, korunma yolları konusunda bilinçlendirmektir.

4. EVLİLİK SAĞLIK RAPORLARI • Evlilik sağlık raporu almak üzere başvuranlara ilgili yasal mevzuat kapsamında muayene ve tetkikleri yapılarak, • Muayene, tetkik sonuçları, öz ve soy geçmişi doğrultusunda ilgili mevzuat kapsamındaki protokollere uygun yaklaşılmalı, danışmanlık verilmelidir, • Ayrıca başvuranlara aile planlaması hizmetleri ile ilgilide danışmanlık verilmelidir. • Başvuranlara doğum öncesi, doğum, doğum sonrası ve bebek- çocuk sağlığı hizmetlerinin önemi ve gerekliliği de hatırlatılmalıdır.

5. YASAL MEVZUAT • 1593 sayılı Umumi Hıfzısıhha Kanunu’nun 123.-124. maddesi • 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 136. maddesi • 3960 sayılı Kalıtsal Kan Hastalıkları ile Mücadele Kanunu • 24 Ekim 2002 tarih 24916 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan, Kalıtsal Kan Hastalıklarından Hemoglobinopati Kontrol Programı ile Tanı ve Tedavi Merkezleri Yönetmeliği • 5258 Sayılı Kanun • İl Hıfzısıhha Kurul Kararı • Türk Ceza Kanunu

6. UMUMİ HIFZISIHHA KANUNU • Kanu no: 1593 • Kabul tarihi: 24/04/1930 • Yayınlandığı Resmi Gazete tarih ve sayısı:6/5/1930 – 1489 • Yayınlandığı düstür: Tertip: 3.Cilt;11. Sayfa;143

7. UMUMİ HIFZISIHHA KANUNU • Madde 122: Evlenecek erkek ve kadınlar evlenmeden evvel tıbbi muayeneye tabidir. Bu muayenenin sureti icrası ve teferrüatı hakkında Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekaletince bir nizammname neşrolunur. • Madde 123: Frengi, bel soğukluğu ve yumuşak şankr ve cüzzama ve bir marazı akliye müptele olanların evlenmesi memnudur.Bu hastalıklar usulü dairesinde tedavi edilip sirayet tehlikesi geçtiğine veya şifa bulduğuna dair tabip raporu ibraz olunmadıkça muasıpların nikahları aktolunmaz. • Madde 124: İlerlemiş sari vereme muasıp olanların nikahı altı ay tehir olunur. Bu müddet zarfında salah eseri görülmezse bu müddet altı ay daha temdit edilir. Bu müddet hitamında alakadar tabipler her iki tarafa bu hastalığın tehlikesini ve evlenmenin mazarratını bildirmeye mecburdur.

8. TÜRK MEDENİ KANUNUNUN YÜRÜRLÜĞÜ VE UYGULAMA ŞEKLİ HAKKINDA KANUN • Kanun No: 4722 • Kabul Tarihi: 03/12/2001 • Yayınlandığı Resmi Gazete tarih ve sayısı:08/12/2001 – 24607

9. TÜRK MEDENİ KANUNUNUN YÜRÜRLÜĞÜ VE UYGULAMA ŞEKLİ HAKKINDA KANUN • Madde 136: Erkek ve kadından her biri, nüfus cüzdanı ve nüfus kayıt örneğini, önceki evliliği sona ermiş ise buna ilişkin belgeyi, küçük veya kısıtlı ise ayrıca yasal temsilcisinin imzası onaylanmış yazılı izin belgesini ve evlenmeye engel hastalığının bulunmadığını gösteren sağlık raporunu evlendirme memurluğuna vermek zorundadır.

10. KALITSAL KAN HASTALIKLARI İLE MÜCADELE KANUNU • Kanu no: 3960 • Kabul tarihi: 28/12/1993 • Yayınlandığı Resmi Gazete tarih ve sayısı:30/12/1993 – 21804 • Yayınlandığı düstür: Tertip:5.Cilt; 33

11. KALITSAL KAN HASTALIKLARINDAN HEMOGLOBİNOPATİ KONTROL PROGRAMI İLE TANI VE TEDAVİ MERKEZLERİ YÖNETMELİĞİ • Yayınlandığı Resmi Gazete tarih ve sayısı:24/10/2002 – 24916

12. 5258 Sayılı Aile Hekimliği Uygulaması Hakkında Kanunun 5. maddesi ( Hizmetin Esasları) • Kanun no: 5258 • Kabul tarihi: 24.11.2004 • Resmi Gazetede Yayınlandığı Tarih ve Sayı: 09.12.2004- 25665 • 5. madde hizmetin esaslarında birinci basamak sağlık kuruluşları ve resmi tabiplerce düzenlenmesi öngörülen her türlü rapor, sevk evrakı, reçete vs belgeler aile hekimleri tarafından düzenlenir.

13. Muayene ve danışmanlık hizmetleri verilirken eş adayları birlikte çağrılarak, Umumi Hıfzısıhha Kanununda belirtilen frengi, gonore, yumuşak şankr, lepra, tüberküloz, akıl hastalığı, bunlara ek olarak AİDS, Hepatit B ve C hastalıkları, ayrıca genetik geçişli hastalıklar ile ilgili sorgulanmalı, adı geçen bulaşıcı hastalıklar, genetik hastalıklar ve aile planlaması ile ilgili tıbbi danışmanlık verilmelidir. • Akıl hastası olduğu bilinen veya hekimin akıl hastası olduğunu düşündüğü kişilerin ise tam teşekküllü devlet hastanelerinde değerlendirilerek evlenmeye engel hali olup olmadığına ilişkin sağlık kurulu raporu almaları gerekmektedir. Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü (18 Mart 2002/ 4134 )

14. İL HIFZISIHHA KURUL KARARI • Tarih: 16.03.2012 • KARAR NO: 2012/03 • (1593 Sayılı Umumi Hıfzısıhha Kanunu’nun 23. maddesine göre) : • 1-06.02.2007 tarih ve 02 nolu Hıfzısıhha Kurul Kararında alınmış olan “ Evlilik Öncesi Yapılması Gereken Sağlık Muayenesi” ile ilgili kararların iptal edilmesine, • 2- a) Evlilik işlemleri öncesi, evlenme talebinde bulunan kişiler tek veya çift olarak; muayene, tetkik, danışmanlık hizmeti ve sağlık raporu düzenlenmesi için aile hekimlerine müracaat edilmesine, • b) Kişilerin kan örnekleri alınarak Hemogram, Hemoglobin Elektroforezi, Anti HIV, HBsAg, VDRL / TPH tetkikleri için Halk Sağlığı Laboratuarı ve I.Basamak Hemoglobinopati Tarama Merkezine gönderilmesine, • .

15. c)Tetkik sonuçları alındıktan sonra kayıt sistemine girilmesine, • d) Kişilere yapılan tetkikler sonucunda,konuyla ilgili danışmanlık hizmeti verilerek sağlık raporu düzenlenmesine, • e) Evlilik harici danışmanlık hizmeti için başvuran kişilere Hemoglobinopati Kontrol Programı kapsamında tetkikler yapılarak aynı sisteme girilmesi ve danışmanlık hizmeti verilmesine, oy birliği ile karar verilmiştir.

16. TCK • Evlilik öncesi sağlık raporu düzenlenmesi, • Bilgilendirilme, Danışmanlık verilmesi, • Tanı, tedavi, izlem, koruma, bildirimi zorunlu hastalıkların bildirimi, • Kayıtların eksiksiz olması, saklanması….. Yasal sorumluluk raporu imzalayan hekime aittir.

17. EVLİLİK SAĞLIK RAPORU DÜZENLENMESİ • Anamnez • Muayene • Testlerin yapılması • Danışmanlık verilmesi • Sağlık raporu düzenlenmesi • Kayıt-bildirim sistemi

18. EVLİLİK ÖNCESİ TARAMA TESTLERİ • Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıkların önlenmesi ve korunma • Hemoglobinopatilerin önlenmesi

19. HEMOGLOBİNOPATİ TARAMASI (HPLC) Hemoglobinopati taraması hemoglobin elektroforezi ile KARŞIYAKA HALK SAĞLIĞI LABORATUARI bünyesinde hizmet veren Hemoglobinopati tarama- tanı merkezinde yapılmaktadır.

20. Talasemi Önlem Programı Bileşenleri • Eğitim • Tarama • Moleküler Mutasyon Saptanması • Prenatal Tanı

21. Sonuç olarak ; Beta Talasemi ve Orak Hücreli Anemi Ülkemizde önemli bir sağlık sorunudur. Bu hastalıkların henüz kesin tedavileri yoktur. Moleküler tanı ve doğum öncesi erken tanı riskli aileler için büyük önem taşımaktadır.

22. CİNSEL YOLLA BULAŞAN ENFEKSİYONLAR • Cinsel Yolla Bulaşan Enfeksiyonların tümü tedavi edilemez ancak • ÖNLENEBİLİR.

23. İletişim Bilgileri İzmir Halk Sağlığı Müdürlüğü Çocuk, Ergen, Kadın ve Üreme Sağlığı Hizmetleri Şube Müdürlüğü • Dr. Serap Gönenç 4418111/137 • Dr.Şebnem Alsan 4418111/128 • Tıbbi Teknolog Selvi Suna Şahinli 4418111/268 İzmir Halk Sağlığı Bulaşıcı Hastalıklar Kontrol Programları Şube Müdürlüğü • Dr. İlhan Gürbüz 4418111/ 174 • Uz.Dr.Eşe Esen Özakbaş 4418111/ 213