BEZPIECZEŃSTWO OBROTU GOTÓWKOWEGO Marcin Ostrzycki – Prezes Zarządu Brink’s C.L. Polska

2. BEZPIECZEŃSTWO OBROTU GOTÓWKOWEGOMarcin Ostrzycki – Prezes Zarządu Brink’s C.L. Polska

3. Rozliczenia pieniężne Rozliczenia gotówkowe Rozliczenia bezgotówkowe Rozliczenia pieniężne Rozliczenia pieniężne, w zakres których wchodzą obrót gotówkowy i bezgotówkowy, to świadome oraz zgodne z przepisami obowiązującego prawa, przemieszczanie zasobów pieniężnych w postaci strumieni pieniężnych pomiędzy osobami prawnymi i fizycznymi.

4. Rozliczenia gotówkowe polegają na wręczeniu są dokonywane za pośrednictwem przekazu pocztowego pobrania pocztowego przekazu bankowego obiegowych znaków pieniężnych czeków gotówkowych Rozliczenia pieniężne

5. Pieniądz gotówkowy w obiegu W latach 2001-2005 ilość i wartość pieniądza gotówkowego w obiegu systematycznie wzrastała. We wrześniu 2006 wartość obiegu gotówkowego wynosiła 71,5 mld zł. * Stan na 31 grudnia Źródło: dane NBP.

6. Podmioty gospodarcze Osoby fizyczne Banki, ubezpieczyciele podmioty niebankowe NBP Firmy konwojujące i procesujące wartości pieniężne Uczestnicy obrotu gotówkowego Outsourcing

7. Powiązania pomiędzy uczestnikami obrotu gotówkowego Podmioty gospodarcze Banki Bankomaty Wrzutnie nocne, trezory Zasilenia, odsilenia oddziałowe Wypłata wynagrodzeń Kasy Liczarnie Dokonywanie płatności Transport przeliczonych wartości Transporty Osoby fizyczne Firmy outsourcingowe Przepisy ustawowe Kontrole NBP/ KNB/ MSWiA

8. Outsourcing Outsourcing pojawił się w Stanach Zjednoczonych w latach siedemdziesiątych i dotyczył głównie dziedzin technicznych. Aktualnie stosowany jest na całym świecie, zaś definiowany jest jako system usług zewnętrznych zlecanych przez firmy szukające nowoczesnych rozwiązań w celu: • obniżenia kosztów działalności, • zwiększenia własnej konkurencyjności, • zwiększenia zdolności reagowania na zmieniające się wymagania na rynku, • poprawę jakości usług, • optymalizację inwestycji.

9. Outsourcing Outsourcing stosowany jest również w bankowości. Analiza przeprowadzonej przez GINB w czerwcu 2001 ankiety wykazała, że 84 % wszystkich banków wykorzystuje zasoby podmiotów zewnętrznych w prowadzonej działalności. Przeprowadzone badania pozwoliły również na zidentyfikowanie czynności, których wykonywanie banki powierzały podmiotom zewnętrznym. Wśród nich banki najczęściej wymieniały: pośrednictwo w sprzedaży produktów, przetwarzanie danych banku, administrowanie kredytami, obsługę płatności w obrocie z zagranicą, obsługę środków pieniężnych, transport wartości pieniężnych i inne. Z dniem wejścia Polski do Unii Europejskiej, tj. 1 maja 2004 r. weszły w życie przepisy zmieniające ustawę – Prawo bankowe, które regulują outsourcing.

10. Profity płynące z outsourcingu • Zmniejszenie narażenia na ryzyko • odstraszanie przestępców, • ograniczanie kradzieży wewnętrznych, • Zwiększanie wydajności • zwolnienie personelu od przewozu i licznych procedur • ochrony gotówki, • poczucie bezpieczeństwa pracowników, • Oszczędność środków pieniężnych • outsourcing ogranicza uzależnienie od kosztownych • wewnętrznych procedur zarządzania ryzykiem, • Poprawa obsługi klienta • ochrona klientów i ich pieniędzy • przeniesienie ryzyka i odpowiedzialności związanej z • transportem gotówki na firmę zewnętrzną

11. Bezpieczeństwo obrotu gotówkowego Bezpieczeństwo obrotu gotówkowego należy rozpatrywać w zależności od podmiotu w nim uczestniczącego: • Narodowy Bank Polski – dba o: • kreowanie polityki pieniężnej w kraju, • właściwą emisję znaków pieniężnych, • zapewnienie prawnych podstaw dotyczących rozliczeń pieniężnych, • Przeciwdziałanie przestępstwom związanym z obrotem gotówkowym, • Nadzór bankowy – zapewnia: - stabilność sektora bankowego, - bezpieczeństwo depozytów zgromadzonych w bankach, • MSW i A: - wydaje rozporządzenia wykonawcze do ustawy o ochronie osób i mienia, - ustala warunki i zasady transportowania i przechowywania wartości, - nadzoruje i kontroluje przestrzeganie przepisów,

12. Bezpieczeństwo obrotu gotówkowego • Banki – czuwają nad: • ochroną i poprawnym rozliczaniem posiadanych środków pieniężnych, • poprawnym rozliczaniem środków pieniężnych zgromadzonych u outsourcerów, • zapewnieniem - zgodnie z oczekiwaniami rynkowymi - odpowiedniego dostępu do znaków pieniężnych, • Firmy outsourcingowe – muszą zadbać o: • bezpieczeństwo podległych im sortowni i liczarni, • prawidłowe rozliczanie otrzymywanych środków pieniężnych, • właściwą logistykę transportów wartości pieniężnych, • ochronę transportów przewożących wartości pieniężnych, • Osobą fizycznym zależy na: • bezpieczeństwie posiadanych środków pieniężnych oraz przeprowadzanych różnorodnych operacji gotówkowych, • dostępności do środków pieniężnych poprzez bankomaty, kasy banków, kasy przedsiębiorstw, • Podmioty gospodarcze– zainteresowane są: • prawidłowym i bezpiecznym rozliczaniem środków pieniężnych.

13. Outsourcer a bezpieczeństwo obrotu gotówkowego Z punktu widzenia firm outsourcingowych, bezpieczeństwo obrotu gotówkowego sprowadza się do zapewnienia: • ochrony miejsc przetwarzania i przechowywania wartości pieniężnych (centr obsługi gotówki), • ochrony transportów, • prawidłowej polityki personalnej, • prawidłowego i niezawodnego ubezpieczenia ryzyk związanych z obrotem gotówkowym.

14. Zabezpieczenia C.O.G. W skład elementów zabezpieczenia miejsca przetwarzania i przechowywania wartości pieniężnych wchodzą: • zabezpieczenia pomieszczeń: • mechaniczne (śluzy, skarbce), • ochrona fizyczna, • systemy alarmowe wraz z załogami interwencyjnymi • zabezpieczenia sieci informatycznych poprzez: – połączenia szyfrowane IPSEC, – ochrona sieci sprzętowym firewall, – bezpieczny back up przechowywanych danych.

15. Zabezpieczenia C.O.G. Szczegółowe zasady i wymagania jakim powinna odpowiadać ochrona wartości pieniężnych przechowywanych i transportowanych są określone przez Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 14 października 1998 r. W rozporządzeniu dokonano m.in.. podziału pomieszczeń w zależności od odporności na włamanie (wyrażonej w jednostkach oporowych „RU”) oraz ze względu na limit przechowywanych wartości pieniężnych (wyrażony w jednostkach obliczeniowych). W zakresie zabezpieczenia technicznego do przechowywania wartości pieniężnych przedsiębiorcy wykorzystują pomieszczenia lub urządzenia o odpowiedniej klasie odporności na włamanie.

17. Zabezpieczenia C.O.G. Systemy Sygnalizacji Włamań i Napadu wg klas: • systemy klasy SA1 – mają zastosowanie w obiektach o małym ryzyku szkód oraz w pomieszczeniach mieszkalnych położonych z dala od tras natężonego ruchu ulicznego, • systemy klasy SA2 – stosuje się do zabezpieczania obiektów o średnim ryzyku szkód oraz innych obiektów, • systemy klasy SA3 – mają zastosowanie w obiektach o dużym ryzyku szkód, • systemy klasy SA4 – muszą być stosowane w obiektach o bardzo dużym ryzyku szkód, przykłady zastosowań: wytwórnia papierów wartościowych, mennice, skarbce banków, placówki dyplomatyczne na terenie obcych państw, obiekty o specjalnych wymaganiach

18. Rodzaje systemów alarmowych

19. Transport wartości Niezbędnym elementem prawidłowego obrotu gotówkowego jest m. in. właściwie prowadzona logistyka transportów wartości pieniężnych. Bezpieczne i pewne zarządzanie ryzykiem związanym z odbiorem, transportem i dostarczaniem gotówki należy do podstawowych wymogów, które muszą spełnić firmy z branży C.I.T.. Spełnienie tych wymagań uzależnione jest od stosowania zaawansowanych technologii, wdrożonych procedur bezpieczeństwa oraz zaangażowania właściwych środków zabezpieczenia technicznego.

20. Transport wartości a środowisko prawne Podjęcie działalności gospodarczej w zakresie usług ochrony osób i mienia jest reglamentowane i wymaga uzyskania koncesji, określającej zakres i formy prowadzenia tych usług. Koncesje na prowadzenie takiej działalności przyznaje Minister spraw Wewnętrznych i Administracji. Jest on organem koncesyjnym, czyli właściwym do udzielenia, odmowy udzielenia oraz cofnięcia koncesji.

21. Transport wartości a środowisko prawne Realizacja transportów wartości, operacyjnie wykonywana jest przez Zespoły Konwojowe obsługiwane przez konwojentów wyposażonych w broń i środki łączności w sposób zgodny z przepisami ustawy z dnia 22 sierpnia 1997 r. o ochronie osób i mienia (Dz. U. Nr 114, poz. 740) i rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 14 października 1998 r., w sprawie szczegółowych zasad i wymagań jakim powinna odpowiadać ochrona wartości pieniężnych przechowywanych i transportowanych przez przedsiębiorstwa i inne jednostki organizacyjne.

22. Regulacje prawne

23. Polityka personalna • Pracownicy są tym najważniejszym i najwrażliwszym ogniwem. • Prowadząc prawidłową politykę personalną firmy kładą nacisk na: • prawidłowy dobór kadry menadżerskiej i pracowniczej, • specjalistyczne szkolenia zawodowe (rozpoznawanie • autentyczności znaków pieniężnych, • zapewnienie właściwej polityki płacowo – socjalnej, • ograniczenie fluktuacji kadr

24. Ryzyko działalności a polisa ubezpieczeniowa Istotnym składnikiem oceny wiarogodności firm outsourcingowych jest posiadanie wszechstronnych polis ubezpieczeniowych, zabezpieczających je od wszelkich ryzyk związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą Niejednokrotnie dodatkowym gwarantem realizacji polisy ubezpieczeniowej są jej reasekuratorzy na międzynarodowym rynku ubezpieczeniowym.

25. Ryzyko ubezpieczeniowe • Istotnymi elementami polisy ubezpieczeniowej są: • zakres odpowiedzialności ubezpieczyciela, • zakres obowiązków ubezpieczanego, • rodzaje ubezpieczonego ryzyka, • limity wypłat odszkodowań, • wyłączenia odpowiedzialności, • warunki wypłaty odszkodowań,

26. Logistyka gotówki a korzyści dla Klientów Redukcja ryzyka • przeniesienie odpowiedzialności na firmę zewnętrzną, • wprowadzenie bezpieczniejszych rozwiązań dla logistyki gotówkowej, • zapewnienie lepszej ochrony transportowanych wartości, • zapewnienie większego bezpieczeństwa dla pracowników i klientów, • dywersyfikacja ryzyka, Korzyści outsourcingu • optymalizacja i obniżenie kosztów, • możliwości bardziej elastycznego zarządzania gotówką, • przyśpieszenie obiegu gotówki.

27. Podsumowanie Tylko profesjonaliści z branży, firmy duże, posiadające odpowiednie zaplecze finansowe i organizacyjne są w stanie spełnić wymogi bezpieczeństwa, o których mowa w mojej prezentacji.