„Osoby 50+ na rynku pracy - aktualna sytuacja i możliwości zmian"

„Osoby 50+ na rynku pracy - aktualna sytuacja i możliwości zmian" Uniwersytet Łódzki Instytut Medycyny Pracy w Łodzi

Rys historyczny • Od lat 70tych wskaźnik zatrudnienia osób w wieku 55-65 lat zmniejszył się znacząco • Niesie to sporo problemów – systemy repartycyjne stają się niewydolne • W Polsce – decyzje dotyczące polityki emerytalnej po zmianie ustrojowej – trwałe o dziś oraz dekoniunktura lat 2001-2005

55+, 50+, 45+? • Zmiany w czasie jeśli idzie o sytuację, • Ale także jeśli idzie o programy profilaktyczne i naprawcze • „gry językowe” – starsi pracownicy

Fakty • W Polsce 28% osób powyżej 55 r.ż. Nadal pracuje (przeciętny wiek wyjścia z rynku pracy: kobiety 54 lata, mężczyźni 61 lat) • 3 mln biernych zawodowo Jak to wygląda w porównaniu z innymi?

Fakty • Szwecja 68% • Dania 61% • Finlandia 51% • Wielka Brytania 56% • Estonia 53% • Portugalia 51% • Granica Strategii Lizbońskiej 50 % • Średnia dla UE-27 43%

Fakty • Polska jest na ostatnim miejscu w UE jeśli idzie o wskaźnik zatrudnienia osób 55+ • Pozytywnie: stosunkowo wysoki wskaźnik zatrudnienia osób w wieku 45-49 lat • Ok. 78% mężczyzn i 68% kobiet

Przyczyny (Boni, 2007) • Lęk przed utratą pracy – lepiej samemu odejść • Niskie wykształcenie • Lęk przed długotrwałym bezrobociem, które jest dość rozpowszechnione • Generacja „subiektywnie zmęczona” –okres transformacji, wydarzenia polityczne • Praca na czarno – szacuje się, że dotyczy 0,5 mln osób z genracji 50+

Warto więc działać…ale po co? • Ochrona systemu emerytalnego • Rozwój gospodarki • Osoby starsze jako konsumenci – wyższe emerytury – usługi także z zakresu ochrony zdrowia • Odciążenie systemu pomocy społecznej • Wypełnienie luki związanej z emigracją – wyraźne braki w niektórych branżach

Nie będzie łatwo – stereotypy – (B. Urbaniak, 2007) • Zagrożenie dla konkurencyjności • Przestarzałe kwalifikacje • Niechęć do nauki • Zwiększona absencja • Złe nawyki • Obawa przed nowością • Brak zdolności informatycznych • „lepsze zło” – zatrudniamy ich, bo musimy

447 dyrektorów personalnych USA (2001) • 80% rzadziej rezygnują z pracy • 75% są bardziej zaangażowani • 74%są bardziej godni zaufania • 71% mają takie same zdolności, aby się uczyć nowych umiejętności • 62% są bardziej kreatywni i innowacyjni • 80% mają niższą absencję • 48% lepiej adaptują się do zmieniającej sytuacji • 49% są bardziej zmotywowani

Unia Europejska • Najnowsze badania – mężczyźni i kobiety 45+ wskazują, iż ich umiejętności są odpowiednie dla realizacji obowiązków zawodowych

Zarządzanie wiekiem • Planowanie zatrudnienia • Rekrutacja pracowników • Formy zatrudnienia i organizacja pracy • Czas pracy • Ocenianie i motywowanie • Szkolenia

Korzyści firmy z zatrudniania osób 50+ • Oczekiwania klientów (w szczególności niektóre firmy) zarówno usługi, jak i produkty • Konieczność – przy obecnych trendach będzie brakować młodszych osób • Wykorzystanie starszych pracowników z kompetencjami do szkoleń (mentoringu)

Rozwiązania systemowe • Uszczelnienie systemu rentowego • System emerytalny • Zachęty podatkowe lub związane z tworzeniem miejsc pracy • Badania skriningowe/System rehabilitacji • System edukacji ustawicznej

Rozwiązania na poziomie firmyna podst. B. Urbaniak, 2007 oraz badań IMP w Łodzi • Rekrutacja wewnętrzna i zewnętrzna • Przeszkolenie działów HR – zarządzanie wiekiem, inne kryteria • Budowanie relacji w zespołach pracowniczych – badania Instytutu Medycyny Pracy w Łodzi

Projekt finansowy w ramach programu LLP, Leonardo da Vinci (koordynator instytut Prevent, Belgia). Celem jest opracowanie pilotażowego szkolenia dla menadżerów HR z zakresu zarządzania starzejąca się siłą roboczą (głównym komponentem będzie tu włączanie w zarządzanie kadrami aspektów promocji zdrowia). Szkolenie zrealizowane zostanie na wiosnę 2009 roku w Polsce, Belgii oraz Holandii. WHM Ageing

Rozwiązania na poziomie firmy • Promocja zdrowia w miejscu pracy – doświadczenia Krajowego Centrum Pracy Promocji Zdrowia w Miejscu – programy nastawione na stres, styl życia • Szkolenia - oferta – uwaga na mechanizm „błędnego koła”, dostosowanie, motywator • Rozwój kariery od pracownika do mentora i szkoleniowca – wiedza – jobcoaching w programie „Sojusz dla Pracy”, doświadczenia projektu Adults Mentoring • Elastyczność pracy – czas (godzenie życiem rodzinnym, obowiązki zawodowe), w ostateczności zmiana stanowiska • Wykorzystanie działań zarządzania wiekiem w PR

Rozwiązania na poziomie firmy • Promocja zdrowia • (wg Karty Ottawskiej z 1986r.) • Jest to proces, który ma umożliwiać ludziom coraz lepszą kontrolę nad czynnikami kształtującymi ich zdrowie, czyli tworzyć podstawy (=warunki) do poprawy jego stanu.

Rozwiązania na poziomie firmy • Przedsiębiorstwo promujące zdrowie opracowuje i wdraża prozdrowotną politykę zarządzania i kulturę organizacyjną. • Przedsiębiorstwo promujące zdrowie tworzy i modyfikuje środowisko pracy tak, by nie tylko nie zagrażało zdrowiu, ale również oddziaływało pozytywnie na stan zdrowia, sprzyjało mu. • Działania z tego zakresu dotyczą głównie: • czynników szkodliwych i uciążliwych, nawet jeśli nie przekraczają one dopuszczalnych norm • zagrożeń wypadkowych • stresu zawodowego • Przedsiębiorstwo promujące zdrowie stymuluje i wspiera działania personelu związane z wykonywaniem pracy w sposób higieniczny i bezpieczny. • Przedsiębiorstwo promujące zdrowie uczy i ułatwia pracownikom /i ich rodzinom/ realizację zdrowych stylów życia.

Spójność działań – model fiński • Rozwiązania systemowe • Realistyczne cele • Wszystkie obszary

„Osoby 50+ na rynku pracy - aktualna sytuacja i możliwości zmian"