230 likes | 972 Views
LÖKOSİT FİZYOLOJİSİ. Nötrofil. KORUNMA MEKANİZMALARI. Eozinofil. Kompleman sistemi. Bazofil. Doğal bağışıklık. Sitokinler. Monosit/ Makrofaj. İLTİHAP İNFLAMASYON. İNFLAMASYON İLTİHAP. Özgün bağışıklık. T lenfositleri. B lenfositleri. KAN HÜCRELERİ. ERİTROSİT LÖKOSİT TROMBOSİT
E N D
LÖKOSİTFİZYOLOJİSİ Nötrofil KORUNMA MEKANİZMALARI Eozinofil Kompleman sistemi Bazofil Doğal bağışıklık Sitokinler Monosit/ Makrofaj İLTİHAP İNFLAMASYON İNFLAMASYONİLTİHAP Özgün bağışıklık T lenfositleri B lenfositleri
KAN HÜCRELERİ ERİTROSİT LÖKOSİT TROMBOSİT O2 taşıma Enfektif ajanlardan korunma Pıhtılaşmayı uyarma Morfolojik sınıflamaGelişimsel sınıflama GRANÜLOSİT AGRANÜLOSİT MİYELOİD LENFOİD Nötrofil LenfositNötrofil Lenfosit EozinofilMonosit Eozinofil BazofilBazofil Monosit Trombosit
HEMAPOETİK KÖK HÜCRE Miyeloid öncülü Lenfoid öncülü NK TİMUS PLURİPOTENT KÖK HÜCRE B lenfosit T lenfosit Eritrosit Megakaryosit Bazofil Eozinofil Nötrofil Monosit Trombosit
MORFOLOJİK DEĞERLENDİRME Boyanarak ışık mikroskobunda inceleme ile: Romanovsky (Metilen mavisi + Eozin) Asidik yapıları boyar Bazik yapıları boyar DNAMajör bazik protein Uygulanan benzer yöntemler: • Wright • Giemsa
MORFOLOJİ Sitoplazma Granül yapısı Çekirdek Çap GRANÜLOSİT (POLİMORFONÜKLEER LÖKOSİT) NÖTROFİL Geniş, pembeMor, ince Parçalı10-15mm Azurofilik 2-5 lob ÇOMAK 1-2 (Genç hücre) EOZİNOFİL Geniş, pembeKırmızı, kaba Parçalı 10-15mm 2-3 lob BAZOFİL Geniş, pembeKoyu mor, kabaParçalı 10-15mm 2-3 lob AGRANÜLOSİT LENFOSİT Dar, mavi (-) Yuvarlak 7-18mm MONOSİT Geniş, mavi (-) Nal,böbrek 12-20mm
PERİFERİK KAN LÖKOSİT FORMÜLÜ % oranı Sayısı mm3=ml kanda LÖKOSİT % 100 4000-10000 Nötrofil% 40-75 1600-7500 En sık Eozinofil % 1-6 40-600 Bazofil <% 1 <40-100 Monosit % 2-10 80-1000 En büyük Lenfosit% 20-45 800-4500 En küçük
Parçalı çekirdek Tek çekirdek Nötrofil, Eozinofil, Bazofil LenfositMonosit Açık mor Orta Geniş Sitoplazma Dar Sitoplazma Kırmızı İri Koyu mor İri Sitoplazmik granülleri GRANÜLLÜ GRANÜL (-) Periferik kanda çekirdekli hücre ÇEKİRDEK YAPISI SİTOPLAZMA
HEMAPOEZ (HEMATOPOEZ) Bir kök hücreden çok sayıda farklı kan hücresinin gelişmesi ve farklılaşması sürecidir. • Kan hücreleri kısa ömürlü hücrelerdir • Sürekli yenilenirler 108-109 lökosit/saat, 1010 eritrosit/saat • Yenilenme hızları vücut gereksinimine göre düzenlenir • Periferik kanda sayıları gerekli sınırlar arasında tutulur • Gereksinim arttığında üretim artırılır
HEMATOPOETİK DOKU • Yolk kesesi mezenkimal hücreleri Embriyo dönemi • Fetal karaciğer >12.hafta • Dalak • Kemik iliği >20.hafta 2-3 yaş
KEMİK İLİĞİNDE HEMATOPOEZ • Kemik iliği hemapoetik kök hücreyi içerir • Hemapoetik kök hücreye çoğalma ve farklılaşmasında yapısal ve diğer yollarla destek sağlar • Yapışma aracılığıyla mikroçevre özellikleri ile farklılaşmayı yönlendirir
KEMİK İLİĞİ STROMA HÜCRELERİMİKROÇEVRESİ HKH den kaynaklanmayan hücrelerce oluşturulur • Retiküler hücreler • Fibroblastlar • Yağ dokusu hücreleri • Büyüme faktörleri sağlar • Hacim değişikliği ile üretime uyum sağlar • Membran sentezi için gerekli lipidleri sağlar • Makrofaj ve osteoklastlar
HEMATOPOEZİN DÜZENLENMESİ • Hemapoetik Büyüme Faktörleri • Dolaşımla gelen • İnhibitör sinyaller • Büyüme faktörü eksikliği Apoptosis • İnhibitör etkili faktörler TGF-b, MIP-1a • Hemopoetik mikroçevre Sitokinler Matriks proteinleri Yapışma molekülleri
HEMAPOETİK KÖK HÜCRE STROMA ETKİLEŞİMİ HKH BÜYÜME FAKTÖRÜ YAPIŞMA BÜYÜME FAKTÖRÜ SUNUŞU EKSTRASELÜLER MATRİKS PROTEİNİ STROMA HÜCRESİ
HEMAPOETİK KÖK HÜCRE (HKH) HKH kemik iliğinde “uykuda”dır (quiescent): • Bölünerek kendini yeniden üretme özelliği (Mitotik)Self-renewal • Farklılaşarak olgun kan hücrelerine dönüşebilme özelliği (Postmitotik) • Pluripotent ya da omnipotent hücre • Farklılaşmaya başlayan hücre unipotent=commited=yönlenmiş hücreye dönüşür (PROGENİTOR) • Kemik iliğinde % 0.01-0.05, periferik kanda az sayıda bulunur
HKH HKH Miyeloblast Promiyelosit Miyelosit KAN
SİTOKİNLER(İNTERLÖKİNLER, TNF vb.) • Lokal etkili, protein yapılı hormon molekülleridir. • Özgün ve özgün olmayan uyarılarla salgılanırlar. • İmmun ve inflamatuar süreçlerde düzenleyici rol alırlar. • Sentezleri uyarı ile başlar ve hemen salgılanırlar. • Birçoğu birçok hücre tipinde yapılır ve farklı hücre tiplerine etkili olurlar. • Reseptörleri aracılığıyla etkili olurlar. • Birçoğu çeşitli hücreler üzerinde büyüme faktörü etkisi de gösterir.
HEMOPOEZE ETKİLİ BÜYÜME FAKTÖRLERİ • Çok sayıda tanımlanmıştır • Normal hematopoezde etkili olanlar bilinmemektedir, etkileri gereksinim artışına uyumda görülür. • Hem olgun hem de öncül hücrelere etkilidirler • Küçük dozlarda etkilidirler • Sinerjistik etki gösterirler • Uygun reseptör ile etkileşirler • Çok yönlü (multipl) etki göstermekle birlikte bir etki ön plandadır • Farklı hücrelerde aynı reseptöre bağlansa da farklı etki gösterebilir • İndirekt etkileri de vardır
HEMATOPOETİK BÜYÜME FAKTÖRLERİ • Koloni stimüle edici faktör: • (Colony Stimulating Factor)M-CSF MONOSİT • G-CSF NÖTROFİLGM-CSF • İnterlökinler:İL-3HKH • İL-5 EOZİNOFİL • İL-6 • İL-7 B LENFOSİT • Hematopoetik özgün faktörler: • Eritropoietin Eritrosit • Trombopoietin Trombosit
HEMATOPOETİK KÖK HÜCRE NK Lenfoid öncülü Miyeloid öncülü IL-12 IL-15 IL-7 IL-2, IL-4, IL-7 PLURİPOTENT KÖK HÜCRE IL-3, GM-CSF, IL-1, IL-6 TPO IL-11 B lenfosit IL-5 T lenfosit ERİTROPOİETİN Megakaryosit IL-3, GM-CSF IL-5 IL-5 M-CSF G-CSF Monosit Bazofil Eozinofil Nötrofil Trombosit Eritrosit