Racjonalna gospodarka wodna jako element zrównoważonego rozwoju

1. Racjonalna gospodarka wodna jako element zrównoważonego rozwoju Zbigniew Gieleciak Prezes Zarządu Regionalnego Centrum Gospodarki Wodno – Ściekowej S.A. Pełnomocnik Prezydenta Miasta Tychy (MAO) ds. Realizacji Projektu Funduszu Spójności Nr 2004/PL/16/C/PE/024 „Gospodarka Ściekowa w Tychach”

2. Jakakolwiek strata materiałów, energii czy innych zasobów to nieefektywność w produkcji, a odpad oznacza złe wykorzystanie zasobu. Dlatego zanieczyszczenie jest równoważne nieefektywności procesu i stanowi jeszcze jeden cel, który wszyscy, zobowiązani do poprawy organizacyjnej wydajności i jakości produktu, muszą uwzględnić. R. F. Mannion (1996) Rozwój RCGW S.A. oparty na trzech filarach Zrównoważonego Rozwoju: 1) Środowisko 2) Ekonomia 3) Społeczeństwo

3. TRÓJKĄT WIEDZY I FILARY DZIAŁALNOŚCI RCGW S.A. EDUKACJA EKOLOGIA EKONOMIA Bezemisyjność lub minimalna emisja do środowiska Optymalizacja ścieków dopływających i racjonalizacja procesów technologicznych Minimalizacja ilości powstających na OŚ odpadów Samowystarczalność energetyczna Racjonalizacja wykorzystania wody

4. Obszar techniki i technologiiWyznaczanie trendów w dziedzinie oczyszczania ścieków - stworzenie OŚ zaliczanej do najnowocześniejszych i najekonomiczniejszych obiektów tego typu w kraju. Bezemisyjność lub minimalna emisja do środowiska • Ochrona wody • Bardzo wysoki efekt zastosowanych technologii - stopień redukcji zanieczyszczeń. • Spełnianie (z wyraźną nadwyżką) wymogów określonych w pozwoleniu wodnoprawnym. • Duża elastyczność prowadzenia procesu - oczyszczanie ścieków w wymaganym stopniu nawet w sytuacji występowania zwiększonego przepływu i ładunku. • Po wprowadzeniu oczyszczonych ścieków do odbiornika – rzeki Gostynki - wyraźne polepszenie jakości wody w rzece.

5. Ochrona powietrza • kogeneracja - równoczesne wytwarzanie energii elektrycznej i ciepła. • odsiarczanie biogazu - oczyszczanie biogazu podczas przepływu gazu przez wielowarstwowe złoże masy czyszczącej (rudę darniową). • modernizacja napowietrzania komór biologicznych - zastąpienie przestarzałych aeratorów powierzchniowych wysokosprawnym napowietrzaniemdropnopęcherzykowym. • likwidacja uciążliwych zapachowo poletek ociekowych piasku; • biofiltry powietrza Przyjmowanie powietrza z najbardziej uciążliwych obiektów części osadowej. Zbiornik wypełniony złożem pochodzenia naturalnego - korą drzewną zaszczepioną bakteriami likwidującymi zanieczyszczenia gazowe powietrza. Efekt: 95% redukcja przykrych zapachów. • hermetyzacja obiektów. Redukcja zanieczyszczeń do powietrza po modernizacji w stosunku do okresu przed modernizacją: SO298,6% NO262,1% CO 88,8% CO2 61,1% pył 99,7%

6. Minimalizacja ilości powstających na OŚ odpadów w tym unieszkodliwianie/zagospodarowanie „zewnętrznych odpadów” Kofermentacja osadów z odpadami – odzysk/unieszkodliwianie odpadów oraz przetwarzanie odpadów pochodzących z zakładów przemysłowych wspólnie z osadami ściekowymi. • Korzyści ekologiczne, technologiczne i ekonomiczne wynikające z zastosowania kofermentacji: • sposób na ograniczenie emisji do powietrza; • odzysk/unieszkodliwianie odpadów; • poprawa bilansu składników odżywczych w osadzie (lepsza jakość osadu); • trzykrotny wzrost produkcji gazu fermentacyjnego – poprawa bilansu energetycznego oczyszczalni ścieków, produkcja biogazu w ilości: 12 000 – 15 000 m3/d; • niskie koszty implementacji.

7. Samowystarczalność energetyczna • Opracowanie i konsekwentna realizacja strategii energetycznej w Spółce. • Osady ściekowe podstawą wytwarzania biogazu wykorzystywanego do produkcji energii elektrycznej i ciepła. • Pokrycie zapotrzebowania na energię elektryczną wynosi 146% (dane za 2013r.) • Ilość wytwarzanej energii zaspokoi potrzeby energetyczne 16-tysięcznego miasta • Korzyści ekologiczne: • biogaz alternatywą dla nieodnawialnych źródeł energii; • likwidacja niskowydajnych, awaryjnych kotłów koksowych; • produkcja czystej energii z OZE. Korzyści ekonomiczne: • sprzedaż energii elektrycznej; • sprzedaż świadectw pochodzenia; • zmniejszenie kosztów eksploatacyjnych.

8. Racjonalizacja wykorzystania wody • Zastosowanie ścieku oczyszczonego jako wody technologicznej na OŚ – ograniczenie zużycia wody pitnej w wysokości ponad 120  tys. m3 /rok (dane za 2013 r.). Zastosowanie hydroforu oraz filtra własnego projektu: Efekt: ograniczenie zużycia energii elektrycznej i zmniejszenie kosztów eksploatacji o 31%.

9. Optymalizacja ścieków dopływających i racjonalizacja procesów technologicznych Badania, kontrola, automatyzacja, zapobieganie PROJEKT „GOSPODARKA ŚCIEKOWA W TYCHACH” Beneficjent: Gmina Tychy • wybudowanie i zmodernizowanie ponad 337 km sieci kanalizacji sanitarnej i deszczowej, • adaptacja 23 km kanalizacji ogólnospławnej na kanalizację sanitarną i deszczową, • uregulowanie przeszło 33 km rowów i potoków – jedyny w Polsce projekt zakładający regulację odbiornika zrzutu wód deszczowych, • wybudowanie 28 przepompowni ścieków.

10. Regulacja rowów i potoków: Stan przed Projektem Po realizacji Projektu Efekt ekologiczny, wyrażający się w ilości nieruchomości przyłączonych do kanalizacji sanitarnej, wynosi niemal 100%, co stawia gminę Tychy na jednym z pierwszych miejsc wśród beneficjentów, którzy zrealizowali podobne inwestycje w swoich miastach.

11. Obszar badań i rozwoju (B+R) utworzenie centrum badawczego poprzez założenie Centrum Innowacji i Wdrożeń BIOINWEST Sp. z o.o. Wiedza (w tym wiedza o wiedzy) i doświadczenie jako największy potencjał RCGW S.A. Stanowisko badawcze mini WKF – modelowy układ komór fermentacyjnych, służący do badań nad optymalizacją i dalszą intensyfikacją procesu fermentacji metanowej. Stanowisko badawcze mini C-Tech – laboratoryjny model reaktorów C-Tech; analiza możliwości zastosowania różnych ścieków przemysłowych jako dodatkowego źródła węgla.

12. Stanowisko do ultrafiltracji- sprawdzenie efektywności ultrafiltracji membranowej i możliwości uzyskania poprawy jakości ścieków oczyszczonych (usunięcia jonów metali ciężkich, chlorków, siarczanów). Stanowisko do dezynfekcji ścieków przy użyciu lampUV– możliwość wykorzystania ścieków w zakładach przemysłowych – usunięcie ponad 99% bakterii.

13. Zarządzanie w oparciu o zrównoważony rozwój W celu zapewnienia odpowiedniej jakości prowadzenia procesów w ramach systemu zarządzania stworzono cały system powiązanych ze sobą procedur oraz instrukcji, których stosowanie i przestrzeganie przez pracowników decyduje o prawidłowej pracy Spółki.

14. Woda źródłem inspiracji dla ekoinnowacyjnych, prospołecznych projektów Projekt: Budowa Parku Wodnego w Tychach jako przykład racjonalnej gospodarki energetycznej opartej o OZE W Parku Wodnym w Tychach znajdą się m.in.: surfing, basen ze sztuczną falą, rwąca rzeka, wodospady, gejzery, wysepki, 4 zjeżdżalnie o różnej długości i zewnętrzny basen rekreacyjny czynny cały rok. Sama powierzchnia luster wody to ponad 1,6 tysiąca metrów kwadratowych. W kompleksie skorzystać będzie można także z saun wewnętrznych i zewnętrznych, strefy SPA i wellness, siłowni oraz ze strefy gastronomicznej. Jedną z atrakcji, wyróżniającą tyski park wodny spośród innych tego typu obiektów, będzie Edukatorium- strefa, w której będzie można poprzez zabawę prowadzić doświadczenia i zgłębiać tematykę szerokorozumianej WODY.

15. Podsumowanie: • Racjonalizacja prowadzonych procesów, • kierowanie się przy wyborze technologii i rozwiązań nie tylko niskim wskaźnikiem inwestycyjnym i eksploatacyjnym, ale również, a może przede wszystkim, wysokimi wymaganiami środowiska przyrodniczego, • współpraca na rzecz ochrony środowiska, • wdrażanie systemów zarządzania środowiskowego jako przykład zrównoważonej konsumpcji i produkcji oraz zrównoważonej polityki przemysłowej w RCGW S.A. Jako nieodłączny element zrównoważonego rozwoju RCGW S.A. promuje również wzorce eko-zachowań oraz efektywnie działa na rzecz wzrostu świadomości ekologicznej.

16. Dziękuję za uwagę Zbigniew Gieleciak Prezes Zarządu Regionalnego Centrum Gospodarki Wodno – Ściekowej S.A. Pełnomocnik Prezydenta Miasta Tychy (MAO) ds. Realizacji Projektu Funduszu Spójności Nr 2004/PL/16/C/PE/024 „Gospodarka Ściekowa w Tychach”