Ergonomiczny rozstaw szafek w kuchni

1. Ergonomiczny rozstaw szafek w kuchni Inżynieria bezpieczeństwa gr.11 Arkadiusz Kęsy

2. Gabaryty pomieszczenia • Konieczne jest wymierzenie pomieszczenia. Z jego wielkości wynikać będzie, ile miejsca można będzie przeznaczyć na różne funkcje kuchni. Ważne w planowaniu będą: powierzchnia pomieszczenia oraz jego wysokość, • wymiary (wysokość, szerokość) oraz liczba i rozmieszczenie wejść do kuchni, • wymiary (przede wszystkim wysokość nad podłogą i szerokość) okna, wysokości parapetów, • istniejące przyłącza (prąd, woda) - nawet jeżeli planowane jest ich przemieszczenie, • rozmieszczenie ewentualnych pomieszczeń pomocniczych, np. spiżarni.

3. 5 STREF W KUCHNI • W kuchni możemy wyodrębnić strefy: zapasów (lodówka i produkty), przechowywania (naczynia, szklanki, sztućce), zmywania (zlew, zmywarka, kosz na śmieci), przygotowywania (blat roboczy, deski, miski, mikser, przyprawy) i gotowania (kuchnia, piekarnik, mikrofalówka, garnki). Strefy te należy umieścić w powyższej kolejności, zgodnie z ruchem wskazówek zegara (dla osoby leworęcznej odwrotnie).

4. Każdy dobry projekt kuchni uwzględnia podział na odpowiednie strefy pracy. Prawidłowe ustawienie stref skraca do minimum pokonywanie odcinków codziennie przebywanych w kuchni i ułatwia pracę. Rozróżnia się 5 stref w kuchni: strefę zapasów, przechowywania, zmywania, przygotowywania posiłków oraz gotowania i pieczenia. Podana kolejność jest odpowiednim układem stref. Nawet w małej kuchni dobrze jest rozdzielić poszczególne strefy chociaż niewielkimi połaciami blatów, by móc odłożyć np. garnek lub wyjęte z lodówki produkty.

6. Zapasy - tutaj powinny być przechowywane zapasy żywności, zarówno niewymagające chłodzenia, jaki i wymagające chłodzenia - dlatego niezbędnymi elementami tej strefy są lodówka i zamrażarka oraz wysoka szafa z cargo lub szufladami wewnętrznymi • Przechowywanie - w tej strefie powinna się znajdować zastawa stołowa, tj. szkło, porcelana i sztućce • Zmywanie - to tzw. strefa mokra, w niej powinny się znajdować zlew, zmywarka, powinno być miejsce na odkładanie i suszenie naczyń oraz na przechowywanie detergentów, a także na składowanie i segregowanie śmieci • Przygotowywanie - to serce kuchni - powinna zająć miejsce w miarę możliwości najbardziej centralne, konieczny jest blat roboczy (jego minimalna szerokość to 90 cm) oraz dostęp do narzędzi kuchennych niezbędnych do przygotowywania posiłków (desek do krojenia, noży, robota kuchennego itp.), a także do często wykorzystywanych produktów żywnościowych (takich jak przyprawy, olej itp.) • Gotowanie i pieczenie - w tej strefie powinny się znaleźć piekarnik, płyta grzejna, kuchenka mikrofalowa, pochłaniacz pary; tutaj także przechowywane powinny być formy do ciast, garnki, pokrywki i patelnie

7. ROZKŁAD SZAFEK Jeśli to możliwe, ustawmy szafki w kształcie litery U (ewentualnie dwurzędowo), litery G (może z wyspą) lub wybierzmy układ w L. Zdecydowanie najmniej wygodna jest kuchnia jednorzędowa. Najwygodniej bowiem jest, gdy tzw. trójkąt roboczy lodówka-zlew-kuchenka był jak najbardziej zwarty.

8. Zabudowa dwurzędowa Urządzenia zlokalizowane są po przeciwnych stronach kuchni. Po jednej stronie szafki ze zlewozmywakiem, głównym blatem roboczym i kuchenką, a po drugiej stronie - wysoka szafa, lodówka i długi blat. Jest to wygodne rozwiązanie do wnętrza krótkiego, ale w miarę szerokiego (min. 240 cm), pod warunkiem, że odległość między dwoma rzędami szafek wyniesie nie mniej niż 90-120 cm .Jeśli piekarnik umieszczony jest pod płytą grzejną, wówczas - by swobodnie z niego korzystać- minimalna odległość od przeciwległych szafek powinna wynosić 120 cm

9. Zabudowa w kształcie litery L W prawie każdej kuchni (z wyjątkiem długiej i wąskiej) sprzęty można funkcjonalnie rozmieścić ustawiając je wzdłuż dwóch prostopadłych ścian. Wówczas lodówka i zlewozmywak powinny być ustawione pod jedną ścianą, a kuchenka pod drugą. dzięki temu wygospodarujemy sporo miejsca na najbardziej ergonomiczny blat roboczy pomiędzy zlewozmywakiem a kuchenką. Jeśli miejsce na to pozwoli, przy wolnej ścianie można ustawić wygodny stół, który będzie miejscem do spożywania posiłków, a w razie potrzeby posłuży jako dodatkowe miejsce do pracy. 

10. Zabudowa w kształcie litery U W tym układzie dwa ciągi robocze usytuowane wzdłuż przeciwległych ścian są połączone trzecim, poprzecznym, a każdy ze sprzętów ustawiony jest wzdłuż innej ściany. Jest to rozwiązanie najwłaściwsze w sporej kuchni z oknem lub w pomieszczeniu otwartym na pokój. Zlewu nie należy umieszczać centralnie pod oknem, by nie tracić oświetlonego światłem dziennym blatu roboczego. Kuchenkę i lodówkę ustawia się w bocznych ciągach roboczych. Kuchnię otwartą można oddzielić od salonu barkiem lub stołem i mieć dodatkowe miejsce do pracy.

11. Trójkątem roboczym w kuchni • Trójkąt roboczy w kuchniAby kuchnia była funkcjonalna, tzn. aby użytkownik nie nadkładał drogi, odległości pomiędzy trzema podstawowymi urządzeniami w kuchennym trójkącie nie powinny przekraczać: od lodówki do zlewozmywaka 120-210 cm, • od zlewozmywaka do pieca 120-210 cm (w małych pomieszczeniach 90 cm), • od lodówki do pieca 120-270 cm .

12. Zabudowa jednorzędowa Przy takim ustawieniu sprzętów trudno o zastosowanie zasady trójkąta, ale zachowanie odpowiedniej kolejności gwarantuje wygodę pracy. Sprzęty są rozmieszczone wzdłuż jednej ściany. Ciąg roboczy zaczyna lodówka, za nią szafka z blatem na produkty wyjmowane z lodówki. Za blatem powinien być umieszczony zlewozmywak i - w odległości min. 80-90 cm - płyta grzejna. Ponieważ musimy mieć wygodny dostęp do garnków z każdej strony, dlatego za płytą musi zostać min. 30-40 cm blatu. Zabudowa jednorzędowa sprawdza się w małych i wąskich kuchniach, we wnękach i aneksach kuchennych.

13. Zabudowa w kształcie litery G • układ w kształcie litery G dobrze się sprawdza w pomieszczeniach o rzucie zbliżonym do kwadratu, w dużych kuchniach można powiązać go z wyspą pośrodku

14. Zabudowa z wyspą układ z wyspą w układ mieszkania o połączonej w całość strefie dziennej (np. pokój dzienny wraz z kuchnią i jadalnią) znakomicie spisuje się wyspa, która optycznie wydziela kuchnię, nie ujmując przestrzeni otwartemu układowi mieszkania.

15. Najważniejszy stół To niewątpliwie najważniejszy mebel w kuchni. Przy nim nie tylko przygotowujemy posiłki i jemy, a także przyjmujemy również gości. Jeśli tylko mamy dość miejsca postawmy wygodny, duży stół, jeśli nie – to chociaż mały stoliczek, w ostateczności barek lub wysuwany blat. Wygodny stół to taki, gdzie na jedną osobę przypada powierzchnia 60x30 cm . Najlepiej, jeśli będzie dostępny ze wszystkich stron, z jasną lampą nad blatem.

16. Wysokość blatów • Poziom blatu roboczego powinien być dopasowany do wysokości użytkownika. Przy ugiętym ramieniu odległość między łokciem a blatem powinna wynosić 10-15 cm. • Zalecana wysokość blatów w kuchni: 89-91 cm do pracy na stojąco, 70-75 cm do spożywania posiłków, 110-115 cm w przypadku barku. • Należy zwrócić uwagę, że różne czynności wymagają różnej wysokości blatu roboczego. Pod względem ergonomii pracy najlepiej, gdy płyta do gotowania jest niżej od blatu roboczego.

17. Przewaga szuflad nad półkami • Dobrym rozwiązaniem jest rezygnacja z półek w szafkach dolnych. • Półka wymaga schylania, klękania, a nawet wyciągania części zawartości na podłogę. • Szuflady gwarantują wygodny wgląd i optymalny dostęp. • Warto wybrać szuflady z pełnym wysuwem - zapewniają one pełen wgląd do ich zawartości.

18. Oświetlenie w kuchni Oprócz wygodnego ulokowania sprzętów ważne jest funkcjonalne rozmieszczenie kuchennego oświetlenia, bowiem wszystkie czynności wykonywane w kuchni wymagają dobrego światła. Podstawą jest dzienne światło wpadające najlepiej przez północne lub wschodnie okno. W średniej wielkości kuchni wystarczy jedna lampa umieszczona tradycyjnie, pośrodku sufitu lub nad stołem. Jej zadaniem jest oświetlić całe pomieszczenie i sprawić, by dobrze widoczne były wnętrza górnego rzędu szafek wiszących. Gdy kuchnia jest duża, przydadzą się dwie, a nawet trzy lampy, rozmieszczone tak, by równomiernie oświetlały pomieszczenie. Dobrze sprawdzają się oczka świetlne w suficie podwieszanym lub nad szafkami wiszącymi.

19. Podsumowanie • Rozkład szafek w kuchni uzależniony jest od gabarytów pomieszczenia. Wtedy można zastanowić się jaką zabudowę zastosować czy może w literę G czy może L itd. w zależności od uznania • Od wielkości stref potrzebnych nam np. na przechowywanie produktów spożywczych jaki zastawy(liczba osób w domu) • Rozkład szafek zależy także od tego czy jesteśmy prawo czy lewo ręczni warto na to zwrócić uwagę • Warto zastanowić się też nad dużym stołem który ułatwi prace w kuchni • Dostosować wysokość blatów do wysokości użytkownika • Zastosować większą liczbę szuflad niż półek by sprawniej wyjąć różne przedmioty lub je schować • Należy także zwrócić uwagę na prawidłowe oświetlenie blatów , stołu czy kuchenki