1 / 44

Hoofdstuk II. - De WISSELBRIEF

Hoofdstuk II. - De WISSELBRIEF. WISSELBRIEF: Handelsrechtelijk geschrift TREKKER geeft opdracht aan BETROKKENE om bedrag van de wisselbrief te betalen in handen van de HOUDER ORDERBRIEFJE TREKKER belooft bedrag van het orderbriefje te betalen aan de HOUDER. Niet-geaccepteerde wissel.

mayten
Download Presentation

Hoofdstuk II. - De WISSELBRIEF

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Hoofdstuk II. - De WISSELBRIEF • WISSELBRIEF: • Handelsrechtelijk geschrift • TREKKER geeft opdracht aan BETROKKENE om bedrag van de wisselbrief te betalen in handen van de HOUDER • ORDERBRIEFJE • TREKKER belooft bedrag van het orderbriefje te betalen aan de HOUDER

  2. Niet-geaccepteerde wissel TREKKER (1) Regres HOUDER Valutaverhouding Dekkingsverhouding/ Fonds Aanbieding ter betaling BETROKKENE

  3. Geaccepteerde wissel TREKKER (2) Regres HOUDER Valutaverhouding (3) Dekkingsverhouding Dekkingsverhouding/ Fonds (1) Recht op betaling ACCEPTANT

  4. Orderbriefje ONDERTEKENAAR (TREKKER) Recht op betaling HOUDER Dekkingsverhouding

  5. § 1. Wisselbrief - Notie • Functies van de wisselbrief • Betaalinstrument • Historisch belangrijk, thans grotendeels achterhaald • Kredietinstrument • Wisselbrief incorporeert termijnvordering • Termijnvordering wordt ‘verdisconteerd’ bij financiële instelling => houder wisselbrief krijgt krediet • Eventueel ‘herdisconto’ van wissels bij centrale bank • Toepasselijke rente: ‘discontovoet’ • Soorten: • Cedentendisconto • Leveranciersdisconto • Acceptkrediet

  6. CEDENTENDISCONTO Regres TREKKER 95 BANK VAN TREKKER DISCONTOKREDIET SE 100 Recht op betaling Commerciële schuld op termijn 100 SA ACCEPTANT

  7. LEVERANCIERSDISCONTO (2) Regres TREKKER SE 100 BANK VAN ACCEPTANT Verdiscontering Contante commerciële schuld DISCONTOKREDIET 100 (1) Recht op betaling 100 ACCEPTANT SA

  8. ACCEPTKREDIET TREKKER SA (2) Regres 100 HOUDER SE Valutaverhouding ACCEPTKREDIET (1) Recht op betaling 100 BANK = ACCEPTANT

  9. § 2. De wisselbrief bij zijn ontstaan • Vorm en inhoud van de wisselbrief • Strikt vormelijke akte: art. 1 Wb. • Verplichte/suppletieve/facultatieve vermeldingen • 1. Wisselbrief = Geschrift • Elk geschrift = voldoende • Maar: gebruik standaardformulieren • Praktijk: ‘gedematerialiseerde circulatie’ • 2. Wisselclausule • Term “wisselbrief” moet op papier voorkomen

  10. De wisselbrief bij zijn ontstaan ... • 3. Onvoorwaardelijke betaalopdracht • Opdracht door trekker • Opdracht aan betrokkene • Opdracht = onvoorwaardelijk • Abstractie t.o.v. onderliggende rechtsverhouding • Enkel vermelding van onderliggende verhouding • Opdracht m.b.t. bepaalde geldsom • In cijfers en letters • Bij discrepantie: art. 6 Wb.

  11. De wisselbrief bij zijn ontstaan ... • 4. Opdracht door trekker • Maar: art. 7 Wb: onafhankelijkheid der handtekeningen (vervalsing, onbekwaamheid, ...) • Onbevoegde vertegenwoordiger: persoonlijk gehouden (art. 8 Wb.) • 5. Opdracht aan betrokkene • Betrokkene: slechts verbonden na acceptatie • > Ondertekening = acceptatie • Betrokkene: eenieder, ook trekker zelf

  12. De wisselbrief bij zijn ontstaan ... • 6. Aanduiding nemer • = eerste begunstigde van betalingsopdracht • Wisselbrief = ‘geboren orderpapier’ • Nemer = eenieder, ook trekker of betrokkene • 7. Datum van trekking en vervaldag • Datum = essentieel voor geldigheid (bijv. T = failliet) • Vervaldag (art. 34-36 Wb.) • Op zicht ( ook indien geen vermelding) • Vaste dag • Op zekere tijd na zicht (nazichtwissel) • Op zekere tijd na dagtekening

  13. De wisselbrief bij zijn ontstaan ... • 8. Plaats van trekking/betaling • Trekking: belangrijk voor IPR • Betaling: vaak domiciliëring bij bank betrokkene • -> bijkomend mandaat (lastgeving) tot betaling

  14. De wisselbrief bij zijn ontstaan ... • Sancties bij niet-naleving: • Principe: absolute nietigheid wisselbrief • Uitzondering 1: de blanco-wissel • Bepaalde elementen niet ingevuld, aan te vullen volgens overeengekomen modaliteiten -> ‘invulrecht’ • Vervollediging: uiterlijk bij aanbieding ter betaling • Art. 10 Wb.: bescherming derden te goeder trouw bij niet-conforme invulling wisselbrief • Uitzondering 2: conversie in andere rechtshandeling • O.g.v. ‘vermoede’ wil van partijen • Bijv. Schuldbekentenis, garantie, ...

  15. De wisselbrief bij zijn ontstaan ... • Andere vermeldingen/modaliteiten • Beding ‘niet aan order’ (art. 11 Wb.) => enkel overdracht volgens gemeen recht • Clausule ‘zonder kosten-zonder protest’ • Houder moet geen protest opmaken bij niet-betaling/niet-acceptatie • Clausule opgenomen door trekker/latere endossant • Clausules m.b.t. aanbieding ter acceptatie • Uitsluiting aanbieding ter acceptatie • Geen aanbieding voor bepaalde dag

  16. De wisselbrief bij zijn ontstaan ... • Vertegenwoordiging bij wisselhandelingen • Principe: enkel vertegenwoordigde is gehouden • Maar: bij bevoegdheidsoverschrijding • Vertegenwoordigde is niet gehouden (tenzij schijnmandaat) • Vertegenwoordiger is persoonlijk gehouden (art. 8 Wb.) -> afwijking van gemeen recht • Bijzonder geval: trekking voor rekening (art. 3, lid 3) • Vgl. Commissie: trekker treedt op in eigen naam, maar voor rekening van opdrachtgever • T = persoonlijk gehouden t.o.v. latere H • T.o.v. betrokkene: openlijke vertegenwoordiging

  17. De wisselbrief bij zijn ontstaan ... • Afwikkeling van de wisselverhouding • Voor vervaldag: • T staat in voor acceptatie wisselbrief (art. 9 Wb.) • Indien geen acceptatie: H kan vervroegd regres instellen tegen T • T kan aansprakelijkheid uitsluiten (art. 9, lid 2) • Op vervaldag • H biedt wissel ter betaling aan aan Betrokkene • Niet-betaling => H stelt protest /kennisgeving aan T; regres op T • T staat steeds in voor betaling • Uitz.: afstand van regres in onderliggende overeenkomst: ‘disconto à forfait’

  18. Niet-geaccepteerde wissel TREKKER (1) Regres HOUDER Valutaverhouding Dekkingsverhouding/ Fonds Aanbieding ter betaling BETROKKENE

  19. § 3. Circulatie van de wissel • Vormen van overdracht • Endossement (in eigendom, lastgeving, pand) • Overdracht door afgifte (na blanco-endossement) • Gemeenrechtelijke overdracht (art. 1690 B.W.) • Gevolgen van wisselrechtelijke overdracht • Toevoeging van wisselschuldenaar (endossant) • Zuivering van excepties uit onderliggende verhouding

  20. § 3. Circulatie van de wissel ... 1. Overdracht door endossement • Modaliteiten van endossement: • Aan order: “aan (order van) H2” (geëndosseerde) + handtekening H1 (endossant) • Niet aan order:“aan H2; niet aan order” + handtekening H1 -> recta-endossement • H1 niet gehouden t.o.v. latere geëndosseerden • Aan toonder: handtekening X • Verdere overdracht: loutere afgifte of endossement • Blanco: “aan (order van) .....” + handtekening H1 • Verdere overdracht: loutere afgifte of endossement

  21. § 3. Circulatie van de wissel ... • Geldigheidsvoorwaarden endossement (art. 12) • Ondertekening door endossant = wisselrechtelijke verbintenis • Endossement = onvoorwaardelijk • Geen gedeeltelijk endossement mogelijk • Specifieke clausules: ‘geen protest’ / ‘geen regres’ • Overdrachtsmodaliteiten: • In eigendom -> volledige overdracht (wordt vermoed) • In pand -> overdracht tot zekerheid • In lastgeving -> overdracht ter incasso

  22. WISSELBRIEF VOOR OVERDRACHT TREKKER (2) regres H1 H2 (3) (1) aanbieding ter betaling ACCEPTANT

  23. ENDOSSEMENT IN EIGENDOM (2)”springregres” TREKKER (3) regres (2) regres Endossement H1 H2 regres (3)/(4) (1) aanbieding ter betaling ACCEPTANT

  24. § 3. Circulatie van de wissel ... • Rechtsgevolgen endossement in eigendom • Overdracht van alle rechten uit wisselbrief • ! Nieuw recht, abstract van recht endossant • > ‘Zuivering van excepties” uit onderliggende verhouding tussen Acc. en endossant (art. 17 Wb) • Toevoeging van nieuwe wisselschuldenaar • Endossant staat in voor acceptatie en betaling • > (vervroegd) regres mogelijk, tenzij uitgesloten • > Alle endossanten hoofdelijk gehouden => “springregres” mogelijk (H3 -> H1 of T) • Geëndosseerde = (formeel) gelegitimeerde wisselSE • Kan betaling vorderen bij acceptant

  25. § 3. Circulatie van de wissel ... • Rechtsgevolgen van endossement in lastgeving (art. 18 Wb.) • Geëndosseerde (lasthebber) oefent alle rechten uit van en voor rekening van endossant (lastgever) • Vordering tot betaling; protest, regres, ... • WisselSA kan excepties tgo endossant ook inroepen t.o.v. Geëndosseerde • > Geen zuivering excepties • Tussen endossant en geëndosseerde: lastgeving • Bij incasso: geld doorstorten aan endossant • Opm. ‘geheim’ incasso-endossement

  26. § 3. Circulatie van de wissel ... • Rechtsgevolgen van endossement in pand (art. 19) • Geëndosseerde (pandhouder) oefent alle rechten uit van van de endossant • Vordering tot betaling; protest, regres, ... • Wél zuivering van excepties • Tussen endossant en geëndosseerde: pand • Regelen van burgerlijk of handelspand volgen • > o.m. Geen toeëigening wissel • > regelen pandverzilvering volgen.

  27. § 3. Circulatie van de wissel ... 2. Overdracht door afgifte • Wisselbrief = geboren orderpapier • Initieel: nemer/eerste houder = wezenlijk vereiste • Na blanco-endossement: overdracht door afgifte mogelijk • > orderpapier wordt toonderpapier • Rechtsgevolg: overnemer verwerft nieuw recht • Zuivering van excepties • Overdrager verdwijnt uit wisselproces -> Geen regres

  28. OVERDRACHT DOOR AFGIFTE (2)regres TREKKER (= H1) Blanco-endoss. Afgifte. H2 H3 (3) (1) aanbieding ter betaling ACCEPTANT

  29. § 3. Circulatie van de wissel ... 2. Overdracht conform art. 1690 B.W. • Overdracht van de schuldvorderingen vervat in wisselbrief • Tussen cedent en cessionaris: solo consensu • Kennisgeving aan gecedeerde SA (T en Acc) • Rechtsgevolg: overnemer verwerft recht van overdrager • Geen zuivering van excepties • Overdrager verdwijnt uit wisselproces -> Geen regres

  30. GEMEENRECHTELIJKE OVERDRACHT (2)regres TREKKER 1690 B.W. H1 H2 (3) (1) aanbieding ter betaling ACCEPTANT

  31. § 3. Circulatie van de wissel ... • Praktijk: ‘elektronische’ circulatie tussen banken • Wisselbrief: wordt bewaard door ‘centraal depositaris’ -> Nationale Bank van België • Circulatie: via elektronisch dataverkeer • Incasso: via Centrale Verrekeningskamer • Bij wanbetaling: protest door deurwaarder + kennisgeving aan kredietinstelling-regresSA

  32. § 4. Acceptatie • Begrip • Acceptatie = wisselrechtelijke verbintenis tot betaling door betrokkene • Geldigheidsvoorwaarden: • Handtekening op voorzijde • Onvoorwaardelijke verbintenis • Eventueel gedeeltelijke acceptatie (art. 26 Wb) • Rechtsgevolgen • Acceptant wordt hoofdschuldenaar • Acceptant heeft abstracte verbintenis -> zuivering excepties

  33. § 5. Aval • Begrip • Aval = wisselrechtelijke garantie voor andere wisselSA • Geldigheidsvoorwaarden • Handtekening avalgever + ‘goed voor aval’ + begunstigde (zoniet: aval voor trekker) • Rechtsgevolgen • Avalgever op dezelfde wijze verbonden als geavaleerde • Maar: zelfstandige wisselverbintenis • Art. 32: geldig zodra geavaleerde verbinteis formeel bestaat • Avalgever kan excepties van geavaleerde niet inroepen • Regres avalgever: op geavaleerde + andere wisselSA

  34. § 6. Betaling van de wisselbrief • Aanbieding ter betaling: op vervaldag • Strikte termijn: zoniet verval regresrecht • Aanbieding werkt als ingebrekestelling • Praktijk: interbancaire afwikkeling via Verrekeningskamer (NBB) • Betaling door acceptant • Bevrijdend zo aan formeel geligitimeerde houder • Geen handtekeningcontrole, enkel formele controle reeks endossementen • WisselSA kan afgifte wissel eisen, voorzien van kwijting

  35. § 6. Betaling van de wisselbrief … • Gevolgen van niet-betaling • Opmaak protest (Protestwet 3 juni 1997) • Formele vaststelling niet-betaling: deurwaarder • Essentieel voor uitoefening regresrecht • Strikte termijn: 2 werkdagen • Publiciteitswerking: protestaktes meegedeeld aan ‘centrale depositaris’ (NBB) • Mededeling lijst protesten aan Rb. Kh. • Mededeling aan ‘eenieder’ op verzoek ! Belangrijk voor reputatie wisselSA

  36. § 7. Regres • Begrip: • Wisselrechtelijk verhaal tegen wisselSA (endossant, avalgever, trekker) • Alle regresSA: hoofdelijk gehouden • Geldigheidsvoorwaarden: • 1. Tijdige aanbieding - protest • Sanctie: verval wisselrechtelijk regres • 2. Kennisgeving aan regresSA • Sanctie: schadeplicht (max.: bedrag wisselbrief)

  37. § 7. Regres … • Omvang regres • Bedrag wisselbrief + interest + protestkosten • Betaling door regresSA • Tegen overlegging wisselbrief • Doorhaling endossement • Verval regresrecht: • Art. 82: wisselrechtelijke vordering tegen Trekker die geen fodns heeft bezorgd of heeft teruggekregen

  38. § 8. Verweer Wisselschuldenaar: Abstractie • 1. Verbod termijnen van respijt • “rigor cambialis”: bevordert verkeersvertrouwen • Individuele afspraken mogelijk tussen partijen • 2. Verweer steunend op de wisselbrief -> Gebreken blijken uit papier zelf • Formele onregelmatigheid wisselbrief • Tekstveranderingen: art. 69 Wb. • Wilsgebreken/onbekwaamheid • Geweld/Fysieke dwang/onbekwaamheid: ‘absoluut verweermiddel’ • Dwaling/moreel geweld: ‘relatief’, persoonlijk verweermiddel • Ongeoorloofde uitgifte: ‘relatief’ verweermiddel

  39. § 8. Verweer Wisselschuldenaar: Abstractie … • Verweer gesteund op persoonlijke (‘onderliggende’) rechtsverhouding • Principe: art. 17 Wb.: ‘zuivering excepties’, tenzij ‘desbewust ten nadele van SA handelen’ • Onderscheid tussen onmiddellijk verbonden en verwijderde wisselactoren • Verwijderde wisselactoren: MATERIËLE abstractie • Geen verweer o.g.v. onderliggende verhouding met andere persoon • Verbonden wisselactoren: enkel FORMELE abstractie

  40. Zuivering Excepties (2)”springregres” TREKKER (3) regres (2) regres Endossement H1 H2 ACCEPTANT

  41. § 8. Verweer Wisselschuldenaar: Abstractie … • Formele vs materiële abstractie • Formele abstractie: SA moet excpetie aanvoeren tegen wisselvordering -> Omkering bewijslast • Materiële abstractie: verweer vereist tegenvordering: ‘eerst betalen, dan protesteren’ • Uitzondering op zuivering: art. 17 in fine Wb. • ‘desbewust te nadele van SA handelen’ • loutere kennis verweermiddelen: onvoldoende • ‘ bij het verkrijgen van de wisselbrief’ • latere kennisname: irrelevant -> Verwantschap met pauliaans bedrog

  42. § 9. Verjaring wisselvorderingen • Art. 70 Wb. • Tussen 6 maanden en 3 jaar • Gevolg: verval wisselrechtelijke vordering • Geen vordering onverschuldigde betaling • Uitzondering (art. 70bis): • Behoud wisselvordering tegen T die geen fronds heeft bezorgd • Onrechtmatige verrijking wisselSA • Opm.: Vordering onderliggende verhouding blijft

  43. § 10. Het fonds • Begrip: • Fonds: Schuldvordering Trekker op Betrokkene • Dekking: goederen, … geleverd aan Betrokkene • Juridisch belang Fonds • 1. Houder heeft rechtstreekse vordering op Betrokkene ten belope van het fonds (art. 83) • -> geen zijdelingse vordering • Rechtstreeks verhaal ten belope van schuldvordering T op B

  44. § 10. Het fonds … • 2. Voorrecht houder op het fonds t.o.v. schuldeisers van trekker (art. 81 Wb.) • Als Trekker failliet gaat -> Houder kan betaling wisselvordering op T bij voorrang verhalen op fonds. • Gevolg: schuldeisers Trekker kunnen geen aanspraak maken op gld uit schuldvordering op Betrokkene

More Related