REACH

1. REACH 2007/2008

2. Spis treści • Uwarunkowania • Co to jest REACH? • Cele • Środki • Rejestracja/ocena/zezwolenia • Etapy realizacji • GHS • Krajowe Centrum Informacji

3. Zdaniem Greenpeace „O oddziaływaniu na nasze zdrowie oraz na środowisko blisko 80% z 30 tys. związków chemicznych powszechnie używanych w UE i w Polsce, nie wiadomo praktycznie nic.” „Dotychczasowa sytuacja pokazuje, że toksyczne związki chemiczne są produkowane i stosowane w przemyśle, mimo istnienia ich bezpieczniejszych odpowiedników.”

4. Sytuacja w Europie • Na rynku europejskim zastosowanie znajduje ponad 100 000 rozmaitych substancji chemicznych. • Przemysł chemiczny w Europie zatrudnia ponad 1,7 miliona pracowników, a dalsze 3 miliony jest zatrudnione w sektorach współpracujących. • Europejski przemysł chemiczny jest największym producentem chemikaliów na świecie, a jego strukturę tworzą zarówno wielonarodowe koncerny, jak i ponad 25 000 małych i średnich przedsiębiorstw. www.chemia.rsi.org.pl www.sachsen-anhalt.de www.klimor.pl

5. REACH Registration, Evaluation and Authorisation of Chemicals Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady Europy dotyczące bezpiecznego stosowania chemikaliów, poprzez ich rejestrację i ocenę, oraz w niektórych przypadkach udzielanie zezwoleń i ograniczenia handlu i stosowania niektórych chemikaliów Powołanie Europejskiej Agencji Chemikaliów z siedzibą w Helsinkach.

8. REACH • Rozporządzenie weszło w życie w dniu 1 czerwca 2007 r. i zastępuje dotychczas obowiązujące wspólnotowe akty prawne (rozporządzenia, dyrektywy) wprowadzone do prawa polskiego ustawą z dnia 11 stycznia 2001 r. o substancjach i preparatach chemicznych. Rozporządzenie REACH, obowiązuje bezpośrednio, bez potrzeby wprowadzania do prawa polskiego.

9. Głosowanie w Parlamencie Europejskim (11.2005) Za: • Geremek, Kułakowski, Onyszkiewicz, Czarnecki Ryszard, Masiel, Piskorski, Rutowicz, Siekierski, Wojciechowski Janusz, Geringer de Oedenberg, Gierek, Golik, Grabowska, Kuc, Pinior, Rosati, Siwiec, Szejna Przeciw: • Chruszcz, Giertych, Grabowski, Krupa, Pęk, Piotrowski, Tomczak, Wojciechowski Bernard, Zapałowski, Czarnecki Marek Aleksander, Jałowiecki, Kaczmarek, Kudrycka, Lewandowski, Olbrycht, Saryusz-Wolski, Sonik, Zaleski, Kamiński, Libicki, Roszkowski, Szymański Wstrzymali się od głosu: • Chmielewski, Janowski, Kuźmiuk, Podkański

10. Cele systemu stworzonego przez rozporządzenie REACH 1. Ochrona zdrowia ludzkiego i środowiska naturalnego;2. Utrzymanie i wzmocnienie konkurencyjności europejskiego przemysłu chemicznego;3. Zapobiegnięcie fragmentaryzacji rynku wewnętrznego;4. Wzmocnienie przejrzystości;5. Integracja działań europejskich z działaniami podejmowanymi na arenie międzynarodowej;6. Ograniczenie do minimum badań na zwierzętach kręgowych;7. Zgodność z zobowiązaniami UE w ramach WTO (The World Trade Organization )

11. Wybrane środki • lepsza niż dotychczas kontrola substancji uznanych za niebezpieczne (testy dla substancji wprowadzonych na rynek przed rokiem 1981, badania obiegu – łańcucha dostaw) • rzetelna informacja dla konsumentów i pracowników pozostających w kontakcie z chemikaliami • stopniowe zastępowanie najbardziej szkodliwych produktów ich bezpiecznymi odpowiednikami.

12. REJESTRACJA • chemikalia wytwarzane lub importowane w ilościach > 1 tony podlegać będą obowiązkowi rejestracji w centralnej bazie danych, • niektóre grupy substancji nie będą podlegały ograniczeniom (jak pewne półprodukty, polimery oraz niektóre chemikalia podlegające innym aktom prawnym UE), • wymagany zakres informacji będzie wprost proporcjonalny do poziomu obrotu tonażowego i ryzyka, jakie dana substancja stwarza dla zdrowia lub dla środowiska, • informacja na temat bezpieczeństwa produktu będzie przekazywana dalej wzdłuż łańcucha dostaw, • bazą danych zarządzać będzie Europejska Agencja Chemikaliów.

13. Jakie chemikalia reguluje REACH? • w zasadzie wszystkie chemikalia, • niektóre chemikalia, takie jak np.: • środki ochrony roślin, • produkty biobójcze, • produkty lecznicze, • kosmetyki • dodatki do żywności lub pasz, regulowane innymi przepisami wspólnotowymi, są wyłączone spod działania niektórych lub prawie wszystkich przepisów rozporządzenia. • Rejestracji nie podlegają także substancje pozyskiwane z przyrody, o ile nie są niebezpieczne i nie zostały zmodyfikowane chemicznie.

14. OCENA • przewiduje się dwa rodzaje oceny: ocenę dokumentacji technicznej (dossier) oraz ocenę substancji, • ocena dokumentacji będzie dotyczyła wszystkich proponowanych badań i testów m.in. na zwierzętach, jej celem jest minimalizacja liczby koniecznych testów na zwierzętach (REACH zakłada tu dzielenie się rezultatami testów i zachęca do korzystania z innych alternatywnych źródeł informacji), • ocena substancji, co do której władze mają uzasadnione powody do podejrzeń, że stwarza ona ryzyko dla zdrowia lub dla środowiska,

15. UDZIELANIE ZEZWOLEŃ • substancje ocenione jako negatywnie oddziaływujące na zdrowie lub na środowisko będą wymagały zezwoleń (dotyczy to substancji: • CMR (rakotwórczych,  mutagennych i o szkodliwym działaniu na rozrodczość), • PBTs(trwałych, zdolnych do bioakumulacji i toksycznych), • vPvBs (o bardzo dużej trwałości i bardzo dużej zdolności do bioakumulacji) • oraz ewentualnych innych substancji o porównywalnej szkodliwości dla człowieka lub dla środowiska], 2. zezwolenie na wykorzystywanie substancji (np. do produkcji i obrotu) zostanie udzielone jeśli ryzyko wynikające z jej użytkowania będzie odpowiednio kontrolowane. W przeciwnym przypadku Komisja zbada czy możliwe jest zastosowanie bardziej bezpiecznego zamiennika substancji.

16. Etapy wprowadzania • W pierwszym etapie, w ciągu trzech lat od wejścia w życie REACH rejestracji podlegać będą substancje rakotwórcze, mutageny, toksyny hamujące rozród, jeśli produkowane są w ilości ponad 1tona rocznie oraz inne substancje produkowane w ilości powyżej 1000 ton. • uproszczenie fazy rejestracji w drodze wstępnej pre-rejestracji wszystkich substancji chemicznych znajdujących się w europejskim wykazie istniejących substancji o znaczeniu handlowym (EINECS) w terminie 18 miesięcy od 01.07.2007

17. GHS Global Harmonized System System Globalnie Zharmonizowany • System  zawiera ujednoliconekryteria klasyfikacji substancji i mieszanin pod względem stwarzanych przez nie zagrożeń dla zdrowia i środowiska, w tym także zagrożeń związanych z właściwościami fizycznymi chemikaliów. • Zawiera on również ujednoliconezasady informowania o zagrożeniach, zawierające wymogi dotyczące oznakowania i kart charakterystyki. http://ec.europa.eu/enterprise/reach/ghs_en.htm

19. http://reach.gov.pl/home • Akty prawne dotyczące REACH m.in. • Tekst rozporządzenia REACH w języku polskim • Tekst rozporządzenia REACH w języku angielskim

20. Poradniki Europejskiej Agencji Chemikaliów • Pochodzą ze stron Europejskiej Agencji Chemikaliów. • Dokumenty te opracowano i zatwierdzono we współpracy z władzami państw członkowskich, Komisją Europejską i przedstawicielami przemysłu - w ramach Projektów wdrażających REACH (RIPy).

21. Poradniki Europejskiej Agencji Chemikaliów • Poradnik dot. rejestracji • Poradnik dot. półproduktów • Poradnik dot. monomerów i polimerów • Poradnik dot. PPORD • Poradnik dot. identyfikacji i nazewnictwa substancji • Poradnik dot. IUCLID 5 • Poradnik dot. udostępniania danych.

22. Poradniki dla urzędów • Poradnik dot. oceny dokumentacji i substancji • Poradnik dot. sporządzania dokumentacji wskazanej w Załączniku XV, poświęconej zharmonizowanej klasyfikacji i oznakowaniu • Poradnik dot. sporządzania dokumentacji wskazanej w Załączniku XV, poświęconej substancjom wzbudzającym szczególnie duże obawy • Poradnik dot. sporządzania dokumentacji wskazanej w Załączniku XV, poświęconej ograniczeniom

23. Inne dokumenty • Stanowisko Biura do Spraw Substancji i Preparatów Chemicznych w sprawie aktualizacji kart charakterystyki • Poradnik dla inspekcji w zakresie REACH/GHS • Pytania i odpowiedzi w sprawie REACH. Tłumaczenie Ministerstwa Gospodarki • Poradnik dla osób sporządzających Karty Charakterystyki powstał w ramach projektu Transition Facility 2004

24. Warto zajrzeć • Europejska Agencja Chemikaliów (ECHA)http://ec.europa.eu/echa/home_pl.html • Strony internetowe innych krajowych centrów informacyjnych ds. REACHhttp://ec.europa.eu/echa/reach/helpdesk/nationalhelp_contact_en.html • Strona Ministerstwa Gospodarki poświęcona rozporządzeniu REACHhttp://www.mg.gov.pl/Przedsiebiorcy/REACH/ • Biuro do Spraw Substancji i Preparatów Chemicznychhttp://www.chemikalia.gov.pl/ • Europejskie Biuro Chemicznehttp://ecb.jrc.it/ • Komisja Europejska - Dyrekcja Generalna Środowiskohttp://ec.europa.eu/environment/chemicals/reach/reach_intro.htm • Komisja Europejska - Dyrekcja Generalna Przedsiębiorstwa i Przemysłhttp://ec.europa.eu/enterprise/reach/index_en.htm

25. Responsible Care Odpowiedzialność i troska Znak "Odpowiedzialność i Troska" identyfikuje branżę i firmę, nie zaś jej wyroby.

26. Spis treści • RC vs SD • Rodowód • Zasięg • Struktura - system zarządzania • Organizacja działań • Wdrażanie • Realizatorzy • SPOT • Program RC promotorem ekologii

27. RC vs Sustainable Development • Program "Responsible Care" stanowi publiczne i dobrowolne zobowiązanie się przedsiębiorcy do realizacji działań dotyczących poprawy swej działalności w zakresie w ochrony środowiska, bezpieczeństwa procesowego oraz ochrony zdrowia pracowników. • Realizacja idei Programu to prowadzenie biznesu opierającego się na solidnych i wiarygodnych podstawach "zrównoważonego rozwoju", takich jak: efektywność ekonomiczna ukierunkowana na zysk dla zbiorowości i uwzględniająca koszty społeczne i środowiskowe. • Troska o środowisko zakładająca obok ochrony naturalnych zasobów, systematyczne minimalizowanie oddziaływania na otoczenie oraz angażowanie się w szerzenie otwartości informacyjnej i edukacji ekologicznej. • Równowaga społeczna przejawiająca się aktywnymi działaniami w celu podnoszenia jakości życia społeczności lokalnej oraz współuczestnictwo w jej życiu kulturalnym i edukacyjnym.

28. Rodowód RC • W 1984 roku Kanadyjskie Stowarzyszenie Przemysłu Chemicznego postanowiło stworzyć system wspomagający działania firm chemicznych mające na celu zmniejszenie wielkości oddziaływania na środowisko naturalne, wzrost bezpieczeństwa stosowanych procesów wytwórczych oraz prewencyjne zarządzanie systemem ochrony zdrowia. • Program miał w swoich założeniach zapewnić również elastyczne reakcje na potrzeby społeczności lokalnych i pozwolić na rzeczowa informacje o faktycznym oddziaływaniu tego przemysłu na otoczenie. • Wdrożenie Programu stało się "panaceum", które zapewniło uzyskanie społecznego przyzwolenia na funkcjonowanie szeregu firm, jeżeli tylko potrafiły się wykazać zarówno wola poprawy jak i wymiernymi efektami w zakresie HSE (zdrowie, bezpieczeństwo, ochrona środowiska). • Z Kanady poprzez USA Program zawędrował do Europy Zachodniej, gdzie centralnym ośrodkiem jego promocji i koordynacji została Europejska Rada Przemysłu Chemicznego (CEFIC) z siedzibą w Brukseli. • Przygotowania do realizacji Programu w Polsce rozpoczęły się w 1992 r., kiedy to implementacja tego ruchu stała się jednym z warunków stowarzyszenia polskiego przemysłu chemicznego z federacją europejską.

29. Zasięg • Program "Responsible Care" realizowany jest przez Narodowe Stowarzyszenia Chemiczne w 47 krajach na świecie, w których zrzeszone firmy wytwarzają ponad 87% światowej produkcji chemicznej. • Jego sygnatariuszami są miedzy innymi takie czołowe koncerny chemiczne jak: BASF, BP Chemicls, Shell Chemicals, Degussa, Henkel, Monsanto Neste Oy, Dow Europe, DuPont, Bayer, DSM, Elf Atochem., Rhodia, Norsk Hydro, Akzo Nobel Industries itp.

30. Struktura Struktura zintegrowanego systemu zarzadzania w zakresie "Responsible Care" jest bardzo podobna do ogólnej struktury zarzadzania w przedsiebiorstwie i opiera sie na uproszczonej petli Deminga. • Ustal co chcesz osiągnąć • Zapisz, co chcesz wykonać • Wykonaj co zapisałeś • Sprawdź, czy to co wykonałeś zgadza się z tym co zapisałeś.

31. Podejście PWSD: Planuj, Wykonaj, Sprawdzaj, Działaj

32. Organizacja programu • W Polsce bezpośredni nadzór nad realizacja Programu pełni Polska Izba Przemysłu Chemicznego, • Powołany został Sekretariat Programu "Odpowiedzialność i Troska", którego głównym zadaniem jest koordynowanie wszelkich działań związanych z realizacja Programu oraz wszelkie czynności wykonawcze. • Do końca roku 1998 funkcje sekretaryjne pełnił Instytut Chemii Przemysłowej w Warszawie, z początkiem 1999 roku Sekretariat Programu przeniesiono do Przedsiebiorstwa Usług Specjalistycznych i Projektowych "Chemeko" Sp. z o.o. we Włocławku.

33. http://www.rc.com.pl/

34. Wytyczne dotyczące wdrażania Programu "Odpowiedzialność i Troska„ (1) Przedsiębiorstwo, które decyduje się na wdrożenie Programu "Odpowiedzialność i Troska" przyjmuje dobrowolnie realizowanie następujących zobowiązań i deklaracji: • Zasady wiodące - formalne zobowiązanie się przedsiębiorstwa do działania zgodnie z przyjętymi "Guiding Principles" (zasadami wiodącymi), podpisane w formie deklaracji przez najwyższe kierownictwo: • Przyjęcie świadomej odpowiedzialności za bezpieczeństwo ludzi i stan środowiska w sposób całkowicie dobrowolny, nie wymuszony przez normy i przepisy prawne; • Uznanie w pierwszej kolejności: aktywności osobowej ludzi, przemyślanych zmian organizacyjnych i umiejętnego zarządzania za czynniki zasadnicze w osiągnięciu dostrzegalnej zmiany w podejściu do spraw bezpieczeństwa i ochrony środowiska;

35. 1 cd. • Uznanie za priorytet poszukiwania środków i ich przeznaczenia na stopniowa modernizacje zakładu prowadzącą do oszczędności energii, zmniejszenia produkcji odpadów i ścieków, redukcji emisji; • Wzajemne powiązanie zakładów i społeczności lokalnej w kierunku wypracowania systemu współpracy i współodpowiedzialności za bezpieczeństwo i właściwy stan środowiska; • Propagowanie Programu "Odpowiedzialność i Troska" oraz zasad także wśród jednostek produkcyjnych nie zrzeszonych w Izbie, a także na zewnątrz w pozostałych krajach Europy.

36. 2 • Przepisy, wytyczne, zalecenia, listy kontrolne - mające wspomóc przedsiębiorstwa w realizacji ich zobowiązań.

37. 3 • Wskaźniki wykonania poszczególnych elementów Programu - system wskaźników pozwalający ocenić stopień, poziom realizacji Programu. • liczba wypadków smiertelnych • częstotliwość wypadków prowadzących do utraty czasu pracy • zużycie energii [GJ/rok] • emisja CO2 [Mg/rok] • emisja SO2 [Mg/rok] • emisja NOx [Mg/rok] • zrzut związków azotu [Mg/rok] • zrzut związków fosforu [Mg/rok] • Zrzut ChZT [Mg/rok]

38. 3 cd. • częstotliwość występowania chorób zawodowych • emisja lotnych zw. Organicznych (VOC) ;Mg/rok] • zrzut metali ciężkich [Mg/rok] • wypadki podczas dystrybucji • usuwanie odpadów niebezpiecznych [Mg/rok] • usuwanie odpadów innych niż niebezpiecznych [Mg/rok]

39. Wdrażanie c.d. • Komunikacja - stały proces komunikowania się, wymiany informacji i łączności w zakresie problemów ochrony zdrowia, bezpieczeństwa i ochrony środowiska z zainteresowanymi stronami spoza przemysłu. • Forum do dzielenia się doświadczeniami - wymiana podglądów i doświadczeń dotyczących zobowiązań wynikających z wdrożenia Programu "Odpowiedzialność i Troska". • Przyjęcie nazwy i logo Programu - które w sposób jasny identyfikują programy krajowe jako spójne z ogólna koncepcja "Responsible Care" na arenie międzynarodowej.

40. Wdrażanie c.d. • Weryfikacja - procedura systemu audytingu pozwalająca na stwierdzenie prawidłowości wdrożenia i realizacji zobowiązań deklarowanych przez przedsiębiorstwa członkowskie, następstwem czego jest uzyskanie Certyfikatu Realizatora Programu "Odpowiedzialność i Troska". • Zachęcanie wszystkich przedsiębiorstw chemicznych do przystąpienia do Programu - angażowanie i motywowanie przedsiebiorstw chemicznych do działania zgodnego z wymogami Programu "Odpowiedzialność i Troska".

41. Realizatorzy • Zakłady Chemiczne Zachem S.A. BydgoszczMaj 1994, • Zakłady Azotowe w Tarnowie Mościcach S.A. TarnówLipiec 1994, • Zakłady Azotowe Kędzierzyn SA, Kędzierzyn-KoźleLuty 1995, • "Anwil" SA, WłocławekMaj 1995 • Zakłady Chemiczne "Organika - Sarzyna" S.A., Nowa SarzynaGrudzień 1995r, • Zakłady Azotowe "Puławy" S.A., PuławyGrudzień 1995, • Zakłady Chemiczne "Police" S.A., PoliceKwiecień 1996, • Boryszew ERG Spółka AkcyjnaCzerwiec 1996, • Polski Koncern Naftowy Orlen S.A., Płock Sierpień 1997 • PCC "Rokita" S.A., Brzeg DolnyLuty 1998 • Zakłady Chemiczne "Luboń" Sp. z o.o. LubońGrudzień 1999, • Fosfan S.A., SzczecinMaj 2000, • Henkel Polska Sp.z o.o. Oddział w RaciborzuMaj 2000, • Brenntag Polska Sp. z o.o., Kędzierzyn-KoźleCzerwiec 2000 • Petrochemia-Blachownia S.A.. Kędzierzyn-KoźleLipiec 2000 • Zakłady Tworzyw Sztucznych "Erg" w Pustkowie S.A. PustkówPaździernik 2000, • PCC Synteza Spółka Akcyjna Kędzierzyn-KoźlePaździernik 2000 • Messer Polska Sp. z o.o., ChorzówMarzec 2001 • Shell Chemicals North East Europe - WarszawaSierpień 2001 • Novol Sp. z o.o. KomornikiMaj 2002,

42. Realizatorzy • Ashland Poland Sp. z o.o. Zakład Produkcji ŻelkotuMaj 2002 • Nordmann Rassmann Polska Sp. z o.o. WarszawaMaj 2002, • Kosmet Rokita Sp. z o.o. Brzeg DolnySierpień 2002 • Inowrocławskie Kopalnie Soli "Solino" S.A. InowrocławWrzesień 2002, • Arnaud Polska Spółka z o.o. PoznańWrzesień 2002, • Basell Orlen Polyolefins Sp. z o.o. PłockWrzesień 2003 • Polski System Recyklingu Organizacja Odzysku S.A. WarszawaPaździernik 2003 • Branżowa Organizacja Odzysku S.A. TarnówPaździernik 2003, • Hamburska Spółka Handlowa H.S.H. Sp. z o.o. WarszawaStyczeń 2004, • Overlack Sp. z o.o. OzorkówMaj 2004, • Donauchem Polska Sp. z o.o. PoznańWrzesień 2004, • Orlen Asfalt Sp. z o.o. PłockStyczeń 2005, • WARTER Spółka Jawna Kędzierzyn - KoźleStyczeń 2005 • Carbon Black Polska Sp. z o.o. z JasłaPaździernik 2005, • Orlen Eko Sp. z o.o. z PłockaPaździernik 2005, • Rokita-Agro S.A.Październik 2005 • Grolman Sp. z o.o. z siedziba w Bydgoszczy Wrzesień 2007,

43. System SPOT • W grudniu 2000 roku dziesięć firm chemicznych podpisało z Państwową Strażą Pożarną porozumienie o Systemie Pomocy w Transporcie Materiałów Niebezpiecznych (SPOT). • Inicjatywa ta wynika z zasad programu "Odpowiedzialność i Troska" i jest wzorowana na systemach pomocy funkcjonujących od lat w krajach Europy Zachodniej. • SPOT jest elementem Programu "Odpowiedzialność i Troska" w dziedzinie "Bezpieczeństwo magazynowania i dystrybucji" i scharakteryzowany może być jako zbiór przepisów bądź wytycznych. • SPOT obejmuje równie zasady "Zarzadzania Produktem" (Product Stewardship) - jednej z inicjatyw Responsible Care - jako system oceny "cyklu życia" produktu od wytworzenia przez transport, przerób a do ostatecznej utylizacji odpadu.

44. Program "Odpowiedzialność i Troska" promotorem ekologii • akcje edukacyjne prowadzone na targach "POLEKO", wydawnictwa informacyjne i prezentacyjne oraz animacje komputerowe, spotkania, seminaria, publikacje medialne • w 2002 roku z okazji Światowego Dnia Ochrony Środowiska na Rynku Staromiejskim w Toruniu zorganizowano akcję artystyczno-społeczną, pod nazwą "Galeria Kawałek Nieba nad Toruniem" . Interaktywna budowa wkomponowana w zabytki toruńskiej starówki pozwalała na wejście do środka, chwilę kontemplacji, skupienia, obserwacji nieba i refleksję

45. Drzewko za butelkę • zainicjowana w roku 2003, • Realizatorzy Programu "Odpowiedzialność i Troska" zachęcają dzieci i młodzież do aktywnego świętowania Światowego Dnia Ochrony Środowiska obchodzonego w dniu 5 czerwca • Ideą akcji "Drzewko za butelkę" jest rywalizacja w formie zabawy pomiędzy klasami szkolnymi i grupami przedszkolnymi w wybranych miejscowościach, gdzie swoją działalność produkcyjną prowadzą sygnatariusze Programu "Odpowiedzialność i Troska", w uzbieraniu jak największej ilości pustych butelek PET. Zebrane butelki, za pośrednictwem zaangażowanych w akcję firm recyklingowych, trafiają do powtórnego przerobu, a ich symbolem są sadzone drzewka. www.opakowania.com.pl