Dr.Şebnem GÜRBÜZ AB İşleri Uzmanı Avrupa Birliği Bakanlığı Tarım Balıkçılık Başkanlığı

1. AB Sürecinde "Gıda Güvenliği, Veterinerlik ve Bitki Sağlığı Politikaları" Faslındaki Gelişmeler ve Sektöre Yansımaları Dr.Şebnem GÜRBÜZ AB İşleri Uzmanı Avrupa Birliği Bakanlığı Tarım Balıkçılık Başkanlığı İllerimiz AB’ye Hazırlanıyor Ordu 11 Ocak 2012

2. KAPSAM • Müzakere Süreci • Avrupa Birliği Gıda Güvenliği Yaklaşımı, • Fasıl 12 “Gıda Güvenliği, Veterinerlik ve Bitki Sağlığı Politikaları” de Gelinen Aşama, • Sektöre Yansımaları, İllerimiz AB’ye Hazırlanıyor Ordu 11 Ocak 2012

3. MÜZAKERE AŞAMALARI Tarama 9-15 Mart 2006 24-28 Nisan 2006 Tarama raporu 8 Şubat 2007 Konsey Değerlendirmesi Kriterin Karşılanması çalışmaları Açılış Kriteri Katılım Anlaşması Müzakere 28 Haziran 2010 Kriterin Karşılanması çalışmaları Konsey Değerlendirmesi Faslın Geçici Kapatılması Kapanış Kriteri İllerimiz AB’ye Hazırlanıyor Ordu 11 Ocak 2012

4. AB’ NİN GIDA GÜVENLİĞİ YAKLAŞIMI ÇİFTLİKTENÇATALA ENTEGRE YAKLAŞIM İllerimiz AB’ye Hazırlanıyor Ordu 11 Ocak 2012

5. AB’ NİN GIDA GÜVENLİĞİ YAKLAŞIMI Üretim, işlenme ve dağıtımın tüm aşamalarında hijyen kuralları Hayvan refahı Zootekni yetiştirme Hayvan Sağlığı (Zoonozlar) Farmasötik ve Biyolojik ürünler Çevre Bitki sağlığı İllerimiz AB’ye Hazırlanıyor Ordu 11 Ocak 2012

6. Fasıl 12: Gıda Güvenliği, Veterinerlik ve Bitki Sağlığı Politikaları Gıda Güvenliği, Hijyen Mevzuatı • Genel Gıda Kanunu ve Hijyen Paketi • Dikey düzenlemeler (katkı maddeleri, renklendiriciler, yeni gıdalar vb.) Hayvan Sağlığı Mevzuatı • Topluluk İçi ticaret kontrol sistemi • Hayvan kayıt ve kimlik sistemi • İthalat kontrolleri • Hayvan hastalıkları kontrol tedbirleri • Hayvan sağlığı-Canlı hayvan ve hayvan ürünleri ticareti • Hayvan refahı • Zootekni (ıslah) mevzuatı Bitki Sağlığı Mevzuatı • Zararlı organizmalar • Bitki koruma ürünleri-ilaçlar • Tohum kalitesi • Bitki çeşidi hakları İllerimiz AB’ye Hazırlanıyor Ordu 11 Ocak 2012

7. AÇILIŞ KRİTERLERİ VE YAPILAN ÇALIŞMALAR Açılış Kriteri 1: Türkiye’nin AB müktesebatı ile uyumlu gıda, yem ve veterinerlik çerçeve mevzuatını benimsemesi ve başta kontrol kuruluşları olmak üzere sorumlulukları açık biçimde belirleyen hükümleri ortaya koyması, • 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu (13 Haziran 2010), • Tarım ve Köyişleri Bakanlığı-Koruma Kontrol Genel Müdürlüğünün yeniden yapılanması İllerimiz AB’ye Hazırlanıyor Ordu 11 Ocak 2012

8. AÇILIŞ KRİTERLERİ VE YAPILAN ÇALIŞMALAR Açılış Kriteri 2 : Türkiye’nin Komisyona, gıda güvenliği, veterinerlik ve bitki sağlığı politikası alanındaki, ilgili uluslararası standartlar ve Dünya Hayvan Sağlığı Teşkilatı tavsiyeleri dâhil olmak üzere, AB müktesebatının uyumlaştırılması, uygulanması ve yürütülmesine temel teşkil edecek detaylı bir strateji sunması. • Fasıl 12 kapsamındaki her bir AB mevzuatının uyumlaştırma ve uygulama takvimi ile gerekli idari kapasitenin oluşturulmasına ilişkin strateji, İllerimiz AB’ye Hazırlanıyor Ordu 11 Ocak 2012

9. AÇILIŞ KRİTERLERİ VE YAPILAN ÇALIŞMALAR İllerimiz AB’ye Hazırlanıyor Ordu 11 Ocak 2012

10. AÇILIŞ KRİTERLERİ VE YAPILAN ÇALIŞMALAR Açılış Kriteri 3 : Türkiye’nin koyun ve keçi türü hayvanların kimliklendirilmesi ve kaydına ilişkin yeterli bir sistemi uygulamaya başlaması; büyükbaş hayvanların kimliklendirilmesi ve hareketlerinin kontrolü konusundaki sistemdeki zafiyetleri (işletmelerin kaydına, hayvanların ve hayvan hareketlerinin kaydedilmesine ilişkin) gidermeye yönelik uygun tedbirleri almış olduğunu kanıtlaması • Katılım öncesi mali yardımları 2008 yılı programlaması altında Koyun ve Keçilerin Küpelenmesi ve Aşılanması projesi, • “Türkiye’deki koyun ve keçilerin kimliklendirilmesi ve kaydı hakkında açıklayıcı not” ve “büyükbaş hayvan veritabanı hakkında faaliyet planı”, İllerimiz AB’ye Hazırlanıyor Ordu 11 Ocak 2012

11. AÇILIŞ KRİTERLERİ VE YAPILAN ÇALIŞMALAR Açılış Kriteri 4 : Türkiye’nin canlı hayvanların yurtiçi hareketleri, hareketlerin kaydı ve kesimlerin kontrolü konusunda ayrıntılı değerlendirmeyi Komisyona sunması, • Hayvan hareketlerinin kontrolüne ait rapor, Açılış Kriteri 5 : Dünya Hayvan Sağlığı Teşkilatı (OIE) tarafından Türkiye’nin Trakya bölgesinin aşılama suretiyle şap hastalığından arî bölge olarak tanınması, • OIE tarafından Trakya’nın şaptan aşılı ari bölge olarak tanındığına dair sertifika, İllerimiz AB’ye Hazırlanıyor Ordu 11 Ocak 2012

12. İllerimiz AB’ye Hazırlanıyor Ordu 11 Ocak 2012

13. AÇILIŞ KRİTERLERİ VE YAPILAN ÇALIŞMALAR Açılış Kriteri 6 : Türkiye’nin gıda işletmelerinin iyileştirilmesi konusunda geleceğe yönelik Ulusal Program açısından, bütün gıda işletmelerinin AB müktesebatındaki kategorileri esas alan bir sınıflandırmasını Komisyona sunması, • Onaya tabi işletmeler (et, süt, su ürünleri ve hayvansal yan ürün) • Kayıda tabi işletmeler (hayvansal olmayan gıda işleyen tesisler, satış yerleri, toplu tüketim yerleri) Dünya Bankası Projesi I. Aşama (Gıda işletmelerinin modernizasyonuna ilişkin ihtiyaç analizinin belirlenmesi) İllerimiz AB’ye Hazırlanıyor Ordu 11 Ocak 2012

14. Türkiye Geneli Gıda İşletmeleri İllerimiz AB’ye Hazırlanıyor Ordu 11 Ocak 2012

15. Türkiye Geneli-Sektör Bazında Dağılımı İllerimiz AB’ye Hazırlanıyor Ordu 11 Ocak 2012

16. Ordu İli Gıda İşletmeleri İllerimiz AB’ye Hazırlanıyor Ordu 11 Ocak 2012

17. Ordu İli-Sektör Bazında Dağılımı İllerimiz AB’ye Hazırlanıyor Ordu 11 Ocak 2012

18. Açılış kriterleri değerlendirme raporu Türkiye müzakere pozisyon belgesi 28 Haziran 2010 AB ortak tutum belgesi Hükümetlerarası konferans 30 Haziran 2010 Kapanış Kriterleri İllerimiz AB’ye Hazırlanıyor Ordu 11 Ocak 2012

19. KAPANIŞ KRİTERLERİ VE YAPILMASI GEREKENLER Kapanış Kriteri 1 : Kıbrıs, Kapanış Kriteri 2 : Türkiye ilgili açılış kriterini karşılamak için verilen taahhütlerinin uygulanması dahil olmak üzere, AB müktesebatına uyumlu hayvan kimliklendirme ve kayıt sistemlerini uygular ve tam işler hale getirir, • Açılış kriterini karşılamak için sunulan taahhütlerin yerine getirilmesi, • AB ile uyumlu olan ve tamamen işler sistem. • Büyükbaş hayvanlar, keçiler ve koyunlar, domuzlar ve atgillerin kimliklendirme ve kayıt sistemlerinin oluşturulması, İllerimiz AB’ye Hazırlanıyor Ordu 11 Ocak 2012

20. KAPANIŞ KRİTERLERİ VE YAPILMASI GEREKENLER Kapanış Kriteri 3 : Türkiye hayvansal yan ürün işletmeleri de dahil, hayvansal ürün işletmelerinin iyileştirilmesi için onaylanmış bir ulusal program sunar. Bu program, işletmelerin iyileştirilmesi sürecinin Türk makamları tarafından izlenmesi için somut bir planı içermelidir. Sözkonusu ulusal program, süt sektörü ile ilgili olarak uygun olmayan çiğ sütün kullanımına ilişkin bir strateji de içermelidir. Türkiye bu ulusal programın uygulanmasında yeterli ilerlemeyi de göstermelidir. Dahası Türkiye, ulusal program kapsamında yer alan işletmelerin iyileştirilme sürecinin izlenmesi için yeterli beşeri ve mali kaynakları tahsis ettiğini gösterir, İllerimiz AB’ye Hazırlanıyor Ordu 11 Ocak 2012

21. KAPANIŞ KRİTERLERİ VE YAPILMASI GEREKENLER • 6. Açılış Kriteri kapsamında yer alan işletmelerin AB standartlarına yükseltilmesine yönelik bir ulusal program hazırlanacak ve bu program Türk Hükümetinin resmi bir belgesi olacak, • Program kapsamında yer alan işletmelerin iyileştirme sürecinin izlenmesi için yeterli beşeri ve mali kaynak tahsisi, • Mevzuat uyumu (hijyen paketi ve hayvansal yan ürün mevzuatının ulusal mevzuata aktarılması, uyumlu olmayan işletmelerin bireysel iyileştirme planı sunmasına yönelik yasal düzenleme, işletmelerin geçici onayı veya onayı, cezai müeyyideler, kimin neyi nasıl yapacağı), • Her bir işletmeye ait iyileştirme planlarının oluşturulması (bu planlar açılış kriteri için yapılan sınıflandırma çalışması sırasında belirlenen uyumsuzluğu esas almalı, bir zaman çizelgesi oluşturulmalı), • AB kriterlerine uygun olmayan çiğ sütün kullanımına ilişkin strateji, Dünya Bankası Projesi II. Aşama , İllerimiz AB’ye Hazırlanıyor Ordu 11 Ocak 2012

22. KAPANIŞ KRİTERLERİ VE YAPILMASI GEREKENLER Kapanış Kriteri 4 : Türkiye AB üye devletleri ile yeterli işbirliğini temin ederek hayvan hastalıklarının bildirimine ilişkin yükümlülüklerini yerine getirir, AB’de ihbarı mecburi hayvan hastalıkları için surveylans ve kontrol önlemleri ile müktesebatta öngörüldüğü gibi başlıca epizootik hastalıklar için risk planlarını uygular, önceden oluşturulmuş detaylı bir eradikasyon planın uygulanması suretiyle Şap Hastalığına ilişkin AB müktesebatını tam olarak uygular. İllerimiz AB’ye Hazırlanıyor Ordu 11 Ocak 2012

23. KAPANIŞ KRİTERLERİ VE YAPILMASI GEREKENLER • Dünya Hayvan Sağlığı Örgütü’ne (OIE) ilişkin uluslararası yükümlülüklerine ek olarak, AB’ye, Hayvan Hastalığı İhbar Sistemi (ADNS) vasıtasıyla da bildirimde bulunacak, • Bazı hastalıklar için acil eylem planları • Eradikasyon planları, • Özellikle şap hastalığına ilişkin eradikasyon planının aşama aşama uygulamaya geçirilmesi ve bu konudaki AB mevzuatının tam uygulanması, İllerimiz AB’ye Hazırlanıyor Ordu 11 Ocak 2012

24. KAPANIŞ KRİTERLERİ VE YAPILMASI GEREKENLER Kapanış Kriteri 5 : Türkiye Nakledilebilir Süngerimsi Beyin Hastalığı(TSE) kontrolüne yönelik olarak yem yasağı, spesifik risk materyallerinin kontrolü, TSE testlerini içeren etkili bir sistemi uyumlaştırır ve uygular. • Yem yasağını uygulamalı, (İşlenmiş hayvansal proteinin çiftlik hayvanlarında kullanımı yasaklanmalı) • SRM (Kafatası, beyin, omurilik, ileum, göz, tonsil gibi) ler belirlenmeli ve yem ve gıda zincirine girmemeli, • TSE (Sığırların Süngerimsi Beyin hastalığı BSE – Deli Dana, Scrapi) için test gerekliliğini yerine getirmeli, İllerimiz AB’ye Hazırlanıyor Ordu 11 Ocak 2012

25. KAPANIŞ KRİTERLERİ VE YAPILMASI GEREKENLER Kapanış Kriteri 6 : Türkiye hayvan refahına ilişkin AB mevzuatını uyumlaştırır ve bu mevzuatın en geç katılım tarihi itibariyle etkin olarak uygulanabilmesi için sektörün yeterli bir süre öncesinde farkında ve hazır olduğunu temin eder. • Mevzuat uyumu • Çiftlikte yetiştirilirken hayvan refahı • 98/58/EC çiftlik hayvanlarının korunması, • 1999/74/ECyumurtacı tavukların korunması, • 2007/43/EC etçi tavukların korunması, • 2008/119/EC buzağıların korunması, • 2008/120/EC domuzların korunması, • Nakil esnasında hayvan refahı • 1/2005/EC nakil esnasında hayvanların korunması, • 1255/97/EC bekleme noktası ve yol haritası • Kesim anında hayvan refahı • 1099/2009/EC kesim anında hayvanların korunması İllerimiz AB’ye Hazırlanıyor Ordu 11 Ocak 2012

26. KAPANIŞ KRİTERLERİ VE YAPILMASI GEREKENLER Kapanış Kriteri 7 : Türkiye ilgili tüm resmi kontrollere yönelik AB’ne tamamıyla uyumlu bir sistemin uygulanması başta olmak üzere, özellikle fonksiyonel sınır kontrol noktaları ve bu sistemin finansmanını da içerecek şekilde, müktesebata uygun olarak ilgili idari yapıları kurmaya ve geliştirmeye devam eder… • AB ile tam uyumlu, ithalatta yapılan kontroller de dahil tüm resmi kontroller, • Kontrollerin finansmanı, • Müktesebatı uygulaması için gerekli idari kapasite ve alt yapı, İllerimiz AB’ye Hazırlanıyor Ordu 11 Ocak 2012

27. SEKTÖRE YANSIMALARI Hukuki Değişiklikler • Mevzuat Uyumu • 5996 sayılı Kanun ve uygulanması için gerekli ikincil düzenlemeler • Strateji belgesinde sunulan takvime uygun olarak ikincil düzenlemeler • Fiziki alt yapının güçlendirilmesi (Bu Fasıl altında yer alan müktesebatın üstlenilmesine ilişkin gerekli olan ) • Açılış Kriterlerini karşılamak üzere sunulan belgelerde yer alan taahhütlerin yansımaları ( örn: Anadolu'dan Trakya’ya canlı hayvan hareketlerinde kısıtlama, yeni doğan buzağıların 20 gün içinde küpelenmesi ve kayıt altına alınması…) İllerimiz AB’ye Hazırlanıyor Ordu 11 Ocak 2012

28. SEKTÖRE YANSIMALARI Yapısal ve Ekonomik Etkileri • İşletmelerin Modernizasyonu • Onaylı işletmeler; geçiş süresi sonunda AB standartlarında olmayanlar kapatılacak • Kayıtlı İşletmeler; uygun olmayanlar geçiş süresi sonunda kapatılacak GEÇİCİ MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin yayımından önce çalışma izin belgesi, çalışma izni ve gıda sicili belgesi veya bu belgelere eşdeğer belge alarak faaliyet gösteren onaya tabi gıda işletmeleri, bu Yönetmeliğin yayımı tarihinden itibaren 31/12/2012 tarihine kadar bu Yönetmeliğe göre onay belgesi almak zorundadır. Ancak, 31/12/2012 tarihine kadar onay belgesi alamayacak gıda işletmecisi, işletmesinin modernizasyonuna dair planlar ile modernizasyonun hangi tarihte ve hangi aşamalardan sonra tamamlanacağına dair bilgileri yetkili mercie sunar. Bu işletmeler, modernizasyon planını vermeleri halinde bu süre 31/12/2013 tarihine kadar uzatılabilir. Yetkili merci, gıda işletmecisinin bu planı vermemesi veya modernizasyon planında yer alan tarih ve aşamalara uymaması durumunda işletmenin faaliyetini durdurur. (2) Bu Yönetmeliğin yayımından önce çalışma izni ve gıda sicili belgesi, kayıt belgesi veya bu belgelere eşdeğer belge almış ve halen faaliyet gösteren kayıt kapsamındaki gıda işletmeleri, bu belgelerini en geç 31/12/2013 tarihine kadar bu Yönetmelikteki kayıt belgesi ile değiştirmek zorundadır. GEÇİCİ MADDE 1 ‒ (1) İşletme ve tesisler, 13/12/2014’e kadar bu Yönetmelik hükümlerine uyum sağlar. Uyum sağlamayan işletme ve tesislere 41 inci ve 45 inci maddelerdeki hükümler uygulanır. İllerimiz AB’ye Hazırlanıyor Ordu 11 Ocak 2012

29. SEKTÖRE YANSIMALARI Yapısal ve Ekonomik Etkileri • Hayvan Refahı Kuralları • Yem Yasağı • SRM • Hayvan borsa ve pazarlarının AB gerekliliklerini karşılayacak şekilde rehabilitasyonu • Hayvan hastalıklarının eradikasyonu • Hayvan hastalıklarının yaygın olması uluslar arası ticaretimizi olumsuz etkilemektedir. İllerimiz AB’ye Hazırlanıyor Ordu 11 Ocak 2012

30. TEŞEKKÜR EDERİM sgurbuz@ab.gov.tr İllerimiz AB’ye Hazırlanıyor Ordu 11 Ocak 2012