Dane INFORMACYJNE (do uzupełnienia)

2. Dane INFORMACYJNE (do uzupełnienia) • Nazwa szkoły: • Zespół Szkół w Nowej Wsi Lęborskiej • ID grupy: 96/11 • Opiekun: Agnieszka Milewczyk • Kompetencja: • Matematyczno - przyrodnicza • Temat projektowy: • „Zdrowy duch w zdrowym ciele – oddychaj i żyj” • Semestr/rok szkolny : semestr trzeci – 2010/2011

4. Funkcje Układu Oddechowego Główna funkcją układu oddechowego jest dostarczenie każdej żywej komórce organizmu tlenu, gdzie przy jego udziale dochodzi do spalania, czyli utleniania substancji odżywczych. W wyniku procesu utleniania organizmowi dostarczana jest energia. W rezultacie przemian zachodzących w komórkach powstaje między innymi dwutlenek węgla, który wyprowadzany jest z organizmu przez płuca.

5. Budowa Układu Oddechowego • Jama nosowa • Gardło • Krtań • Tchawica • Oskrzela • Płuca

6. Górne drogi oddechowe • Jama nosowa to początkowy odcinek dróg oddechowych. Zachodzi w niej najskuteczniejsze oczyszczanie, nawilżanie i ogrzewanie powietrza. • Gardło jest wspólnym odcinkiem dróg oddechowych i układu pokarmowego.

7. Krtań • Krtań składa się z wielu chrząstek połączonych stawami i więzadłami. Jedna z chrząstek nazywana nagłośnią, zamyka wejście do krtani podczas połykania pokarmu. Zapobiega to dostawaniu się pożywienia do dróg oddechowych

8. POWSTAWANIE GŁOSU • Głos powstaje na skutek drgań fałdów głosowych, zwanych strunami głosowymi, które znajdują się w krtani. • Część krtani, w której powstaje głos, to głośnia. • Składa się z dwóch strun głosowych, między którymi znajduje się szpara głośni.

9. POWSTAWANIE GŁOSU

10. Tchawica • Tchawica ma kształt elastycznej rury zbudowanej z chrząstek w kształcie podkowy, połączonych więzadłami. Taka budowa powoduje, że ściany tego narządu są sztywne i umożliwiają swobodny przepływ powietrza.

11. Oskrzela i oskrzeliki • Oskrzela i oskrzeliki zbudowane są z chrzęstnych pierścieni wyścielonych błoną śluzową pokrytą nabłonkiem z rzęskami; oskrzela rozdzielają się na coraz cieńsze oskrzeliki, na których końcu znajdują się pęcherzyki płucne. Śluz zlepia zanieczyszczenia, a rzęski kierują je ku górze.

12. Płuca • Pęcherzyki płucne- cienkościenne pęcherzyki oplecione siateczką naczyń włosowatych; ich rolą jest wymiana gazowa (dyfuzja gazów). • Płuca tworzą oskrzeliki i pęcherzyki płucne, otoczone opłucną (błoną surowiczną); prawe płuco jest trójpłatowe, a lewe- dwupłatowe. Główną funkcją płuc jest wymiana gazowa między powietrzem a krwią.

13. Skład powietrza

14. Mechanizm wentylacji płuc • Wentylację płuc umożliwiają następujące po sobie wdechy i wydechy. W procesie tym uczestniczą mięśnie oddechowe. Najważniejsze z nich to: • Mięśnie międzyżebrowe, które znajdują się miedzy poszczególnymi żebrami; • Przepona- duży mięsień w kształcie kopuły, oddzielający klatkę piersiową od narządów położonych niżej

15. Wdech • W czasie wdechy mięśnie międzyżebrowe, kurcząc się unoszą żebra i rozsuwają je na boki. Jednocześnie następuje skurcz przepony, która spłaszcza się. • Wydech • Podczas wydechu następuje rozkurcz mięśni międzyżebrowych, żebra opadają, a przepona uwypukla się.

16. Wymiana gazowa zewnętrzna • Dwutlenek węgla przenika z krwi do pęcherzyków płucnych, skąd będzie usunięty wraz z wydychanym powietrzem. • Tlen przenika z pęcherzyków płucnych do krwi, gdzie jest wiązany przez hemoglobinę w krwinkach czerwonych.

17. Wymiana gazowa wewnętrzna • Stężenie tlenu we krwi jest większe niż we komórkach, co powoduje jego przenikanie do komórek. • Powstający w procesie utleniania dwutlenek węgla jest usuwany z komórek do osocza krwi.

18. Oddychaniem wewnątrzkomórkowym nazywamy utlenianie glukozy w obecności tlenu. Zachodzi w mitochondrium. Tą reakcję można zapisać za pomocą wzoru: glukoza + tlen dwutlenek węgla + woda+ ATP

20. Niektóre choroby układu oddechowego rozwijają się na skutek zanieczyszczeń , takich jak spaliny samochodowe czy pyły. Są one często groźniejsze od chorób wywoływanych przez bakterie i wirusy . Mogą osłabiać organizm, powodując, że staje się on bardziej podatny na atak drobnoustrojów chorobotwórczych.

23. Sprawność wysiłkowa układu oddechowego osiąga swoje ostateczne wartości w końcowej fazie dojrzewania biologicznego. Dotyczy to pojemności życiowej, objętości oddechowej oraz max minutowej wentylacji płuc. Towarzyszy temu zmiana rytmu oddychania u obu płci, polegająca na zmniejszaniu się z wiekiem częstości oddychania( 22-24 razy na min. w wieku 5-6 lat, 14-16 razy na min. w wieku 18 lat).

24. Trening wytrzymałościowy zwiększa dostępność tlenu dla komórek orazgęstośćnaczyń włosowatych w mięśniach. Należy jednak pamiętać o tym , że dzieci mogą wykonywać bez szkody dla zdrowia długotrwałe wysiłki, ale o niezbyt dużej intensywności. Ponadto nie należy obciążać ich zbyt dużą pracą mechaniczną (niewskazane są ćwiczenia siłowe z dużym obciążeniem), z uwagi na mniejszą masę ciała, mniejsze proporcje mięśni i przede wszystkim niższą sprawność glikolizy beztlenowej i sprawności utylizacji glikogenu (dopiero po zakończeniu dojrzewania poprawie ulegają możliwości wykonywania wysiłków beztlenowych).

25. Przebywanie na świeżym powietrzu Kontakty z chorymi Warunki pogodowe Dym tytoniowy i pyłki Wdychanie powietrza przez nos Choroby