SNA innowacyjnym narzędziem pracy socjologa

1. SNA innowacyjnym narzędziem pracy socjologa dr inż. Anna Sworowska Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie XI Konferencja Socjolog na Rynku Pracy 13 stycznia 2014 r., Lublin

2. Współczesne społeczeństwo sieciowe „Sieci stanowią nową morfologię społeczną naszych społeczeństw, a dyfuzja sieciowej logiki w istotny sposób zmienia procesy produkcji, percepcji, władzy i kultury.” Manuel Castells, „Społeczeństwo sieci”, PWN, Warszawa 2007, s. 467 „Podstawowe zasady sieci stały się siłą napędową indywidualnego, społecznego, gospodarczego i politycznego życia.” Darin Barney, „Społeczeństwo sieci”, Wydawnictwo Sic!, Warszawa 2008, s. 9 „Podstawową strukturę relacji, zgodnie z którymi przebiegają procesy, przedstawiają sieci. Mówiąc inaczej, by poznać naturę procesu, a więc zrozumieć istotę rzeczywistości, należy poznać jej strukturę, a więc opisującą ją sieć relacji.” Edwin Bendyk, „Antymatrix. Człowiek w społeczeństwie sieci”, Wydawnictwo W.A.B., Warszawa, 2004, s. 308

3. SNA – Social Network Analysis Analiza sieci społecznych: • metoda wykrywania, opisywania i analizy związków wśród grup ludzi lub organizacji (ONA - Organizational Network Analysis); • skupia się przede wszystkim na strukturze zaistniałych relacji między podmiotami społecznymi (ludźmi, organizacjami, regionami); • sieć relacji zilustrowana jest w postaci wierzchołków oraz ich połączeń (grafy); • metoda pozwala: • oceniać struktury sieci, • dokonywać analiz powiązań na różnym poziomie, • identyfikować luki strukturalne, • oceniać znaczenie poszczególnych osób (podmiotów) w badanych procesach społecznych, • określać parametry sieci (gęstość, spójność).

4. SNA – Social Network Analysis Co tworzy obraz sieci? Wierzchołki (ludzie, organizacje, miasta, komputeryi inne) Krawędzie (powiązania) Łuki (przepływy, zależności) Pętle (powiązania wewnętrzne, samoodniesienia)

5. SNA – Social Network Analysis Możliwości ilustracyjne: • obrazowanie powiązań bardzo wielu podmiotów i relacji • możliwość tworzenia grafów kontekstowych,

6. SNA – Social Network Analysis Możliwości ilustracyjne: • wizualizacja wybranych cech i parametrów wierzchołków sieci (kształt, wielkość, kolor)

7. SNA – Social Network Analysis Możliwości ilustracyjne: • wizualizacja wybranych cech relacji (zwrot, grubość, kolor) • wizualizacja cech strukturalnych sieci • tworzenie obrazów dynamicznych (np. http://www.youtube.com/watch?v=zRNMkuMbxEM)

8. SNA – Social Network Analysis Możliwości diagnostyczno-analityczne (przykładowe wskaźniki): • gęstość sieci (stosunek relacji istniejących do potencjalnie możliwych) • występowanie słabych komponentów (identyfikacja obszarów niepowiązanych relacjami z innymi elementami sieci) • stopień wierzchołka (liczba relacji w których uczestniczą poszczególne podmioty) • pośrednictwo (identyfikacja podmiotów krytycznych, niezbędnych do pośredniczenia w relacjach pomiędzy innymi podmiotami sieci) • aggregate constraint (identyfikacja podmiotów wokół których istnieją luki strukturalne)

9. SNA – Social Network Analysis Przykładowa charakterystyka sieci (raport programu Pajek) Number of vertices (n): 50 ------------------------------------------------------------- Arcs Edges ------------------------------------------------------------- Total number of lines 77 0 ------------------------------------------------------------- Number of loops 0 0 Number of multiple lines 17 0 ------------------------------------------------------------- Density1 [loops allowed] = 0.0308000 Density2 [no loops allowed] = 0.0314286 Average Degree = 3.0800000

10. SNA – Social Network Analysis Podstawy teoretyczne SNA: • teoria grafów, • statystyka, • algebra macierzowa, • socjologia, • psychologia, • antropologia Opisy metody: • De Nooy W., Mvar A., Batagelj V.: Exploratory Social Networks Analysis with Pajek, Cambridge University Press, Cambridge 2005. • Wassermann S., Faust K.: Social Network Analysis. Methods and Applications. Cambridge University Press, Cambridge 2007. • Scott J.: Social Network Analysis. A Handbook. SAGE Publications, London 2000.

11. SNA – Social Network Analysis Problemy metodologiczne: • czy można zidentyfikować relacje rzeczywiste? • jak przedstawić zmiany sieci? • czy sieć zachowuje się według jakiejś logiki i czy można jej zmiany prognozować?

12. SNA – Social Network Analysis Zastosowanie: • w biznesie • komunikacja wewnętrzna i zarządzanie wiedzą (komunikacja nieformalna, brokerzy wiedzy w organizacji, dyfuzja informacji), • analiza podmiotów rynkowych (powiązania kapitałowe, alianse strategiczne, relacje handlowe, powiązania personalne z podmiotami zewnętrznymi), • dynamika serwisów Web 2.0 (interakcje pomiędzy użytkownikami, marketing wirusowy), • inne Przykłady: oferta firmy konsultingowych (EPISTEME), serwisy networkingowe (LinkedIn)

13. SNA – Social Network Analysis Zastosowanie: • dla zapewnienia bezpieczeństwa • poszukiwanie osób (z wykorzystaniem sieci międzynarodowych, serwisów społecznościowych) • analiza struktur przestępczych (mafijnych) • zwalczanie terroryzmu i cyberprzestępczości Przykłady: przeszukiwanie serwisów społecznościowych przez służby wywiadowcze (Interpol, CIA), programy analizujące połączenia telefoniczne (De’billing), rekonstrukcja siatki terrorystycznej (Valdis Krebs)

14. SNA – Social Network Analysis Zastosowanie: • dla zarządzania obszarem terytorialnym • wykorzystywanie wskaźników usieciowienia do oceny rozwoju terytorialnego (kapitału społecznego, innowacyjności, przepływów inwestycyjnych) • zarządzanie infrastrukturą (w tym drogową, kolejową) • analiza migracji ludności Przykłady: przepływ wiedzy w klastrach, analiza powiązań pomiędzy instytucjami otoczenia biznesu w danym regionie • informatyka • działalność hakerska • analizy przepustowości sieci

15. SNA – Social Network Analysis Zastosowanie: • polityka • sojusze między partiami politycznymi • powiązania lobbingowe, • analizy powiązań korupcyjnych • analizy kampanii wyborczych • sieci komunikacyjne (transportowe, telefoniczne, internetowe, medialne) Przykłady: rozprzestrzenianie się komunikatu w mediach (np. http://www.youtube.com/watch?v=5etSid8G6EU), • bibliometria (data mining)

16. SNA – Social Network Analysis Zastosowanie: • medycyna • analizy epidemiologiczne (symulacje rozprzestrzeniania chorób zakaźnych) • serwisy służące rozprzestrzenianiu wiedzy medycznej wśród lekarzy (branżowe) Przykłady: analizy Rapoporta • edukacja • analizy popularnych stron networkingowych • projekty sieciowe i wiele wiele innych…

17. SNA – Social Network Analysis Narzędzia: • programy (np. Pajek, UCINet, R) http://en.wikipedia.org/wiki/Social_network_analysis_software • kursy internetowe https://www.coursera.org/course/networksonline • sieci internetowe http://www.insna.org/ • blogi tematycznehttp://sna.pl/blog/ • tutoriale • periodyki naukowe (Social Networks, Connections, Social Network Analysis and Mining)

18. SNA – Social Network Analysis Autorzy: • Mark Granovetter (siła słabych więzi) • Ronald S. Burt (luki strukturalne) • Stephen Borgatti (UCINet) • Martin Everett (UCINet) • Dominik Batorski • Michał Zdziarski • Wojciech Czakon

19. Dziękuję za uwagę anna.sworowska@zut.edu.pl