470 likes | 786 Views
MODUL 8. II. STUPANJ PROČIŠĆAVANJA NASTAVAK. Biološki postupak :. Oksidacija ugljika. Sudjeluju heterotrofne bakterije. Organski C. Izvori C. 1. Izvor energije. 2. Kemijska reakcija npr . oksidacija. Heterotrofne bakterije trebaju. Nutrienti.
E N D
II. STUPANJ PROČIŠĆAVANJA NASTAVAK
Biološki postupak : Oksidacija ugljika Sudjeluju heterotrofne bakterije Organski C Izvori C 1. Izvor energije 2. Kemijska reakcija npr. oksidacija Heterotrofne bakterije trebaju Nutrienti N, P, S, Fe, Ca, Mg, K, Mo, Zn, Co 3. O2 4. Izvor O2
Kemija 1. Otpadne vode ima dovoljno COHNS+O2+nutrienti+bakterije C5H7NO2+CO2+NO3+H2O+ drugi proizvodi 2. Otpadne vode nema dovoljno Bakterije oksidiraju vlastite stanice da bi osigurale energiju = Endogeno/unutarnje disanje C5H7NO2+5O2+bakterije 5CO2 +2H2O + drugi proizvodi+energija Za oksidaciju 1g stanica (C5H7NO2) potrebno je: 160/113=1,42g O2 C5H7NO2=(5x12)+(7x1)+(14)+(2x16)=113 5O2=5x32=160
Proizvodnja biomase Može se izračunati korištenjem više jednadžbi - rast smrt Empirički: Izdvajanje ugljika Neto prirast bakterija Proizvodnja biomase To jest ΔXB BPK uklonjeni ili ΔXB = YB· Buklo. Buklo. = BPK uklonjen (kg/d) YB = koeficijent uklanjanja (kg DS proizvedene/kg BPKuklonjenog)
Nitrifikacija Sudjeluju kemo-autotrofne bakterije Izvor C 1. anorganski CCO2 2. Kemijske reakcije, npr. oksidacija Izvor energije Nutrienti 3. N, P, S, Fe, Ca, Mg, K, Mo, Zn, Co Izvor O2 4. O2
Kemija Energetski vrlo neučinkovita reakcija → spori rast m/o Izvor C Iz C oksidacijom NH4+HCO3+4CO2+H2O C5H7NO2+5O2 Izvor energije NH4+1,5O2+Nitrosomonas NO2 +2H+H2O+ 267,5 KJ NO2 +0,5O2+Nitrobacter NO3+2H+H2O+ 87 KJ Za oksidaciju 1g N kao NH4 potrebno je: 64/14=4,57 g O2 (1,5+0,5)O2=2O2=64 N=14 +354,5 KJ/mol Dobivena energija troši se na fiksaciju CO2
Empirički [Vidi oksidacija ugljika] Proizvodnja biomase Može se računati korištenjem više jednadžbi + Uklanjanje NH4 – N Proizvodnja biomase ΔXN NH4 - N uklonjen + + ΔXN= YN· NH4 – N uklonjen + NH4-Nuklo. = uklonjen NH4-N (kg/d) YN = koeficijent uklanjanja (kg ST proizvedenog/kg NH4-N uklonjenog) +
Stabilizacija mulja Biološki mulj sadrži organsku tvar koja se oksidira u anaerobnim uvjetima i može proizvesti neugodan miris Mulj se mora stabilizirati, tj. treba mu se smanjiti sadržaj biološki razgradive organske tvari ! Koriste se dva postupka biološke stabilizacije: Aerobna stabilizacija ili digestija Kod postupka s produženom aeracijom stabilizacija mulja se odvija u biološkom reaktoru Aerobna Anaerobna Anaerobna digestija
Glavni parametri za projektiranje Hidrauličko vrijeme zadržavanja, Θ Koliko vremena se otpadna voda se zadržava u BR? Θ [sati] V [m3] BR Q Q (m3/d) Dotok V [m3]·24 Θ = [h] Q [m3/d] V = volumen reaktora Q = projektirani dotok
Starost mulja, ΘC (temeljni podatak u karakterizaciji postupka) Koliko se vremena m/o zadržavaju u BR? ΘC[dani] Masa m/o u BR : MX [kg] = X·V ΔΧ = Masa m/o proizvedena u BR: (a) Oksidacija ugljika ΔΧΒ (b) Nitrifikacija ΔΧΝ (c) Ukupno ΔΧ [kg/d] = ΔΧΒ+ΔΧΝ ΜΧ = Χ·V ΔΧ ΘC [dani] = MX [kg] / ΔX [kg/dan]
Zašto ΘC nije jednak Θ? Zbog recirkulacije mulja, kojom se m/o vraćaju u BR, ali ne i otopljena biološki razgradiva tvar Drugi način određivanja starosti mulja je korištenjem ukupne suhe tvari Masa DSu BR: M = T · V = (X+A)·V Masa izdvojene DS, ΔT= ΔA+ΔX ΘC (dani) = M [kg] / ΔT [kg/dan]
Odnos hrane prema m/o: F/M F/M MALI Koliko kg hrane [kg BPK/d] otpada na 1 kg m/o [kg MLVSS]? F (food) : Hrana BPKul[kg BPK/dan] M (microorganisms) : Masa m/o Mx[kg MLVSS] = X·V Hrana F/M = BPKul/Mx= BPKul/X·V F/M VELIKI
Odnos ΘC - F / M ΘC = MX ΔX BPKul. ΘC. F/M = ΔX F/M = BPKul. MX Uz pretpostavku da je: BPKulaza : zadan ΔX: približno konst. Proizlazi da je: ΘC. F/M konst. a isto tako :ΘC F/M Upamtiti: kad ΘC tada F/M
Važnost ΘC • ΘC upravlja svim procesima: • oksidacijom ugljikovih spojeva • nitrifikacijom • stabilizacijom mulja Da bi se obavio proces oksidacije C ΘC Θmin,C Da bi se obavila nitrifikacija ΘC Θmin,N Da bi se obavila stabilizacija ΘC Θmin,st. ! Θmin, C , Θmin, N i Θmin, st ovise značajno o temperaturi
Taloženje Taložnici Svrha: razdvajanje MLSS od vode + zgušnjavanje mulja Q Q+Qr Potrebne karakteristike mulja 1. Da ima veliku brzinu taloženja Vs>1 m/h 2. Da je dosta zgusnut (zauzima mali volumen) 3. Da se zadržava na dnu (ne isplivava) Povratni mulj Mulj C.S. Višak mulja
Aktivni mulj se taloži kao muljna zavjesa Pahuljice mulja taložeći se ne mijenjaju međusobni položaj
Volumni indeks mulja SVI, Sludgevolumeindex Karakterizira taloživost mulja Vol. istaloženog mulja (ml/l) SVI = 1000 ml aktivnog mulja (SVI) je volumen u mililitrima zauzet 1 gramom suspenzije nakon 30 min. taloženja Suspendirana tvar SS (g/l) Niske vrijednosti SVI (50-100ml/g) Dobre karakteristike taloženja 1l cilindar ili 1000 g Volumen mulja [ml]
Problemi vezani uz taloženje Bježanje mulja iz NT Nitaste bakterije Pjenjenje mulja
1. Konvencionalni postupak Tipovi BR: 1. Reaktor s klipnim tečenjem, (plug flowreactor) (PFR) 2. Potpuno izmiješani reaktor, (Completelymixedreactor) (CMR) difuzori (PFR) Dovod Odvod (CMR) Dovod Odvod mehanički aerator
2. Kontinuirano dozirana aeracija, (Taperedaeration) O2 Visok O2 Srednji O2 Nizak difuzori U ovom se postupku opskrba kisikom prilagođava potražnji kisika duž BR.
3. Postupak s prihranjivanjem u koracima, (Stepaeration) Dovod Odvod O2 O2 O2 ≈ ≈ U ovom se postupku istaložena otpadna voda uvodi u BR u nekoliko točaka, čime se stvara ujednačena potražnja za kisikom.
4. Kontaktna stabilizacija, (Contactstabilization) Pogodan kad je veliki dio supstrata u netaloživom partikularnom obliku 0,5-2h aeracije, adsorpcija (biosorpcija) Moguće su verzije bez PT Reaeracija stabilizacija mulja Kontaktni bazen (aeracija) Odvod Dovod NT PT 3 do 6h aeracije, oksidacija hranjiva Povratni mulj Ovim postupkom u kontaktnom spremniku malog volumena hranjiva se tvar adsorbira, a nakon taloženja oksidira u spremniku za reaeraciju i stabilizaciju. Ukupni volumen spremnika je manji nego u konvencionalnom postupku.
5. Visoko opterećena aeracija, (High rate aeration) 6. Aeracija čistim O2 , (Highpurityoxygen) CMR = 0,5 – 2h c= 5-10 dana Qr/Q = 1-5 MLSS = 4-10 kg/m3 F/M = 0,4–1,5 kgBPK5/kgMLVSSd Manja učinkovitost, ali i manji troškovi građenja. Može poslužiti kao I. stupanj u dvostupanjskom postupku s nitrifikacijom ! Suviše skupo Za aeraciju se koristi O2 a ne zrak Prijenos kisika je mnogo brži, a smanjenje BPK je također oko dva puta brže. Umjesto 6 sati dovoljno hidrauličko zadržavanje u BR je oko 3 sata. BR mora biti natkriven da bi zadržao skupi O2 koji se ponovno koristi.
7. Produžena aeracija, (Extendedaeration) ! = postupak s istovremenom stabilizacijom mulja • nizak F / M - visok ΘC • veliki volumen • potrebna velika količina O2 • obavlja se i stabilizacija mulja • nema primarnog taložnika • Primjer : Oksidacionijarak Dovod vode Odvod
Oksidacijski kanal-jarak, (Oxidationditch) Aeracija četkama Dovod Odvod Aerator s vertikalnom osovinom Odvod Dovod Mješalice, flowmixer-i (ako je potrebno)
Primjer empirijskog dimenzioniranja Tehnološki parametri
8. SBR - SequencingBatchReactor Postupak sa naizmjeničnim punjenjem i pražnjenjem A Šaržni reaktor, (Completelymixedbatchreactor) (CMBR) D O Temeljne etape rada: Punjenje Aeracija Taloženje Dekantiranje T IM Ovisno o konačnom cilju pročišćavanja moguće su različite kombinacije režima rada (npr. punjenje i aeracija, prekidi u aeraciji i sl.)
D A A Punjenje IM Aeracija reakcija O T Dekantiranje IM Taloženje
Karakteristični projektni parametri za postupke s aktivnim muljem