770 likes | 1.37k Views
İNFANTİL KOLİK. SUNUM PLANI. TANIM İNSİDANS ETİYOLOJİ ETİYOPATOLOJİ AYIRICI TANI TEDAVİ PROGNOZ SONUÇ. HİÇKİMSE İNFANTİL KOLİĞİN NE OLDUĞUNU BİLMEZ ANCAK HERKESİN BİR FİKRİ VARDIR. NİÇİN AĞLARLAR. İletişim kurmak Ağrı Yalnızlık ve sıkıntı Yorgunluk Ağlama ihtiyacı Huysuzluk
E N D
SUNUM PLANI • TANIM • İNSİDANS • ETİYOLOJİ • ETİYOPATOLOJİ • AYIRICI TANI • TEDAVİ • PROGNOZ • SONUÇ
HİÇKİMSE İNFANTİL KOLİĞİN NE OLDUĞUNU BİLMEZ • ANCAK HERKESİN BİR FİKRİ VARDIR
NİÇİN AĞLARLAR İletişim kurmak Ağrı Yalnızlık ve sıkıntı Yorgunluk Ağlama ihtiyacı Huysuzluk Gaz
NORMAL AĞLAMA Yaşamın ikinci ayında pik yapar, Sonrasında azalır, Akşam saatlerinde yoğunlaşır, Diürnal ritmi vardır, Ağlama süresi kısadır, Ortalama 2,5 saattir. Pediatrics 1962;29:579
Yüksek volümlü, tizdir. • Baş geriye atılır, gövde yay şeklini alır, • Gün içinde dağılım özelliği göstermez, • Genellikle eşlik eden bulgu vardır. ORGANİK PROBLEMLERDE AĞLAMA
KOLİK AĞLAMASI 2 hafta-4ay Akşam Paroksismal Bacakları karına çekme Yumruk sıkma Gaz çıkarma Durdurulamayan aşırı ağlama Benign karakterli
TANIM 2 hafta ile 4 ay arasındaki sağlıklı infantlarda özellikle akşamları, paroksizmler tarzında gelen ve nedeni belli olmayan, anormal ağlama ile karakterize bir fenomendir.
WESSEL’İN ÜÇLER KURALI Her gün en az 3 saat Haftada en az 3 gün 3 haftadan daha uzun süren
İNSİDANS • Prevalansı tanım ve çalışma populasyonuna göre değişiklik arzeder. • Tüm prevalans %5-28 arasında rapor edilmektedir. • Düşük doğum ağırlıklı bebeklerde daha sıktır. • Olguların % 5’inden daha azı organik nedenlidir. • Retrospektif çalışmalarda insidans % 40’lara ulaşmaktadır. BMJ 1998;316:1563-1569 BMJ 1997;314:1325-1328
İNSİDANS 0-3 AYLIK İNFANTLARDA PROSPEKTİF Arch Dis Child 2001;84:398-403
ETİYOLOJİ 40 Yılı aşkındır yapılan bilimsel çalışmalara rağmen etiyoloji halen tam olarak ortaya çıkarılamamıştır. Çeşitli hipotezler ise; • Aşırı ağlama ağrılı mide kontraksiyonlarının bir sonucudur. Bu kontraksiyonların nedeni ise inek sütü, laktoz intoleransı, aşırı gazdır. • Optimal ebeveyn-infant ilişkisinin kurulamaması sonucu ortaya çıkan davranışsal bir problemdir. • Kolikli infantlardaki aşırı ağlama, normal ağlamanın en şiddetli şeklidir. • Etiyolojik olarak farklı antitelerin birleşmiş şeklidir ve klinik olarak tarifi çok zordur.
ETİYOLOJİ • Yapılan çalışmalardan birisinde; • Cinsiyet • Sosyoekonomik durum • Beslenme tipi • Ebeveynlerin yaşı • Parite • Eğitim düzeyi • İle ilişki olmadığı ortaya konulmuştur. Arch Dis Child 2001;84:398-403
CROWCROFT NS ve ark. • 76747 infant üzerinde yapılan anket çalışmasında • Anne sütü alanlarda • Anne yaşı büyük olanlarda • Zengin ailelerde • 5’ den fazla sigara içen annelerin bebeklerinde (2 kat) • Daha yüksek oranda infantil kolik görüldüğü rapor edilmiştir. BMJ 1997;314:1325-1328
ETİYOPATOLOJİ (Kabul edilmiş 3 teori) • 1-GASTROİNTESTİNAL TEORİ • Besin allerjisi, karbonhidrat malabsorbsiyonu ve barsakta fazla gaz oluşumu • Hipertonisite, hipermotilite, hormonal faktörler, PG • GIS immatüritesi, • GÖR • 2-İNTERAKSİYONEL TEORİ • 3-İMMATÜR MSS TEORİSİ
ETİYOPATOLOJİ GASTROİNTESTİNAL TEORİ İNEK SÜTÜ PROTEİN ALLERJİSİ • Küçük bebeklerde en yaygın görülen besin allerjisidir. • Beta-laktoglobulin en fazla allerjen özelliğe sahip inek sütü proteinidir ve anne sütüne geçişi gösterilmiştir. • En iyi tanımlanmış besin allerjisi tipi IgE aracılı besin allerjisidir.
ETİYOPATOLOJİ GASTROİNTESTİNAL TEORİ İNEK SÜTÜ PROTEİN ALLERJİSİ • Besin allerjilerinde barsak epitelinden makromolekül geçişi artmıştır. • Anne sütü ve formula ile beslenen infantil kolikli bebeklerde, kontrollere göre makromolekül absorbsiyonunun arttığı gösterilmiştir (Alfa laktoalbümin). • İnfantil koliğin inek sütüne karşı orta veya geç başlangıçlı allerjik reaksiyonlarla oluşabileceği öngörülmüştür.
ETİYOPATOLOJİ GASTROİNTESTİNAL TEORİ İNEK SÜTÜ PROTEİN ALLERJİSİ • İnek sütü allerjisini tanımlayacak en iyi test eliminasyon ve provakasyondur. • Orta ve şiddetli derecede koliği olan infantların %10-25’ inde süt eliminasyonuna yanıt alınmıştır. • İnek sütü proteininin tekrar diyete girmesi ile semptomlar artmıştır.
ETİYOPATOLOJİ GASTROİNTESTİNAL TEORİ İNEK SÜTÜ PROTEİN ALLERJİSİ • Süt allerjisi olan bebeklerde; soya, yumurta, fındık, tahıllara karşı benzer allerjik reaksiyonlar görülebilir. • Egzema, eritem, kusma, kilo alamama, ishal ve kanlı dışkı, kolik dışında görülebilecek diğer bulgulardır.
ETİYOPATOLOJİ GASTROİNTESTİNAL TEORİ İNEK SÜTÜ PROTEİN ALLERJİSİ • İnek sütü ilişkili koliği olan infantların izleminde; İnek sütü tekrar diyete girdiğinde; -6. Ay: Bebeklerin %18 inde -12.Ay: Bebeklerin %13 ünde Deri ve GIS reaksiyonları ortaya çıkmıştır. -Bu bebekler aynı zamanda, balık, soya, tahıl, domates gibi besinlerede reaksiyon göstermişlerdir.
ETİYOPATOLOJİ GASTROİNTESTİNAL TEORİ İNEK SÜTÜ PROTEİN ALLERJİSİ Iacano ve ark; • Kolikli bebeklerde • 18 ay • İnek sütü ilişkili kolik; Besin reaksiyonu:%44 • İnek sütü ilişkisiz kolik; Besin reaksiyonu:%5
ETİYOPATOLOJİ GASTROİNTESTİNAL TEORİ İNEK SÜTÜ PROTEİN ALLERJİSİ SONUÇ • Şiddetli derecede koliği olan bebeklerdesüt protein allerjisi %10-25 • Bu olgularda; -Bebekte atopik bulgular var ise, -Atopi yönünden aile öyküsü mevcut ise, koliğin inek sütüne bağlı olma olasılığı yüksektir. • Bu bebeklerde koliğin gerilemesinin beklendiği 4. aydan sonra da inek sütüne karşı reaksiyon görülebilir.
ETİYOPATOLOJİ GASTROİNTESTİNAL TEORİ İNEK SÜTÜ PROTEİN ALLERJİSİ SONUÇ • Anne sütü alan bebeklerde, annenin diyetinden inek sütü ve ürünlerinin çıkarılması (Ca desteği ile), • Mama ile beslenen bebeklerde Kazein hidrolizat yapısında mamaların verilmesi, • Soya ürünleri önerilmemelidir.
ETİYOPATOLOJİ GASTROİNTESTİNAL TEORİ İNEK SÜTÜ PROTEİN ALLERJİSİ • Atopik olguların yaşamlarının 7-12. Haftalarında daha yüksek oranda kolik kliniği gösterdikleri rapor edilmiştir. • 8 kolikli olgunun jejunal mukoza örneklerinde IgE ve plazma hücrelerinde artış gösterilmiştir. • Bir çalışmadada inek sütüne spesifik IgE düzeyleri arasında fark bulunamamış. Pediatr North Am 1991;38:1407-23 Arch Dis Child 2001;84:349-50
ETİYOPATOLOJİ GASTROİNTESTİNAL TEORİ KARBONHİDRAT (KH) MALABSORPSİYONU • KH’lar kolonda yağ asidi ve gazlara dönüştürülür. • Gazların büyük çoğunluğunu H2 oluşturur. • Laktoz intoleransında soluktaki H2 konsantrasyonu artar. • Sadece bir çalışmada kolikli infantların soluğundaki [H2] Pediatr North Am 1991;64:725-29
ETİYOPATOLOJİ GASTROİNTESTİNAL TEORİ KARBONHİDRATLAR İnfantil kolikli olgularda ağrıya eşlik eden; Karında distansiyon Barsaklardan gürültülü sesler duyulması Gaz ve bazen dışkı çıkışı ile rahatlama Karbonhidrat malabsorbsiyonu?
ETİYOPATOLOJİ GASTROİNTESTİNAL TEORİ LAKTOZ Kolikli bebeklerde laktoz malabsobsiyonu, laktaz kapasitesindeki gelişim gecikmesi ve süt protein allerjisine ikincil mukoza hasarına bağlı olabilir.
ETİYOPATOLOJİ Laktoz malabsorbsiyonu İnce barsakta osmotik etki ile oluşan hiperperistaltizm Kolonda laktoz fermentasyonu- gaz oluşumu KOLİK Laktozsuz diyetin yararlı etkisi??? GASTROİNTESTİNAL TEORİ
ETİYOPATOLOJİ GASTROİNTESTİNAL GAZ • Yutulan hava • Gastrik asidin yiyeceklerle karşılaşması • Kandan mide lümenine difüzyon • Bakteriyel fermentasyon n Pediatric Clinics of North America 1996;43;489-506
ETİYOPATOLOJİ GASTROİNTESTİNAL GAZ • Yutkunma ile mideye 2-5 ml hava girer. • Gastrik gazın esas nedeni yutulan havadır. • Doğumda GİS’e ilk gaz yutma ile girer. • Midedeki gazın %79’u Nitrojen, %21’i Oksijendir. n Pediatric Clinics of North America 1996;43;489-506
% 79 N2 % 21 O2 Mide Duodenum HCO3+H H2O+CO2 Karbonhidrat Hidrojen Sülfid Asetat Methan Fermentasyon Yağ asitleri+H+CO2
ETİYOPATOLOJİ GIS FAKTÖRLERİ-BARSAK FİZYOLOJİSİ GASTROİNTESTİNAL TEORİ • İnfantil kolikli olgularda barsak hareketlerinin artışı bir klinik bulgudur. • Barsak hormonları erken intrauterin yaşamda oluşmaya başlar, doğumda en yüksek düzeydedir, büyüme ile birlikte azalır.
ETİYOPATOLOJİ GASTROİNTESTİNAL TEORİ ANORMAL İNTESTİNAL MOTİLİTE • Kolik gelişiminde etkili olduğu ileri sürülmüştür. • Çalışmalarda VİP, gastrin düzeyleri normal, • Fakat Motilin seviyesi yüksek saptanmış. • Kord kanı ve 1. gün venöz kanda motilin yüksek saptanmış. Acta Pediatr 1990;79:410-416 Acta Pediatr Scand 1987;76:316-20
ETİYOPATOLOJİ • Gastrointestinal motiliteyi arttıran bir peptidtir. Mide boşalmasını hızlandırır, peristaltik aktiviteyi arttırır. • Kolikli ve koliksiz bebek annelerinin motilin seviyeleri farklı değildir. GASTROİNTESTİNAL TEORİ MOTİLİN
ETİYOPATOLOJİ • Kordon kanı, 1. gün, 6. ve 12. haftalarda kolikli bebeklerin motilin düzeyleri, koliksiz bebeklerden daha yüksek • 6. ve 12. haftada mama ile beslenen kolikli bebeklerin motilin düzeyleri anne sütü ile beslenenlerden daha yüksek GASTROİNTESTİNAL TEORİ MOTİLİN
ETİYOPATOLOJİ • Motilin düzeylerine ilişkin bu veriler; -Kolikli bebeklerde insan alfa laktoalbümin düzeyinin artmış olduğunun gösterilmiş olması -Koliğin 4-6. Aylarda gerilemesi -Kolikli bebekte ‘barsak immatüritesi’ görüşünü destekler. GASTROİNTESTİNAL TEORİ MOTİLİN
ETİYOPATOLOJİ GASTROİNTESTİNAL TEORİ GASTROÖZEFAGEAL REFLÜ • Kolikli bebeklerde gastroözefageal reflü olmadığı gösterilmiştir. Pediatric Clinical Gastroenterology. 1995: 684-711.
ETİYOPATOLOJİ GASTROİNTESTİNAL TEORİ • YETERLİ KİLO ALIMI İNFANTİL KOLİK İÇİN MUTLAKA ARANAN BİR KOŞULDUR. • KİLO ALIMI İYİ OLAN BİR BEBEKTE BİRÇOK CİDDİ GASTROİNTESTİNAL HASTALIK EKARTE EDİLEBİLİR.
ETİYOPATOLOJİ İNTERAKSİYONEL TEORİ • Gastrointestinal sistem dışı nedenleri sorgulamayı gerektiren hipotezler; • Kolik normal ağlamanın aşırılığıdır. • Atipik anne-babalığın bir yansımasıdır. • Uygun olmayan anne-bebek ilişkisinden doğmaktadır.
ETİYOPATOLOJİ İNTERAKSİYONEL TEORİ • Annenin bebeğe yetersiz ilgi ve sevgi göstermesi, • Maksimum aile geriliminin olduğu zaman, • Annelik rolü ile tezatlık oluşturan psikolojik durumlar, • Anne anksiyetesinin predispozan olduğu, • Gebelikteki depresyonunda etkili olacağı bildirilmiştir. Mosby 1995:684-711 Pediatr North Am 1991;38:1407-23
ETİYOPATOLOJİ ETİYOPATOLOJİ MSS İMMATURİTESİ SERATONİN-MELATONİN TEORİSİ • Kolikli bebeklerde; -Seratonin düzeyleri yüksek -Seratonin barsak kontraksiyonunu arttırır. -Santral etkisi ilede bu işlevi görür. -Melatonin intestinal düz kas relaksasyonunu sağlar, Gastrointestinal Disease And Pathophysiology, Diagnosis Management
ETİYOPATOLOJİ MSS İMMATURİTESİ SERATONİN-MELATONİN TEORİSİ • Seratonin konsantrasyonu akşamları pik yapar, • Bu pik intestinal kramplara neden olur, • İkisininde sirkadiyan ritmi vardır akşam pik yapar, • Doğumda sadece seratonin sirkadiyan ritmi vardır. • Melatonin sirkadiyan ritmi 3. ayda başlar. Med Hypotheses 1992;39:164-7 Acta Pediatr 1997;86:764-5
FİZİK İNCELEME TAM DETAYLI FİZİK İNCELEMEORGANİK PROBLEMLERİ ELEMEK VE AİLEYE BEBEĞİN SAĞLIĞININ İYİ OLDUĞUNU SÖYLEYEREK GÜVEN VERMEK İÇİN ÇOK ÖNEMLİDİR.
AYIRICI TANI Otitis Media Üriner Sistem Enfeksiyonu İnkarsere Herni Testis Torsiyonu Klavikula Kırığı Gastrointestinal Problemler Pnomoni / Bronşiolit Menenjit Sepsis Soy Protein İntoleransı
Günlük tutulması • Ağlama özellikleri; • Süre, gün içindeki dağılım, karakter, son günlerde olan değişiklikler, birlikte olan diğer bulgular. • Ağırlığın izlenmesi DEĞERLENDİRME- YAKLAŞIM
SUSTURMA YOLLARI Sallama Dikkatini dağıtma Ana kucağı Masaj Sakinleştirici Şarkı (Ninni) Ayna tutma Duş aldırma Kısa süreli yalnız bırakma
Ağlamayı azaltmak, • Ağlama konusunda bebeğe bakan kişilerin endişesini azaltmak, • Bebek ve bakıcıları arasında negatif ilişki gelişmesini önlemek. AMAÇLAR
TEDAVİ • Davranışsal tedavi • Diyet tedavisi • Farmakolojik tedavi • Diğer yöntemler
TEDAVİ I- AİLENİN BİLGİLENDİRİLMESİ II-ANNEYE ÖNERİLER • Günlük tutmak , ağırlık izlemi • Hafif işitsel, görsel, dokunma ve ısı uygulamaları • Arabada gezdirme, ritmik uyarılar • Emzik kullanımı • Ağlama kontrol edilemediğinde uyarıları azaltma ve başkasından yardım istemi DAVRANIŞSAL TEDAVİ