Samen Wonen Jong en Oud

1. Samen WonenJong en Oud

2. Ron Bertels Regionaal Zorgberaad Midden-Holland - afstemmings- en samenwerkingsverband - project- en adviesbureau innovaties wonen welzijn zorg

3. WMO/ Civil Society Mantelzorg en vrijwilligerswerk

4. Toekomstanalyse Mantelzorg/ Vrijwilligerswerk TRENDS • Demografie • Krimp, • Dalende beroepsbevolking • Economie • Krappe arbeidsmarkt • Economische groei

5. CONSTATERING • Objectieve factoren: demografie en economie grote aanzuigende werking richting betaalde arbeid

6. Politiek TRENDS • Financiering vergrijzing • Participatiemaatschappij • Civil society • Marktwerking/ keuze-vrijheid.

7. CONSTATERING Politiek: • Financiering vergrijzing/ Participatiemaatschappij: • Beleid anticipeert fors op demografie en economie: regeren is vooruitzien! • Civil society: • lastig uitvoerbaar vanwege objectieve factoren. • strijdig met politieke inzet op participatiemaatschappij • Markwerking: • nieuw tijdsbeslag: keuze-vrijheid

8. Gaat het wel goed? mogelijke gevolgen • Groot tekort vrijwilligers en mantelzorgers! • Civil society realistisch? • Gevaar: • Vrijwilligers’industrie’ • Bureaucratisering • Morele verplichting

10. Civil society realistisch? Andere gevolgen • Verantwoordelijkheid • Gemeente: wethouder WMO • Vangnetfunctie WMO onder druk • Hogere uitgaven zorg en welzijn/ bijstand • Gedupeerden • Niet kapitaalkrachtigen • Burgers met beperkt sociaal netwerk/ in sociaal isolement • Oudere alleenstaande vrouwen • Mantelzorgontvangers • Echt de klos • Vrouwen, dochters

11. HOE VERDER; ALTERNATIEVEN • De soep wordt nooit zo heet gegeten: groep vervroegde uittreders rond 2005, maar op termijn problemen • ‘Natuurlijke’ slimme oplossingen bedenken • In de buurt, kleinschalig • Kansen voor de toekomst: vrijwilligerswerk dat uitgaat van wederzijds belang en of tegenprestatie

12. Een nieuw model van inter-generationeel wonen en informele zorg- en dienstverlening Samen Wonen Jong & Oud

13. waarom? • voorkeur senioren: meergeneratie wonen • verbinden Jong en Oud; advies WRR: Verzor-gingsstaat herwogen • uitgangspunt: zelfhelp en zelfvoorzienend • nieuwe sociale weefsels gecreëerd, gebaseerd op wederzijds belang en gemeenschapszin • zingeving en verhoging kwaliteit van leven van senioren • voorkomen of uitstel van zorgafhankelijkheid/ intramuraal verblijf

14. senioren senioren Algemene ruimte jongeren jongeren

16. Woningverdeling • 60- 65% voor senioren • 35- 40% voor ‘jongeren’ • Jonge gezinnen, eenoudergezinnen, alleenstaanden en studenten • Verhouding streng bewaakt via het woningtoewijzingsysteem • Huur en koop

17. Leeftijdsopbouw

18. SOCIALE ENTITEIT Samenhang en saamhorigheid: zelfhulpgemeenschap Informele zorg- en dienstverlening: mantelzorgcollectief onbetaald betaald bijv. PgB Gemeenschappelijke ruimtevoor activiteiten Geen sociale dwang tot participatie: circa 75% doet mee Buurtfunctie: bewoners en ouderen uit wijk Coördinatie: moderator 0,6 fte

19. Mantel (respijt)zorg verlenen (samen) boodschappen doen Bijhouden tuin Klusjes in huis Vervoer bieden Administratie en of paperassen-werk Voorlezen, praatje maken/ gezelligheid Mee eten Knopen aannaaien, kleren repareren enz. Wassen en strijken poetsen Binnenlaten van leveranciers, onder-houdsmensen enz Oppassen Hond uitlaten Planten water geven tijdens vakantie gordijnencontrole informele zorg- en dienstverlening

20. Ochtendgymnastiek Huisvrouwenontbijt Kinder speelgroepje Naaigroep Vrijwilligersopvang dementerenden Zanggroep Gezamenlijke middagmaaltijd Café en ontmoetingsruimte Samen koken Leesclub Aquarelgroep buurtclubs Gemeenschappelijke ruimte: Aktiviteiten (vraaggestuurd)

21. ERVARINGEN • Bewoonster: … door de hulp van buren heeft zij haar man nog lang thuis kunnen verzorgen. Zij helpt nu ook anderen. Deze zingeving is belangrijk voor haar, je hoort er nog bij. • In afgelopen 10 jaar zijn nauwelijks ouderen naar verpleeghuis gegaan.

22. KRITISCHE SUCCESFACTOREN • Vasthouden aan verhouding jong en oud: woningtoewijzing • Financiering moderator • Aanwezigheid van algemene ruimtes en het ‘uitnutten’ ervan • Creëren van sociale eenheid en het ‘wij’-gevoel: het samenlevingsopbouw-aspect.

23. KANSRIJK CONCEPT invulling woonzorgzonering en WMO • Relatie met WMO prestatievelden 1, 4, 5/6, 3 • mantelzorgreservoir • Relatie met werk en bijstand-trajecten • inzetten als vrijwilligers en bij organiseren van aktiviteiten • Relatie met volkshuisvesting • Woningtoewijzing • Opplussen als middel • Buurtfunctie: ‘uitnutten’ algemene ruimte. • Gebruik door buurtbewoners in ruil voor vrijwilligerswerk • Relatie andere zorgsectoren; • mensen met handicap (fokus en VG) en GGZ

24. Zo bijzonder? • Heel herkenbare aanpak: diverse elementen ervan zie je ook in Nederland • Nieuw: • ‘het organiseren” van het verbinden van jong en oud • Inspelen op wederzijds belang en saamhorigheid • Creëren van ‘natuurlijke’ duurzame mantelzorgomgeving

25. perspectief • een toekomstgerichte manier van wonen en samenleven, in een vergrijzende samenleving, • waarin een tekort wordt voorzien van • professionele zorgverleners en • vrijwilligers en mantelzorgers. • waar men kiest voor zelfhelp en saamhorigheid • en waarmee wordt bijgedragen aan de kwaliteit van leven en van samenleven van oud en jong.