MOLA YÖNTEMİ Dr. Alperen bikmazer

1. MOLA YÖNTEMİDr. Alperen bikmazer

2. Basketbolda mola takımlar bakımından oyunun kısa bir süre durdurulmasıdır. Bir disiplin yöntemi olarak da mola çocuk bakımından her türlü etkinliğin kısa bir süre durdurulmasıdır.Mola pekiştirmeye, ödüllendirmeye, ilgi göstermeye ara verilmesi demektir. Mola nedir? Ana babalar ne zaman kullanir?

3. Mola bir çok kötü davranışı çabucak zayıflatır. Bir kısım kötü davranışlara da temelli son verir. Onların yerini düzeltilmiş davranışlar alır. Ana babaların bu yöntemi öğrenip uygulamaları kolaydır. Ana babalar bu yöntemi kullanırken kendilerini daha az kızgın ve üzgün hissettiklerini söylemektedirler. Mola bittikten sonra ana baba ile çocuk arasındaki ilişki çabucak normale döner. Molaninavantajlari:

4. Mola yönteminin yakın ve uzak erimli iki amacı vardır. Yakın amaç, sorunlu davranışı anında durdurmaktır. Uzun erimli amaç ise çocuğunuzun kendini denetleyebilmeyi öğrenmesine yardım etmektir. Mola yöntemi etkisini çabucak ve kesinlikle gösterdiği için bu disiplin türünün etkisinden çocuklar kendilerini kolay kurtaramazlar. Bir çocuğa mola yöntemi ilk kez uygulanmaya başlandığı sırada on bir yaşından büyük olmamalıdır. İdeal olan, kötü davranışı kendi gözünüzle görmeli ya da kulağınızla işitmelisiniz ki, çocuğunuzu hemen molaya gönderebilesiniz.

5. Vurmak, öfke nöbetleri, alay etmek, ana babaya saygısızca konuşmak, çığlık atmak, başka çocuklardan oyuncak kapmak, oyuncak fırlatmak, başkalarına tekme atmak, saç çekmek, hayvanlara kötü davranmak, yüksek sesle ağlamak, küfretmek, yiyecekleri fırlatmak, yetişkinlerin sözünü kesmek Molaya uygun davranişlar (A kategorisine giren davranişlar)

6. Somurtmak, keyifsizlik, kendine verilen işi yapmamak veya unutmak, ev ödevini yapmamak, korkaklık, çekingenlik, içe kapanıklık, ana baba tarafından doğrudan gözlenmemiş davranışlar Molaya uygun olmayan davranişlar (B kategorisine giren davranişlar)

7. Mola uygulanacak davranışlara hedef davranış denir. Bu hedef davranışlara mola yöntemini tutarlı bir biçimde ve tekrar tekrar uygulayın. Çocuğunuzun uygunsuz davranışlarının hepsi için mola yöntemini kullanmaya kalkışmayın. Yalnız bir veya iki hedef davranış seçin. Mola yöntemini kullanmaya başlamadan önce hedef davranışın ne kadar sık yapıldığını saymanız uygun olur. Böylece, molayı bir süre uyguladıktan sonra hedef davranışta ne kadar azalma meydana geldiğini saptayabilirsiniz.

8. Çocuğunuz istenmeyen bir davranışta bulunduktan hemen sonra molayı uygulamaya girişin. Bunu yaparken 10 saniyeden çok zaman geçirmeyin, 10 sözcükten daha çok sözcük de kullanmayın. Mola süresi çocuğun yaşının her yılı için bir dakika olarak hesaplanır. Çocuğunuzu molaya her gönderişinizde mola süresinin aynı olmasına dikkat edin. Her zaman, kolayca taşınabilen bir mutfak saati kullanın. Mutfak saati süreyi doğru olarak belirler ve sürenin sonunda çalarak çocuğa mola yerinden çıkabileceğini duyurur. Mola yönteminIntanitimi

9. Mola yöntemini uygulamadan önce çocuğunuzun iyi davranışını sık sık ödüllendirmeyi sakın ihmal etmeyin.Mola uygulamayı düşündüğünüz kötü davranışı da farkında olmadan ödüllendirmekten kaçının. İzlenecek uygulama basamakları: 1-Mola uygulanacak hedef davranışı seçin. 2-Bu hedef davranışın belli bir süre içinde kaç kez yapıldığını sayın. 3-Mola için sıkıcı bir yer belirleyin. 4-Çocuğunuza mola yönteminin ne olduğunu açıklayın. 5-Hedef davranışın ortaya çıkmasını bekleyin. Mola yönteminin temel uygulama basamaklari

10. Hedef davranış ortaya çıkınca: 6-Çocuğunuzu mola yerine siz koyun veya gönderin. Bunu yaparken en çok 10 saniye geçmeli ve en çok 10 sözcük kullanmalısınız. 7-Mutfak saatini alıp ayarlayın ve çocuğunuzun işitebileceği bir yere koyun. 8-Saatin çalmasını bekleyin. Çocuğunuz saatin çalmasını beklediği süre boyunca onunla her türlü ilgiyi kesin. 9-Saat çaldıktan sonra moladan çıkan çocuğa molaya neden gönderildiğini sorun.

11. Mola için ideal yer, çocuğunuzun sizden ve ailenizin öteki bireylerinden hiçbir ilgi görmeyeceği sıkıcı bir oda veya evin buna benzer nitelik taşıyan başka bir köşesidir. Bu yer, çocuğunuzun çabucak ve en geç 10 saniye içinde ulaşabileceği bir yer olmalıdır. İki ile dört yaş arası çocuklar için en uygun yer mola iskemlesidir. Beş ile oniki yaş arası çocuklar içinse, ayrı bir mola odası kullanılmalıdır. Molayı tekrar tekrar kullanacağınız için, ilk önce birbirinden farklı iki yer belirleyip bunlardan hangisinin daha etkili olduğunu görün. Mola İÇİN SIKICI BİR YERİN SEÇİLMESİ

12. Çocuk bakımından sıkıcı ve bıktırıcı bir yer olmalı İçinde hiç kimse bulunmayan, öteki aile bireylerinden uzak bir yer olmalı İçinde hiçbir oyuncak,TV, radyo, kasetçalar, kitap, hayvan ve başka ilginç nesne bulunmamalı İyi aydınlatılmış ve güvenli olmalı, ürkütücü bir yer olmamalı Çocuğun 10 saniye içinde ulaşabileceği bir yer olmalı ETKİLİ MOLA YERLERİNİN ÖZELLİKLERİ

13. Çocuğunuz iki ile dört yaş arasında ise, dik arkalı, yüksekçe bir iskemle etkili bir mola yeridir. Küçük bir çocuk böyle bir iskemleden kolay kolay inemez. Çocuğunuzun güvenliği bakımından onu gözlemeniz gerekir. Ancak, bunu göz ucuyla ona bakarak yapın. Göz göze gelmekten kaçının. Çocuğunuz mola sırasında yanında hiçbir oyuncak, bebek veya evde beslenen bir hayvan bulundurulmamalı, olduğu yerden TV seyredememelidir. İKİ İLE DÖRT YAŞ ARASI ÇOCUKLAR

14. Banyonun molaya en uygun yer olduğu söylenebilir. Ana babanın yatak odası, sandık odası, ayak altı olmayan koridor da kullanılabilir. Mola yöntemini kullanmaya yeni başlıyorsanız, her şeyden önce mola yerini hazırlayın. Bu yerin sıkıcı olması ve çocuğun ilgisini çekebilecek nesnelerden arınmış olması yetmez, güvenli de olmalıdır. Mutfak saatini mola yerinin kapısının dışında, pek uzak olmayan bir yere koyunuz ki çocuk onun zilinin çaldığını işitebilsin. BEŞ İLE ONİKİ YAŞ ARASI ÇOCUKLAR

15. Çocuğunuzun yatak odasını mola yeri olarak kullanmayın. Mola odasında iken çocuğunuz oralığı dağıtırsa, odayı ona toplatmalı ve temizletmelisiniz. Bir şeyi tahrip ederse zararın ödenmesine katılması sağlanmalıdır. Mola hiçbir zaman korkutma aracı yapılmamalıdır. Mola yeri olarak da ürkütücü bir yer seçilmemelidir. MOLA YERİ BELİRLERKEN YAPILAN YANLIŞLAR

16. Çocuğunuza molayı, eşinizin de, kendinizin de gergin ve yorgun olmadığınız bir zamanda tanıtın. Bir de molayı anlatırken ikiniz de konuşmaya katılmayı ihmal etmeyin. Mola hakkında yaptığınız açıklamalar karşısında sizi sessizce dinleyebileceği gibi, tartışma çıkarmak da isteyebilir. Onunla tartışmaya girmeyin. Onu molaya göndermeye hakkınız olup olmadığını da tartışmaya yanaşmayın. MOLA YÖNTEMİNİN ÇOCUĞA AÇIKLANMASI

17. Çocuğunuza onu sevdiğinizi ve onun belirli davranış sorunun çözümüne yardımcı olmak istediğinizi söyleyin. Açıklamalar esnasında canı sıkkın görünür ya da kayıtsız davranırsa, yumuşamayın. Çocuğunuz iki ile dört yaş arasında ise, ona molanın ne olduğunu sözle anlatmanın yanında uygulamalı olarak da göstermeli ve alıştırmlar yapmalısınız.

18. Çocuğun mola yerinde en kısa zamanda ulaşması önemlidir. Onu hemen mola yerine koymanız, direnmesini azaltacak, bu disiplin yönteminin etkinliğini de artıracaktır. Yaptığı kötü davranış ile hoşlanmayacağı mola deneyimi arasındaki yakın bağlantıyı çocuğun farketmesi gereklidir. Hedef davranış ortaya çıkınca: 1-Çocuğunuzu mola yerine siz koyun veya gönderin. Bunu yaparken en çok 10 saniye geçmeli ve en çok 10 sözcük kullanmalısınız. 2-Mutfak saatini alıp ayarlayın ve çocuğunuzun işitebileceği bir yere koyun. 3-Saatin çalmasını bekleyin. Çocuğunuz saatin çalmasını beklediği süre boyunca onunla her türlü ilgiyi kesin. 4-Saat çaldıktan sonra moladan çıkan çocuğa molaya neden gönderildiğini sorun. ÇOCUĞUN ÇABUCAK MOLAYA KONULMASI

19. Bir çok ana baba çocuğu molaya koymadan önce bir de onu azarlamaya eğilim gösterirler. Molaya koymadan önce çocuğu azarlamak, onunla tartışmaya girişmek, konuşmak, çocuğu sizinle tartışmaya, huysuzlanmaya ve molaya gidişi geciktirmeye teşvik eder. Çocuğunuz ne derse desin, ister üzgün, ister kızgın olsun hiçbirine aldırış etmeyin. Çocuğunuz sizinle konuşmak isterse, mola bittikten sonra konuşsun. Sakin kalın, çocuğunuza karşı da sakin davranın.

20. İki ile üç yaşındaki çocuğu mola iskemlesine sizin taşımanız gerekir. Dört yaşındaki çocuğunuzu elinden tutup yürüterek götürün. Dört yaşından büyük çocuklar ise mola yerine kendi başına gitmelidir. Molaya gönderirken ona etkili komutlar verebilme alışkanlığınızı geliştirin. Çocuğu molaya gönderirken ona yalnızca iki şey söyleyin. Birincisi, davranışın ne olduğunu ve hangi kurala uymadığını söyleyin. İkincisi, molaya gitmesini bir komut biçiminde söyleyin(“Molaya git!”, “Hemen molaya gideceksin!”).

21. Çocuğunuzu kızgın ve heyecan içinde görmek üzücüdür. Molada iken çocuğunuzun söyledikleri sizi şaşırtabilir, şoke edebilir. Bu zor zamanlarda siz ve eşiniz birbirinize duygusal bakımdan destek vermelisiniz. Mola sona erince çocuğunuza gereksinimi olan tüm ilgiyi gösterin. Çocuk saatin çalışını işitinceye kadar mola yerinden ayrılmamalıdır. Saatin tıktıkları sürdükçe çocuğa hiçbir ilgi göstermeyin. Çocuğunuzu, yaşının her yılı için bir dakika üzerinden mola süresi belirleyin. MUTFAK SAATİ VE MOLADA BEKLEYİŞ

22. Saati çocuğun erişemeyeceği fakat zil sesini işitebileceği kadar uzağına-yaklaşık iki metre- koyun. Saat kadranını görebilmesi gerekli değilse de, sakıncalı da değildir. Çocuk molada iken saatle oynamasına, onu kurcalamasına fırsat verilmemelidir. Moladan çıkış zamanını portatif mutfak saati belirleyecektir. Bu saat, ana babalarla çocuk arasında molanın ne zaman biteceğine ilişkin çekişmenin önlenmesine yardımcı olacaktır. Portatif saat kullanmazsanız çocuğunuz size seslenip duracaktır. MUTFAK SAATİ

23. Saat çocuğu moladan çıkarmayı unutmaz. Zamanı geldiğinde, mola yerinden çıkmanın sorumluluğunu çocuk kendi üzerine almayı öğrenir. Unutmayın ki, çocuğunuzu molaya koyduktan sonra başlıca hedefiniz ona herhangi bir biçimde ilgi göstermekten kaçınmaktır.

24. Çocuğunuz ne yaptığı için, hangi kurala aykırı hareket ettiği için molaya gönderildiğini size açıklamalıdır. Nedenini doğru söylerse “Evet, dediğin doğru. İşte bu yüzden seni molaya göndermiştim.” gibi sözlerle onu doğrulayın. İki-üç yaşında ise önce siz anlatın ve tekrarlamasını isteyin. Çocuğu azarlamayın, özür dilemesini istemeyin. Bundan sonra iyi davranacağına ilişkin bir söz almaya çalışmayın. Çocuğunuzu molaya göndermeden önce, ona moladan sonra bir ceza daha vereceğinizi asla söylemeyin. Ek cezalandırmaya gereksinim duyarsanız biraz yatıştıktan sonra düşünün. En iyisi kararı molada bulunduğu zamana bırakmanızdır. MOLADAN SONRA ÇOCUK İLE KONUŞULMASI

25. Mola yerinde bekleyen çocuk ile konuşmak ya da onunla tartışmaya girişmek Molaya koymadan önce çocukla tartışmaya girişmek(10 saniye-10sözcük) Yeni yürüyenler ve okul öncesi yaştakiler için mola yeri olarak bir çocuk iskemlesi, bir sallanır iskemle veya bir divan kullanılması Daha büyük yaştaki çocuklar için mola yeri olarak çocuğun yatak odasının ya da başka ilginç bir odanın kullanılması MOLA YÖNTEMİNİ UYGULARKEN ÇOKÇA YAPILAN YANLIŞLAR

26. Mola süresini kendi saatinize bakarak izlemek ya da fırın üstündeki saati kullanmak Mola sona erdikten sonra çocuğa özür diletmek veya bundan sonra iyi çocuk olacağına ilişkin söz verdirtmek Molayı gerçekten kullanmak yerin, çocuğu molayı kullanmakla tehdit etmek Molayı, çocuğu korkutmanın veya utandırmanın aracı yapmak Mola için değişken süreler kullanmak

27. ARKADAŞ VE AKRABA EVLERİNİ ZİYARET: Siz yetişkinler kendi aranızda konuşurken çocuğunuzun da kendi başına yapacağı ilginç bir şey olmasını sağlayın(Oyuncak-kitap). Evden çıkmadan önce nasıl davranmasını beklediğinizi açıklayın. Hangi davranışın molaya konulmasına yol açacağını iyice anlatın. İyi davranışı ise hemen övün. Mola yöntemini ev dışında kullanmadan önce bu yöntemi rahatlıkla ve tutarlılıkla kullanabilir duruma gelmiş bulunmalısınız. Ev dışında “anında mola” ya da “ertelenmiş mola” yöntemini uygulayabilirsiniz. Koşullar elverişli ise anında mola uygulamayı tercih edin. EV DIŞINDA MOLA

28. Bazı akrabalar veya arkadaşlar, onların yanında çocuğunuza disiplin uygulamaya kalkıştığınız zaman işinize karışıp çocuğa arka çıkarlar. Böyle durumlarda, aslında iyi niyetle hareket eden bu kimseler karşısında eşinizden, sizden yana çıkarak duygusal destek sağlamasını isteyin.

29. MAĞAZA, ALIŞVERİŞ MERKEZİ, RESTORANLAR: Evden çıkmadan önce nasıl davranmasını istediğinizi açıkça ve iyice belirtin. Markette tenha bir köşe ya da bir koridor molaya uygun yer olabilir. Yine de güvenlik bakımından hiçbir zaman gözünüzü çocuğunuzdan ayırmamanız gerekir. Restoranda ise yaşı büyük çocuğunuzu başka boş bir masaya tek başına oturtabilirsiniz. Mağaza dışında ise otomobilin arka koltuğu seçilebilir.

30. OTOMOBİLDE: Emniyet kemeri takılması davranış sorunlarını azaltır. Ayrıca yanlarına almak için oyuncak ya da kitap seçmelerini isteyin. Yolculuğa başlamadan önce çocuklarınızı uyarın. Kötü davranışlarını cezalandıracağınızı belirtin. Ertelenmiş mola ya da kötü davranış sona erinceye kadar otomobili durdurmak uygun olabilir.

31. Yapılması gereken ikisini de ayrı yerlerde molaya koymaktır. Ad takma, el kol işaretleri, bağrışmak, alay etmek çokça karşılaşılan davranış sorunlarıdır. Ana babaların araya girerek kabahatli çocuğu suçlayıp azarlamak için hangi çocuğun çatışmayı başlattığını belirlemeye kalkıştıkları çok sık görülür. Bunun sonucu olarak, bu çocuklar aralarındaki sorunları çözmesi için ana babaya aşırı bağımlı duruma gelirler. İKİ ÇOCUĞUN BİRDEN MOLAYA KONULMASI

32. Çocuklar kötü davranışları ilgi çekmek için kullanabilirler. Aralarına girip de uyuşmazlığı kendiniz çözmeye kalkışırsanız, farkında olmadan ödüllendiriyor olabilirsiniz. İkili molanın sağlayacağı üç avantaj vardır. Birincisi, taraf tutmak ya da hangi çocuğun “kabahatli” olduğuna karar vermek zorunda kalmazsınız. İkincisi, aralarındaki uyuşmazlığı çözmeye çalıştığınız sırada gösterdiğiniz ilgi ile ödüllendirmekten kaçınmış olursunuz. Üçüncüsü, her iki çocuğun da molanın sıkıcılığını ve tatsızlığını yaşaması caydırıcı etki yapar. Aynı yaşta değillerse zamanı yaş ortalamasına göre ayarlayın.

33. Üç durumda bu yöntemi kullanabilirsiniz: 1-Bir oyuncakla oynarken çocuğun kötü davranması 2-İki çocuğun birlikte kötü davranmaları ve bu kötü davranışın bir oyuncakla ilgili olması 3-İki çocuğun da bir oyuncağı paylaşmak yerine, onun yüzünden birbirleriyle dalaşmaları Oyuncakların molaya konulmasında izlenecek uygulama basamakları aynıdır. ÇOCUK YERİNE OYUNCAĞIN MOLAYA KONULMASI

34. Örnekler: TV kapatılması, hayvanın kafesine kapatılması, robotun buzdolabının üzerine kaldırılması, video oyununun kapatılması, müzik setinin kapatılması İki ya da üç yaşındaki çocuklar için oyuncakların mola süresi 2-5 dakika kadardır. Dört ve daha yukarı yaştakiler için 10-15 dakikadır.

35. Bir mutfak saati kullanarak sırayla oynamayı öğrenmeleri için çocuklarınızın uygulamalar yapmasına yardım edin. Oturma odasına ya da dağınıklığını gidermek istediğiniz başka bir odaya üzerinde “Pazar kutusu” yazan bir kutu koyun. Mutfak saatini 10 dakikaya ayarlayın. Saat çalınca, yerine konulmamış kişisel eşyaları bu kutuya koyacağınızı duyurun. Pazar gününe kadar kutuda kalacağını söyleyin. Başka uyarı da yapmayın. Kimseyi de azarlamayın. Saat çalınca ortalıkta bulduklarınızı kutuya koyun ve kutuyu da bir dolaba kapatın. Pazar gününe kadar kimsenin dokunmasına izin vermeyin. İŞE YARAYACAK BAŞKA FİKİRLER

36. Direnme biçimi 1: Molaya gidişi geciktirmek ya da gitmeyi reddetmek Plan: Mola yerine siz taşıyın. Direnme biçimi 2:Molada iken gürültü yapmak Plan A: Aldırmıyormuş gibi yapın Plan B: Mola süresini uzatacağınızı söyleyin. Saat çaldığı sırada devam ediyorsa 1-2 dakika uzatın. ÇOCUĞUNUZ MOLAYA KARŞI DİRENİRSEİKİ-DÖRT YAŞ ARASI ÇOCUKLAR

37. Direnme biçimi 3: Mola iskemlesinden kaçmak Plan A: Yine iskemlenin üzerine koyun ve inmemesi için sertçe komut verin Plan B: Bacağından ya da omzundan sıkıca tutun. Bakışlarınızı başka tarafa çevirin. Plan C: Arkasına geçip sıkıca kavrayın. Kaçmaya çabalamaktan vazgeçtiği zaman serbest bırakacağınızı söyleyin. Plan D: Kucağınıza alıp beraber oturun. Kaçmaya çalışmaktan vazgeçtiği zaman saati işleteceğinizi söyleyin. Direnme biçimi 4: Saat çaldığı halde mola iskemlesinden inmemesi Plan: İnebileceğini söyleyin ve odadan çıkıp gidin.

38. Direnme biçimi 5: İskemleden indikten sonra da yüksek sesle ağlamasını ya da çığlık atmasını sürdürür. Plan: 2-3 yaşında ise odadan çıkın ve ilgilenmeyin. 4 yaşında ise 4 dakikalık bir mola daha uygulayın. Direnme biçimi 6: Moladan çıktıktan sonra ana babasına hala küskündür ama ağlamaz, çığlık atmaz Plan: Görmezden gelin. Mola sonrası duygularına karışılmaz. Duyguları hakkında söz sahibi olan odur. Direnme biçimi 7: İskemle üzerinde iken kasıtlı olarak kendisini incitecek şeyler yapar. Plan: Bu davranış bir aile danışmanı yardımı ile değiştirilebilir.

39. Direnme biçimi 1: Molaya gidişi geciktirmek ya da gitmeyi reddetmek Plan: Mola süresini uzatacağınızı söyleyin. Her 10 saniye için mola süresine 1 dakika ekleyin. En çok 5 dakika ekleyebilirsiniz. Hala gitmemiş bulunuyorsa bir davranış cezası vereceğinizi söyleyin(bir haktan yoksun bırakılması gibi). İçinizden ona kadar sayın, davranış cezasını verdiğinizi söyleyip uzaklaşın. Yüksek sesle saymayın, öfkelenmeyin. Molaya gitmeye razı olursa davranış cezasını kaldırın. ÇOCUĞUNUZ MOLAYA KARŞI DİRENİRSEBEŞ-ONİKİ YAŞ ARASI ÇOCUKLAR

40. Direnme biçimi 2:Molada iken gürültü yapmak Plan A: Aldırış etmeyin. Yatıştırmaya çalışmayın. Azarlamayın. Davranışı ile ilgilenerek gürültü yapmasını ödüllendirmemeye dikkat edin. Gürültüyü azaltmanın en iyi yolu etkin aldırmazlıktır (İlgiden yoksun bırakma). Plan B: Mola süresini uzatın(İki dakika). Direnme biçimi 3: Mola yerinden kaçmak Plan: Mola yerinde bulunmadığı her 10 saniye için mola süresi bir dakika uzatılır ancak bu uzatma 5 dakikayı geçmemelidir. Mola yerine dönmezse davranış cezası verilir.

41. Direnme biçimi 4: Mola odasını dağıtmak, kirletmek Plan: Moladan çıkabilmesi için, önce ortalığı toplayıp temizlemesi gerektiğini anlatın. Çocuğu azarlamayın Direnme biçimi 5: Mola odasında tahribat yapmak Plan: Mola odası temizletilmeli ve verdiği zararın bir kısmı ödetilmelidir. Bu gibi durumlarda mola için başka bir yer seçilmelidir.

42. Direnme biçimi 6: Saat çaldığı halde çocuğun mola yerinden çıkmaması ya da moladan hoşlandığını söylemesi Plan: “İstersen çıkabilirsin istersen kalabilirsin.” dedikten sonra oradan uzaklaşın. Kurnaz bir çocuk moladan hoşlandığını söyleyebilir. Onun bu sözünü ciddiye almayın. Direnme biçimi 7: Çocuk moladan çıktıktan sonra da çığlık atmayı, bağırmayı ve ağlamayı sürdürmektedir. Plan: Sona eren molanın süresi kadar baştan molaya koyun

43. Direnme biçimi 8: Moladan çıktıktan sonra ana babasına hala küskündür ama ağlamaz, çığlık atmaz Plan: Görmezden gelin. Öfkeli davranmaktan kaçının. Özür dilemeye de kalkışmayın. Direnme biçimi 9: Çocuk molada iken kasıtlı olarak kendisini incitir. Plan: Aile danışmanına başvurmanız gerekebilir.

44. İzlenecek uygulama basamakları: 1-Mola uygulanacak hedef davranışı seçin. 2-Bu hedef davranışın belli bir süre içinde kaç kez yapıldığını sayın. 3-Mola için sıkıcı bir yer belirleyin. 4-Çocuğunuza mola yönteminin ne olduğunu açıklayın. 5-Hedef davranışın ortaya çıkmasını bekleyin. Hedef davranış ortaya çıkınca: 6-Çocuğunuzu mola yerine siz koyun veya gönderin. Bunu yaparken en çok 10 saniye geçmeli ve en çok 10 sözcük kullanmalısınız. 7-Mutfak saatini alıp ayarlayın ve çocuğunuzun işitebileceği bir yere koyun. 8-Saatin çalmasını bekleyin. Çocuğunuz saatin çalmasını beklediği süre boyunca onunla her türlü ilgiyi kesin. 9-Saat çaldıktan sonra moladan çıkan çocuğa molaya neden gönderildiğini sorun.

45. TEŞEKKÜRLER