LANDAREEN NUTRIZIOA

1. LANDAREEN NUTRIZIOA

2. LANDAREAK nutrizo autotrofoa eta fotosintetikoa duten izaki bizidunak dira. • Ondorengo prozesuak gertatzen dira nutrizioan: • nutrienteen zurgapena • gaseen trukea. (oxigeno eta karbono dioxidoa) • nutrienteen garraioa • metabolismoa • zelularen metabolismoak sortutako substantzia toxikoen iraizketa

3. Nutrienteak lortu: • Talofitikoak (goroldioak): zelularen mintzaren zehar zuzenean hartzen dituzte (difusioz). Ez dute, beraz organo zurgatzailerik ez eta organo garraiatzailerik. • Xurgatzeko azalera handia behar dute • Leku hezeetan eta itzaltsuetan bizi behar dira. • Kormofitikoek zurgapena eta garraio egiteko organo bereziak dituzte: • Sustraia: Lur azpian (normalki). Ura eta gatz mineralak hartzeko • Zurtoina: Egitura honetatik sustraietatik leku guztietara izerdi landugabea garraiatzen da. Baita ere hemendik fotosintesian lortu diren gaiak atal guztietara banatzen dira. • Hostoak: gai inorganikoak organikoak bihurtzen diren atal nagusia. Eguzki energia lotura kimiko energia eraldatzen da.

4. Sustraietako ileen bidez ura eta gatz mineralak barneratzen dira. Egitura hauek izugarri handitzen dute sustraien azalera. Epidermisaren luzapenak dira eta. ura osmosiaren bidez sartzen da sustraian. Xilemaren hodietara iristen da horrela. Gatz mineralak garraio aktiboren bidez sartzen dira, hau da , energia behar dute sartzeko. Gradientearen kontra doa garraioa, mintzan dauden proteina bereziei ezker.

5. ELIKAGAIAK SUSTRAITIK SARTZEKO BIDEAK:. Barruan bi bideetatik joan daitezke. • Bide sinplastikoa : Ura eta gatz mineralak zelulak zeharkatzen dituzte, plasmodesmoetatik. • Bide apoplastikoa: Zelula artetik doaz, baina endodermisera iristerakoan eten egiten zirkulazioa. Bertan banda iragazkaitza dagoenez (Casparyren banda), substantziek zelulak zeharkatu behar dituzte. • Endodermisa zeharkatu ondoren gatz gehienek bide sinplastikoa jarraitzen dute eta urak apoplastikoa.

6. GARRAIOA ZURTOINAREN ZEHAR kohesio-atxikidura-tentsio mekanismoa lurrunketa • - Transpirazioa: Hostoetan lurrunketak presio negatiboa sortzen du (barruko ur presioa gutxitu), hau nahikoa da berezko zurgapena gertatzeko • -Ur molekulen kohesio eta atxikidura indarrak ur zutabe jarraitua lortu: • H zubien ondorioz ur molekulen artean kohesio indarra sortzen da. • Ur molekulak hodietako paretei atxikuda-indarren bidez itsasten dira. • Sustraietako presioa:Xileman sortzen den presio erradikalak ura igotzea eragingo du. Buztin porotsua Ura Ura Ura merkurio

7. GASEEN TRUKEA Landareek karbono dioxidoa behar dute fotosintesia egiteko. Hau bait da karbonoaren iturria molekula organikoak sortzeko. Atmosferako Oxígenoa ere behar dute arnasketa zelularra egin ahal izateko trukea non?: estomak: gasak landarean sartzeko bide garrantzitsuenak dira. Behin sartuz gero zuzenean edo uretan disolbatuta floemaraino iristen da leku guztietara ailegatzeko . Sustraietako ileak: gasak uretan disolbatuta sartzen dira. Lentizelak: Zurezko zurtoinetan, suberrez estaliriko epidermisean ageri diren berezko irekiguneak dira.

8. Zelulosazkomikrozuntzaxkak Zelulaherskariak Estoma itxia Estoma irekia Estoma itxia . Estomak ireki eta ixten dira zelulen turgentzia aldatzen denean, baina zergatik aldatzen da uraren bolumena estomaren zelulan? • Argia • K+ioiak estomaren zeluletan sartu arazten ditu, hauek hipertonikoak bihurtzen dira aldameneekiko eta ondorioz ura sartzen da osmosiaz, hau da, tamaina handitzen dute eta estoma irekitzen da. • Argirik gabe alderantziz gertatzen da. • Tenperatura 10-25º artean ez du eraginik. Ahatik, tenperatura altua bada, estomak ixten dira. • Uraren edukia lurtzoruan eta landarean: Lurrunketaz galtzen den ura ez bada sustraietatik berreskuratzen estomen zelulek turgentzia galtzen dute eta beraz ixten dira.

9. Estomak irekita daudenean landareak ura galtzen du lurrunketaz baina aldi berean CO2 lortzen du fotosintesirako. Esan daiteke lurrinketa dela landareak ordaindu behar duen prezioa fotosintesia egin ahal izateko. epidermisa Hesi parenkima floema trakeida xilema Aintziraparenkima apoplastoa epidermisa

10. FOTOSINTESIA Argipeko fasea Ilunpeko fasea azukreak

11. KANPOKO MINTZA LAMELAK BARNEKO MINTZA TILAKOIDEAK GRANA ESKEMA ESTROMA Kanpoko mintza estroma grana lamelak Barneko mintza

12. Garraioa floeman zehar

13. Fotosintesia, eta gero? pilaketa GAI ORGANIKOA fotosintesia ZELULAREN BIOSINTESIA ENERGIA METABOLIKOAREN LORPENA

14. Garraioa floeman zehar Izerdi landua garraiatzeko osmosia da indar bakarra Iturri batetik (hostoaren zelula) azukreak aktiboki sartzen dira floemaren hodietan. Floeman azukrearen kontzentrazioak sartarazten du ura xilematik . Ura osmosiz sartzen da. Biltokietan azukrea uzten da, kontzentrazioa jeitsiz floeman; ondorioz ura hodietatik ateratzen da. Uraren mugimenduarekin, hau da hodi barnerantz azukre iturritik eta kanporantz azukre biltokian, pasiboki garraiatzen da azukrea.

15. ARNASKETA

16. ARNASKETAREN LABURPENA Fotosintesian lortutako gai organikoak erabiltzen dira energia,ATP, lortzeko. Ondorioz oxigeno, karbono dioxidoa eta beste hondakin batzuk bihurtzen dira Gluziodak Lipidoak Beste gai organiko ARNASKETA

17. Landareen nutrizioa(laburpena) Fotosintesia Konposatuorganikoak Konposatuinorganikoak Arnasketa Energiakimikoa

18. Arnasketa/fotosintesia

19. Arnasketa/Fotosintesia

20. GLUZIDOAK

21. SAKAROSA

22. ALMIDOIA

23. KOTOIA

24. OLIOA: ZENBAIT LIPIDOEN NAHASKETA