Zakazane owoce

1. Zakazane owoce reż. Dome Karukoski Finlandia 2009

2. Pokusa w świecie baśni • Baśń „Ptak straszydło” braci Grimm • „Wyjeżdzam. Gdy mnie nie będzie, możesz wchodzić wszędzie, poza jednym pokojem. To klucz do niego. Nie wolno ci otwierać nim drzwi. Jeśli to zrobisz, zginiesz.” • Motyw zakazu i pokusy u nastoletniej dziewczyny występujący również w innych baśniach, m.in. Dziecko Matki Boskiej braci Grimm, Sinobrody Charlesa Perraulta http://quadrinhosetc.wordpress.com/2011/09/26/muckcracker/#jp-carousel-2991

3. Kolejna z baśniowych bohaterek? Raakel i Maria

4. Laestadianie • Konserwatywny odłam luteranizmu • Zapoczątkowany w poł. XIX w. • Na świecie jest ok. 200 tys. wyznawców, w tym ok. 100 tys. konserwatywnych laestadian w Finlandii • Interpretują Biblię dosłownie • Podlegają licznym zakazom: picia, seksu przedmałżeńskiego, oddawania się rozrywkom • Nieprzestrzegających zakazów wyklucza się ze społeczności • Latem organizują czterodniowe spotkania-zloty – to największe zgromadzenia ludzkie w Finlandii Letnie nabożeństwa, Lumijoella, lipiec 2011 http://www.suviseurat.fi/2011/En:Kuvia/lauantai

5. A przeciętny Fin? • Społeczeństwo Finlandii, kraju skandynawskiego jest raczej laickie • z niskim odsetkiem wierzących, zwłaszcza praktykujących • O dużym zakresie swobód obyczajowych • Z modelem rozbudowanego państwa opiekuńczego • W tym modelu państwo sprzyja obywatelom w samorealizacji, w realizacji indywidualnej wolności • Tym mocniej laestadianie wyróżniają się na tle społeczeństwa http://leasa.blogspot.com/2012_04_01_archive.html

6. W zgodzie z naturą i... wbrew naturze? • Ułożona społeczność laestadian daje poczucie bezpieczeństwa i ładu, role społeczne są jasno określone i oszczędzone jest dokonywanie wielu wyborów • Potrzeba bezpieczeństwa to jedna z podstawowych potrzeb • Jest to życie bliskie naturze • Tak jest sfotografowane • Tylko co, jeśli własna natura podpowiada coś innego?

7. Młodość rzeczywiście musi się wyszumieć? • Młodość w naszej kulturze to czas swobody, beztroski, większe przyzwolenie na popełnianie błędów • Jak więc czują się bohaterki, żyjąc w świecie nakazów i zakazów?

8. Światła (lub mroki) miasta • Z perspektywy wychowanych pod kloszem dziewczyn miasto to permisywizm, kontrasty, brak harmonii, wyobcowanie, egoizm • Miasto jako siedlisko zła to popularny motyw w kulturze, co najmniej od czasów Sodomy • Dwa sposoby smakowania miasta przez dziewczyny

9. Samosterowność • To autonomia emocjonalna i intelektualna: • niezależność od zdania i nacisków innych (też m.in. szantażu emocjonalnego), • poleganie na sobie, • szacunek do siebie, • zaufanie do siebie i własnych decyzji, w tym tych dokonywanych w sferze moralnej i społecznej. • również twórczość, wolność, ciekawość, eksploracja http://uclafacultyassociation.blogspot.com/2011/03/more-on-u-of-wisconsin-autonomy-story.html

10. Na dwóch biegunach Samosterowność, czyli autonomia emocjonalna i intelektualna Zachowawczość / konserwatyzm Bezrefleksyjny szacunek do tradycji Bezpieczeństwo Konformizm Pokora

11. Dorosłość = samosterowność? • Dorosłość to etap, w którym samemu podejmuje się decyzje i bierze za nie odpowiedzialność • To jak wkroczenie w nie zawsze bezpieczny świat • Czy każdemu udaje się być dorosłym? http://crucible4points.com/people-who-cant-control-themselves-control-people-around-them-part-2

12. Bunt, czyli odwaga zmiany • Gdy nie ma zgody na status quo, może dojść do buntu, czyli wprowadzenia zmiany w życiu • Często wymaga odwagi, bo niszczy poczucie bezpieczeństwa http://justiceeagan.com/successful-mindset/the-key-to-making-positive-life-change/

13. Bunt na dwa sposoby • „dobry”, konstruktywny – prowadzi do lepszej jakości w życiu, jest w zgodzie z własnym „barometrem”, kierowany raczej dążeniem do czegoś pozytywnego, niż ucieczką lub niszczeniem czegoś negatywnego • Zły, bo destrukcyjny, np. „na złość mamie odmrożę sobie uszy”, „przeżuwający” złe doświadczenia, nie tworzy niczego nowego, a często nie ma do czego wrócić

14. Psychologia o religii • Psychologia nie rozstrzyga, czy Bóg jest ani czy należy wierzyć • Co najwyżej sprawdza, jak religijność przekłada się na jakość życia • Alfred Adler: ludzie zmagają się z poczuciem niskiej wartości. Z kolei Bóg jest wyobrażeniem doskonałości i wszechmocy. Wyznając Boga i dążąc do wypełniania jego nakazów i zakazów ludzie zbliżają się do perfekcji, pokonują kompleks niższości. Są motywowani do działania. Alfred Adler, 1870-1937 http://www.nndb.com/people/256/000097962/

15. Cielesność w religiach • Wiele religii potępia przed- i pozamałżeńskie stosunki płciowe • Wyjaśnienia socjologiczne: celem poskromienie jednego z najsilniejszych popędów ludzkich, utrzymanie porządku • Geneza ideowa w chrześcijaństwie: • Już Platon określił świat materialny (w tym ciało) jako mniej doskonały od świata idei • Św. Augustyn (myśl wczesnochrześcijańska) podtrzymał dualizm – Boga i świata i pojmował dzieje jako zmaganie dobra ze złem • Ciało – mogło znaleźć tu miejsce jako obszar zła • Jeszcze w XVII w. bardzo wpływowy i „rozumowy” Kartezjusz mówił o dualizmie duszy i ciała Michał Anioł Męczarnie św. Antoniego https://www.kimbellart.org/News/News-Article.aspx?nid=119

16. Zakazany owoc – jabłko? • W Księdze Rodzaju dwie opowieści: drzewo życia i drzewo poznania dobra i zła • Dlaczego jabłko? Zapewne pomyłka w tłumaczeniu łacińskim: • malus – zły; jabłoń • malum – zło; jabłko • Wąż: „będziecie znali dobro i zło” Lucas Cranach Starszy, Adam i Ewa, 1526 http://www.artbible.info/art/large/515.html

17. Podsumowanie: co uniwersalnego można tu znaleźć? • Odwaga – pokonywanie lęku • Bezpieczeństwo • Wchodzenie w dorosłość • Autonomia i samosterowność, bycie w zgodzie ze sobą • Bunt „na swoich prawach”, czyli jak zmieniając się pozostać sobą

18. zapraszamy na film znajdź nas na facebooku! www.nhef.pl