AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ EĞİTİM SİSTEMİ

1. AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ EĞİTİM SİSTEMİ Mehmet KOÇYİĞİT

3. Genel olarak eğitim sistemi • A.B.D’ de eğitim sistemi yönetimi yerel yönetimlere (eyaletlere) devredilmiştir. • Eyaletler düzeyinde çözülemeyen sorunlar ortaya çıkarsa federal hükümet devreye girer. Eğitimde federal hükümetin görevleri yasalarla ve kurallarla belirlenmiş değildir.

4. Eğitim dili İngilizce olmakla beraber anadili İngilizce olmayan öğrenciler yeterli derecede İngilizce öğrenene kadar kurslarda ve İngilizce olmayan sınıflarda eğitim görebilmektedir. • Eğitim önceleri kilisenin kontrolünde yapılmaktayken A.B.D’ nin kurulmasıyla birlikte ulusal ihtiyaçlar öne çıkmaya başladı. Daha sonraları da eğitimde federal sistem kurulmuştur.

5. XVIII. Yüzyılın sonlarında kentleşmenin yaygınlaşmasıyla eğitimde “metropolitan deneyim” yaşanmaya başlamıştır. Endüstrinin gelişmesiyle de mesleki eğitim alanında adımlar atılmaya başlamıştır. • 1960’lara kadar A.B.D amaç eğitim öğretimin yaygınlaşmasıyken, Rusya’nın 1957 yılındaki uzaya çıkma başarısından sonra bu öncelikli amaç olmaktan çıkmıştır, seçkinler eğitimi ön plana çıkmıştır.

6. ABD’de Avrupa ülkelerinde olduğu gibi sınıf temellerine göre yapılanmış olan ‘halk okulu’, ‘ortaokul’ ve ‘lise’ ayrımı yoktur. 6 veya 8 yıllık ilkokulu (elementaryschool) bitiren her çocuk sosyal köken ve yeteneğine bakılmaksızın ve herhangi bir seçimden geçirilmeksizin 6 veya 5 yıl süren ortaöğretim kurumlarına (highschool) devam eder.

7. Eğitimde ezbercilik yerine araştırma alışkanlığının kazandırılmasına ağırlık verilmektedir • Tek bir konuda uzmanlaşmak yerine değişik konularda ders alınarak geniş bilgi ve kültür birikimi oluşturulmasına önem verilir.

8. Çağdaş ABD eğitim sisteminin temel ilkeleri 1991 yılında kabul edilmiştir. Başlıca ilke eğitimde fırsat eşitliğidir. Irk, cinsiyet, sosyo-ekonomik ayrım yapmak yasaktır.

9. Okul sisteminin yapısı • ABD de eğitim sistemi 3 ana bölümden oluşmaktadır. • İlköğretim (okul öncesi ve temel eğitim) • Ortaöğretim • Ortaöğretim sonrası eğitim kademeleri

10. Zorunlu eğitim eyaletlere göre 10 yıl ile 13 yıl arasında değişmektedir. • Eyaletlere bağlı olarak 5,6 ya da 7 yaşında başlar. • Pek çok eyalette bir akademik yıl 180 okul gününden oluşur. • Öğrencilerin yaklaşık üçte biri (düşük gelirli) federal hükümet tarafından finanse edilen kahvaltı ve öğle yemeği yardımı almaktadır.

11. Doktora sonrası Çalışma ve Araştırma Ortaöğrenim Sonrası Eğitim (Yüksekokul,Üniversite, Mesleki,, Mesleki Teknik, Teknikerlik Okulları) Doktora veya İleri Düzeyde Profesyonel Derece Doktora Derece Çalışması Meslek Okulları (Tıp, İlahiyat, Hukuk, vb.) 7 6 5 4 3 2 1 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 K PK Sınıf Yüksek Lisans Derecesi Y.Lisans Derece Çalışması Lisans Derecesi Lisans Programları Mesleki Eğitim Ön lisans ya da Lisans 3. sınıf Ön Lisans Derecesi veya Sertifika 17 16 15 14 13 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 Yaş Lise Diploması 4 Yıllık Liseler Lise-2. kademe (Senior) Birleşik Liseler (Senior-Junior) Ortaöğretim (Akademik, Mesleki, Teknik) Okullar) Lise-1. kademe (Junior) Ortaokul • (8-4) (6-3-3) (6-6) • (4-4-4) • İlkokul İlköğretim veya İlkokul Eğitimi Anaokulu Kreş http://www.ed.gov

12. Okullarda kütüphane sisteminin çok gelişmiş olması ve konferans ve seminer türü çalışmalara önem verilmesi, bilginin üretilmesi ve dağıtılmasına verilen önemi göstermektedir.

13. Okul öncesi eğitimi • Genelde devlete bağlı anaokullarında (kindergarten) eğitim verilir. 4-5 yaş arası çocuklar 1-2 yıl eğitim görür. • Mecburi değildir • 5 yaş grubunda okullaşma oranı %93’tür

14. Zorunlu Eğitim • Bu seviyede resmi ve özel bütün okullardaki sistemin ve ders planının aynı olmasına dikkat edilir. • En yaygın okul biçimi 6 yıllık ilkokul (elementary veya primaryschool) modelidir.

15. Ortaöğretim • 7. veya 9. sınıfta başlayıp 12. sınıfın sonuna kadar devam etmektedir. • Geleneksel dört yıllık "HighSchool", ayrıca 3’er yıllık "JuniorHighSchool ve SeniorHighSchool" ve altı yıllık "HighSchool"lar ortaöğretim okulları olup 14-18 yas grubunu kapsamaktadırlar.

16. Ortaöğretimin 1. devresinde (junior) mesleki rehberliğe önem verilir. • Ortaöğretimin 2. devresinde (senior) ise temel derslerin yanı sıra üniversiteye hazırlık, mesleki ve genel amaçlı dersler sunulur. • Öğrenciler temel bir alan (major), ve bir de yan alan (minor) seçerler.

17. HighSchool'lar, ilkokulu bitiren her öğrenciyi sınavsız kabul ederler. Ders geçme esası hakimdir. • Temel derslerin dışında yaratıcı yazım, gazetecilik, komünizm, azınlıklar tarihi gibi değişik seçmeli dersler bulunmaktadır. • Değerlendirme genelde A dan F ye kadar harf notlarıyla yapılır. • Bir üst eğitim kurumuna geçerken veya iş başvurusunda ‘transcript’ önemlidir.

18. Okul modelleri; • 4 yıllık elementaryschool veya primaryschool üzerine 4 yıllık middleschool ve 4 yıllık highschool (4+4+4) • Çocuk bahçesi üzerine 8 yıllık bir ilkokulla, 4 yıllık HighSchooldanolusan (8+4) modeli) • 6 yıllık bir ilkokulla 3 yıllık bir ortaokul ("JuniorHighSchool") ve 3 yıllık bir liseden (“SeniorHighSchool") olusan model (6+3+3) • 6 yıllık bir ilkokulla 6 yıllık bir HighSchool'danolusan (6+6) modeli

19. Mesleki eğitim, genelde liseden sonra 2 yıldır ve yüksekokullar sistemi içerisinde yer alır. • Bunun yanında lisenin 11 ve 12. mesleki eğitime yönelmek isteyen bazı özel amaçlı liseler ve büyük mesleki teknik okullar ortaöğretim düzeyinde teknik programlar uygular. • Bu öğrencilere diploma yanında mesleki yeterlik belgesi de düzenlenmektedir.

20. Yükseköğretim

21. Genel olarak 3 çeşit yükseköğretim kurumu bulunmaktadır: • Ön lisans veren meslek yüksekokulları (juniororcommunitycolleges, vocationaltechnicalinstitutions) • Lisans derecesi veren 4 yıllık müstakil yüksekokullar (colleges) • Üniversiteler

22. Günümüzde ABD de 3600 den fazla yükseköğretim kurumu vardır. Bunların 2100 den fazlası 4 yıllık, 1500 den fazlası ise 2 yıllıktır. • Yükseköğrenim kurumlarında öğrenim gören öğrenci sayısı yaklaşık 14 milyondur

23. Özel Eğitim • Normal ve özel öğretimin kaynaştırılmasının yanı sıra özel eğitime ihtiyacı olan çocuklar için charter (devlet destekli okullar hizmet vermektedir. • 2002 de çıkan No ChildLeftBehindAct, özel eğitime ihtiyacı olan öğrencilerin genel programlara katılımı ve ilerlemesi için olan beklentileri artırmıştır.

24. Yetişkin Eğitimi • ABD de hizmet içi eğitimin yeri çok önemlidir. • Hizmet içi eğitimde özel kurum ve kuruluşların rolü büyüktür.

25. Eğitim Yönetimi • ABD ulusal düzeyde eğitimden sorumlu bir bakanlığa sahip olmayan ender ülkelerdendir. • Eyaletler eğitimde söz sahibidir. • Federal hükümetin etkisi 1785 te çıkarılan Land Ordinance Act gereği okullara arsa sağlanmasıyla başlamıştır.

26. Federal Hükümetin ulusal düzeyde eğitime duyduğu ilginin artmasına neden olan en önemli olay SSCB nin 4 ekim 1957 de ilk defa uzaya çıkmasıdır. • 1983 yılında TheNationalCommission on Excellence in Education tarafından “A Nation at Risk: TheImperativeforEducational Reform” isimliulusa ve ABD eğitim departmanına hitaben bir rapor hazırlanmıştır.

27. Raporda Amerika’da bol kaynakların olduğu, insanların hırslı olduğu dönemlerin tarihte kaldığı, tarihin tembel insanlara karşı kibar olmadığı, amacın günah keçisi aramak değil, Amerikan eğitimini etkileyen problemleri tanımak ve çözmek olduğu belirtilmiştir. (A nation at risk: The imperative for education reform, 1983)

28. A Nation At Risk • “All, regardless of race or class or economic status, are entitled to a fair chance and to the tools for developing their individual powers of mind and spirit to the utmost. This promise means that all children by virtue of their own efforts, competently guided, can hope to attain the mature and informed judgement needed to secure gainful employment, and to manage their own lives, thereby serving not only their own interests but also the progress of society itself. Our Nation is at risk. Our once unchallenged preeminence in commerce, industry, science, and technological innovation is being overtaken by competitors throughout the world.”

29. “What was unimaginable a generation ago has begun to occur-others are matching and surpassing our educational attainments.” (A nation at risk: The imperative for education reform, 1983)

30. OKUL YÖNETİMİ • Yönetici olma şartları eyaletlere göre değişse de genelde: • Eğitim yönetimi alanında master • Eyalet sertifikası • Kamu okullarında 5 yıllık yöneticilik ya da müfettişlik tecrübesi • Mütevelli heyetinin bu niteliklere uygun gördüğü alternatiflerdir.

31. Eğitimin Finansmanı • Federal, eyalet ve bölge olmak üzere 3 ana kaynaktan sağlanır. • Devlet okullarında dahi öğrencilerden bir miktar harç alınır.

32. Eğitimin Teftişi • Theofficeforstandards in Education adı verilen bağımsız bir denetim sistemi tarafından yapılmaktadır. • Bu birim içerisinde eğitim konusunda uzman, yerel eğitim otoriteleri ve üniversitelerden kişiler vardır.

33. Öğretmen Yetiştirme • Öğretmenlik 4 yada 5 yıllık lisans ve lisansüstü olmak üzere 2 düzeyde verilen eğitimle kazanılmaktadır. • Öğretmenlik eğitimi veren 1227 üniversite mevcuttur. • Mezunlara geçici öğretmenlik sertifikası verilir.

34. Geçici sertifika koşulları (5 yıllık) • En az lisans derecesi • En az 24 kredi saat mesleki eğitim dersi almış olmak • En az 1 sömestr gözetmen denetiminde uygulama yapmış olmak

35. Sürekli sertifika koşulları; • En az 30 kredi- saatlik eğitim ve öğretim alanında master derecesine sahip olmak • Bir yıl tam gün öğretmenlik yapmak ve tavsiye mektupları getirmek • Ulusal öğretmenlik sınavında başarı sağlamak • Bazı eyaletlerde ilk 5 veya 10 yıl içerisinde eğitim alanında yüksek lisans yapma şartı vardır.

36. Obama’nın Eğitim Planı • American Recovery and Reinvestment Act • Yasa okul öncesi, çocuk bakımı ve özel ihtiyacı olan çocuklar için 5 milyar dolar, • İlk ve ortaöğretim reformlarını geliştirmek için 77 milyar dolar, 48.6 milyar doları eyaletlerin eğitim bütçelerini düzenlemek amacıyla; - Bu sayede öğretmen kalitesinin artırılması, geri kalmış okulların başarısını artırmak, standartları yükseltmek vs. hedeflenmektedir;

37. College yönetimlerine 30 milyar dolar aktarılması gibi mali hedefler; + ‘from cradle through career’ Beşikten kariyere çocukların eğitimine önem verilmesi,

38. + İlk çocukluk eğitimi üzerine yoğunlaşılması, “The years before a child reaches kindergarten are among the most critical in his or her life to influence learning. President Obama is committed to providing the support that our youngest children need to prepare to succeed later in school. The President supports a seamless and comprehensive set of services and support for children, from birth through age 5. Because the President is committed to helping all children succeed – regardless of where they spend their day – he will urge states to impose high standards across all publicly funded early learning settings, develop new programs to improve opportunities and outcomes, engage parents in their child’s early learning and development, and improve the early education workforce.”

39. + K-12 eğitiminde reform ve yatırım “President Obama will reform America’s public schools to deliver a 21st Century education that will prepare all children for success in the new global workplace. He will foster a race to the top in our nation’s schools, by promoting world-class academic standards and a curriculum that fosters critical thinking, problem solving, and the innovative use of knowledge to prepare students for college and career.”

40. + Yükseköğrenimde Amerikan liderliğini yeniden kurmak “President Obama is committed to ensuring that America will regain its lost ground and have the highest proportion of students graduating from college in the world by 2020. The President believes that regardless of educational path after high school, all Americans should be prepared to enroll in at least one year of higher education or job training to better prepare our workforce for a 21st century economy. To accomplish these overarching goals, the President is committed to increasing higher education access and success by restructuring and dramatically expanding college financial aid, while making federal programs simpler, more reliable, and more efficient for students.”

41. Gibi idealler Obama’nın eğitim planını oluşturmaktadır. (Obama Education Plan. http://www.whitehouse.gov/issues/education/ )

42. Yararlanılan Kaynaklar • Şahin, S. (2009). Amerika Birleşik Devletleri Eğitim Sistemi. S. Ada & N. Baysal (Ed.), Eğitim yapıları ve yönetimleri açısından çeşitli ülkelere bir bakış (s. 115-133). Ankara: Pegem Akademi • Ergün, M. (1985). Karşılaştırmalı Eğitim [Elektronik versiyon]. İnönü Üniversitesi Malatya • Güçlü, N. ve Bayrakçı M. (2004). Amerika Birleşik Devletleri Eğitim Sistemi ve Hiçbir Çocuğun Eğitimsiz Kalmaması Reformu. Gazi Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi, Cilt 5, Sayı 2, s. 51-64 • The National Commission on Excellence in Education (1983). A Nation at Risk: The Imperative for Educational Reform.http://www.ed.gov/pubs/NatAtRisk/index.htmladresinden 12.10.2009tarihinde ulaşıldı. • Obama Education Plan. http://www.whitehouse.gov/issues/education/ adresinden 15.10.2009 tarihinde ulaşıldı • www.ed.gov 12.10.2009