ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ ATATÜRK İLKELERİ VE İNKILAP TARİHİ BÖLÜMÜ

1. ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ ATATÜRK İLKELERİ VE İNKILAP TARİHİ BÖLÜMÜ

2. ATATÜRK İLKELERİ VE İNKILÂP TARİHİ DERSİNİN TARİHÇESİ Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi dersinin kökeni 1925 yılında verilen “İhtilaller Tarihi” dersine kadar götürülebilir. Ankara Adliye Hukuk Mektebinde bu adla verilen dersin amacı, Türk inkılâbının özelliklerini anlatmak ve kendisinden önce yapılan inkılâp hareketleriyle karşılaştırmalı bir biçimde incelemektir. Dersin düzenli olarak üniversitelerde okutulmaya başlanması ise 1933 yılında İstanbul Üniversitesi bünyesinde İnkılâp Tarihi Enstitüsü’nün kurulması ile gerçekleştirilmiştir.

3. 15 Nisan 1942’de 4204 sayılı yasa ile dersin sorumluluğu Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi’ne bağlı olarak kurulan “Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü”’ne verilmiştir. 27 Mayıs 1960’tan sonra dersin “Türk İnkılâp Tarihi ve Türkiye Cumhuriyeti Rejimi” adıyla bütün fakülte ve yüksek okullarda iki yarı yıl okutulması kararlaştırılmıştır. 20 Mart 1968’de dersin adı “Türk Devrim Tarihi” olarak değiştirilmiştir. 12 Eylül 1980 sonrası ders tekrar “Türk İnkılâp Tarihi” adını almıştır. Kısa bir süre “Türk İnkılâp Tarihi” adıyla okutulan ders 6 Kasım 1981 tarih ve 2547 sayılı Yüksek Öğretim Kanunu uyarınca “Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi” adını almış ve başından beri olduğu gibi zorunlu ders olma niteliğini korumuştur.

4. ATATÜRK İLKELERİ VE İNKILÂP TARİHİ DERSİNİN AMACI • Dersin amacı YÖK tarafından şu şekilde belirlenmiştir: • Türk Bağımsızlık Savaşı, Atatürk inkılâpları ve Atatürkçü Düşünce Sistemi, Türkiye Cumhuriyeti tarihi hakkında doğru bilgiler vermek; • Türkiye ve Atatürk inkılâpları, ilkeleri ve Atatürkçü düşünceye yönelik tehditler hakkında doğru bilgiler vermek; • Türk gençliğini ülkesi, milleti ve devleti ile bölünmez bir bütünlük içinde Atatürk inkılâpları, ilkeleri ve Atatürkçü düşünce doğrultusunda ulusal hedefler etrafında birleştirmek; • Türk gençliğini Atatürkçü düşünce doğrultusunda yetiştirmek ve güçlendirmek olarak sıralanmıştır.

5. Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi dersinin hedefi, mesleği ne olursa olsun yeni yetişen neslin Atatürk ilkeleri ve inkılâplarına bağlı, Atatürk milliyetçiliğiyle yoğrulmuş, Türk milletinin değerlerini taşırken Türk olmanın onurunu duyan, Türkiye Cumhuriyeti Devleti’ne karşı görev ve sorumluluklarını bilen, bunları davranış haline getiren ve Türk devleti’nin ülkesi ve milleti ile bölünmez bir bütün olarak sonsuza kadar var olabilmesi için her bakımdan katkıda bulunmaya hazır çağdaş uygarlığın yapıcı, yaratıcı ve seçkin birer bireyi olmayı benimsemiş; kısaca çağdaş, demokratik, laik, milli ve girişimci bir vatandaş olarak bilinçlenmesini sağlamaktır.

6. Bununla birlikte Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi dersiyle Türk Devriminin ruhunu ve hedeflerini kavramış; bunların devamlılığını sağlayacak nesiller yetiştirilmesi amaçlanmıştır. Böylece, Mustafa Kemal’in söylediği gibi; “Devrimin amacını kavramış olanlar sürekli olarak onu koruma gücüne sahip olacaklardır.” • Cumhuriyet rejiminin sürekli olması, Atatürkçü Düşünce Sisteminin yaygınlaştırılıp geliştirilmesi, çağdaş uygarlığın gerekleri doğrultusunda mevcut kurumların geliştirilmesi ve ulusumuzun çağdaşlaşması için  Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi dersleri vazgeçilmez öneme sahiptir.

7. ATATÜRK İLKELERİ VE İNKILÂP TARİHİ DERSİYLE İLGİLİ KARŞILAŞILAN SORUNLAR VE ÖNERİLER -Rektörlüğümüze bağlı Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Bölümü Öğretim Elemanlarının kendilerine ait oda, kitaplık, dinlenme ve seminer odası gibi fiziki mekânlardan yoksun olmaları eğitim-öğretimi olumsuz etkilemektedir. -Öğretim Elemanlarının derse girdikleri birimlerde ders programlarının hazırlanmasında sorunlar yaşanmaktadır. -Bazı bölümlerdeki öğrenci sayısının fazlalığı dersin verimliliğini olumsuz yönde etkilemektedir.

8. -Derse girilen yerlerde dersin verimliliğini artırmak amacıyla faydalanılması gereken bilgisayar, tepegöz, projeksiyon vb. teknolojik araçların temininde sorunlarla karşılaşılmaktadır. -Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi dersinin öğretiminde kullanılan öğretim materyalleri ders kitabı ile sınırlı kalmamalıdır. -Ders ile ilgili birinci elden kaynakların (fotoğraf, karikatür, resim, telgraflar, belgeler, haritalar, belgeseller vb.) öğrenciler tarafından kullanılması, sorgulanması ve bu kaynaklardan yola çıkarak tarihsel bilgiye ulaşılması veya var olan bilginin farklı kaynaklarla desteklenmesi gerekmektedir. Bu amaçla öğrencilerin yönlendirileceği geniş bir kaynakça hazırlanmış ve Atatürk İlkeleri ve İnkilâp tarihi Araştırma Merkezi Web sitesine konulmuştur.

9. -Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi dersine getirilen eleştirilerden bir tanesi de diğer tarih derslerinde olduğu gibi ezber dersi olduğu yönün dedir. Derste verilen bilgilerin içeriğinin ve sunuluş biçiminin hiç değişmediği ve bir süre sonra ilgi çekici olmaktan çıktığı belirtilmektedir. Bu da yüksek öğretim sıralarında verilecek olan derse ön yargı ile başlanması ve dersten beklentinin oldukça düşük olması ile sonuçlanmaktadır.

10. -Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi ders içeriği, hem geleneksel hem çağdaş öğretim yöntemlerinin çok etkili bir şekilde kullanılmasına olanak sağlayacak niteliktedir. Bu niteliğe sahip olmasına rağmen dersin sunumunda en çok kullanılan öğretim yöntemi düz anlatım olmaktadır. Yaklaşık 90 dakikalık zaman diliminde kürsüde konuşma yapan öğretim elemanının kısmen etkin, onu dinleyen öğrencilerin ise tamamen pasif bir konumda bulunduğu Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi dersi öğrencilerde bir heyecan ve istek uyandırmaktan uzak, dersin amaçlarının gerçekleşmesine hiçbir katkı sağlamayacak bir yapıdadır.

11. -Öğrenciler kendilerine sorulduğunda öğretim elemanı tarafından sürekli anlatımın sıkıcı olduğunu, dersin soru-cevap tarzında işlenmesi gerektiğini ifade etmekle birlikte, hazırlıksız gelen öğrencilerle bunu gerçekleştirmek pek de mümkün olmamaktadır. -Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi dersinin öğretiminde kullanılan öğretim materyalleri ders kitabı ile sınırlı kalmamalıdır. Dönemin tarihine tanıklık edecek birinci elden kaynakların kullanılması, öğrencinin ders kitabında yer alan veya öğretim elemanının anlatımındaki tarih bilgisine zorunlu şahitliğini ortadan kaldıracaktır.

12. Bu nedenle ders sırasında görsel-işitsel materyallerden faydalanılması ve gelişen teknolojik imkânlardan faydalanılması bir zorunluluktur. “Çanakkale Destanı”, “Ermeni Meselesi”, “Atatürk İnkılâpları” “Cumhuriyetin İlanı” gibi başlıklarla hazırlanacak programların teknolojik alt yapıları oluşturularak öğrencilere sunulması, yine konulara paralel olarak belgesel ve film izlettirilmesi, gençlerin hem kendi ulusunun tarihine duyarlılık kazanmasını sağlayacak hem de dersin amaçlarının gerçekleştirilmesine katkıda bulunulacaktır. Bu nedenle Bölüm elemanlarımız bütün konuları kapsayacak şekilde görsel ve işitsel materyal hazırlamışlardır. Yeterli sayıda da dersle ilgili belgesel ve film bulunmaktadır. Öğretim elemanları PROJEKSİYON cihazı olan dersliklerde bu materyalleri kullanmaktadırlar.

13. Fakülte ve Yüksekokullarda bazı dersliklerde görsel materyallerin kullanımına imkân veren PROJEKSİYON cihazı bulunmakla beraber Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Derslerinin verildiği çoğu dersliklerde- özellikle R-1 ve R -2 dersliklerinde PROJEKSİYON cihazı bulunmamaktadır. Bu cihazın bulunduğu dersliklerde, dersler işlenirken görsel materyallerle işlenmekte ve ders öğrenciler açısından, hem verimli hem de oldukça ilgi çekici gelmektedir.

14. -Derse ilgiyi arttırma ve öğretim elemanı merkezli yöntemden öğrenci merkezli modele geçilmesi amacıyla, ders işlenişinde seminer çalışmalarına ağırlık verilmekte ve araştırma ödevleri verilmektedir. - Son yıllarda kamu görevlisi olmaya ilgi artmış ve KPSS sınavları önem kazanmıştır. Bu bağlamda, KPSS’de ön lisans ve lisans sınavlarında 30 tarih sorusu yer almakta, bunların 25 tanesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap tarihi alanından sorulmaktadır. Bu durum, Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi dersinin önemini ve derse ilgiyi artırmaktadır. - Bologna süreci kapsamında, ders programlarında değişiklik yapılarak fakülte ve yüksekokula özgü bir haftalık eğitim etkinliğine yer verilmiştir. (Örneğin, Eğitim Fakültesinde 5. hafta Köy Enstitüleri ile ilgili belgesel izlettirilmesi.)