260 likes | 437 Views
E-Business. Ligjerata 7. Fisnik Dalipi , MSc. USHT - Fakulteti Ekonomik. Virtualiteti – Mundësit ë.
E N D
E-Business Ligjerata 7 Fisnik Dalipi, MSc USHT - Fakulteti Ekonomik
Virtualiteti – Mundësitë • Si bazë e zhvillimit të e-businessit paraqitet një dimenzion i ri në mardhënjet ekonomike, e ajo është bota virtuale e tregtisë elektronike e cila zhvillohet nëpërmjet kanaleve digjitale të të dhënave. • Në këtë kontekst termi Virtual paraqet:” diçka e cila është artificiale, e mundëshme, diçka e cila vepron,sikur të ishte, si mudësi apo aftësi për të ekzistuar, për të qenë prezent aty (Duden –fjalor gjerman) apo: diç - “existing in the mind, especially as a product of imagination” (Amerikan Heritage Dictionary). Kjo do të thotë se qeverisja me informatat digjitale si form e komunikimit jo-real përbëhet ekskluzivisht në bazë të një bashkimit apo kombinimit të kanaleve të të dhënave respektivisht kanaleve Informative. Në bazë të rëndësisë së Informacionit si faktorë mbështetës, autonom,dhe konkurues (që sjell përparsi komparative-konkuruese), si dhe rritjes së digjitalizimit, në të ardhmën do të mundë të flasim për dy nivele të biznesit: - Përkrah nivelit real të produkteve fizike respektivisht shërbimeve (niveli real i biznesit), do të zhvillohet edhe një - nivel elektronik i të dhënave digjitale respektivisht kanaleve komunikuese pra niveli virtual i biznesit.
OrganizatatVirtuele • Paraqesin organizata gjeografikisht të dislocuara të cilat janë të ndërlidhura në bazë të interesit të përbashkët, kurse bashkpunimi realizohet nëpërmjet punëve të pamvarura të tyre, nëpërmjet hapsirës dhe kohës, me ndihmën e teknologjive informative dhe telekomunikuese • Grup i identifikuar i njerzëve apo organizatave të cilët në mënyrë të konsiderueshme më shumë i shfrytzojnë informatat dhe teknologjitë komunikuese se sa interakcionet fizike. • Organizatat Virtuele janë të organizuara si: - TELEWORK - ZYRAT VIRTUELE - EKIPET VIRTUELE
TELEWORK • Telework – puna e të punësuarit në distancë (largësi) • Lokacioni i vendit të punës mundet të jetë: • - Në shtëpi – të punësuarit qeverisin me dinamikën e punës dhe kohës së punës, dhe i u janë siguruar të gjtha mjetet teknike • Satellite office – zyrat të larguara nga selia e ndërmarjes, të punësuarit e ndajnë hapsirën punuese, zvoglojnë kohën dhe shpenzimet e komunikimt • Mobile office – aplikohet te agjentët tregtar • Telecentre – zyra ku ndahet hapsira me të punsuarit e ndërmarjeve tjera
Përparësit e Telework-ingut Përtëpunësuarit: - kohëfleksibile e punës - kohëdheshpenzimetëzvogluaratëudhëtimeve - koncentrimmëimirënëdetyratëpunës - lirinëorganizimin e kohëssëpunës Përpunëdhënësit: - rritje e produktivitetit - zvoglimtëshpenzimevetëprocesittëpunës - zvoglimimungesavenëpunë - regrutim/angazhimmëilehttëqytetarvvetëhuaj - fleksibilitetiindërmarjesdhepotencial e mundësitërejapërbiznes
ZYRAVIRTUALE • Konceptiiriiorganizimit t zyrësaplikohetnë: - zyratpërtelework - zyratklasikenëndërmarje Llojet e zyravevirtuelejanë: - Hot desk environment – të punësuaritpërçdoditëicaktohettavolin/byrotjetër, dheimundësohetqasjepostëselektronikedhetë dhënave kompjuterike. - Hotelling – tëpunësuaritkohënmëtëmadhetëpunëssëtyre e kalojnëtepala/klijentiityre duke e shfrytëzuarveglatdheresurset e tij – ngjajshëmsivizitorinë hotel - Touchdown office – tëpunësuarveiundahet hapësira (vendi) e punëskurtëvijnënëpunësipasprincipit “ first come-first serve”
EkipetVirtuale • Formohenshkakuipunëvejorutinorepërtëcilatndërmarrjet nukkanëeksperttëaftësuar • Formohenekipetëekspertëvetëcilëtmundettëjenëfizikishttëndarë/ nëdistancatëndryshme, fleksibilnëndyshymin e kushtevetërrethinës • Posedojnëaftësi/shkathtësikomplementaredheqëllimetëpamvarura, ipërbëjnëtëpunësuarittëcilëtpunojnnëpërshtëpidhegrupetëvoglanëpërzyra.
Llojet e ekipeve Virtuele • Ekipetrrjetore • Ekipetparalele • Ekipetpërzhvillimin e projekteveoseprodukteve • Ekipipunuesapoprodhues • Ekipetshërbuese/service teams • Ekipetmenaxhuese/management teams • Ekipetpëraksion /action teams
Përparsitë e OrganizataveVirtuele • Mundësonangazhimin e ekspertëvemëtëmirë • Organizatafleksibilemëlehtëipërgjigjet/përshtatetkushtevetëndryshueshmetëtregut • Aftësiakonkuruesendërmjetnjësivetëndryshmeekonomike • Rritja e produktivitetit • Personelmëi kënaqurdhemëibesueshëm • Rritje e produktivitetittëpunësuarve • Orariipunëszgjat 24 orë
Modeliafarist • Modeliafaristpërmbanënjëpërshkrimtëdobivetëcilatkonsumatorëtapopartnerëtëndryshëmtënjëndërmarjejemundent’ifitojnëngaafarizmi me ndërmarjennëfjalë. • Kjopjesë e modelitafaristemërtohetsiValuePropositiondhepërgjigjetnëpyetjen se: Çfarëdobie/vleregjeneronndërmarja? • Modeli e-Business, ashtu si dhe modeli afarist, përshkruan se si funksionon kompania; si e ofron prodhimin apo shërbimin, si i gjeneron të ardhurat, dhe si do të krijojë dhe adaptohet me tregjet dhe teknologjitë e reja.
Modeli afarist Një model afaristnjëkohësishtparaqetarkitekturtëkrijimittëvlerës, që do tëthotë se përcaktonmënyrën e gjenerimit/krijimittëdobivepërkonsumatorët.Kjoarkitekturëpërmbanpërshkrimindheshkallët e ndryshmetëkrijimittëvlerëssidheagjentët e ndryshëmekonomik me rolet e tyrenëkrijimin e vlerës. Përgjigjetnëpyetjen: Si dhenëçfarëkonfiguracioni (formësimi,,krijimtëformës, pamje e jashtëme) prodhohetoutputi? PërposÇkadheSinjë model afaristpërshkruanpoashtuedheatë se: Cilattëardhurangacilatburimeigjeneronndërmarja? Tëardhuratqë do tërealizohennëtëardhmënpërcaktojnëvlerën e modelitafaristdhe me tëedhetëqëndrueshmërisësëatijëmodeli. Përgjigjetnëpyetjen: Si (ngaçfarë) do tëfitohenparatë? Kjopjesë e modelitafaristquhetModeliitëardhurave Një model afaristmundettëparaqesvetëmafërsishtnjëorganizimtëvërtetëtënjëndërmarjes, apozinxhirin/vargun e tërësishëmtëkrijimittëvlerëssënjëprodukti, që do tëthotë separaqetnjëabstrakciontëmënyrëssëfunksionimittënjëbiznesi.
Modelet e tregëtisëelektronike • Storefront model • Auction model • Portal model • Dynamic Pricing model • Online trading dhe lending model
Storefront model • I mundësonprodhuesveshitjetëprodhimevetëveta 24 orënëditënëpërgjithëbotën • Përmbanë: - online katalogje me prodhime - procedurëtëblerjes - pagesëtësiguruar - serverin e prodhuesit - bazën e tëdhënavetëprodhuesit • Ofronofertëtëmadhetëprodhimevedheshërbimeve • Mundësonmëshumëporosiranënjëtransakcion • Amazon.com
Auction (ankand) model • Janë të organizuara si forume për blerje online • Shfrytzuesit logojn (i qasen) si licitues apo shitës • Shitësi i dërgon të dhënat që kanë të bëjnë me lëndën (objektin) e shitjes • Licituesi hulumton sajtin, shiqon aktivitetet momentale të licituesve dhe liciton • Sajtet e ankandeve pas mbarimit të punës marin përqindje nga të dyja palët
Portal model • Zakonisht ofron lajme, sport, prognozë për motin si dhe mundësi për hulumtim të web-eve. • Portalet janë të ndarë në tre lloje: - Horizontale – grupojn informata për diapazon të gjërë të temave - Vertikale - ofrojn numër të madh të informatave të cilat i përkasin një sfere -Të Afinitetit – sikurse edhe Portalët Vertikalë por janë saktësisht të orijentuar kah segmenti specifik i tregut apo ndodhie të caktuar - Blerja online paraqet shtojcë të preferuar të shumicës së Portaleve
WEB PORTALET • Si Web portaleidentifikohenapoquhenWebsajtettëcilattentojnëshërbimetëndryshmerregullishttëkërkuarat’igrupojnë, osetëmundësojnënjëpasqyrënëtrajtimtëndonjëteme, apohyrjenëndonjëtemë. Ky term nukështësaktësishtidefinuar, dheshpeshherëshfytëzohetvetëmpër Web aplikacione. Nëinformatiktermi portal kryesishtshfrytëzohetpëraplikacionettëcilatparaqesinnjëintegrimtëaplikacioneve, procesevedheshërbimeve • Shembuj të portaleve: MSN, Yahoo!, AOLdheiGoogle, etj.
Modeli i Portalit Horizontal www.yahoo.com
Modeli i Portalit Vertikal www.acm.org
Modeli i Portalit Afinitetit http://www.ivillage.com/?vty=women.com/
Dynamic Pricing Models • Interneti ka ndryshuar mënyrën e vendosjes së çmimeve – me bashkimin e blerësve respektivisht me rritjen e numrit të tyre zvoglojnë çmimin e produktit • Dynamic Pricing Modelet: - Name –Your –Price model - shfrytëzuesi vet e vendos çmimin e vet - Comparison pricing model - sajti me mekanizëm për gjetjen e çmimit më të ulët për produktin e caktuar - Demand – sensitive pricing model - blerja e sasisë më të madhe të produkteve me çmim më të vogël - Bartering model – ndërrimi i të panevojshmës me të nevojshmën - Rebate model – sajte të cilët ofrojn lirime në shitje me pakicë të prodhuesve udhëheqës /të njohur/ si kompenzim për reklamim apo provizion - Free ofering model – produktet apo shërbimet falas gjenerojnë qarkullim të madh në websajt
Dynamic Pricing Model http://www.priceline.com/
Online Trading dhe Landing Models • Shtëpit Brokere definojnë mënyrën e realizimit të punëve që kanë të bëjnë me sigurimin dhe tregëtin me të ashtuquajturat pasurit e jo tundëshme. • Ekziston mundësia që nëpër Sajte të realizohet blerja, shitja dhe qeverisja me të gjitha investimet. • Çmimi i transakcioneve nëpër Web-e është më i ulët.
Online Trading and Landing Models http//:www.afsd.com.au/
Thank You! • PYETJE???