230 likes | 464 Views
FIZIKALNI TRETMAN U JEDINICI INTENZIVNE INTERNISTIČKE TERAPIJE. E lmina B ešović, Elma Kapetanović, Edo Karavdić. OJ Intenzivna internistička terapija KCUS.
E N D
FIZIKALNI TRETMAN U JEDINICI INTENZIVNE INTERNISTIČKE TERAPIJE Elmina Bešović, Elma Kapetanović, Edo Karavdić OJ Intenzivna internistička terapija KCUS
Dean (1996)* je nakon brojnih istraživanja zaključio da vježbe, mobilizacija i pozicioniranje tijela spadaju među prve intervencije kod pacijenata sa kardiopulmonalnom insuficijencijom * DeanE.Optimizingtreatmentprescription:relatingtreatmenttotheunderlyingpathophysiology. In:FrownfelterD,DeanE,eds.Principles andPracticeofCardiopulmonaryPhysicalTherapy.3rd ed.StLouis,Mo:Mosby-YearBookInc;1996:251–263.
Tek od tada intervencije fizioteraputa: vježbe, mobilizacija i pozicioniranje tijela, te posturalna drenaža, vježbe disanja, potpomaganje iskašljavanja, vibracija, perkusija postaju dio uobičajenog tretmana pacijenata u jedinicama intenzivnog tretmana
Jedinica intenzivne internističke terapije Rad u timu jedinice intenzivne terapije zahtijeva saradnju među različitim medicinskim profilima: • Anesteziolog • Pulmolog • Kardiolog • Infektolog • Hirurg • Fizioterapeut • Medicinska sestra • Nutricionista • Inžinjer medicinske radiologije
Aktivnosti fizioteraputa I. Pasivne vježbe zglobova i aktivirnje ekstremiteta. izvodi fizioterapeut II. Pozicioniranje tijela u krevetu izvodi fizioterapeut uz pomoć medicinske sestre III. Zahvati i manuelne tehnike potpomaganja disanja i iskašljavanjaizvodi fizioterapeut uz pomoć medicinske sestre
Aktivnosti fizioteraputa I. Pasivne vježbe zglobova i aktivirnje ekstremiteta. Cilj: - spriječavanje kontraktura zglobova, - očuvanje tonusa mišića, - poboljšanje cirkulacije krvi i limfe.
Aktivnosti fizioteraputa • II. Pozicioniranje tijela u krevetu • Fiziološko pozicioniranje tijela u ležećem položajuobezbjeđuje očuvanje fiziološkog položaja ekstremiteta i dijelova tijela. Omogućava relaksaciju mišića i očuvanje energije smanjenjem potrošnje kiseonika. • Fiziološko pozicioniranje tijela u sjedećem položajuoptimizira cirkulaciju, disanje, rad unutrašnjih organa te priprema pacijenta za balans sjedenja. • Pozicioniranje i posturalna drenažaNajvažnija je od navedenih ntervencija pozicioniranja jer obezbjeđuje čišćenje i bolju prohodnost disajnih puteva.
Aktivnosti fizioteraputa II. 3. Pozicioniranje i posturalna drenažaNajvažnija je od navedenih ntervencija pozicioniranja.* Obezbjeđuje:- pasivno dreniranje sekreta disajnih puteva (pod utjecajem gravitacije). - poboljšanje krvotoka u gornjim partijama tijela uključujući bolju prokrvljenost CNS-a.- obezbjeđuje bolji protok krvi u plućima, osobito u njihovim gornjim segmentima. ** * Thacker EW: Postural Drainage and Respiratory Control.London, England, Lloyd-Luke Ltd, 1965 ** Reed JH, Wood EH: Effect of body position on vertical distribution of pulmonary blood flow. J Appl Physiol 28(3):303-311, 1970
Aktivnosti fizioteraputa III. Zahvati i manuelne tehnike potpomaganja disanja i iskašljavanja Vrši se vanjskim pritiskom na grudni koš - perkusijom – intermitentnim udarcima šaka na grudni koš - vibracijom – intermitentnim pritiscima šaka na zid grudnog koša koji proizvodi vibracije grudnog koša i pluća ispod njega tokom akta ekspirijuma (izdisanja) - podsticanjem disajnih pokreta i iskašljavanja
III. Zahvati i manuelne tehnike potpomaganja disanja i iskašljavanja Perkusija je uvedena od strane Lintona 1934 godine od kada nalazi široku primjenu.*Aplicira se direktno na zid grudnog koša iznad aficiranih dijelova pluća. Ima za cilj da dislocira sekret iz disajnih puteva, bez uzroukovanja bol. Ona evidentno povečava volumen izbačenog sekreta kod pacijenata**. Mackenzie i sar. su izvijestili o povečanoj količini sekreta iz traheobronhalnog stabla kod intubiranih pacijenata na mehaničkoj ventilaciji kod kojih je primijenjena perkusija i vibracija.*** * Gaskell DV: Physiotherapy for Medical and Surgical ThoracicConditions. London, England Brompton Hospital, 1960** Bateman JRM, Newman SP, Daunt KM, et al: Regional lung clearance of excessive bronchial secretions during chest physiotherapy in patients with stable chronic airways obstruction. Lancet 1:294-297, 1979 *** Mackenzie CF, Ciesla N, Imle C, et al: Chest Physiotherapy in the Intensive Care Unit. Baltimore, MD, Williams & WilkinsCo, 1981
III. Zahvati i manuelne tehnike potpomaganja disanja i iskašljavanja Vibracione tehnike mobilizacije zida grudnog košanajčešče se izvode udružene sa vježbama disanja. Primjenjuju se tokom ekspirijuma – izdisanja i poboljšavaju mukocilijarni transportni sistem ka proksimalnim dijelovima disajnog trakta.* Razlika vibracije i drmusanja je u snazi kojom se primjenjuje ta tahnika. * Thacker EW: Postural Drainage and Respiratory Control. London, England, Lloyd-Luke Ltd, 1965
Podsticanje disajnih pokreta i iskašljavanja Nesposobnost respiratornih mišića da obave akt udisanja i izdisanja ima različitu etiologiju: centralno uzrokovana kod povrede i oboljenja CNS. Uzrok može biti na perifernom NS – oboljenja perifernih nerava, te od strane samih mišića.Nesposobnost adekvatnog disanja dovodi do poremećaja gasova u krvi –nakupljanje ugljen dioksida te posljedične promjene acidobaznog statusa (pH).
Podsticanje disajnih pokreta i iskašljavanja Neophodno je što ranije obezbijediti kvalitetno disanje. Kod pacijenata koji to ne mogu sami izvesti koristi se uređaji i manuelne tehnike.Od uređaja postoje aparati za neinvazivnu asistiranu respiraciju, te za invazivnu (kontroliranu ili asistiranu) ventilaciju.Aparati i manuelne tehnike pomažu mišićima angažovanim u aktu udisanja i mišićima angažovanim u aktu izdisanja da svoju funkciju adekvatno obave obezbijedivši neophodan plućni kapacitet.
Podsticanje disajnih pokreta i iskašljavanja • Ciljevi :- Obezbijediti širenje pluća i mobilnost grudnog koša- Obezbijediti normalnu alveolarnu ventilaciju po potrebi asistirajući inspiraatorne mišiće.- Obezbjeđivanje funkcionalnog iskašljavanja potpomaganjem ekspiratornih mišića
Podsticanje disajnih pokreta i iskašljavanja • Koja je uloga ekspiratorne muskulature?Ekspiratorni i inspiratorni mišići su neophodni za efikasno iskašljavanje. Ovi posljednji su uglavnom abdominalni i interkostalni mišići. Pročišćavanje sekrecije i sluzi iz dišnih puteva može biti trajni problem kod pacijenata na asistiranoj ventilaciji. Bronhijalna hipersekrecija usložnjava problem a javlja se kod aspiracije hrane, pljuvačke, pri samoj opštoj anesteziji, te infekcija respiratornog trakta, što je sve prisutno kod pacijenata na intenzivoj terapiji
Manuelno asistirano iskašljavanje • Manuelno tehnike koje izvodi fizioterapeut uključuju raličite pozicije i položaje šaka i ruku tokom ciklusa disanja. Potisak epigastrijuma jednom rukom dok druga ruka vrši kontrapritisak duž grudnog koša, vrši se radi izbjegavanja paroksizmalnog širenja grudnog koša. Ovom tehnikom se postiže povećanje protoka zraka kod iskašljavanja za 20%. • U prisustvu izražene skolioze manuelno asistirano iskašljavanje je neefikasno obzorim na kombinaciju smanjenog kapaciteta pluća i nemogućnosti efikasnih pokreta dijafragme obzirom na ozbiljni deformitet rebarnog oklopa i dijafragme. • Pritisak na abdomen treba izbjegavati 1-1,5 h nakon jela.
Zaključak • Fizikalni tretman u jedinicama intenzivne terapije neophodno je započeti odmah. • Fizioterapeut je neophodan dio tima jedinice intenzivne njege