Innoveren: Kansen zien en kansen pakken

1. Innoveren: Kansen zien en kansen pakken Dr. Saskia J.M.Harkema MBALector Ondernemen & Innoveren

2. Introductie • Wie ben ik • Wat doen we • Waar gaat de lezing over • Europa • Nederland • Grafische Sector • Hoe moet ik innoveren 9 April 2008, Jubileumbijeenkomst GTSC

3. Europese ambities 9 April 2008, Jubileumbijeenkomst GTSC

4. De Europese agenda: wat 2010: Europa sterkste economie van de wereld 9 April 2008, Jubileumbijeenkomst GTSC

5. De Europese agenda: hoe • Stimuleren ondernemendheiden innovatief vermogen • Stimuleren keuze voor het zelfstandige ondernemerschap 9 April 2008, Jubileumbijeenkomst GTSC

6. Nederlandse ambities 9 April 2008, Jubileumbijeenkomst GTSC

7. De Nederlandse agenda • Het uitbouwen van een kenniseconomie • Nederland socialer • Behoud van economische groei • Stimuleren allochtoon talent 9 April 2008, Jubileumbijeenkomst GTSC

8. Ondernemerschap en innovatie in Nederland (CBS 2006/2007) • Innovatie en ondernemerschap: grootste knelpunten • Het gebrek aan innovatie gevolg van een gebrek aan ondernemerschap • R&D uitgaven van bedrijven zijn relatief laag • Nederlandse bedrijven slagen er in relatief beperkte mate in om niet-technologische vernieuwingen door te voeren • Nederland is zwak in het commercialiseren van (technologische) kennis • Nederlandse bedrijven halen hun omzet minder dan gemiddeld halen uit technologisch verbeterde producten • Nederland is goed in het ontwikkelen van technologische kennis 9 April 2008, Jubileumbijeenkomst GTSC

9. De grafische sector 9 April 2008, Jubileumbijeenkomst GTSC

10. Bedreigingen • Gebrek aan lange-termijn oriëntatie • Geringe veranderingsgezindheid • Sterke oriëntatie op techniek • Gebrek aan middelen bij kleine bedrijven • Gebrek aan kennis die inspeelt op (technologische) ontwikkelingen • Ontbreken management- en commerciële vaardigheden • Toenemende concurrentie uit lage-lonen landen 9 April 2008, Jubileumbijeenkomst GTSC

11. Enkele strategische uitdagingen • Van “commodity industry” naar “added value industry” • Integratie klant- en marktgerichte benadering • Verbetering van het management van HRM en financiën • Herstructurering van de industrie • Verbetering winstgevendheid en financiele basis van bedrijven om groei te bevorderen. • Ontwikkeling competenties op het gebied van marketing en sales • Ontwikkelen netwerken • Flexibiliteit in productie • Internationalisering en globalisering • Technologische ontwikkeling gericht op klantenwensen en niet op productiviteitsverbetering (Bron: Competitiveness European Graphic Industry, Ernst & Young, 2007) 9 April 2008, Jubileumbijeenkomst GTSC

12. De onderneming als broedplaats voortechnologische en sociale innovatie 9 April 2008, Jubileumbijeenkomst GTSC

13. Wat is innovatie? • Schumpeter (1934): “neue kombinationen” • Kirzner (1974): Inschatten van kansen • Radicale en incrementele innovaties • Iedere vernieuwing die bewust wordt uitgevoerd om een bepaald voordeel te behalen. Innovaties kunnen betrekking hebben op: • Nieuwe producten en/of diensten • Werkmethoden • Organisatievormen • Afzetmarkten 9 April 2008, Jubileumbijeenkomst GTSC

14. Succesfactoren bij innovatie • Duidelijke toegevoegde waarde • Een goede voorbereiding • Aansluiting bij de eigen kerncompetenties • Een attractieve markt • Klantgerichtheid • Flexibiliteit en uitvoering • Management van netwerkrelaties • Innovatie vraagt om middelen • De juiste doorlooptijd • Marktindtrouctie net zo belangrijk als ontwikkeling. • Managen van weerstand die kan ontstaan bij medewerkers! (Cooper, 2003) 9 April 2008, Jubileumbijeenkomst GTSC

15. Dilemma’s van innovatie • Productiviteit versus groei • Autonomiteit versus controle • Exploitatie versus exploratie • Beheersen versus leren • Uniformiteit versus diversiteit 9 April 2008, Jubileumbijeenkomst GTSC

16. Realisatie Idee Besluitvorming Het innovatieproces (aangepast van Tidd, 2004) Strategie Interneorganisatie Leiderschap Externe verbindingen 9 April 2008, Jubileumbijeenkomst GTSC

17. De omgeving waarin innovatie plaatsvindt • Strategie: aanvalsplan • Externe verbindingen: samenwerkingsrelaties, netwerken, clusters • Leiderschap: creëren van voorwaarden • Interne organisatie: volgende sheet 9 April 2008, Jubileumbijeenkomst GTSC

18. De interne organisatie 9 April 2008, Jubileumbijeenkomst GTSC

19. De 7 dimensies van een organisatie • 1. Strategie : actieplan voor het hoe • 2. Structure: bevoegdheden en verantwoordelijkheden. • 3. Systems: systemen en procedures • 4. Sharedvalues: waarden en normen • 5. Skills: vaardigheden/kerncompetenties • 6. Style: cultuur van de organisatie • 7. Staff: medewerkers 9 April 2008, Jubileumbijeenkomst GTSC

20. Het innovatieproces Ideefase Kansen zien Ideeën genereren Realisatie Organiseren Ontwikkelen Implementeren Besluitvorming Overwegen Uitwerken Beslissen 9 April 2008, Jubileumbijeenkomst GTSC

21. I- Ideevorming Stap 1 • Herkennen van een innovatiekans Bronnen Verrassingen Tekortkomingen Procesbehoeften Veranderingen in de afzetmarkt Demografische ontwikkelingen Nieuwe invalshoeken Nieuwe kennis 9 April 2008, Jubileumbijeenkomst GTSC

22. I- Ideevorming • Stap2: Verkennen van kansen • communiceren met andersdenkenden, • gevarieerde externe contacten, • kijken naar gebruikers • Stap 3: Genereren van een idee 9 April 2008, Jubileumbijeenkomst GTSC

23. II- Besluitvorming Vaak mislukken innovaties omdat ondernemers onbezonnen aan de slag gaan • Voorwaarden voor een besluit tot innovatie: • De ondernemer is intrinsiek gemotiveerd voor het idee • De verwachte opbrengsten dienen de kosten te overtreffen • Het idee moet uitvoerbaar zijn 9 April 2008, Jubileumbijeenkomst GTSC

24. II- Besluitvorming • Bij nieuwe producten zijn: • Inschatting van de marktomvang • Het gemak waarmee nieuwe klanten voor een nieuw product geworven kunnen worden • Verkoopprijs • Onzekerheid in besluitvorming kun je verminderen door: • Uitstel van de beslissing • Raadplegen gebruikers • Partners te zoeken die in het risico willen delen • Feedback organiseren en het schrijven van een plan 9 April 2008, Jubileumbijeenkomst GTSC

25. III- Realisatie • Wat gebeurt er als een ondernemer besloten heeft met een innovatief idee verder te gaan? • Typische activiteiten in de realisatiefase zijn: • Voorbereiding • Ontwikkeling • Testen • Implementatie • Evaluatie • Het belangrijkste wapen is het netwerk van de ondernemer. 9 April 2008, Jubileumbijeenkomst GTSC

26. III- Realisatie • Valkuilen: • Gebrek aan toegevoegde waarde • Te weinig flexibiliteit in deze fase • Ruzie met netwerkpartners • Bescheiden inzet van middelen • Te weinig aandacht voor marktintroductie 9 April 2008, Jubileumbijeenkomst GTSC

27. Bijdragen van medewerkers Medewerkers bepalen mede of een innovatie een succes wordt of niet • Weerstand tegen innovaties is te verwachten als: • Doordat de innovatie de waarde van de huidige kennis en vaardigheden van medewerkers vermindert • De verhoudingen tussen medewerkers veranderen • Veranderingen niet in lijn zijn met heersende meningen en gedrag van medewerkers 9 April 2008, Jubileumbijeenkomst GTSC

28. Conclusie • De ondernemer die innoveert moet rekening houden met het volgende: • Sturing • Beleid • Keuzes maken • Communiceren • Inspireren • Verbinden • Condities creëren 9 April 2008, Jubileumbijeenkomst GTSC

29. Tot slot • Dank voor jullie aandacht • Voor vragen neem kontakt op met het Lectoraat • Tel: 070-4457992 • s.j.m.harkema@hhs.nl 9 April 2008, Jubileumbijeenkomst GTSC